LEIDSCH DAGBLAD. N°. 4817. A0. 1875. Dinsdag 26 October. PRIJS DEZER COURANT: Foor Leiden per 8 maanden1. Franco per post0 I**®* Afzonderlijke Nommers0.02. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DER ADVERTENTIES Van 16 regels1.05. Iedere regel meero.ni Grootere letters naar plaatsruimte. ST ADS-BERICHTEN. Ter Gemeente-Secretarie is in druk, tegen be taling van 20 cents, verkrijgbaar het Rapport der Commissie van Financiën op de gemeente-begroo ting voor 1876. Amsterdams Historische Tentoonstelling. Er bestaat een hemelsbreed verschil tusschen de wijze, waarop men in vroeger tijd der jeugd de schoone geschiedenis des vaderlands trachtte te onderwijzen, en de methode, die in onze dagen bij de behandeling van dat belangrijke leervak wordt gevolgd. Voor de dorre opsomming van jaartallen, schier uitsluitend geschikt om den leer ling een onoverwinbaren tegenzin in de historie in te boezemen, treedt meer en meer een gelei delijke behandeling van geschiedkundige feiten in de plaats, een beschouwing der gewichtige voor vallen in oorzaak en gevolg; de leeraar of onder wijzer bepaalt zich niet meer uitsluitend tot een eentonige vermelding van bloedige veldslagen en heillooze opstanden, rnaar wijst ook en vooral op zoo menige roemvolle overwinning of weldadige omkeering op het gebied van wetenschap, kunst en nijverheid; naast de handelingen van keizers en koningen begreep men dat in de eerste plaats een dieper blik moest worden geslagen in het volksleven. Dat die meer juiste, die hoogere eischen, welke men thans aan de behandeling der geschiedenis stelt, zich meer en meer ook onder volwassenen doen gelden die trouwens voor een niet gering deel reeds de vruchten van dat beter onderwijs mochten plukken daarvan getuigt het streven om tentoonstellingen te organiseeren, die zooveel mogelijk een aanschouwelijke voorstelling geven van alles, wat betrekking heeft op ons roemrijk verleden. Menigeen zal, nu wij dit punt aanstippen, zich de gelukkig geslaagde tentoonstelling van Zaan- landsche oudheden herinneren, die duizenden be zoekers ook van elders lokte en aan de dagbladen weken achtereen stof tot schrijven gaf. Dat voorbeeld wekte tot navolging aan de over zijde van het IJ, in de hoofdstad, waar men wel dra het plan opvatte om een dergelijke tentoon stelling in het leven te roepen, meer bepaald betrek king hebbende op Amsterdams „verleden, heden en toekomst", gelijk wij dezer dagen lazen in een bericht, dat een tegenspraak bevatte van de door het „Ulrechtsch Dagblad" verspreide Jobstijding als zou er weinig kans bestaan op het slagen dier historische expositie. Integendeel en het doet ons genoegen dit te kunnen nederschnjven bestaat er alle hoop, dat de voorgenomen tentoonstelling in Mei van het volgende jaar zal kunnen worden geopend. De subcommissiën sparen dan ook tijd noch moeite twee onmisbare vereischten, zal de expositie aan het doel beantwoorden. Welk is dat doel? Niet het bezichtigen van een aantal meer of minder kostbare, door oudheid of bewerking merkwaardige voorwerpen, of wel stukken, die uitsluitend hun belangrijkheid ontleenen aan hen, die er eenmaal de bezitters van waren, of aan de gebeurtenissen, waarop zij terugwijzen langs dien weg zou men hoogstens tot het tijdelijk bijeenbrengen eener ver zameling van rariteiten komen, waarvan de be schouwing, hoe aanlokkelijk ook voor menigeen, weinig vrucht zou opleveren. Een aaneengeschakelde, aanschouwelijke voor stelling te geven van het leven in zijn verschil lende uitingen in vroeger dagen, den bezoeker in de gelegenheid te stellen zich in die tijden van weleer terug te denken en zoo geleidelijk op te klimmen tot het heden, ziedaar de hoofdgedachte, die bij zulk een expositie, zal zy goed zijn inge richt, moet voorzitten. Maar de voorgenomen tentoonstelling kan zelfs nog meer geven. „De meeste subcommissiën," zoo heet het in meergemeld bericht, „zijn reeds sedert eenigen tijd ernstig aan het werk om alles wat Amsterdams verleden, heden en toekomst be treft, le onderzoeken." De toekomst! Zooals die uitdrukking daar wordt gebezigd, komt zij velen nogal kras voor. Doch de tentoonstelling kan althans eenigermate een blik gunnen in de toekomst. Zonder nog te gewagen van hetgeen ter bezich tiging kan worden gebracht dat eenmaal der hoofdstad ten deel zal vallen, zooals h. v. door het geven van afbeeldingen of plastische voorstel lingen van het kanaal door Holland op zijn Smalst, het ontworpen Sarphati-monument en zooveel meer, kan de tentoonstelling, ook bij algeheele afwezig heid van dergelijke toekomstige zaken, nog zeer veel leeren met het oog op later tijd, mits zij goed zy ingericht. Zijn wij het geloof aan de voorspellingen van kaartlegsters, horoscooptrekkers, droomuitleggers en dergelijken ontwassen, de wetenschap, die ons van die dwaasheden heeft genezen, wees ons tevens den weg, waarlangs wij, oorzaken en gevolgen met elkander in verband brengende, uit het ver leden geleidelijk kunnen opklimmen tot het heden en, een geregelden voortgang zonder storende invloeden