LEIDSCH DAGBLAD. N°. 4978. Vrijdag A0. 1876. 5 Mei. PEIJS DEZER COURANT: Voor L«iden per S maandenf 1.10. Franco per post1.40. Afzonderlijke Nommers0.02. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DER ADVERTENTIES: Van 16 regelsf 1.05. Iedere regel meer0.17$. Grootere letters naar plaatsruimte NAAR DE TRANSVAAL? „In de laatste dagen hebben zich bij de heeren De Vogel en Moesman, agenten voor het vervoer van emigranten naar de Transvaal, te Utrecht, verschillende personen, die den landbouw en de handwerksntjverheid uitoefenen, aangemeld om zich in genoemden staat te vestigen." Dat bericht was wel geschikt onze aandacht te trekken. Een tweetal brieven toch, in een onzer dagbladen opgenomen, van de hand van den heer W. J. Van Gorkom, die zich op uitnoodiging van president Burgers naar de jeugdige Afrikaansche republiek begaf ter organisatie van het onderwys daar te lande, gaven aanleiding lot een eenigszins scherpe polemiek, waarbij de beschuldiging werd vernomen, als zouden zij, die zich naar de Trans vaal hadden begeven, in zekere male althans het slachtoffer van misleiding zijn geweest een beschuldiging, waarvan de meerdere of mindere gegrondheid met het oog op bovenstaand bericht wel een nader onderzoek waardig is. En dat on derzoek is niet zoo bijzonder moeilijk, dewijl de heer Van Gorkom reeds in het begin van den eersten zyner beide brieven zelf ons daarbij te hulp komt. Na te hebben vermeld, dat hij elf weken na zijn vertrek van Londen te Pretoria, de hoofdplaats, aankwam, een reis, die in ongunstige omstandig heden wel eens drie a vier maanden vorderde, ofschoon hij op grond van hem verstrekte inlich tingen zich had voorgesteld, die in ongeveer zes weken te zullen volbrengen, vraagt hij„Heeft ,men" ons dus in Nederland misleid? Ja en neen. „Men" heeft eenvoudig bij de opgave van den duur der zeereis het „onvermijdelijk" opont houd buiten rekening gelaten en, wat de landreis betreft, aan de rnet paarden bespannen postkar in plaats van aan het gewone vervoermiddel, aan ossenwagens gedacht." Wanneer men nu verder verneemt, dat die wel wat al te nonchalante denkwijze van „men" de oorzaak was, dat de schrijver van den brief voor zich en zijn gezin, by een hoogst voorspoe- digen tocht alleen voor de landreis ruim 1200 ïneer uitgaf dan hij, ruim berekend, had meenen üoodig te hebbendat hij had hooren gewagen ?an gezinnen en individu's die, dank zij zulke misrekeningen op gezag van „men," letterlijk ge brek hadden geleden dan roepen wij hun, die voornemens zijn zich bij de Utrechtsche emigratie agenten aan te geven, met aandrang toe: Verzint eer gij begint, en althans: hebt ge u stellig voor genomen u in de Transvaal te vestigen, bedingt dar. in de allereerste plaats zoodanige voorwaarden, dat gij over genoeg middelen kunt beschikken om de kosten van een langdurige en onvoorspoedige reis te bestrijden. Een vestiging in de republiek van president Burgers onvoorwaardelijk ontraden toch doen wij niet, ten minste wat bekwame handwerkslieden en wellicht ook landbouwers betreft. In een land waar men immers die cijfers geeft de heer Van Gorkom in zijn tweeden brief als „tame lijk" goed timmerman of metselaar 8 a ƒ12 per dag kan verdienen, terwijl uitstekend rundvleesch er slechts 4 a 6 stuivers per kilo kost, is het voor den bekwamen en nijveren handwerksman, die er niet tegen opziet zich wat te behelpen om vooruit te