LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 5054.
Vrijdag
4 Augustus.
A0. 1876.
PRIJS DEZER COURANT I
foor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommersa 0.02.
Deze Conrant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIE»!
▼an 1ft regels f 1.06.
Iedere regel meer0.17^
Grootere letter* nair plaatsruimte
LEIDEN, 3 Augustus.
jDe examens ter verkrijging van acten van
waainheid voor het middelbaar onderwijs, voor
het jaar 1876, zullen afgenomen worden in den
van de maand October a. s. Z\j, die zoodanig
eiarnen wenschen af te leggen, moeten zich vóór
151 September schriftelyk aanmelden aan het de
partement van binnenlandsche zaken.
In een ingekomen stuk aan den gemeente
raad zegt de heer J. Scheltema naar aanleiding
van het advies der commissie van financiën over
zijne bedenkingen belrefiende de administratie der
gasfabriek o. a.Volgens de verordening op hel
beheer der gasfabriek is er bij die fabriek een
bepaalde „boekhoudei" (geen ontvanger). Er wordt
„boekgehouden" naar „voorschriften van heerer.
jommissarissen" (zoo luidt de instructie voor den
ïoekhouder) dus niet naar de gewone „beginselen"
>f regelen van eene gemeente administratie. Heeren
commissarissen van de gasfabriek hebben dan ook
bepaald welke wijze van boekhouden er bg die
fabriek zijn moet. In die boekhouding komen voor:
iene balans, eene kapitaalrekening, eene winst-
in verliesrekening, eene fabriekrekening, eene ma-
[azjjnrekening, eene interestrekening enz. Dat dit
>00 is, zal de commissie van financiën niet ont
wonen. Welnul welke wjjze van boekhouden kon
lat nu zijn? Volgens welke beginselen of systeem?
'idgeiis beginselen van gemeentebeheer? Immers
iet. Een gemeentebeheer kent alleen kasrekening;
laar geen winst- en verliesrekening, geen fabriek-
ikening, enz. Welke wijze van boekhouden is
et dan? Immers geene andere dan de gewone
ptkhouding van eene fabriek. Er zijn twee wij-
in van goed boekhouden. Het enkele en het
Bbbele of Italiaansch boekhouden. Een van die
eide wgzen bestaal bij de gasfabriek of misschien
iel van beide iets. Doch ook dit doet er niets
)e. Met beide wgzen kan men eene goede, juiste
alans, eene goede winst- en verliesrekening op
laken, of omgekeerd, in welke wjjze van boek-
ouden eene balans, eene winst- en verliesreke-
ingook voorkomt, ze moeten beide altijd goed
ijn; ze moeten immer opgemaakt worden getrouw
an het beginselde cijfers moeten waarheid ver-
lelden. Aan dit beginsel, dat ook geldt voor de
oekhouding van de gasfabriek, heb ik die boek-
ouding getoetst en daarnaar heb ik ze beoordeeld,
k heb van geene bepaalde wijze van boekhouding
i mijne memorie gesproken. De wijze die bij
e gaslabriek is aangenomen kan uitmuntend zijn
n toch kan het zijn dat de cijfers van de
alans, van de kapitaalrekening, van de winst- en
nrliesrekening, niet deugen. Dit kan met het
aliaansch boekhouden evenzeer plaats hebben,
c heb dit beweerd en het is niet tegenge-
proken dat bij de boekhouding van de gasfa-
riek liet beginsel: de cijfers moeten ge-
rouw zijn, is verzaakt, dat daardoor de balans,
i kapitaalrekening, de winst- en verliesrekening
iet deugen, dat alzoo de boekhouding niet
eugt.
Maandag-avond hield de afdeeling „Oegst-
iest en omstreken" der Hollandsche Maatschappij
in Landbouw hare gewone jaarl jjksche vergadering,
r benoeming van twee afgevaardigden voor de
i 18 September te Rotterdam Ie houden algemeene
irgadering dier Maatschappij. Door de vrij talrijk
igekomen leden der afdeeling werden tot afge-
lardigden gekozen de heeren P. Van Waveren Jz..
