LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 4638.
A0. 1875.
Donderdag
25 Maart.
NOG AIET VASTGESTELD.
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per postn 1.40.
Afzonderlijke Nomraersn 0.Q2.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven,
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van 16 r;cgcl$.f 1.05.
Iedere regel pieor0.174.
Grootere letters naar plaatsruimte.
Zij, die zich met 1 April a. s. op
deze courant abonneeren, ontvangen de nog
verschijnende nummers tot dien datum gra
tis. Van het kwartaal MaartMei worden
dan alleen de maanden April en Mei tegen
67 ets. in rekening gebracht.
STADS - BERICHTEN.
De BURGEMEESTER van LEIDEN doet te
weten dat de opgaaf van de herziening der
belastbare opbrengst van de gebouwde eigen
dommen in deze gemeente, voor de wijken V
en VI, van heden af gedurende dertig dagen
op de Secretarie alhier voor de belanghebbenden
ter inzage is nedergelegd, en dat de Commissie
voor de herziening zitting zal houden op Woens
dag 7 April aanst., des namiddags van 1 tot 3
uren, in een der lokalen van het (Raadhuis, tot
het geven van inlichtingen aan belanghebbenden.
En geschiedt hiervan openbare afkondiging
door plaatsing in de Leidsche Courant.
De Burgemeester voornoemd,
v. d. BRANDELER.
Leiden, 23 Maart 1875.
Nog op het laatste oogenblik vóór de feest
viering van Februari kwam ook het plan voor
het nieuwe academiegebouw uil de in die dagen
zoo bij herhaling geopende doos van Pandora te
voorschijn, tot niet geringe verwondering van allen,
die zich hadden teleurgesteld gezien in hun ver
wachting dat het driehonderdjarig jubilaeum onzer
academie ook zou zijn opgeluisterd door het leg
gen van den eersten steen voor den nieuwen tem
pel van Minerva.
Voor die verwondering blijkt thans maar al te
veel grond aanwezig te zijn geweest: 't was niet
alleen een onverwachts verschenen, maar ook een
niet definitief vastgesteld plan, zooals uit de laatste
kamerdebatten is gebleken. Immers de Minister
van Binnenlandsche Zaken heeft in de avoridzit-
ting der Tweede Kamer van Vrijdag 11. verklaard,
dat later de meest mogelijke publiciteit zal wor
den gegeven aan het „definitief aan te nemen"
plan.
Indien er werkelijk zooveel gegronde bezwaren
bestaan tegen het ontwerp, dal bij gelegenheid
van de Februari-feesten ter bezichtiging was ge
steld, mogen wij onze sladgenooten gelukwenschen,
dat er alsnog op kan en zal worden terugge
komen. Onwillekeurig echter rijst de vraag: Is het
niet zonderling, dat eerst n u van alle zijden be
denkingen worden gemaakt? Bevoegde beoordee
laars toch hadden na den 8sten Februari tijd ge
noeg om hun opinie over het plan te kennen te
geven, zonder dat zij juist tot het einde van
Maart behoefden te wachten. Zooveel is zeker dat
al de thans; ook in dagbladen, geopperde aanmer
kingen de oningewijden hebben verrast.
