LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
N°. 5066.
Vrijdag
A0. 1876.
18 Augustus.
Grondwet van Hultapatiors Bond.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES-:
Van 16 regels1.06.
Iedere regel meer.,.....,0.17J.
Grootere letters naar plaatsruimte.
Dezer dagen verscheen eene bij den heer W.
*C. De Graaff te Haarlem gedrukte brochure in
zeer klein formaat, acht bladzijden groot, waar
van echter slechts zes door den eigenlijken in
houd worden ingenomen. Dat boekske, zoo bet,
wat zijn omvang betreft, dien naam mag dragen,
trekt reeds terstond de aandacht door het met
groote letters op het titelblad uitgedrukte woord
Grondwet. De bevreemding evenwel van hen,
die met ons van meening zijn, dat grondwetten
in den gewonen zin nu juist niet alle dagen g e-
maakt of zelfs ook maar v e rmaakt worden, wordt
weggenomen door het vervolg van den titel, die
in zijn geheel aldus luidt„Grondwet van Mul-
tupatiors Bond ter bestrijding van misbruik van
bedwelmende dranken."
Het eerste gedeelte, dat uit vijf artikels be-
ataat, is gewijd aan het doel en den werkkring
van den Bond. Daar nu het doel, in het eerste
artikel omschreven, reeds genoegzaam uit den
titel blykt, kan men terstond overgaan tot het
geen in het tweede artikel volgt, nl. de vijf ver
schillende wyzen, waarop de Bond het misbruik
van bedwelmende dranken tracht te bestrijden,
en wel door 1°. het inroepen der lusschenkomst
van hoogere en lagere besturen daar waar het
door den Bond onontbeerlijk of wenschelijk wordt
geacht.
Daaromtrent meenen wy het volgende te moe
ten opmerken: In den laatsten tyd zyn door tal
van gemeentebesturen verordeningen vastgesteld,
waarby straf wordt bedreigd tegen hen, die zich
in het openbaar vertoonen in kennelyken staat
van dronkenschap. Als maatregel ter bevordering
van een veilig verkeer op straten en wegen kun
nen wy ons ten volle met zulk eene verordening
vereenigen. Inderdaad het is hoogst wenschelyk,
dat de vreedzame voorbijganger zooveel mogelyk
worde beschermd legen den overlast, waarmee hij
wordt bedreigd door beschonken burgers en mili
tairen, de laatsten niet alleen lastig, maar ook
gevaarlyk, omdat zij in staat zijn gebruik te maken
van hun wapens, waarvan wij ons het nut maar
niet kunnen verklaren, zoodra zy buiten dienst
worden gedragen.
De tusschenkomst van eenig bestuur in te roe
pen ter bestrijding van het misbruik van bedwel
mende dranken, gelyk MuUapatiors Bond dat wil,
achten wij echter volkomen vruchteloos. De ver-
oordeelingen door zoo menig kantongerecht voor
<ie tiende of zooveelste maal uilgesproken tegen
telkens terugkeerende recidivisten, soms zelfs van
de zwakkere sekse, bewyzen het zonneklaar, dat
men langs dien weg den geprononceerden dronk
aard niet verbetert. Nog altyd blyven wij in dat
opzicht de meening toegedaan, die wij reeds meer
malen de gelegenheid hadden uit te spreken: men
decreteert geen zedelijkheid by verordeningen of
wetsbepalingen.
Doch zelfs hij, die deze zienswijze niet is toe
gedaan, zal zeker met ons instemmen, dat het
niet aangaat by hoogere besturen, met name bij
het Staatsbestuur aan te kloppen tot het verkry-
gen van maatregelen tegen het bier bedoeld mis
bruik, zoolang elk drinkebroer er zich op kan
beroemen, dat hij door elk glas, dat hij ledigt,
de schatkist helpt stijven door hetgeen hij aan
haar opbrengt in den vorm van accijns op het
gedistilleerd.
