achtte het volstrekt niet raadzaam het geldelijk
belang der belrokken ambtenaren bij den meer
deren bloei hunner scholen geheel opgeheven te
zien. Anderen daarentegen konden zich met het
voorstel wel vereenigen.
Alle leden eener sectie waren van oordeel dat
voor de academische rijschool geene gelden uit de
gemeentekas mochten worden bestemd. De kosten
van het onderwijs in het paardrijden moesten uit
den aard der zaak geheel worden bestreden door
hen die zich daarin wenschten te oefenen. Ook in
eene andere sectie verklaarde een lid zich stellig
tegen het verleenen dier toelage, uithoofde het
paardrijden eene zaak van louter weelde en uit
spanning was, waarvan alleen door meergegoeden
gebruik werd gemaakt, zoodat de kosten, ook zelfs
voor een deel, niet door de gemeente mochten
worden gedragen. Hij bleef op de weglating van
dien post aandringen, aangezien hij de toelage be
schouwde als een subsidie, over de toekenning
waarvan telken jare door den Raad moest wor
den beslist.
Naar aanleiding der toelage aan de eigenaars
van den schouwburg, deed in eene sectie een lid
de vraag of in de wijze van exploitatie van den
schouwburg reeds eenige verandering was gemaakt,
met betrekking tot de verkrijgbaarstelling van
plaatsen, naar aanleiding van de ten vorige jare
bij de behandeling der begrooting daaromtrent
gemaakte aanmerkingen. Een ander lid voerde
daartegen aan, dat door commissarissen van den
schouwburg op verschillende wijzen was beproefd
aan de geopperde bezwaren tegemoet te komen,
doch zonder afdoend resultaat. Hel scheen hoogst
moeilijk een middel te vinden om in dat opzicht
ieders eischen te bevredigen. Ook trof men in
andere plaatsen de misbruiken, waarop hier ge
wezen werd, in veel grooter mate aan. Eerstbe
doeld lid volhardde toch bij zijne meening, dat al
het mogelijke moest aangewend worden om de
bestaande misbruiken te weren en aan eiken be
zoeker gelijke rechten te verschaften, al ware het
des noods door bedienden, die aan die misbruiken
de hand leenden, te ontslaan. In eene andere
sectie verklaarde een lid zich ten stelligste tegen
het verleenen dier toelage. Hij meende dat aan
commissarissen, des gevorderd, andere middelen
ten dienste stonden om de inkomsten van den
schouwburg te vermeerderen, b. v. het doen be
talen van hoogere entreegelden, waardoor de habi
tués zich waarlijk niet zouden laten afschrikken.
Een ander lid daarentegen merkte aan dat uit de
overgelegde rekening gebleken was dat de onder
nemers van den schouwburg hoogst bezwaarlijk
het eenmaal toegestaan subsidie zouden kunnen
missen.
Eindelijk werd in eene sectie nog de vraag ge
daan, of er niet fondsen bestonden (b. v. van de
Lakenhal), die thans, naar men meende, werden
beheerd door het college van dagelijksch bestuur,
op welk beheer geen de minste controle bestond
en waaromtrent geene rekening aan den Raad
werd gedaan. Gaarne zoude men aangaande den
aard en den omvang van zoodanige fondsen eenige
inlichting willen ontvangen.
Wij vestigen de aandacht op het belangrijk
werk van Dr. H. C. Rogge over Joh. Wtenbo-
gaert en zijn tijd, waarvan volgens achterstaande
advertentie het tweede deel is verschenen. Men
zou zich zeer vergissen indien men meende hier
alleen eene levensbeschrijving van Wtenbogaert te
vinden, ofschoon deze hofprediker van Prins
Maurits, de vriend van Oldenbarnevelt en De Groot,
wel verdient gekend te worden. Wij hebben hier
te doen met eene grondige studie over het twaalf
jarig bestand, waarvoor de schrijver gebruik heeft
gemaakt van belangrijke stukken, die tot hiertoe
in onze archieven begraven lagen. Na hetgeen
Motley en Groen van Prinsterer over die belang
rijke bladzijde van onze geschiedenis hebben ge
schreven, wenschen wij dit werk, in zulk een
boeienden vorm geschreven, in veler handen.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 67 74 vol
wassen personen en van '1620 kinderen.
