LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 4686.
Dinsdag
A0. 1875.
25 Mei.
STADS -BERICHTEN.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Loidon per 3 maandenf 1.
Franco per postn L40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regelsf I.OS.
Iedere regel meerB 0.174.
Grootere letters naar plaatsruimte.
Met 1 Juni begint een nieuw kwar
taal van het Leidsch Dagblad. Zij, die zich
alsdan op deze courant wenschen te abon-
neeren, ontvangen de nog tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
INSCRRIJVIIIG SCHUTTERIJ.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
LELDEN noodigen hen, die verzuimd mochten
hebben zich op de door het gemeentebestuur be
paalde dagen ter ioschrijvlng voor den schut
terlijken dienst aan te melden, uit zich daartoe
alsnog te vervoegen ten Raadhuize, op Dinsdag
den 25sten Mei c. k., 's voormiddags lusschen
9 en 12 uren.
Zij herinneren wijders den belanghebbenden,
dat de registers van inschrijving op den Isten
Jani aanst. worden gesloten en dat zij, die
zich niet vóór dat tijdstip hebben doen inschrijven,
bij ontdekking ambtshalve ingeschreven en door
den Schuttersraad tot eene geldboete verwezen
zullen worden.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRAN DELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 22 Mei 1875.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN,
Gezien het adres van Wilhelm Albert Affourtit, win
kelier alhier, houdende verzoek om in zijn pakhuis in de
Rijnstraat n°. 12 eene bergplaats van petroleum te mogen
inrichten;
Gelet op het Koninklijk besluit van 31 Januari 1824 Staats
blad, n°. 19), in verband met dat van 29 April 1864 Staats-
blad n°. 39);
Doen te weten, dat tot het hooren der eigenaars en be
woners van de naast bijgelegene en belendende panden,
ten opzichte der information de commodo et incommodo, door
Burgemeester en Wethouders zal worden gevaceerd op
het Raadhuis dezer gemeente, op Donderdag den 27sten
Mei aanstaande, 's voormiddags te elf uren; zullende de
belanghebbenden verplicht zijn hunne bezwaren tegen
dat verzoek op dien tijd in te brengen, terwijl, bij ver
zuim daarvan, zij gehouden zullen worden zich tegen de
inwilliging niet te hebben verzet.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 22 Mei 1875.
ONZE GAÜZAAH.
i.
Dezer dagen is door eenige ingezetenen van
's-Gravenhage aan Z. M. den Koning een adres
ingediend, waarvan „Het Vaderland" den inhoud
belangrijk genoeg heeft geacht om hem aan zijne
lezers mede te deelen. Ook wij aarzelen niet onze
abonnés met dat stuk althans in hoofdtrekken
bekend te maken, daar het eene zaak geldt, die
eveneens voor onze stadgenooten van het hoogste
gewicht is en hier ter stede in dezelfde phase
verkeert, welke zy in de naburige residentie zal
intreden, -tenzij wat wij van harte hopen
op het verzoek der adressanten gunstig worde
beschikt.
Het betreft niet minder dan twee van gemeen
tewege aldaar geëxploiteerde inrichtingen, de gas
fabriek en de duinwaterleiding, tot welke eerste
wij ons echter bij onze beschouwingen hoofdza
kelijk zullen bepalen, omdat laatstgenoemde onder
neming bij ons ter stede niet wordt gevonden en
bovendien voor beide zaken dezelfde argumenten
gelden.
Bedoelde adressanten dan verzoeken Z. M. het
Koninklijk recht van vernietiging toe te passen
op de besluiten van den Haagschen Gemeente
raad, 1". van 1 Juli 1873, waarbij wordt bepaald,
„dat de in naam dier gemeente te vorderen gel
den voor het gebruik of genot van door haar te
verstrekken (duinwater en) gas niet voor plaatse-
lgke belastingen gehouden of daarmede, wat de
toepassing der artt. 232237 der Gemeentewet
betreft, niet gelijkgesteld zouden worden," en 2°. van
23 Febr. dezes jaars, waarbij wordt bepaald, „den
pj-ljs van het gas voorloopig en sedert den lsten
Jan. van dat jaar, zonder eenige uitzondering vast
te stellen op dertien cents per kub. meter."
Die besluiten toch slrijden naar de overtuiging
der adressanten en ook wij deelen die meening
met de wetten zoowel als met het algemeen
belang.
Met de wetten: Art. 238 der Gemeentewet
zegt, „dat voor plaatselijke belastingen gehouden
of daarmede, wat de toepassing van de artikelen
232237 dier wet betrefi, gelijkgesteld worden
de in naam der gemeente gevorderde gelden voor
het gebruik of genot van openbare gemeentewer
ken, bezittingen of inrichtingen en dat van door of
vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten."
Nu zal ieder toestemmen dat bij een gemeen
telijke gasfabriek de verlichting voor den publieken
dienst hoofdzaak, die voor particulieren bijzaak is,
dat dus zulk een fabriek met alle recht een ge-
meenteïnrichting kan heeten, en dat de gelden,
voor haar genot door den consument betaald,
onder de rubriek „belasting" vallen. Maar zoo
redeneeren adressanten verder art. 142 der
Grondwet bepaalt, dat zonder goedkeuring des
Konings geen gevolg mag worden gegeven aan
een besluit van een gemeentebestuur tot het in
voeren, wijzigen of afschaffen eener plaatselijke
belasting, dus ook niet van die belasting, welke
voor het gebruik van gas eener gemeentefabriek
wordt betaald. In alle geval diende in een zoo
teedere quaestie, waarbij het de rechten der Kroon
geldt, de beslissing aan de hooge Regeering te
worden overgelaten.
Wat dunkt u, lezers, geldt dat alles ook niet
voor onze gemeentelyke gasinrichtirig?
