LEIDSCH
DAGBLAD;
N°. 4666.
A0. 1875.
Donderdag
29 April.
STADS- BERICHTEN.
WARE PHILANTHROPIE.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per postn 1-40.
Afzonderlijke Noramersn 0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven,
PRIJS DER ADYERTEiNTUEN:
Van 16 regelsf 1.06.
Iedere regel meer0.171.
Groolere letters naar plaatsruimte.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN
brengen bij deze ter algemeene kennis dat, wegens nood
zakelijke herstellingen aan de LEIDERDORPSCHE
BRUG, de passage over die brug voor rijtuigen, paarden
en vee, van Donderdag den 29sten April e. k., gedurende
zes weken GESLOTEN zal zijn.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 26 April 1875.
Overdrijving werkt alüjd schadelijk, ook in het
goede, dat zij len laatste zelfs in een ondeugd
doet ontaarden.
Daarin ligt ongetwijfeld de reden van het ver
schijnsel dat men in onze dagen zoo voorzichtig
is geworden met het gebruik van het woord
„philanthropie".
Toch zal niemand willen beweren, dat het af
keurenswaardig is, den medemënsch blijken van
zijp genegenheid te geven, waar dat noodig is
ook in een anderen vorm dan woorden alleen,
mits men zich wachte voor ziekelijke overdrijving,
waarvan reeds zoo menigeen een hoog leergeld
heeft gegeven en waaraan men instellingen te
danken had die, op een ongezonden grondslag ge
vestigd, veeleer strekten om hen, die er de voor-
deelen van genoten, te verwennen en te bederven,
<lan hun wezenlijk welzijn te bevorderen, een
overdrijving, waardoor het mogelijk wordt dat
een bedelaar ook heden ten dage zijn die
voorbeelden nog zoo zeldzaam niet bij zijn
overlijden een eerlijk bijeengebracht kapitaaltje
nalaat.
Zulke lieden doen der maatschappij veel, oneindig
veel kwaad, ware het alleen omdat zij hun, die
zich op allerlei wijze aan de beoefening van ware
philanthropie trachten te onttrekken, daartoe een
uitstekend voorwendsel aan de hand geven.
Maar des te aangenamer indruk maakt het dan
ook, op te merken welke schoone vruchten een
in ons midden gevestigde instelling afwerpt,
waarbij er is met nadruk op gewezen het
philanthi episch karakter bij voorkeur op den voor
grond treedt. Behoeven wij er nog bij te voegen,
dat wij, deze woorden nederschrijvende, hel oog
hebben gevestigd op de Kweekschool voor de
Zeevaart? Vooral na het verslag van de belangrijke
vergadering der Vereeniging tot instandhouding en
bevordering van den bloei dier inrichting, in ons
noinmer van 21 dezer opgenomen, zal dat wel
onnoodig z'yn.
Is Leiden terecht fier op het bezit van de
eerste hoogeschool des lands, de Kweekschool voor
de Zeevaart mag zeker een tweede parel aan de
kroon onzer stedemaagd worden genoemd. Treedt
hij de eerste instelling de wetenschap op den
voorgrond, bij de laatste zit een gezonde philan
thropie voor, terwijl beide stichtingen bij uitne
mendheid nationaal mogen heeten.
Niet minder dan 112 knapen traden in het
afgeloopen jaar van de Kweekschool in 's Rijks
zeedienst. Een veelbeteekenend cijfer, vooral wan
neer men bedenkt, dat het den meesten hunner aan
de gelegenheid zou hebben ontbroken om tot een
nuttig lid der maatschappij op te groeien, indien
de Kweekschool hun daartoe den weg niet bad
geopend. Zeker, de gelden, aan onze zeevaart
school geschonken, leveren ruimen interest op,
die het land ten goede komt in den vorm der
diensten, door de kweekelingen later als ervaren
zeelieden bewezen.