Gisteren werd in Den Haag van de 18
candidaten voor de hulponderwijzers-akte door
12 een voldoend examen afgelegd, zijnde de
heerenH. Van der Bie uit Dordrecht, A. Bon-
gers uit Oud-Beierland, C. H. Brouwer uit Hazers-
woude, J. C. Van der Eist uit Dordrecht, J. C. Van
der Hek uit Zevenhuizen, P. Keyzerwaard uit
Vierpolders, J. Ivoet uit Leiden, J. Kruithof uit
Giesendam, J. Van Ling uit Woerden, A. Van
Muilwijk uit Alblasserdam, G. Hoogervecht uit
Leiden en D. II. Meyer uit Noordwyk.
- Op den derden Nederlandschen Protestan
tendag, die onder het eerevoorzitterschap van prof.
Dr. Buys Ballot te Rotterdam gehouden zal worden
op Woensdag 27 October a. szullen de volgende
vraagpunten worden behandeld: 1. Onze roeping
tegenover de sociale quaestie, Referent de heer
P. H. Hugenholtz Jr. Bij de behandeling van dit
onderwerp zal door den heer Mr. H. Ph. De
Kanter de vraag worden ter sprake gebrachtWat
is er van de katheder-socialisten te verwachten
voor de zedelijke ontwikkeling van het volk? 2.
De waarde der zoogenaamde christelijke feesten.
Refërent dè heer F. C. A. Pantekoek. 3. Het
belang van den godsdienst voor de hedendaagsche
samenleving. Referent Prof. Dr. A. Kuenen. 4.
Welke moet de houding zijn der vrijzinnige pro
testanten in de Ned. llerv. Kerk, nadat art. 11
alg. reg. door de Synode van 1875 onveranderd
is gehandhaafd en dus de bepaling, die de hand
having der leer aan de kerkelijke besturen voor
schrijft, is behouden Referent de heer A. S.
Carpentier Alting. Den vorigen dag des avonds
te 7 uren muziek- en zanguitvoering in het kerk
gebouw der Evangelisch-Luthersche gemeente onder
leiding van den heer Fr. Gernsheim, met mede
werking van eenige dames en heeren. Als spreker
zal hierbij optreden Prof. Dr. C. P. Tiele.
Als auteur van de door het Haagsch ge
nootschap bekroonde prijsverhandeling over den
invloed van het christendom op het lot der vrouw
heeft zich aangemeld de heer W. J. Manssen,
Ev. Luth. pred. te Zaandam.
Donderdag herdacht de hoogleeraar W. A.
Enschedé, te Groningen,, den dag waarop hij 40
jaren geleden met het hoogleeraarsambt bekleed
werd. Door de studenten werd hem eene schrijf
tafel aangeboden, vergezeld vari een album, be
vattende de namen der schenkers.
Het stoomschip Koning der Nederlanden
van Batavia naar Nieuwediep, is 6 dezer des
ochtends Kaap Sint-Vincent gepasseerd.
De minister van koloniën brengt voorloopig
ter kennis dat vermoedelijk in het volgende jaar
voor de opleiding' te" Utrecht voor den milit.
pharmaceutischen dienst in Ned.-Indië zes jonge
lingen zullen gevraagd worden, waaromtrent in
het begin des volgenden jaars eene nadere op
roeping zal plaats hebben; dat, met wijziging der
in de „Ned. Staatscourant1' van den 15den Jan.
jl. vermelde voorwaarden, de leeftijd van admissie
in minimo is vastgesteld op 17 jaren; de voor
het toelatings-exarnen vereischte vakken zijn ver
meerderd met de Engelsche taal en de platte
driehoeksmeting; de leercursus is gebracht op 5
jarenaan iederen kweekeling, boven de jaar-
hjksche toelage van 700 in den aanvang van
eiken leercursus, zal worden uitgekeerd eene som
van f '100 voor inschrijving als student, voor de
collegegelden en de jaarlijksche bijdragen aan de
scheikundige werkplaatsen.