Hillegorn, en W. Hoog, te Noordwijkerhout,
et respectievelijk 26 eB 25 van de 42 uitgebrachte
emmen.
Het blad „le Phare d'Alexandrie" deelt den
tekst mede van de uitspraak, door den rechter
Haakman gewezen. Zij luidt, uit het Fransch ver
taald, als volgt: „Franfois Barozzi contra Helio-
poulo. De rechtbank van summiere justitie, zit
ting hebbende te Alexandrië, rechtsprekende in
eerslen aanleg, overwegende dat de zaak in staat
van wijzen is, dat echter de justitie alleen recht
spreekt onder waarborg, van de zijde der regee
ring, voor de uitvoering harer uitspraken; dat
die waarborg voor het oogenbhk is opgeheven;
dat ten gevolge dezer opheffing de vonnissen het
hoogste gezag missen, waarmede zij krachtens de
wet bekleed zijn en met de handhaving van welk
gezag, volgens art. 515 van het wetboek van
rechtsvordering in burgerlijke en handelszaken, be
last zijn de rechtbanken in de personen harer
voorzitters; dat de ophelfing van den hiervoren
genoemden waarborg met zich brengt de ophef
fing der regelen voor de procedure, welke in ge
wone omstandigheden toelaten dat, hetzjj op staan-
den voet, hetzg met eene tusschenruimte van acht
dagen vonnis geveld wordt; op deze gronden houdt
de zaak aan, verwijst die naar de zitting dezer
rechtbank van Zaterdag 28 October 187G, ofwel,
later dan die dagteekening, naar de zitting welke
de rechtbank vast zal stellen, zoodra de zekerheid
voor de uitvoering der vonnissen weder verkregen
zal zijn."
Het Egyptische blad knoopt aan dit sluk de
volgende opmerkingen vast
„De heer Haakman heeft door deze uitspraak,
waarmede hg den loop der justitie stremt of op
heft, onder voorwendsel dat de regeering zich ver
zette tegen de uilvoering van tegen haar gewezen
vonnissen, in plaats van eene gerechtelijke, eene
administratieve handeling verricht, tot welke hij de
bevoegdheid miste.
Wij meenen dat een rechter van summiere za
ken, indien hg zijne iunctiën niet wil uitoefenen
overeenkomstig zijne overtuiging, zijn ontslag kan
nemen; maar dat hij in geen geval eene uitspraak
mocht doeo, waardoor de loop der justitie gestremd
zou worden en welke dus zeer in het nadeel der
particulieren zou zjjn. De bevoegdheid om zulke
besluiten te nemen, behoort bg eene andere auto
riteit. Hier in Egypte, bij den tegenwoordigen
stand van zaken en volgens de conventiën, zou die
bevoegdheid hoogstens toekomen aan eene alge
meene vergadering der leden van het hof van
appèl.
De goede naam, dien de heer Haakman bezit
als magistraatspersoon van onbetwistbare bekwaam
heid, doet ons veronderstellen dat hij een dergelijk
besluit slechls heeft kunnen nemen onder den in
vloed eener oogenblikkelijke drift, voor welke geen
mensch, daar niemand volmaakt is, zich ten allen
tijde kan wachten, en dat hij de ernstige en be
treurenswaardige gevolgen niet heeft berekend,
welke uit een dergelijk besluit kunnen voortvloeien,
vooral zooals het uitgelegd en overdreven kan
worden door kwaadwilligen, of door lieden van
eene buitensporige verbeelding.
Wij vertrouwen [dat de heer Haakman op zijn
besluit terug zal komen en in elk geval hopen
wij dat de voorzitter en de leden van het hof
van appèl in eene algemeene vergadering zullen
bijeenkomen, ten einde de maatregelen te nemen,
welke het meest geschikt zullen geacht worden
om den loop der summiere rechtspraak in het
algemeen belang te herstellen."
