J EIDSCH
DAGBLAD.
N° 4718.
A0. 1875.
Donderdag
I Juli.
PRIJS PEZER COURANT:
Lien per maanJai1.—
tv?r po*1A0.
Nosnmersn 0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven,
PRIJS DER AD VERTESTIEN
Tan 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meer0.174.
Grootcre letters naar plaatsruimte.
ten worden dagelijks aangenomen.
•1 >;r soms Abonné's mochten zijn,
Leidsch Dagblad des avonds niet
mtvangen, wordt hun verzocht
.n het Bureel kennis te geven.
ÖEMEENTE-YERSLAG.
IV.
- wijsgebied treffen wij bij het lager
;j- "enige verandering aan; het aantal
iiolen toch werd met één vermeer-
et oprichten van een openbare tus-
irbereidingsschool, verminderd daaren-
de opheffing der school in het
1 feeshuis en van die van mevrouw
ans-Schuch, zoodat het geheel aantal
bedroeg, waarvan 9 openbare en 14
e eerste met een onderwijzend per-
28, de laatste van 85 leden, natuur
begrip der kweekelingen. In haar
redeneerd verslag vestigt de Plaat-
Icommissie terecht de aandacht op
ige besluiten van den Gemeenteraad,
t de oprichting der tusschenschool
had, het andere, waarbij werd be
niet over te gaan tot splitsing der
lste klasse. Hulde wordt daarin
de onderwijzenden van verschillen-
maar tevens de klachl met weder-
gebrek aan hulppersoneel en het
de groote afwisseling daarvan, welk
stig verschijnsel alleen is weg te
verbetering der tractementen, een
as reeds het vorige jaar (1873)
faad ingeslagen. Van de reorga-
Vormschool, waaraan tot weder-
jaarlükach subsidie van het Rijk
is verleend, heeft men goede ver-
Na vluchtig te hebben vermeld,
de inrichting der schoollokalen
;erd, wijzen wij met genoegen op het
of, in genoemd verslag toegebracht
J. W. Renssen, die voor een groot
andheid opofferde aan de school, die
en was toevertrouwd, een toewijding
oi werd erkend door de haar uit de
toegelegde jaarlijksche gratificatie,
ticuliere scholen valt niets bijzonders
zoodat dan ook die, welke zich reeds
g onderscheidden, haar goeden naam
n tven.
bied van het hewaarschoolonderwijs
■uitgang te constateeren. Vooral van
ol voor bewaarschoolhouderessen kan
en gewaagd, een inrichting die zich
stelling ook van Provinciale Staten
'j?i' en, getuige de jaarlijksche subsidie
haar van die zijde toegekend. Een
enamen indruk maakt het, dat het
het aantal leerlingen der bewaarschool
traat voornamelijk schijnt te moeten
.-schreven aan de vrees der ouders
en er koude lijden, een vrees, voegt
miissie er in haar verslag bij, die niet ge-
- eirond is. Zoo ergens, dan is hier ver
lig. In een gemeente, waar zooveel
i.et ierwijs wordt verricht als hier ter
iet niet kunnen worden gezegd, dat
lijk lokaal de gezondheid juist van
n in gevaar wordt gebracht.
liddelbaar onderwijs verdient iu de
vermelding de hoogere burgerschool.
smee
Van
iet
linder
fneme
a de
Bedroeg het aantal leerlingen 154 in Januari 1874,
de cursus 1874/75 werd met 148 leerlingen ge
opend. Omstandigheden van verschillenden aard
gaven aanleiding, dat in sommige vakken het
onderwijs niet altijd even geregeld werd voortge
zet; toch mogen de resultaten daarvan voldoende
heeten, daar al de leerlingen der hoogste klasse,
6 in getal, die zich aan het eindexamen der H. B. S.
in Noord-Holland onderwierpen, het diploma
erlangden. Intusschen valt hier hetzelfde ongun
stige verschijnsel op te merken, dat ook het
gymnasium oplevert de wanverhouding tusschen
het aantal leerlingen der lagere en der hoogsle
klassen.
Een aangename verschijning onder deze rubriek
vormen twee inrichtingen, die terecht als sieraden
onzer stad mogen worden beschouwd, de scholen
van het Genootschap „Mathesis Scienliarum Ge-
nitrix" waarvan het aantal leerlingen in den
zomercursus 1874 tot 185 steeg, en de Kweek
school voor de Zeevaart, die zoowel in leerlingen
als leden aanmerkelijk toenam; 112 jongelieden
traden van daar in zeedienst, één werd bij de
koopvaardij geplaatst. Ook de Volks- en Burger
zangscholen der Maatsch. tot Nut van 't Algemeen
met 271 en 133 leerlingen mogen niet onver
meld blijven.
Over het gymnasium kunnen wij ditmaal, na
hetgeen wij kort geleden over die inrichting
zeiden, ongetwijfeld thans het stilzwijgen bewaren.
Van het gymnasium naar de academie is de
overgang zeker vrij geleidelijk. De veranderingen
in het personeel der hoogleeraren onvermeld
latende, stippen wij alleen aan, dat het munt- en
penningkabinet werd overgebracht naar het door
liet Rijk aangekochte huis van wijlen den heer
Bodel Nijenhuis op het Rapenburg, terwijl het
nieuw zoötomisch kabinet aan de gedempte Celle-
broersgracht spoedig gereed zal zijn. Het aantal
sludenten, op 31 December 1874 in de rollen
der hoogesekool ingeschreven, bedroeg 842, waar
van elders studeerende 88. Er hadden 62 promo
ties plaats.
Voor de Rijksinstelling van onderwijs in Indische
taal-, land- en volkenkunde lieten zich 54 stu
denten inschrijven tegen 45 in het vorige jaar.