Die bedenkingen zijn grootendeels van aeslhe-
tischen aard en dus, al naar gelang van ieders
eigenaardig schoonheidsgevoel, altijd eenigszins
subjectief. Nu is 't maar de vraag of het voor-
loopig plan bepaald aandruist tegen de hoofdbe
ginselen der schoonheidsleer, natuurlijk in dit
bijzonder geval toegepast met hel oog op het doel
van het academiegebouw, de plaats waar het zal
worden opgericht enz. Hoe uiteenloopend echter
de meeningen in dat opzicht zijn^ kan blijken uit
de in de Tweede Kamer gevoerde discussiën. Niet
ten onrechte werd dan ook de bewering van een
der leden dat het gebouw, volgens het plan van
den ontwerper, den heer Metzelaar uitgevoerd,
veel zou hebben van een strafgevangepi^, door
den Minister weerlegd met de opmerking dat zij
geheel in strijd was met de meening van hen,
die van oordeel wah'en dat de vestibule oneven
redig veel te groot was; immers kolossale afmetin
gen van den hoofdingang en het voorportaal zal men
't allerminst tot de eigenaardigheden van een
gevangenis kunnen rekenen. Bij twee zoo tegen
strijdige oordeelvellingen is het de vraag of alle
op- en aanmerkingen juist zoo bijzonder goed
gemotiveerd zijn. Meer gewicht zouden wij hechten
aan die, welke vervat zijn in het hoofdartikel der
N. R. Ct. waarvan wij in ons nommer van
Maandag een uittreksel mededeelden, vooral indien
het waar mocht zijn, dal het nieuwe gebouw niet
alle musea zou bevatten.
Hoe gewenscht het nu ook moge zijn, dat de
Qprichtjng van het nieuwe universiteitsgebouw
zooveel mogelijk bespoedigd worde, zou het zeker
nog meer zijn te betreuren, indien het niet be
antwoordde aan de eischen van doelmatigheid en
aesthetiek, of wellicht beide tegelijk. Maar dat
gevaar is, dunkt ons, te voorkomen.
Nederland verheugt zich in het bezit eener
cornmissie van rijksadviseurs. Zoo aan iemand, dan
zeker a,an haar moet de bevoegdheid worden toe
gekend om te beoordeelen of het plan-Metzelaar
bij de uitvoering eenige wijziging behoort te
ondergaan. Zoo ja, dan is hel de vraag: zijn die
wijzigingen van zoo ingrijpenden aard, dat daar
door de leidende gedachte, die den ontwerper
heeft bezield, verloren gaat; of niet? In het
laatste geval zal men gerust tot de gewijzigde
uitvoering kunnen overgaan, in het eerste geval
daarentegen zou het plan moeten worden afge
keurd. Maar wat dan? Welnu, men schrijve een
prijsvraag uit, ter mededinging ook voor het
buitenland, en uit de ingekomen antwoorden doe
de commissie van rijksadviseurs de keuze, die
haar 't best voorkomt.
Zooals de zaak thans staat, bekruipt ons on
willekeurig de vrees dat hel Februari-plan ten
gevolge van wijziging en nog eens wijziging ge
heel verminkt zal te voorschijn komen uit de
smeltkroes, waarin het moest worden gelouterd,
en alle eenheid van gedachte zal missen.
Dat nu moet. worden voorkomen. Naast Minerva
komt een plaats loe, aan Apollo en zijne Muzen,
naast de wetenschap behoort ook aan de kunst
te worden geofferd. Beiden zijn bestemd om een
schoon harmonisch geheel te vormen en elkander
aan te vullen. Juist bij de stichting van het nieuwe
academiegebpuw heeft de kunst een schoone ge
legenheid om bevorderlijk te zijn aan de weten
schap door tot de oprichting van een in alle
opzichten onberispelijk;^, aan haar gewijden tem
pel werkzaam te zijn. Moge daarvan weldra de
Ruïne, bet bewijs leveren.
LEIDEN, 24 Maart.
Met den lsten Mei zullen eenige verplaat
singen in het corps van den geneeskundigen,dienst
plaats hebben. ,0. a. zal de officier van gezond
heid 2de klasse Mestingh van Leiden naar Middel
burg en de officier van gezondheid 2de klasse
Plantenga van Helder naar Leiden verplaatst worden.
Bij beschikking van 22 dezer is aan
Van Leeuwen ,en Swerver te Alkmaar, van 2
April tot en met 14 Mei e. k., vergunning ver
leend voor een sloombooldienst lot vervoer van
vee voor het stoomgemaal de Lijnden (Vijfhuizen)
naar Leiden en tusschengelegen plaatsen.