Zooals men weet is aan dezen wensch van
„le Phare d'Alexandrie" door de benoeming van
den heer Antionadis in plaats van den heer
Haakman reeds voldaan.
Het stoomschip „Voorwaarls", van Nieuwe-
diep naar Batavia, is 1 dezer des avonds van
Aden vertrokken.
De gemeenteraad van Zaandam heeft met
8 tegen 3 stemmen (4 leden waren afwezig) be
sloten tot toelating van meisjes op de hoogere bur
gerschool aldaar.
Het bacchalaureaat in de wetenschappen is,
na een schitterend examen aan de Parijsche hoo-
geschool, behaald door mejuffrouw Defiou.
Te Middelburg is bericht ontvangen van den
minister van binnenlandsche zaken, dat die ge
meente is aangewezen als plaats van vestiging voor
eene der drie op te richten rijkskweekscholen voor
onderwijzers.
De minister van justitie heelt met het oog
op het feit, dat sommige notarissen gewoon zijn
op de door hen uitgegeven stukken eene étiquette
te plakken, bevattende het kon. wapen, en het
geen verder in het eerste lid van art. 45 der
wet op het notaris ambt is vermeld, op de hein
gedane vraag, of door het aanplakken van zoo
danige etiquettes voldaan wordt aan het gebiedend
voorschrift van het tweede lid van genoemd arti
kel, in ontkennenden zin geantwoord. Het ambts
zegel moet op de stukken zeiven worden gedrukt,
niet op een plakzegel, dat weder van die stukken
kan worden afgenomen.
Blijkens aan het ministerie van buitenlandsche
zaken ontvangen bericht van den Duitschen zaak
gelastigde, tijdelijk belast met de bescherming der
Nederlandsche belangen te Caracas, is door den
president der republiek van Venezuela, onder dag
teekening van 28 Juni jl. een decreet uitgevaar
digd, houdende verbod van invoer van vreemde
zilveren munt.
Blijkens bericht van den waarnemenden
consul-generaal der Nederlanden te Port-au-Prince
van 10 Juli jl., is bij besluit van het voorloopig
bewind op het eiland Haiti van den lslen dier
maand, de slaat van blokkade der haven Cap-
Haïlien opgeheven.
Door middel van eene circulaire zijn de
procureurs-generaal bij de gerechtshoven uitgenoo-
digd, toe te zien, dat bij de overbrenging naar
gevangenissen van verdachte of veroordeelde per
sonen, geene kinderen die van de ouders geschei
den kunnen worden, met deze gevankelijk worden
opgezonden.
De minister van financiën heeft hij reso
lutie van 26 Juli jl. vastgesteld de 292ste Staats
loterij. Zij bestaat uit 21.000 loten, 10.500 prij
zen en 2 premiën. De collecte wordt geopend
Maandag 11, en gesloten Zaterdag 23 September.
De trekking van de eerste klasse vangt aan den
9den October en de laatste nommers worden op
Zaterdag 30 December getrokken.
Z. M. heeft aan jnr. mr. H. M. J. Van Asch
van Wijck, op zijn verzoek, eervol ontslag ver
leend uit zgne betrekking van adjunct-commies bij
de algemeene rekenkamer; aan J. C. F. Van Gen
nep, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend uit
zijne betrekking van surnumerair der posterijen.
tèemengd INieuws.
Omtrent het treffendongelukteSche-
veningen voorgevallen, meldt men nader, dat, vol
gens een uitdrukkelijke veiklaring van een oogge
tuige, de jongekeeren v. Z. J. zich niet te ver in
zee hebben gewalgd, maar dat de jongs'e der
knapen het ongeluk had, in een door den zuid
westenwind veroorzaakte diepte, op het terrein
der baders aanwezig, te geraken en dientengevolge