In het laatst van September en in het be
gin van deze maand heeft in Den Haag een exa
men plaats gehad van onderofficieren voor de
betrekking van 2den luit.-kwartierm. bij het leger
hier te lande en bij dat in Oost-Indië, alsmede
voor administrateur van kleeding bij eerstgenoemd
le^er. De uitslag is geweest dat allen hebben vol
daan en wel: voor hier te lande de heeren:
Kroonenburg, Broeksma, Knauf, Stuivenberg, De
Vries, Van Steyn en Van der Meer; voor het
leger in Oost-Indië de heeren: De Voogd, 't Hooft,
De Raad, Smits, Koster, Lommen, Vossen, Rinses,
Koopman en Wilderink; voor administrateur van
kleeding hier te lande de heer Haarman.
De Kamer van koophandel en fabrieken in
Den Haag hield den 5den dezer eene vergadering
waarin o. a. mededeeling werd gedaan van het
antwoord des ministers van financiën op het adres
der Kamer van 17 Augustus jl. De minister deelt
daarin mede, dat, blijkens ingesteld onderzoek, de
waarde der talrijke bezendingen van zijden en
andere manufacturen, welke na aangifte aan de
tolkantoren, bij kleine partijen of afgesneden stuk
ken door buitenlandsche huizen worden afgele
verd, bij invoer niet lager wordt gedeclareerd dan
bij die van grootere partijendat daarop ook even
scherp wordt toegezien als op aanvoeren van
grooteren omvang, hetgeen te gemakkelijker valt,
omdat het door de ontbieders te betalen bedrag
op de pakjes vermeld staat; en dat de Kamer
verzekerd kan zijn, dat de ambtenaren niet zullen
nalaten hun plicht te doen, wanneer zich, in ver
band met dat bedrag, de gelegenheid tot bena-
nering aanbiedt.
Gisteren is per extra-trein van Harderwijk
vertrokken, via UtrechtGoudaDen Haag naar
Den Helder, een detachement suppletietroepen,
sterk 300 soldaten, onder bevel van den kapitein
G. J. Sas en het rnedegeleide van den lsten lui
tenant W. S. de Wijs, den 2den luitenant A. J.
Van Buuren en 12 onderofficieren, alle geleiders
behoorende tot het vaste kader van het koloniaal
werfdepot, die na volbrachte taak hun garnizoen
zullen rejoigneeren. Van voormeld detachement
zullen op 16 Oct. a.s. aan boord van het te
Nieuwediep liggend stoomschip Celebes 240 man
(waaronder 10 onderoföcieren) worden geëmbar
keerd. Het overschietende gedeelte blijft onder
bevel van den kapitein G. Luymes, van het
7de regiment infanterie, gekazerneerd, in het fort
Kykduin, in afwachting eener latere scheepsge
legenheid.
Thans kan definitief worden medegedeeld
dat de diplomatieke onderhandelingen tusschen
Nederland en Venezuela door den gezant van
laatstgenoemd rijk zijn afgebroken nadat de
Nedeilandsche regeering geweigerd had den eisch van
Venezuela in te willigen, namelijk schadevergoeding
te verleenen wegens beweerde inmenging der
Nederlanders op Curacao in de inwendige aange
legenheid van Venezuela. Dientengevolge is de
gezant heden vertrokken. De zaak der openstelling
van de havens is ook ter sprake gekomen, i-naar
bovenstaande is de juiste aanleiding.
Z. M. heeft benoemd tot griffier bij het
kantongerecht te Brielle Mr. A. J. Dijckmeester,
adv. te Vollenhove; tot plaatsverv. kantonrechter
te Haarlem Mr. H. J. A. Van Heumen, adv. en
cand.-not. aldaar; J. Valkhoff, gew. hoofdonderw. te
Ttotlerdam, een pensioen verleend ten bedr. van
1134; N. M. Schild, gew. hulponderw. in Den Haag,
ten bedr. van 101 's jaars; aan Dr. H. Van
Cappelle, referendaris bij het depart, van binnenl.
zaken, vergund het aann. en dragen der versier
selen van ridder der orde van St.-Anna 2de kl.;
aan A. W. J. Vliek, serg.-majoor bij de inslr.-
comp. te Schoonhoven, als blijk van goedk. en
tevr. wegens de redding op 4 Juli jl. van een
drenkeling uit het water aldaar, toegekend de
bronzen medaille, alsmede een loffelijk getuig
schrift; aan W. H. Muntendam, te Haarlem, op
zijn verzoek, eervol ontslag verleend uit. zijn betr.
van contr. over de postzegelfabricatie.
