LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 4876.
Woensdag
A0. 1876.
5 Januari.
-
Onbekend maakt onbemind.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per posto 1-40.
Afzonderlijke Nommersn 0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.'
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regels1.05.
Iedere regel meera 0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte.
STADS-BERICHTEN.
PATENTBLADEN.
De BURGEMEESTER, Hóófd! van het Gemeentebestuur van
Leiden, doet tc weteu, dat de ingevulde pateotbladen over bet
dienstjaar 1875/G, voor de wijken VII, V111 co IX, bij het College
I van Zetters, in een der vertrekken van het Raadhuis dezer gemeente,
op vertoon van het aanslagbiljet verkrijgbaar zijn, dagelijks, des na-
r middags van een tot drie ureD, en wel tot en met deu löiien Jauaari
Ie. k.terwijl na het verstrijken van dien termijn de onafgehaalde
patentbladen ter uitreiking moeten worden afgegeven aan de deur-
waarders der directe belastingen alhier, die voor hunne moeite mogen
eischen tien cents, zonder meer.
I En nordt deze door plaatsing ia de LeiJsche Courant afge-
kondigd.
tg L)e Burgemeester voornoemd,
it v. d. BRANUELER.
o Leiden, 4> Januari 1870.
Yergaderiug van den Gemeenteraad van Leiden
op Donderdag 0 Januari, des namiddags tc twee uren.
Onderwerpen
- 1°. B.-noeming van eeue Rcgentcsse van het R.-K. Armbestuur
en R.-K. Wees- cu Oudeliedcnhui9. (1)
2°. Ontwerp-verordeniug regelende het pensioen aan gemeente-
ambtenaren te verstrekken. (1G1, 173, 179, 208, 282
en 309)
8°. Voordracht strekkende om aan den concessionaris voor de
,.v verbouwing van de brug te Koudekerk aan tc bieden, do
meerdere kosten benoodigd ten einde de doorvaartwijdte van
de brug te brengen op 7.50 meter, tot een maximum van
ƒ700 voor rekening van de gemeente te nemen. (2 en 3)
- Een der gelukkige verschijnselen van onzen
tijd is de neiging om zooveel mogelijk den alge-
meenen gezondheidstoestand te verbeteren en op
hygiënisch gebied goed te maken wat daar slechts
al te lang werd verzuimd.
Gelijk zoovele andere plaatsen leveit ook onze
stad daarvan het bewijs; of behoeven''wij daartoe
nog te herinneren aan de ondernomen verbetering
der rioleering, aan de ontworpen duinwaterleiding?
Aan belangstelling hij onze medeïngezeteuen
ontbreekt het in deze niet, althans in het alge
meen, want er zouden ook voorheelden van onver
schilligheid, om niet le zeggen tegenwerking, zijn
bij te brengennu en dan toch zijn er klachten
gerezen over zekeren onwil van enkele bewoners
om van hun zijde mede te werken lot verbetering
der riolen voor zoover die binnen hun perceelen
of op hun grond zijn gelegen. Die klacht gaf zelfs
aanleiding tot de vraag, in hoever tegen dergelijke
schadelijke onverschilligheid wettelijke maatregelen
zouden zijn te nemen ten algemeenen nutle, een
vraag, die met het oog op hel groote belang, dat
het hier geldt, zeker ernstige overweging zou ver
dienen.
Vanwaar die geringe belangstelling bij sommigen
in een zoo gewichtige zaak?
Onbekend maakt onbemind, het geldt ook hier.
Menigeen, die niet schroomt bij voorkomende
gelegenheid een natuurlijk alles behalve gemotiveerde
criliek uit te oefenen over de geneeswijze van dokier
A. of wel betuigt dat hij niet veel vertrouwen stelt
in geneesheer B., zal op de eenvoudigste vraag
aangaande de samenstelling van het menschel'yk
lichaam het antwoord schuldig blijven.
I Nu spreekt het van zelf dat hij, die onbekend
is met het organisme en de verschillende deelen
van zijn stoffelijk omhulsel, zich volstrekt geen
rekenschap kan geven van de nadeelige werking
van vele schadelijke invloeden daarop van buiten.