Die instelling leed een zwaar verlies door den
dood van prof. T. Roorda.
LEIDEN, 30 Juni.
Mej. C. T. Verhoeven alhier is benoemd
tot hoofdonderwijzeres aan de bewaarschool te
Winterswijk.
In de gisteren te Utrecht gehouden alge-
meene vergadering van het provinciaal Utrechtsch
genootschap van kunsten en wetenschappen zijn
tot nieuwe leden gekozenVoor de sectie der
natuur- en geneesk. wetenschappen, de heeren:
Dr. H. J. v. Ankum en Dr. F. G. Groneman te
Groningen, J. L. v. d. Harst te Utrecht, Dr. A.
v. Hennekeler te Amsterdam, Dr. F. H. Julius te
Zwolle, J. H. Kromhout te Utrecht, Dr. Brutel
de la Rivière te Leiden, Dr. 8. Talma te Utrecht,
Dr. G. P. v. Tienhoven en Dr. v. d. Waals, beiden
in Den Haag. Voor de sectie van rechtsgel. en
staatswetenschappen, de heerenMr. A. Telden
te Gorcum, Mr. J. A. Levy te Amsterdam, Mr.
P. J. A. Bouvin en Mr. H. J. Knottenbelt te
Rotterdam, Mr. C. A. Marchant te Deventer, H.
Kleyn van de Poll te Utrechl, Mr. J. G. Rochussen
en Mr. J. D. Veegens in Den Haag, Mr. C. Cock
te Leiden. Voor de sectie van letterkunde, wijs
begeerte en geschiedenis, de heerenDr. W. B.
J. Van Evk te Deventer, Dr. F. J. Van der Ham
te Utrecht, A. G. Van Hamel te Rotterdam, Dr.
H. W. v. d. Mey te Leiden, A. J. Nijland te
Utrecht, Dr. J. Verdam te Leiden, Dr. J. J. Corne-
lissen te Arnhem, J. G. Frederiks te Zutfen, Dr.
H. Oort te Amsterdam, Dr. W. P. Wolters te
Leiden.
Het stoomschip Madura is gisteren van
Batavia via Suez te Nieuwediep binnengekomen
de P. Caland, van Rotterdam naar New-York,
is gistermiddag bij Lezard gepasseerd.
Ter verkiezing van een lid der Tweede
Kamer voor het hoofdkiesdistrict Breda zijn uitge
bracht 3410 stemmen geldig 3391. Gekozen de
heer Des Amorie Van der Hoeven met 2148 stem
men; de heer Van Mierlo had er 1164.
Aan de hoogeschool te Groningen is giste
ren tot doctor in de wis- en natuurkunde be
vorderd de heer V. Bruinsma, geb. te Leeuwarden.
Maandag werd te Amsterdam het eerste
examen gehouden van leerlingen der Tooneelschool,
dat werd bijgewoond door de Commissie van toe
zicht, de afgevaardigden van enkele afdeelingen
van het Tooneelverbond en het hoofdbestuur van
het Nut van 't Algemeen. De uitslag schijnt zeer
gunstig te zijn geweest. De vijf leerlingen (vier
jongens en een meisje), die de school bezoeken,
beloven naar gezegd wordt veel voor het tooneel,
en vooral het onderwijs in de voordracht, door
mevr. Kleine, leverde volgens de getuigenis van
aanwezigen een zeer verrassend resultaat.
Onder begunstiging van het schoonste weder
werd gisteren de Willemstoren te Dillenburg in
gewijd. De voorzitter van het Dillenburger comité,
professor Spiess, hield de inwijdingsrede; de tweede
spreker was de voorzitter der Nederlandsche com
missie, Ds. Francken. Luide toejuichingen vielen
aan beide sprekers ten deel. Prins Albrecht van
Pruisen, zoon van prinses Marianne, was als ver
tegenwoordiger van den keizer aanwezig en over
handigde namens dezen aan Ds. Francken de
versierselen der Kroonorde. Vele Nederlanders
woonden de plechtigheid bij.
De Hongaarsche bladen melden, dat de
Prins van Oranje incognito Pest bezocht en de merk
waardigheden der Hongaarsche hoofdstad bezichtigd
heeft. Volgens een dezer bladen zou de Prins
den wensch te kennengegeven hebben, eens op 't plat
teland eene Hongaarsche kiezers-vergadering van
nabij te zien, doch had men hem ernstig afgera
den aan dat voornemen gevolg te geven; „want,
schrijft dit blad, één van beide, of hij had aan
de kiezers moeten worden voorgesteld in zijne
qualiteit van koningszoon, en dan had hij niet
aan de ovaties der plattelands-bewoners en aan
het zeer twijfelachtige voorrecht kunnen ontsnap
pen, op de armen der boeren in triomf te wor
den rondgedragen, of de vergadering zou in hem
gezien hebben, wat men op 't platteland in iederen
vreemdeling ziet: een Pruis, en de Pruisen
staan juist op 't Hongaarsche platteland niet in
den reuk van heiligheid." Vrijdag heeft de Prins
de beroemde keizerlijke stoeterij te Mezöhegejes
bezocht, die jaarlijks 1000 paarden aan het leger
levert.
In de gisteren te Amsterdam gehouden
algemeene vergadering van aandeelhouders in de
Ned.-Indische Spoorwegmaatschappij is het dividend
over 1874, op grond van het uitgebracht verslag,
bepaald op 3.75 pCt.
Het Hbl. meldtDe windhandel in divi
denden Ned. Handelmaatschappij heeft weder ver
scheiden slachtoffers ter Beurze gemaakt. Sommigen
van dezen maken gebruik van de bepaling der
wet, die geen rechtsvordering toelaat voor speel-