Beter kunnen wij ons vereenigen met de vier
volgende middelen, waardoor de Bond bet mis
bruik van bedwelmende dranken tracht tegen te
gaan, nl. 2*. het bevorderen der volksgezondheid
inzonderheid door goede volksvoeding en versprei
ding der kennis van populaire gezondheidsleer; 3°.
het bevorderen van beschaving en geestontwikke
ling, o. a. door onderwijs, huiselijke opvoeding, lec
tuur, voordrachten enz.4°. het bevorderen van het
huiselijk leven, o. a. door goede huisvesting, versprei
ding van huishoudkundige kennis, goede opleiding
van meisjes tot degelijke huisvrouwen en moeders,
enz.5°. het gezellig verkeer en de vermaken
buitenshuis zoo nuttig en aangenaam mogelyk te
doen zijn.
In die richting kan de Bond ongetwijfeld veel
nut stichten. Zoolang het eene waarhqjd is, dat
menigeen tot misbruik van sterken drank over
ging, omdat zijn lichaam, door onvoldoende voe
ding uitgeput, behoefte gevoelde aan steeds ster
ker prikkel, of wel omdat by zich nooit reken
schap had gegeven van de vreeselijke verwoes
tingen, door de dronkenschap in het lichaam aan
gericht; dat velen dronkaards werden, dewyl het
hun in hun jeugd ontbrak aan voldoend onderwijs
en opvoeding en dus op later leeftyd aan die
beschaving en geestontwikkeling, welke de dron
kenschap uit een zedelijk oogpunt verfoeilijk maken;
dat een ordelijke huishouding, door een degelijke
vrouw in stand gehouden, menig huisvader den
weg naar de herberg kan doen vergeten; dat
eindelijk voor den ongehuwde, die zich veelal ge
noopt ziet buitenshuis eenige uitspanning te zoeken,
de gelegenheid tot een aangenaam gezellig ver
keer het beste behoedmiddel is tegen misbruik
van bedwelmende dranken zoolang ook zullen
de pogingen, door den Bond in dien geest aan
gewend, vruchten blijken te dragen, zij het dan
ook dat zij voor het meerendeel eerst na verloop
van geruimen tijd zullen worden geplukt.
Wie op dien grondslag tot MuUapatiors Bond
mocht willen toetreden, raden wy aan inzage le
nemen van de 21 artikels zyner „Grondwet".
LEIUEN, 17 Augustus.
Op de internationale tentoonstelling van kun
sten en wetenschappen te Utrecht is, behalve
aan den heer Goedeljee, aan de volgende onzer
stadgenooten de bronzen medaille verleend: M. Van
Weeren en Zn., voor vlaggedoek en franjes; Jan
Brevée, voor eene brandkast met commissiesloten
A. H. Catin, voor draadfiguren. Enkele inzendin
gen zijn nog in nader onderzoek.
Het feest, dat gisteren door de Leidsche
Vereeniging ter bevordering van geregeld school
bezoek werd gegeven, betrof ruim een honderdtal
kinderen der openbare en bijzondere scholen voor
on- en minvermogenden, welke na gedurende de
laatste vijf jaren geregeld de school te hebben
bezocht, aan 't werk zyn gegaan. Met negen open
rijtuigen reden zij over Wassenaar naar Katwijk,
waar zij zich in 't duin en aan 't strand uitmun
tend vermaakten. Men kan zich voorstellen, hoe
zulk een ongekend genot de jonge gasten tot de
hoogst mogelijke vroolykheid opwekte; het was
onophoudelijk gejuich en gejubel, tot groot ge
noegen van het Katwijksche publiek. Door de
goede zorgen van den heer L. Van der Plas,
weihouder aldaar, werden de kinderen in een
geschikt lokaal op wortelen, aardappelen en vleesch
onthaald. Na nog ruimschoots van versnaperingen
voorzien te zijn, reed men te halfacht buitenge
woon voldaan onder gezang naar de stad terug.