aannemende, in zekere mate ook tot de toekomst. Wij gaan verder en beweren, dat de historische tentoonstelling, ook zonder Pythia om dubbel zinnige orakelspreuken te verkondigen, den be zoekers zal kunnen leeren, dat het tot zekere hoogte van onszelf afhangt ons een begeerlijke toekomst te bereiden. Zij zal om slechts twee voorbeelden te noemen de sprekendste bewij zen leveren dat de tijden van onderlinge verdraag zaamheid tevens die van den grootsten bloei en welvaart waren, of wel dat een volk, welks grootste streven in het opeenstapelen van kolossale vermogens bestaat, onder den invloed der weelde, die op zulk een tijdperk schier onvermijdelijk moet volgen, gevaar loopt zijn energie te verliezen. Maar genoegGeven wij liever ons vertrouwen te kennen, dat velen, ook onder onze stadgenooten, over tuigd van het groote belang der voorgenomen ten toonstelling, volgaarne bereid zullen worden bevonden om curiositeiten, portretten, handschriften en dergelijke voorwerpen, die zich in hun bezit mochten bevinden, voor enkele maanden ten be hoeve der historische tentoonstelling in bruikleen af te staan, ten einde zoodoende mede te werken tot het verkrijgen van een zooveel mogelijk vol ledig en dus aaneengeschakeld geheel. Vooral de bewoners eener academiestad mogen hierin niet achterblijven. LEIDEN, 25 October. Bij de heden gehouden openbare verkooping van cokes van partyen van 50, 10 en 5 hecto liters waren de hoogste prijzen f 26,50, 5.80 en f 2.80 en de laagste ƒ26.50, f 5.30 en f 2.70. Bij de heden ten raadhuize gehouden open bare verhuring van de visscherij van een gedeelte der Haarlemmertrekvaart is van alle zeven per- ceelen bij opbod huurder geworden de heer P. Meurs, te Leiderdorp, voor de som van f 60 's jaars. Z. M. heeft het eereteeken tot belooning van eervollen langdurigen werkelijken dienst by de schutterijen toegekend aan den heer J. W. Blankwaardt, muzikant bij de dd. schutterij alhier. Zaterdag is aan de hoogeschool alhier bevor derd tot doctor in de rechten de heer C. H. Nieu- wenhuys, geb. te Soerabaia, met stellingen. Bij de Zaterdag in Den Haag gehouden examens voor lager onderwijs waren voor de akte in de Engelsche taal opgekomen 9 candidaten; toegelaten werden mej.M. S. Bates uit Leiden, M. J. Berlling uit Gorcura, M. C. Gorijn uit Leiden C. E. Van Olst uit Dordrecht, M. W. Pesch uit Rotterdam. Voor hoofdonderwijzeres verwierven van de 10 candidaten 6 de akte als: mej. H. E. Bakker uit Den Haag, M. J. Bos uit Schiedam, C. M. H. J. Gersen en J. P. M. H. Gordon uit Leiden, J. D. A. Roeby en A. M. H. Visée uit Den Haag. In de maanden Juli, Augustus en September zijn aan het postkantoor alhier de volgende brieven gezonden, die wegens onbekendheid van de adres santen niet bezorgd zijn kunnen worden: Noord-AmerikaJ. De Mooy, Beaver Block. België: Wahlen en Co., Brussel. Duitschland: H. H. Holle, Bad-Ems; Duister, Cöln; Mej. Dielz, Crefeld; Wishoogh, KoningsteeleMej. B. Brouwer, Kreuznach; Kitlisch, Leipzig; H. C. Hartevelt, Mainz; P. G. Beukers, Marburg; I. H. Plath, MunchenB. H. Carp, Schwelmen; L. C. Van Heukelom, Trèves. Engeland: W. Van Bijlandt, L. Sacsionie, beiden te LondenLouise Meyer, Eestbourne. FrankrijkWed. P. A. Beguin van Zeyl, LourdesJ. de Bruin, Du Pont en Co., H. Modderman, allen te Parijs; N. Taverne, Pau. Op de voordracht voor ingenieur van Rijn land zijn door dijkgraaf en hoogheemraden geplaatst Dr. E. F. Van Dissel, civiel-ingenieur, thans werk zaam bij den aanleg van staatsspoorwegen te Rotterdam, en J. M. Telders, in dezelfde betrek king werkzaam te Arnhem. De jaarwedde voor deze betrekking wordt voorgesteld op f 4500 's jaars plus reiskosten. Het stoomschip Friesland ïs gisteren van Batavia te Brouwershaven gearriveerd, hebbende 56 dagen reis, door het verlies van schroef bladen werd de reis zeer vertraagd; de Madura is gisterochtend van Batavia naar het Nieuwediep vertrokken. Bij de Tweede Kamer is ingekomen een wetsontwerp, strekkende om, als bijdrage tot dekking van de uitgaven ten behoeve der vol tooiing van het vestingslelsel voor den dienst van 1876, toe te staan eene uitkeering van 5 mil- lioen gulden uit de nader bij de wet vast te stellen saldo's der Indische diensten van 1867 en 1872. Uit het voorloopig verslag der Commissie van rapporteurs omtrent de kiestabel blijkt, dat het oordeel van vele leden over de wijze, waarop de regeering deze aangelegenheid behandeld heeft, niet gunstig is. Het onderzoek van het eerste ont werp was nutteloos geweest; het tweede ontwerp moest, als ware er niets voorafgegaan, in de afdee- lingen worden overwogen. Werd reeds hierdoor afdoening in de vorige zitting schier onmogelijk, wederom zond de minister van hinnenl. zaken, in plaats van op een drietal eenvoudige vragen te antwoorden, een geheel nieuw ontwerp in, waarvan ten derden male verzending naar de af- deelingen noodig bleek. De minister kan daarbij het verwijt niet ontgaan, zijne voordrachten met weinig zorg te hebben voorbereid. Met de voor-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1875 | | pagina 1