LEIDSCH
DAGBLAD.
IV. 4610.
A\ 1875.
Zaterdag
20 Februari.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden'f 1.
Franco per postn 1-40.
Afzonderlijke Nommcrs0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 1G regelsf 1.05.
Iedere regel meern 0.17a.
Groolcre letters naar plaatsruimte.
LEIDEN, 19 Februari.
's Konings verjaardag werd heden alhier her
dacht door 't uitsteken van vlaggen en bespelen
van het carillon.
Zij, die gisteravond, willens of onwillens,
zich moesten spenen van het pompeus weder-
optreden van de terecht gevierde Mevr. Kleine-
Gartman bij te wonen, hebben daarvoor kostelijke
vergoeding kunnen vinden in het fijn litterarisch
genot, aangeboden door den luiienant-ter-zee den
beer A. Werumeus Buning in de eenvoudige
Nuts-vergadering.
Deze nieuweling in onze letterkundige wereld
doet terecht grootsche verwachtingen van zich
opvatten. De novelle, die hij voordroeg, „De erfenis
van den burgemeester," munt uit door frischheid
en levendigheid van beschrijving in lossen natuur- 1
lijken vorm, tintelende van humor en geest. Het
familieleven der Walands, de karakters van den
nobelen huisdokter en den lagen schraapzuchtigen
notaris worden op meesterlijke wijze geschetst,
«n de opgevoerde tooneelen zijn fijn gepenseeld
en treffend schoon voor oogen gesteld.
Voeg daarbij, dat de spreker zijn schets geheel
had gememoriseerd, en meester was tot in de
kleinste bijzonderheden, en dat hij de geestige
dialoog en vaak aangrijpende tooneelen voordroeg
met entrain en een zeldzaam schoone stem
buiging, zoodat men soms vergat een lezing te hoo-
ren en onwillekeurig dacht aan het dramatisch
talent van een Hermann Linde.
Onze meeste schrijvers missen de schoone gave
van hunne stukken te kunnen voorlezen. Welnu,
deze auteur is aangevangen met zijn geest-pro
duct voor te dragen, zonder dat hij wellicht nog
een enkel stuk in 't licht heeft gegeven. Tot nu-
toe bezitten wij slechts een eenigen Cremer, de
heer Werumeus Buning belooft een waardig
medestander te worden, en wij verblijden ons, in
hem een gevoelvol novellist, en bovenal een uitste
kend lecturer te mogen begroeten.
De minister van financiën verwittigt de be
langhebbenden, dat de eerstvolgende rechtstreeksche
verzending van brieven enz. uit Nederland naar
Noord-Amerika, door middel der stoomschepen van
de Ned.-Amerikaansche Stoomvaartmaatschappij,
zal plaats hebben uit Rotterdam op 6 Maart e. k.,
in plaats van op den 20sten Februari.
Het voor den dienst in Ned.-Indië benoo-
digde aantal onderwijzeressen is thans verkregen.
Men behoeft zich mitsdien niet verder aan te
melden om voor die betrekking in aanmerking
te komen.
Het stoomschip Prins van Oranje is gis
teren van Nieuwediep vertrokken, met bestemming
naar Glasgow; de P. Caland, kapt. Deddes, is
gisteren van New-York te Vlissingen aangekomen.
De wapenbroeders van kolonel Pel, opper
bevelhebber van de Nederlandsche expeditionaire
macht in Atjin, hebben in zijne benoeming tot
commandeur der Militaire Willemsorde' aanleiding'
gevonden, hem als blijk hunner waardeering aan
te bieden het genoemd eereteeken (kruis en plaque)
in goud, met edelgesteenten omzet, dat gisteren
per Engelsche mail verzonden is.
Ds. Knottnerus te Dordrecht heeft het be
roep naar de Herv. gemeente in Den Haag aan
genomen.
Bij de Luthersche gemeente te Amsterdam
is tot predikant beroepen Ds. J. A. Boeliringer,
in Den Haag.
Aan de diaconie der Nederd. Herv. gemeente
ie Amsterdam is door wijlen mej. Spanceerder,
eerder weduwe van J. Van Steekelenburg, laatst
weduwe van A. Zeh, een legaat van ƒ2000 be
sproken, en door wijlen den heer Mr. H. J. Koenen
een legaat, groot 600, meer bepaald ten behoeve
der diaconie-scholen voorts aan het Portugeesch
Israël, seminarium „Ets Haim" aldaar door wijlen
den heer N. D. Brandon een legaat van 500.
In Den Haag had heden ter eere van 's Konings
verjaardag o. a. in het Lange Voorhout een mu
ziekuitvoering plaats door het muziekcorps van de
dd. schutterij, des namiddags van twee tot vier
uren, gedurende welken tijd de aldaar aangebrachte
fontein sprong. Deze fontein, in nieuw-Griekschen
stijl ontworpen door den hoofdopzichter Looisen,
leeraar in de bouwkunde aan de Academie in
Den Haag, is in de werkplaats van den heer
Van Lith binnen drie weken vervaardigd.