Builen de voormalige Wittepoort werden de kin
deren door hunne ouders en betrekkingen opge
wacht, en onder gejuich ging elk huiswaarts.
Wij kunnen een woord van lof niet onthouden
aan de Vereeniging, over de uitstekende wyze
waarop zy het geregeld schoolgaan aanmoedigt,
en van dank aan allen die tot den goeden uitslag
van dit feest hebben medegewerkt.
Door het detachement van het 2de reg.
veld-arlillerie, alhier in garnizoen, zal morgen
voormiddag te halftien te Noordwyk^aan-Zee het
vuren met springprojectielen van het achterlaad-
geschut plaats hebben.
Op den staat van nalatenschappen, afkom
stig van officieren enz. behoord hebbende tot de
landmacht in Ned.-Indië, welke by het departement
van koloniën door de rechthebbenden behooren te
worden ingevorderd, komen o. a. voor de volgende
van personen te Leiden gewoond hebbende: W.
Golpa, fuselier, f 1,96; J. P. Houtkamp, sergeant,
26.73; J. Van der Pompe, fuselier, f 1.66H.
Sirag, id., f 5.45J. G. Van Straalen, id., 7.20;
W. De Vos, id., 4; A. De Windel, id., 0.55.
Ter opleiding voor telegrafist kunnen in de
maand September a. s. een tiental leerlingen by
den rijkstelegraaf worden toegelaten. De candidatea
behooren zich voor den 10 September by het de
partement van financiën aan te melden.
De feesten van „Amstels Mannenkoor" te
Amsterdam zijn met goedvinden des Konings uit
gesteld tot 22, 23 en 24 September.
De minister van oorlog heeft bepaald, dat
in alle militaire bakkeryen van de verschillende
garnizoensplaatsen gedurende een tiental dagen
een proeve zal worden genomen tot het bakken
van brood van enkel tarwemeel en met gist in
plaats van hefdeeg.
Z. M. de Koning beeft opnieuw aan het
centraal comilé van den Nederlandschen weer-
baarheidsbond een blijk geschonken van zyne be
langstelling in de vry willige oefening in den wapen
handel door de toezending van 60 Remington-
geweren.
Het stoomschip „Torrington", van Batavia
naar Rotterdam, is 15 dezer Aden gepasseerd;
de „Koning der Nederlanden" van Batavia naar
Nieuwediep, is dien dag van Port-Said ver
trokken.
In de gisteren gehouden zitting van den
Amsterdamschen gemeenteraad is o. a. besloten
tot verkoop aan de heeren gebr. Van der Vliet,
ijzerfabrikanten, van een stuk gemeentegrond in
de Groote Bickerstraat, met watervlakte, groot 41
aren en 33 centiaren, voor eene som van 30,000,
zijnde een gedeelte van den grond, vroeger in
erfpacht afgestaan aan de suikerfabriek „Java".
Aan de heeren A. Van Otterloo c. s. is eene zaal in
het Oudemannenhuis kosteloos en tot wederopzegging
afgestaan, ten einde daarin eene doorloopende
tentoonstelling voor onderwys te houden. De voor
dracht betreffende het trommelen op de Beurs is
aangenomen. Aan Oscar Carré is voor 2000
jaarlijks, gedurende 50 jaren, in erfpacht afgestaan
3200 ellen gemeentegrond aan de Weteringschans,
tot het bouwen van een vast circus. Goedgekeurd
werd een plan tot bebouwing van een gedeelte
van den Over-Amstelschen polder..
Den 29sten dezer des voormiddags te half-
twaalf zal, onder nadere goedkeuring, door den
commissaris des konings in de provincie Zuid-
Holland, of bij zijne afwezigheid door een der le
den van de gedeputeerde staten, en in bijzijn van
den hoofdingenieur van den waterstaat in het 10de
district, aan het gebouw van het" provinciaal be
stuur te 's-Graveühage worden aanbesteed: het
uitbouwen van een der vleugels van het acade
misch ziekenhuis met eenige daarmede in verband
staande werken.