Het tal van misbruiken, waaraan de minder ont
wikkelden zich lot hun eigen nadeel schuldig
maken, is daar om te het bewijzen plotselijke ver
koeling door baden of zwemmen, wanneer het
lichaam in een toestand van verhitling verkeert
Jtet overmatig gebruik van verkoelende, soms on
rijpe vruchten in den zomer; vooral het noodlottig
misbruik van sterken drank. Of zou het overdrij
ving zijn te beweren, dat menigeen, die later
verslaafd werd aan den sterken drank, nooit zoo
diep gezonken zou zijn, indien hij reeds vroeg
tijdig een juist begrip had bezeten van de na
deelige gevolgen, die een overdreven gebruik van
spiritualia op lichaam en geest uitoefenen?
Tegenover die misbruiken slaan evenzeer na
deelige tekortkomingen en achtelooshedenhier
de onverklaarbare zucht om als 't ware stelsel
matig zooveel mogelijk alle lucht en licht huiten
te sluiten; elders schier tropische verhitting door
kachel- of haardvuur in den winter, waarbij men
zich dan niet zelden zonder eenigen overgang aan
de snerpende koude buitenlucht blootstelt, elders
doch waartoe meer voorheelden Wij
duchten geen tegenspraak als wij beweren, dat
alle mogelijke hygiënische maatregelen, van ge
meentewege genomen, hoe loffelijk overigens ook,
niet voldoende zijn om ons op den duur een al
gemeenen gunsligen gezondheidstoestand te verze
keren, indien de minder ontwikkelden niet althans
zooveel begrip hebben van den bouw van het
menschehjk lichaam en de werking der voornaamste
organen, dat zij met oordeel des onderscheids
kunnen nagaan, wat in het dagelijksch leven
schadelijk inwerkt op het lichaam en waarom.
Hoe dat begrip op te wekken? Het antwoord
ligt voor de hand. Wat men ais kind leert, ont
houdt men 't best, vooral waar 't zaken geldt,
die men schier niet te vroeg kan leeren. De
lagere school, ziedaar de plaats waar het kind
ook van den werkman althans een algemeene
notie moet kunnen verkrijgen van wat hem stof
felijk het meeste belang inboezemt, van zijn eigen
lichaam. Wij bedoelen hier natuurlijk geen be
paalde les van ontleedkundigen of physiologi-
sclien aard, maar die naar aanleiding van lees
oefeningen en dergelijke werkzaamheden gemaakte
opmerkingen, die juist ten gevolge van de frisch-
heid der tegenstelling zoo gemakkelijk in het
geheugen worden geprent en, meermalen herhaald
en met andere vermeerderd, een schat vormen,
waarvan op lateren leeftijd de kostbaarheid dank
baar wordt erkend. Zou b. v. de bekende plaat,
waarop de verschillende phasen van verwoesting,
door het misbruik van sterken diank in de maag
aangericht, naast de landkaart van Nederland
opgehangen en van tijd tot tijd door den onder
wijzer toegelicht, niet voor menigen knaap kun
nen verhoeden, dat hij later zich van die groote
landkaart slechts dit ééne herinnerde: „In de pro
vincie Zuid-Holland ligt de stad Schiedam, hekend
door de jenever?"
Schoone taak die van den onderwijzer, vooral
waar hij er naar streelt het kind bij het verlaten
der school nog iets meer mee te geven dan de
kennis van lezen, schrijven en rekenen. Schoon,
maar niet gemakkelijk, want juist hij, die van
een of andere zaak slechts als Ier loops algemeene
begrippen kan meedeelen, moet die zaak door en
door kennen, zal hij eenige vrucht van die opmer
kingen kunnen verwachten.
Wie de boven ontwikkelde zienswijze met ons
deelt, zal met genoegen hebben opgemerkt, dat
krachtens een besluit, genomen in de laatstge
houden vergadering van den geneeskundigen raad
in Zuid-Holland, van de pei manent verklaarde
commissie ad hoe, beslaande uit Prof. Evers,
Prof. Bosscha en Dr. Vaillant, nadere voorstellen
worden tegemoet gezien in zake het verzoek aan
de hooge regeering dat onderwijs in anatomie en
physiologie op de normaalscholen worde gegeven
door deskundigen, voor zoover de kennis daarvan
noodig is voor aanstaande onderwijzers.