Z. M. heeft den heer N. Glinderman, adj.-
contr. der dir. bel. enz. alhier, verplaatst naar
Schiedam en inzijne plaats benoemd den heer
H. Carnerlingh, surnum. te Amsterdam.
Gemengd Nieuws.
Te Rijnsburg is op last van den rijks-
veearts Steigerwaldt een paard, aan kwaden droes
lijdende, onteigend en afgemaakt.
Een jongmensch van o nge veer dertig
jaar werd gisterochtend te Waalwijk levenloos
uit het water opgehaald. Men onderstelt dat hij
door de duisternis misleid in het water is gevallen.
Woensdag-ochtend werden twee kin
deren van den landbouwer Laarackers, wonende
te Reek, bij Grave, uitgezonden om de koeien te
hoeden. Daar zij op het gewone uur, 11 uur
's morgens, niet terug waren, hebben verscheiden
personen den ganschen dag en nacht naar hen
gezocht, doch tevergeefs. De koeien werden in
een vreemde weide gevonden. Donderdag-ochtend
ontdekte men in een bosch te Velp het lijkje van
't jongste kind, met alle kenteekenen van een
gewelddadigen dood. De brigade der maréchaussée
heeft zich onmiddellijk naar de plaats der misdaad
begeven, ten einde het andere kind op te sporen
en zoo mogelijk den moordenaar te ontdekken.
De beide kinderen waren meisjes, 6 en 10 jaar
oud. Het oudste kind is later ook vermoord ge
vonden. De vermoedelijke daders zijn in handen
van de justitie.
Woensdag-avond, bij gelegenheid van
de kermis te Velp bij Grave, heeft aldaar een
vechtpartij plaats gehad tusschen drie boeren, met
't treurige gevolg, dat twee hunner ernstig zijn
gewond. De dader is voortvluchtig. Misbruik van
sterken drank was ook hier weder de aanleidende
oorzaak.
Naar men te Breda verhaalt, heeft
de kolonel-commandant van het 6de regiment
zich schriftelijk moeten verantwoorden omtrent
het gebeurde bij eene inspectie, nu een drieial
weken geleden. De zaak schijnt hiermede haar
beslag te hebben verkregen.
Zondag jl. heeft men in de woning
van een landbouwer onder Schore uit een gesloten
kist eene som van ruim 700 ontvreemd.
Dinsdag hebben te Luik, bij het uit-
gaan eener school, een jongen en meisje, beiden
zeven jaren oud, twist gekregen, waarb'y de eerste
de laatste zulk een schop gaf, dat zij weinige
oogenblikken daarna overleed.
Rechtzaken.
Gewezen vonnissen in strafzaken door het kan
tongerecht alhier van 2 October:
4 wegens het maken van nachtelijk burenge
rucht 1 w. laten loopen van een ongemuil-
banden hond; 1 w. een voertuig onbeheerd
op straat te hebben laten staan2 w. builen
een openbare waterplaats te hebben verricht,
waartoe die inrichtingen bestemd zijn 1 w.
het zitten op een door honden getrokken kar;
1 w. een slachtplaats niet zoo gesloten te houden,
dat het slachten op straat niet kon gezien worden.
Twee diefstallen van vee uit de weide, geïm-
puteerd aan A. M., 23 jaren oud, slager te
Dordrecht, maakten gisteren in de eerste plaats
het onderwerp van behandeling uit ter terecht
zitting van het hof in Z.-H. Bedoelde persoon
begaf zich den 23sten en 29slen Juli jl. met eene
roeiboot op eerslgemelden avond naar eene afge
sloten weide in een polder aan den Ringdijk
onder Zwijndrecht en in den avond van laatstge-
melden datum naar eene voor iedereen toeganke
lijke weide aan den Wieldrechtschen dijk onder
Dubbeldam, waar hij twee kalveren ter gezamen
lijke waarde van f 90 wist te bemachtigen. De
beesten werden door hem geslacht en het vleesch
benevens de huiden medegenomen. Bij gedeelten
verkocht hij het zich toegeëigende, en bezorgde
enkelen zijner collega's te Dordrecht best kalfs-
vleesch tegen 30 cents het kilo. De feiten werden
door den besch. volledig bekend. Gebrek aan werk
gaf hij als reden van zijn misdadig bedrijf op.