Doch die besluiten, welke ook bij ons van kracht
zijn, strijden tevens met het algemeen belang. En
waarom? Omdat het bedrag en de grondslagen
der gelden, voor het gebruik van het gas gevorderd,
„aan het onderzoek zoowel van Gedeputeerde Staten
als van den Koning worden onttrokken en de inge
zetenen daardoor beroofd van de niet genoeg te
waardeeren waarborgen, welke hun by (meerge
meld) art. 142 der Grondwet zijn verzekerd."
Het doel van die eigenmachtige handelwijze
meenen de Haagscbe adressanten te kunnen ver
klaren uit art. 254 der Gemeentewet, luidende:
„De aan het slot van art. 240 vermelde rechten,
loonen en gelden worden tot geen hooger bedrag
geheven dan noodig is te achten om den betaler,
naar evenredigheid van het gebruik of genot, dat
hij heeft, in de kosten van aanleg, onderhoud of
verstrekking van het door hem gebruikte of ge-
nolene te doen dragen."
En om de gegrondheid van die onderstelling
te betoogen, noemen adressanten een drietal punten
op, te juist uiteengezet, dan dat wederlegging nog
mogelyk zou zijn.
Wij, bewoners der sleutelstad, behoeven ons in
deze helaas! niet tot vermoedens te bepalen. Wij
hebben maar al te zeer de zekerheid dat de
exploitatie onzer gasfabriek, uitsluitend ten nadeele
der consumenten, jaarlyks een niet onaardig batig
saldo aan de gemeentekas oplevert. Over 1874
bedroeg de winst na aftrek der renten van het
kapitaal en percentsgewijze afschryving voor reserve
nog f 36579.05(. En geen wonder I Wij betaalden
hier 12( cent per kub. meter, terwijl te Utrecht
en te Arnhem die prys niet meer dan 9 cents
bedroeg. Toch werd voor de gemeenteverlichting,
die 30 a 35000 kostte, slechts f 10000 in re
kening gebracht, een verschil, dat natuurlyk even
eens gedekt werd door de in evenredigheid te
hooge betaling der gasconsumenten.
LEIDEN, 24 Nel.
Behalve Jhr. Mr. H. A. Steengracht van
Duivenvoorde is van liberale z'yde in dit kiesdistrict
voor het lidmaatschap der Tweede Kamer candi-
daat gesteld de heer G. J. Grashuis, opdat, zoo
de eerste zyn candidatuur niet mocht aannemen,
de tweede candidaat in de plaats zou kunnen treden,
Aan de hoogeschool alhier is Zaterdag be
vorderd tot doctor in de letteren de heer A. J.
Kronenberg, geb. te Vollenhove; aan die te Utrecht
tot doctor in de rechten de heer A. W. C. T.
Grothe, van Utrecht.
Den lsten Juni a. s. vieren Johannes Akker
en Helena Van Dam het feest hunner vijftigjarige
echtvereeniging. Zg tellen te zamen den leeftgd
van 165 jaren. Wanneer iemand een warm hart
en eene milde hand bezit om de feestvreugde
dezer eerzame, maar behoeftige lieden te verhoogen,
verricht hij een goed werk en veraangenaamt de
laatste levensdagen dezer oudjes, waarvan de man
gedecoreerd is met de zilveren Waterloo-medaille
terwijl men verzekerd kan zijn, dat elke gave,
met een dankbaar hart ontvangen, ook goed ge
bruikt zal worden. Zij wonen in de Oude Hoef-
straat N°. 47 nabij de Garenmarkt.
Bij de heden gehouden openbare verkoo-
ping van cokes op het raadhuis alhier van par
tijen van 50, 10 en 5 hectoliters waren de hoogste
prijzen f 25.00, 5.20 en 2.50de laagste f 25.00,
f 5 en f 2.50.
Aan het postkantoor alhier zijn in de maan
den Januari, Februari en Maart de volgende brie
ven gezonden die wegens onbekendheid der adres
santen niet bezorgd zyn kunnen worden:
België: J. E. Zirkzee, Kropff, beiden te Ant
werpen Ch. Gounod, te BrusselMad. De Jong,
te Glons. Frankrijk: Orbeliani, te Nice; C. G.
Von Rieken, te Cannes; Mej. H. Poel, E. Dieu-
donné, F. Stokhuyzen, Panthéon Littéraire, allen
te Parys. Italië: F. Van Oors, te Turijn; Mad.
C. E. W. De Pesters de Fockert, te Genua.
Duitschland: A. L. E. Gastman, te Leipzig;
B. Westerdijk, te Heidelberg; A. Van Forcken-
beck, te BremenGebrs. Mittelstrass, te Ham
burg; Mad. Bloemendaal, te Keulen; P. G. Buckens,
te Marburg. Zwitserland: C. A. A. Van Kervel,
te Genève. Engeland: G. L. Moos en C'., Ie Londen.
Zaterdag werd te Dordrecht in het stations
koffiehuis, onder voorzitterschap van den heer Pon
tier uit Den Haag, de 34ste vergadering van de
gewestelijke Veieeniging Zuid-Holland van het Ned.
Onderwyzersgenootschap gehouden. Tot afgevaar
digde naar de algemeene vergadering, dit jaar te
Haarlem te houden, werd benoemd de heer Pon
tier van Den Haag, en als plaatsvervanger de
heer Goedhart van Dordrecht, terwijl Kinderdyk
als plaats van bijeenkomst voor de najaarsverga
dering der gewestelijke Vereeniging werd aan
gewezen. Voorts werd besloten de voorjaarsver
gadering te houden in de plaats waar het gewes
telijk bestuur gevestigd is. De afdeeling Den Haag
werd herkozen om voor drie jaren de uitvoerende