komen, zeker zoo kwaad nog niet. Doch hij, die behoeften heeft leeren kennen, welke men alleen in een beschaafde maatschappij kan bevredigen, doet zeker beter zich niet naar Zuid-Afrikaansche Republiek in te schepen. Welk man toch van eenige beschaving zou het aangenaam vinden, dat hij by volslagen gebrek aan schrijnwerkers zich, in plaats van een ook slechts zeer eenvoudige kast of dergelijk meu belstuk te kunnen bekomen, voortdurend zou moeten behelpen met de ruwe kisten, die hij gemeend had dat alleen bestemd waren om hem gedurende de reis haar diensten te leenen? Dat in een zoo primitieve maatschappij, waar men zich van eigengebakken brood, eigenge maakte boter, eigenbereide zeep bedient op straffe van anders al die artikelen te moeten ontberen of althans tegen fabelachtige hooge prij zen ze zich te moeten aanschaffen dat daar van een ook slechts uiterst onvoldoende bevredi ging van zin voor kunst en wetenschap zelfs geen sprake kan zijn 't behoeft nauwelijks betoogd te worden. Trouwens, niemand die op eenige hoogere ontwikkeling kan boogen, zal na de lezing der brieven van den heer Van Gorkom groote neiging gevoelen zich naar Pretoria in te schepen. Tusschen de regels toch, al bevatten zij geen be paalde klacht, leest men bij herhaling het woord „teleurstelling." Op ons althans maakte dat schrij ven dien indruk. Den handwerksman echter wij herhalen het zou het wellicht zijn aan te raden zich in de Transvaal te vestigenmaar vooral, hij neme de uiterste voorzichtigheid in acht bij het aangaan eener verbintenis. LEIDEN, 4 Kei. Gedurende de 2de helft van Maart zijn aan het postkantoor alhier bezorgd de volgende brieven, die wegens onbekendheid der adressen niet besteld konden worden Zuzan, Krijntje Van der Peet, Van der Peck, P. M. Boas, Jurjens, J. Van Roojon, Susan, Am sterdam; Dina De Vries, Apeldoorn; P. Van Geer, Boxtel; B. Francis, Delft; ltziegijne, Feienoord; G. H. Van Draanen, J. C. v. d. Berg, 's-Graven- hage; L. Mekkus, Harderwijk; Van Lennep, Eze, Leiden; Jansen, Nieuwediep; P. Te Fey, Rotter dam; Hauwerling, Zoeterwoude; PI. Van der Wierd, Tiel; J. De Beest, Woubrugge. Briefkaar ten: Jellema, Amsterdam; Wed. A. Van Wan- raay, Leiden; F. Raar, (niet vermeld). Er was gisteravond een kinderfeest in deStads- zaal. Door Mej. de wed. J. H. C. Martin werd aan de leerlingen harer Gymnastiek-, Scherm- en Dansinrichting een partijtje aangeboden. Het was inderdaad prettig te zien welk een genoegen die jeugdige dansers en danseressen hadden en hoezeer die „gewittehandschoende heertjes" tegenover de in balkostuum gekleede dametjes bij het enga- geeren der dansen met hun balboekje reeds de étiquette wisten te volgen. De geefster had er voor gezorgd dat het hun daarbij volstrekt niet aan verfrisschingen en versnaperingen ontbrak. De wijze waarop de dansen door de kleinen wer den uitgevoerd, trok onophoudelijk de aandacht der aanwezige belangstellenden, die verklaarden menigen dans op groote partijen niet beter te hebben zien uitvoeren. Dat de kleintjes die dan sen alsook gymnastische en schermoefeningen leeren, aan de inrichting van mej. Martin zyn toevertrouwd en dat deze in den heer Groenewoud een goed onderwijzer heeft gevonden, daarvoor werd gisteravond het bewijs geleverd, evenals door het groote aantal leerlingen dat zij 't vertrouwen der ouders reeds in ruime mate bezit. Voor de aanwezigen scheen het voorbeeld nogal tot navol ging op te wekken, althans enkelen, die de kin derschoenen reeds ontwassen waren, konden niet nalaten na afloop van het programma eveneens proeven hunner danskunst af te leggen. Aan den heer J. H. Wientjes, R.