Dat er aan knappe varensgezellen gebrek be
staat is een uitgemaakte zaak, zoowel voor de
marine als voor de koopvaardij. Immers nog wei
nige maanden geleden werden er van oorlogs
vaartuigen op onze binnenwateren vergeefsche
pogingen gedaan om jongelieden voor de vloot
aan te werven. En wat de koopvaardij betreft,
in het dezer dagen verschenen rapport der uit de
Tweede Kamer benoemde commissie van enquête
wordt een treurig tafereel opgehangen van den
toestand der koopvaardijvloot, ook voor een ge
deelte te wijten aan gebrek aan degelijke zeelieden.
De Kweekschool mag dus in meer dan één
opzicht nationaal heeten; nationaal omdal zij
openstaat voor mingegoede knapen uit alle oorden
des lands; nationaal ook omdat de diensten, later
door hare gewezen kweekelingen hetzij bij de
marine, hetzij bij de koopvaardij te bewijzen,
het geheele volk ten bate komen; nationaal ein
delijk omdat door haar die kern van kloeke zee
lieden kan worden in stand gehouden, die, moge
zij in de laatste jaren meer en meer zijn afge
nomen, hier te lande toch zoo eigenaardig thuis
behoort en door de geheele geschiedenis van ons
vaderland zoo krachtig op den voorgrond treedt.
Dat het niet ontbreekt aan hen, die belang
stellen in deze schoone inrichting, getuigde in de
eersle plaats de tegenwoordigheid ter algemeene
vergadering van den eerevoorzitler der Vereeniging,
Z. K. H. Prins Hendrik en van den minister
van marine.
Ditmaal had die vergadering een meer dan
gewone beteekenis; zij schonk het verdienstelijk
lid der hoofdcommissie, die het jaarverslag uit
bracht, de gelegenheid om in tegenwoordigheid
van den doorluchtigen opperbevelhebber der vloot
en van het hoofd van het marine-departement,
namens commissarissen le wijzen op het wensche-
lijke van de afschaffing der lijfstraffen. Dat woord
was hier bij uitnemendheid op zijn plaats.
Het lag zoo geheel op den weg van hen, wien
het toezicht over de zoo bij uitnemendheid phi-
lanthropische stichting is toevertrouwd, zich te
verklaren tegen het voortbestaan van en gebruik,
ten eenenmale in strijd met het gevoel van men-
schenliefde, dat den grondslag der Kweekschool
uitmaakt.
Hulpelooze, ongelukkige knapen de hand te
reiken om later zeiven op eerlijke wijze in hun
onderhoud te kunnen voorzien, is het schoone
doel der Kweekschool, maar dat doel wordt zeker
niet ten volle bereikt, indien juist die hulp hen,
voor zoover zij dienst nemen bij de marine, in
een toestand brengt, waarin zij elk oogenblik
blootstaan voor een vernederende straf, die voor
de eergevoeligen grievender moet zijn dan al de
ellende die hen zou hebben getroffen, wanneer
men hen aan hun lot had overgelaten.
Zoolang die lijfstraffen nog bestaan, is de lief
dadigheid, den kweekelingen door hun opname
aan de Kweekschool bewezen, slechts een gebrek
kige liefdadigheid, want het oogenblik kan komen
dat zij het uur zullen verwenschen waarop zij
gehoor gaven aan de stem der philanthropie, die
hen weerloos overleverde aan de kans op een straf,
waarvoor men zelfs het redelooze dier tracht te
vrijwaren.
LEIDEN, 28 April.
Wij vernemen dat Z. K. H. prins Alexander
de uitnoodiging der Leidsche Zangvereeniging heeft
aangenomen om het muziekfeest bij te wonen, dat
door haar op 10 en 11 Jura e. k. in de Hooglandsche
is ook gericht tot de overige leden der Koninklijke
Familie.
Voor de wiskunde werd gisteren in Den
Haag door 3 candidaten examen afgelegd; beiden
werden toegelaten, mej.: J. A. Bazendijk van Rot
terdam en J. J. Ph. Lijsen, van Den Haag. Van de 14
candidaten voor hulponderwijzeres werden 5 af
gewezen en 9 toegelaten, mej.: J. Drinhuy-
zen, H. E. Drost, E. H. Hoogeboorn en M. E.