Ook voor onze gemeente, waar dezer dagen,
de onderwijzerskweekschool naar aanleiding van
de daaraan verleende rykssubsidie een onderwerp
van bespreking uitmaakt, is deze zaak niet van
belang ontbloot.
LEIDEN, 4 Januari.
Door den majoor-commandant der dd. schut
terij alhier is benoemd tot kapelmeester (adjud.-
onderofficier) de heer D. M. H. Bolten.
De 1ste luit. der inf. H. C. Smallenbach,
die voor 2 jaar bij het O.-I. leger is gedetacheerd
geweest, is weder bij het leger hier te lande,
het 4de reg. inf. ingedeeld.
-- Den 19den April e. k. en volgende dagen
zal te Ulrecht het vergelijkend examen van hen,
die tot surnumerair de registratie en domeinen
wenschen benoemd te worden, plaats hebben. Het
aantal te benoemen surnumerairen der registratie
en domeinen wordt bepaald op tien. Zij, die wen
schen te worden toegelaten, moeten vóór of uiter
lijk op 1 Maart e. k. het verzoekschrift indienen
met overlegging van de gevorderde stukken. De
commissie tot hel afnemen van het examen is
samengesteld uit de volgende heerenvoorzitter
W. F. Gratama, directeur der registr. en dom.
voor de prov. Gelderland en Overijsellid en
secretaris: J. J. Heerma van Vos, ontv. der regislr.
en dom. te Oudenbosch; leden: S. J. Van Slooten,
Mr. B. H. Upmeyer en G. A. Loeff, inspect, der
registr. en dom., respect, te Assen, Amsterdam
en Rotterdam.
Door den minister van binnenlandsche zaken
is benoemd tot leeraar in de plant- en dierkunde
aan de rijkskweekschool voor onderwijzers te
Haarlem. Dr. J. E Rombouts.
Tot hulponderwijzer aan de openbare school
te Uitgeest is benoemd de heer Sieswerda, hulp
onderwijzer te Katwijk a/z.
Staatsblad n°. 249 bevat het kon. besluit
van 21 Dec. jl. ter invoering van gezegelde brief
omslagen van 5 en 12'/2 ct.
Het voorlaad-veldgeschut van de 9de batterij
veld-artiUerie wordt verwisseld tegen achlerlaad-
veldgeschut van 8 cM.
Blijkens een telegram van generaal Pel zijn 26
December de operatiën tegen de VI Moekim begonnen.
Drie kolonnes zijn uitgerukt. Eene nam de vijan
delijke stelling Mibouw; de beide anderen zetten
de operatiën voort. De weersgesteldheid was gunstig,
de gezondheidstoestand onveranderd. Majoor F. J.
W. Mekern werd zwaar gewond; de verliezen
waren aan onze zijde overigens gering, maar bij
den vijand aanzienlijk.
In de week vóór Kerstmis zijn te Hamburg
door eenige directeuren van Meteorologische In
stituten vergaderingen gehouden, ten einde te
beraadslagen over doelmatige en snelle openbaar
making van de dagelijksche weerkundige waar
nemingen. Prof. Buys Ballot uit Utrecht, kapt.
Hoflmeyer uit Kopenhagen, Prof. Dr. Neumayer
uit Berlijn, en Dr. Koppen uit Hamburg waren
o. a. tegenwoordig. Op deze vergadering is voor
namelijk gehandeld over een wisseling van tele-
graphische tijdingen tusschen de verschillende lan
den aan de Noordwestkust van Europa en over
eene bekendmaking daarvan op overeenkomstige
wijze. Hoofdzakelijk zal voorloopig de Nederland-
sc-he wijze gevolgd worden.
Bij ministerieele beschikking is de commis
sie van enquête wegens den ijk der gasmiteri