Het O. M., vertegenwoordigd door adv.-gen. Van
Maanen, eischte een tuchthuisstraf van 5 tot 10
jaren. De verdediger Mr. Van Royen beval zijn
cliënt in de clementie van het hof aan. De slach
ter kon aan het einde der terechtzitting vernemen
dat het hof hem tot 5 jaren tuchthuisstraf had
veroordeeld.
In deze zitting stonden voorts terecht S. P. en
P. P., op wie de beschuldiging rust in den och
tend van 9 Aug. jl. aan den Goejanverwelschen-
dijk onder Gouda eene woning te hebben open
gebroken en uit eene chiftonière in de huiskamer
ontvreemd eenige gouden sieraden en een zilveren
snuifdoos. Nadat zij een gedeelte van het goud
aan een schipper voor f 5 hadden van de hand
gedaan, werd het tweetal onder Oudewater ge
arresteerd en in het bezit van het overige be
vonden. Ook zij beleden hunne schuld. Het gemis
van nadeel als verkleinende omstandigheid in
aanmerking nemende, requireerde adv.-gen. 6
maanden tot 5 jaren gevangenisstraf. Nadat
Mr. D. J. Van Heusde de aandacht op eenige ver
zachtende omstandigheden had gevestigd, legde
dat college ieder twee jaren gevangenisstraf op.
Bij arrest van het prov. gerechtshof in Lim
burg is Martinus Meyer, uit de gemeente Sittard,
wegens manslag gepleegd op zijne vrouw, veroor
deeld tot vijf jaren tuchthuisstraf.
Voor het prov. gerechtshof te Arnhem stond Don
derdag terecht Marcelis Houba uit Niflrik, beschul
digd van moord op zijn huisvrouw. De akte van
beschuldiging legde hem ten laste dat hij op 18
Juni jl. zijn vrouw met een mes in de linkerbil
zou gestoken en haar voorts bijna geen ge
neeskundige behandeling verschaft hebben, zoodat
zij op 8 Juli ten gevolge van verbloeding was
overleden. De beschuldigde gaf op, dat zijne vrouw,
zooals zij hern dagen lang nadat zulks gebeurd
was had opgegeven, in een grasmes was gevallen.
De verklaringen van een negental getuigen moesten
strekken om de beschuldiging te staven en de
beweringen van den beschuldigde te weerleggen.
Twee dokters, als deskundigen gehoord, beweerden
dat het zoo goed als onmogelijk was, dat de wonde
door het grasmes op de wijze, zooals de beschul
digde beweerde, zou zijn toegebracht; daarentegen
was waarschijnlijk een zakmes des besch. gebezigd,
dat bij hem in beslag genomen en, evenals het
grasmes, als stuk van overtuiging aanwezig was.
Een man en vrouw, die met den beschuldigde
onder één dak woonden, gaven op, dat zij hem
op 18 Juni den geheelen dag tegen zijne vrouw
hadden hooren uitvaren, dat zij hem des avonds
een mes hadden hooren slijpen en uitdrukkingen
hooren bezigen, als: „je mot er an, pestilent",
enz.dat zij vervolgens de vrouw hadden hooren
kermen en den volgenden dag in hun kelder
een grooten plas bloed hadden gevonden, welke door
de zoldering des beschuldigden heen was geloopen.
Andere getuigen vei melden gesprekken der nu
overledene gedurende hare laatste dagen, waaruit
viel af te leiden dat de beschuldigde haar de
wonde had toegebracht, en deelden bijzonderheden
mede omtrent de voortdurende slechte behandeling,
welke hij zijne vrouw liet ondergaan. De beschul
digde bleef zijne schuld pertinent ontkennen. De
behandeling der zaak werd te 4 uren geschorst
tot gistermorgen te 10 uren, als wanneer eerst
de adv.-generaal Mr. de Meyier zijn requisitoir zou
nemen en daarna Mr. Van Cappelle de verdediging
voordragen.