-K. pries ter en pastoor der St.-Janskerk te Schiedam, is, op zyn verzoek, om reden van gezondheid, ont slag verleend uit die betrekking. Hij is benoemd tot rector van het nieuwe pensionaat te Voor schoten. De minister van marine brengt ter kennis, dat in dit jaar bij het kon. instituut voor de marine worden opengesteld: 48 plaatsen voor adelborsten 3de kl. voor den zeedienst; en 6 plaatsen voor adelborsten 3de kl. voor de mariniers. Het admissie-examen zal aanvangen in de maand Juni a. s. Ouders of voogden, die verlangen hunne zonen of pupillen voor adelborst te doen in aan merking komen, behooren vóór of uiterlijk op den laatsten Mei aan den minister van marine een op zegel geschreven verzoekschrift in te dienen. Het stoomschip „Friesland", van Rotter dam naar Java, is gistermiddag Ouessant gepas seerd de „Voorwaarts" van Batavia naar Nieuwe diep, heeft gisteren van Port Said de reis voortge zet; de „Madura" is 19 April van Padang naar Nieuwediep vertrokken. Voor de Engelsche taal zijn gisteren in Den Haag 5 candidaten geëxamineerd; toegelatenW. K. Van Driel, uit Den Haag; J. J. Hoffmann, uit Gorcum; J. H. Nijan uit Voorburg. Er waren 8 candidaten voor de akte in de wiskunde; toege laten: S. Claus, W. H. L. Knyk, W. F. Pfeiffer, G. Siliakus, uit Den Haag. Het Botanisch Congres te Brussel heeft de uitgave van den „Hortus Europeus" besloten, be slaande uit raonographieën, waarin de bekende planten met hare schoonste verscheidenheden in alphabelische orde, met opneming van hare alle- daagsche namen en oorsprong zullen worden ver meld. In het hoofdkiesdislrict Wijchen is tot lid der prov. staten van Gelderland verkozen A. J. J. A. H. M. Hengst, notaris te Wamel. Bij beschikking van den minister van marine is de student voor den milit. geneesk. dienst der zeemacht J. C. C. W. Roldanus, op zyn verzoek, met den laatsten April jl., eervol uit die betrekking ontslagen. Den 22slen April jl. heeft te Parijs de onderteekening plaats gehad eener overeenkomst tusschen Nederland en Frankrijk betreffende de uitwisseling van postwissels. De minister van financiën heeft bekend ge maakt, dat bij hem ontvangen is eene som van ƒ1,70, door een onbekende, tot voldoening van te min betaald inkomend recht, aan het lokaal van zijn departement afgegeven. De Commissaris des Konings, Mr. Fock, zal morgen zijne rondreis in de provincie Zuid- Holland voortzetten met een bezoek aan de ge meenten Oegstgeest, Rijnsburg en Warmond. Uit Den Haag wordt gemeld, dat de heer Mr. G. Groen van Prinsterer in de laatste dagen ernstig ziek ligt, zoodat zijn krachten aanmerkelijk afnemen. Volgens heden ingewonnen iriformatiën was de bekende staatsman zeer zwak en had hij een onrustigen nacht doorgebracht. Z. M. heeft aan F. Vermeulen, gewezen bewaarder 2de kl. in hel huis van militaire de tentie nabij Leiden, verleend een pensioen ten laste van den staat van 208 'sjaars; aan Mr. J. Reynvaan, op zijn verzoek, eervol ontslag ver leend als plaalsverv. kantonrechter te Zalt-Bom- mel; met ingang van 1 Sept. e. k. benoemd tot leeraar aan de rijks hoogere burgerschool te Leeu:

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1876 | | pagina 1