Slothouwer, van LeidenJ. W. M. Hulsteyn en
J. P. W. Keizer, van Rotterdam; M. H. Reijers,
van Voorschoten; A. Schouten, van Gouda, en
M. G. A. W. Smit, van Schiedam. Voor de
handwerken waren 15 candidaten opgekomen;
1 werd afgewezen en 14 toegelaten, mej.: J. A.
M. G. Baerselman, M. J. Blom, C. J. H. Castens,
M. H. G. C. Kolff van Oosterwyk, J. G. Van Pelt,
A. J. Van Rijn, A. J. Sickens, E. Zweegman, H.
Van Zwet, Marda eri Nornan, allen van Den Haag,
en H. P. Sikkel, van Wassenaar, voor nut en
srnaakHaver, van Loosduinen, voor nut, en
Lensveld, van Den Haag, voor smaak.
De minister van financiën vestigt de aan
dacht op de gelegenheid tot verzending der cor
respondentie naar Ned.Indië door middel van het
stoomschip Thomas Sorby, van de „Star Ball
Line", waarvan het vertrek uit Rotterdam op den
4den Mei is bepaald. De correspondentie behoort
uiterlijk in den avond van den 3den te Rotterdam
aangekomen te zijn.
Het stoomschip Prins Hendrik, van Bata
via naar Nieuwediep, is gisterochtend Dunge-
ness gepasseerdde Celebesvan Nieuwediep
naar Batavia, is Maandag-avond te Southampton
aangekomen.
- Tot predikant bij de Ned. herv. gemeente
te Rotterdam is beroepen Dr. E. A. Lazonder,
pred. te Oldenbroek.
Aan het departement van marine werd
gisteren aanbesteed het bouwen en leveren van
vier loodskottèrs (20 meter), met beschieting en
mastgestel. Hiervoor waren 7 biljetten ingekomen.
Het minste was dat van den heer P. Haverkamp
te Amsterdam, voor f 60,900.
Ter beschikking van den gouv.-gen. van
Ned. Indië zijn gesteld om bij de staatsspoorwegen
op Java te worden benoemdtot sectie-ingénieur,
P. Maas Geesteranus; tot adj.-ing., J. G. Schippers,
W. H. J. Dates, S. Karsten en J. M. Sweep; tot
hoofdopzichters, L. Sanders, F. Van Deun, D. J.
Slam en J. T. Van Gestel; tot opzichters 1ste
kl. P. Tichler en F. J. Nellensteyn; tot eersten
teekenaar J. W. T. Van Schaik.
De hoofdonderwijzer J. W. H. Muller is ge
steld ter beschikking van den gouv.-gen. van
Ned.-Indië, om te worden benoemd tot onderwij
zer 3de kl. voor den dienst daar te lande.
Van 21 Maart tot 17 April zijn blykens
ingekomen ambtsberichten door longziekte aange
tast: in Zuid-Holland 65, Noord-Holland 1, Utrecht
5 en Friesland 152 runderen; in het Rijk 223
runderen. In het vorige tijdperk van vier weken
waren 209 runderen aangetast.
Zr. Ms. schroefstoomschip Curasao, onder
bevel van den kapt.-ter-zee J. A. Vandevelde, is
25 dezer te San-Francisco aangekomen.
Zr. Ms. ramschepen Stier en Guineate
j Willemsoord, AdderTijger en Heiliger lee, de
eerste te Amsterdam en de twee laatslen te Helle-
voelsluis, worden 16 Mei in dienst gesteld en het
j bevel daarover opgedragen respect, aan de kapit.-
luit.-t.-z. A. Rietveld en E. F. Hanel von Cronen-
thall en aan de luit. t.-z. 1ste kl. F. Luteyn, J. M.
L. A. P. WTirix en Jhr. J. A. Roèll