KOLONIËN.
Door den gouvcrneur-geDeraal van Ned.-Indië zija de volnende
beschikkingen genomen
Civiel Departement. Ontslagen: Eervol, uit'slands .1 lenst,
de adj.-comm. bij den post- en leleg. W. F. N. Neinuckx; id,
de gew. klerk op het res -bur te Muntok It A. J. Edwards;
id. de gew. klerk op het ads.-res.-kantoor te Maoondjaja J. W.
P. Le Fèbre. Bcuoemd: Tot comm. op hot res.-kant. te
Bezoeki J. C. Dey; tot opz. ode kl. bij den waterstaat en
's lands openb. werken A. lie Baat, C. Haccon, F. L. Oosten
broek, G. Heuff en C. Vreedecburgbtot lsten bnlponderw.
aan de o. 1. school te Kedirie J. Uhl, tot lsten hulponderw.
aan dc o. 2de lag. school te Makassar J. J. Cuyle. O a ts 1 a gen:
door den landraad te Blitnr, wegens vertrek, eervol, als buiteng.
subst.-grifi". F. G. C. Mooyaart; door den laudr. te Cheribon
benoemd tot buiteng. eubst.-griff. Mr. J. N. A. Lion.
Departement van Oorlog. Verleend: Een tweej. verlof naar
Ned., wegens 12 jaren dienst in Ned.-Ind., aan den kapt. der
iüf. A. Van der Straate; een tweej. verlof naar Ned., wegens
ziekte, aan den 2deu lnit. der inf. H. C. Consemnlder. Ont
slagen: Op verzoek, eervol, uit Zr. Ms. mil. dieDst, de lst<
luit. der art. E. H. Buruaby Lautier. Bevorderd: Tot lsten
luit. bij de caval. J. A. W. Oxenaar. Benoemd: Tot 2den
luit. bij de caval. W. F. A. Van de Blocqnery, tot 2dcn lait
bij de art. C. J. A. Macpherson. Vergund: Om de aan der
laatstelijk door hem bekleeden rang verbonden uniform te blijver
dragen aan den, op verzoek, eervol uit Zr. Ms. mil. dienst outsl.
2dcn lnit. der inf. Jhr. II. Th. Leyssius.
Departement der Marine. Ingetrokken: Op verzoek, het
aan den gew. havcDm. te Batavia J. II. W. Van de Velde,
wegens ziekte, verleend tweej. verlof Daar Europa. Ontslagen:
Eervol, nit 's lands dienst, inet behoud van rechtop pensioeo, de
gew. havenm. te Batavia F. II. W. Van dc Velde.
BUITENLAND.
Spanje.
Een correspondent van de „Times" uit Luchon
(Frankrijk) deelt een verschrikkelijk verhaal mede
van het vermoorden van eenige Carlisten, onder
welke zich een welopgevoede Pruis, bekend onder
den naam van don Alfredo Morgarati, zou bevon
den hebben, op bevel van Jose Cajigos, alias
Zapatilias, vroeger smokkelaar en thans kapitein
van de Alphonsistische „Voluntarios de la Libertad".
De correspondent heeft het verhaal uit den mond
van den schoolmeester, den priester en andere
ooggetuigen uit het dorp Venasque, waar het feit
voorgevallen is. Zapatilias had de Carlisten krijgs
gevangen gemaakt bij Lez, welke hij met zich
voerde naar Venasque. Hier liep hij gevaar in
handen te geraken van een afdeeliug Carlisten,
sterk 1500 man, van het leger van Dorregaray.
Dezen nl. hadden het dorpje Zerler, een half
uur van Venasque verwijderd, bezet. Zapatilias
zag voor zich en zjne 80 man slechts heil in een
spoedigen terugtocht naar de troepen van Delotre,
en \reezende dat hij zijne krijgsgevangenen niet
voldoende zou kunnen bewaken, gaf hij, zon 'er
den Carlisten iets te zeggen, bevel aan zijne tul-