Bij de Maandag te Dordrecht gehouden
aanbesteding van het maken 1°. van een plaat
ijzeren zinker, tot afvoer van rioolwater, door de
Spuihaven, met de leverantie van alle daartoe
benoodigde materialen, en 2°. van het maken
der houten fundeering en van de fundamenten voor
het te stichten Ziekenhuis, benevens de ophooging
van het terrein in de zoogenaamde Schut,tersweide,
met de leverantie van alle daartoe benoodigde
materialen, was het laagst ingeschreven voor het
eerstgenoemde werk door de Kon. Grofsmederij
te Leiden, voor 10.-771, en voor het sub 2 ge
noemde werk door den heer L. J. Van den
Steenhoven, te Dordrecht, voor f 32.970.
Hel Vaderland verneemt van goed inge
lichte zijde dat er alle grond is om te verwach
ten, dat de aanleg van den spoorweg van Leiden
naar Woerden weldra verzekerd zal zijn.
Van Multatuli's Vors tenschoo 1 verscheen
dezer dagen bij G. L. Funke te Amsterdam de vijfde
druk. Achten wij een aanbeveling voor dit in den
laatsten tijd zooveel besproken en met succes op
gevoerde drama overbodig, niet onbelangrijk vin
den wij het, aan te halen wat de schrijver in zijn
voorbericht bij dezen druk zegt: „Door den moed,
den kunstzin, en ik durf hierbij voegen: door de
vaderlandsliefde van de tooneeldirecteuren
Le Gras, Van Zuylen Haspels is het stuk weg
gerukt uit de vergetelheid waartoe sommigen
't ouder gewoonte schenen veroordeeld te hebben.
Het is mij 'n ware behoefte, die hearèn openlijk
dank te zeggen, voor 't opvoeren van m'n drama
zoowel, als voor de wij ze waarop zij die taak
volbrachten. Ook als zelf medewerkende ar listen
hebben zij aanspraak op de erkentelijkheid van
ieder die 't wel meent met vaderlandsche kunst
en T daarmee samengaand nationaliteitsgevoel.
Zéér in 't bijzonder oök breng ik hier hulde aan
de artistieke wijs waarop de heer D. Haspels de
rol van Koning George vertolkte. Die kunstenaar
heeft door 'n eigenaardige opvatting van z'n rol
daaraan eene waardigheid weten te geven, waar
door de door mij begane fout in de karaktertèe-
kening van George volkomen] wordt goedgemaakt,
zóó zelfs dat ik thans niet wenschen zou die partij
anders geschreven te hebben. Ziedaar 'n fortuintje
dat niet dikwijls aan tooneelschrtjvers ten deel
valtl Hartelijk dank!"
Mej. R. L.t Haring, te Voorscholen, is be
noemd tot leerares in de Fransche taal aan de
middelbare school voor meisjes te Dordrecht.
Het Nederl. stoomschip Voorwaarts, kapt.
Graadt van Roggen, is 22 dezer te Padang aan
gekomen; de Prinses Amalia, kapt. Fabritius,
van Batavia naar Nieuwediep, is denzelfden dag
des ochtends te Port-Said aangekomen en gister
ochtend via Napels naar Nieuwediep vertrokken
de Maas is gisteren van Vlissingen naar New-
York vertrokken.
Naar men verneetnt zullen HH. MM. de
Koning en Koningin den Ssten April het jaar-
lijksch bezoek aan Amsterdam brengen.
In Berlijnsche hofkringen spreekt men, vol
gens de Weser Zei lung, van een verloving tus-
schen prins Alexander der Nederlanden en prinses
Marie, de oudste dochter van prins Frederik Karei.
Door het Bestuur der Vereeniging ter be
oefening van de krijgswetenschap is aan de
Tweede Kamer een adres ingediend, waarin het
j verzoekt, dat zij bij de spoedig te wachten regeling
van het hooger onderwijs wel moge willen be
vorderen, dat de leer van het krijgswezen alsnog
worde opgenomen onder de vakken, waarin aan