Naar men verneemt is het resultaat van
het wetsontwerp tot herziening der kiestabel, dat
in de zitting der Tweede Kamer gisteren is inge
komen, dat, met eenige verschikkingen in sommige
districten, Amsterdam één lid meer zal erlangen,
terwijl er een nieuw district Bergen-op-Zoom
wordt gecreëerd.
Op voorstel der Fransche regeering zal op
1 Maart a. s. te Parijs een diplomatieke confe
rentie bijeenkomen, ten einde de middelen te ver-
zekeren voor de voortzetting der werkzaamheden
van de internationale Commissie voor den Meter.
Nederland zal bij die conferentie vertegenwoor- j
digd worden door Zr. Ms. gezant te Parijs, wien
de heeren Dr. F. J. Stamkart en Dr. J. Bosscha, j
beiden leden der internationale Commissie, laatst- j
genoemde tevens secretaris van het perrnante
comité, als technische gedelegeerden ter zijde zijn
gesteld. Voor de overige betrokken Staten zullen
mede hunne diplomatieke vertegenwoordigers te
Parijs optreden, terwijl voorts als technische
gedelegeerden zijn aangewezen, voor: Duitschland,
professor Förster; Oostenrijk-Hongarije, Dr. Herr;
Denemarken, de heer Holten; Spanje, generaal
Ibanez; Frankrijk, de heer Dumas en generaal
Morin; Italië, de heer Govi; Rusland, de heer
Wild; Zweden en Noorwegen, generaal Wrede en
de lieer BrochZwitserland, Dr. Hirsch en Turkije
de heer Husny Bey. Venezuela wordt vertegen
woordigd door Dr. Eliseo Acosta. België en de
Vereenigde Staten van Noord-Amerika hebben
geen gedelegeerden aan hunne gezanten toege
voegd.
De Ilaliaansche correspondent der „^dépen
dance" maakt melding van een incident tusschen
de Nederlandsche en Italiaansche regeering. Een
Italiaansch schip verkeerde in nood op de Neder
landsche kustde kapitein, die zich in hopeloozen
toestand bevond, begaf zich aan wal en vroeg
hulp, maar hij ontving een weigering, op grond
van de koude en het slechte weder. Inlusschen
beschouwden de havenmeesters uithoofde der af
wezigheid van den kapitein het schip als onbe
heerd en maakten er zich meester van. Zij beweren,
dat het buit is. De kapitein verklaart, dat hij
slechts aan wal is gegaan om hulp te vragen.
Het Nederlandsch gouvernement stelt den kapitein
in het ongelijk. Het Italiaansche verlangt thans
instelling van een onderzoek door eer.e commissie
van enquête.
In eene dezer dagen te Amsterdam gehouden
vergadering van het Bestuur der Nederl. Dierkun
dige Vereeniging met afgevaardigden van bijna
alle maatschappijen, genootschappen en vereeni-
gingen in ons land, die zich bezig houden met
de beoefening der natuur- en geneeskundige weten
schappen, is een regelings-commissie benoemd voor
de herdenking van de ontdekking der microsco
pische wezens door Leeuwenhoek in 1675. Als
dag der herdenking werd vastgesleld 18 September
en als plaats de gemeente Delft, Leeuwenhoeks
geboorte- en woonplaats.
Te Aalsmeer is onder de leiding van den
heer W. D. Keessen Jr. eene Tuinbouwvereeni-
gingopgericht, waaraan reeds lang behoefte be
stond. Zij stelt zich ten doel, door onderlinge
samenwerking de belangen van de boom- en bloem-
kweekerij en de ooftteelt daar ter plaatse te be
vorderen. Reeds 41 leden zijn toegetreden, waar
uit een bestuur is gekozen.
Het 29ste Nederl. landhuishoudkundig con
gres zal dit jaar te Heerenveen gehouden worden
van 28 Juni tot en met 1 Juli a. s. Tevens zal
alsdan eene tentoonstelling van landbouw plaats
hebben vanwege de Maatschappij van landbouw
in Friesland. Onderscheidene feestelijkheden zullen
den congres-leden worden bereid.
Behalve het reeds vastgesteld contingent
suppletietroepen van 1480 man voor het O.-I.
leger zullen nog een groot aantal manschappen
beneden den rang van officier naar Java worden
uitgezonden.
Het op Atjin veroverde kanon, hetwelk in
liet militair invalidenhuis te Bronbeek zal worden
geplaatst bij de andere tropeeën van onzen krijgs
roem in Indië, zal met groole plechtigheid der
waarts worden gevoerd en in ontvangst genomen.
De audiëntie van den minister van binnenl.
zaken zal morgen niet plaats hebben.
Blijkens het voorloopig verslag omtrent het
wetsontwerp tot bekrachtiging van den onder-
handschen verkoop aan de Nederl. Herv. gemeente
te Veere van het voormalige kerkgebouw aldaar,
had de meerderheid der leden in de afdeelingen
der Tweede Kamer vele en ernstige bezwaren
tegen deze voordracht. Het hoofdbezwaar was dat
de kerkelijke gemeente wederom in het bezit van
't kerkgebouw, dat uit een oogpunt van kunst
groote waarde heeft, weoscht te geraken, waar
schijnlijk met het doel era het te sloopen. Terwijl
nu de waarde aan steen, hout en lood, in en
aan de kerk aanwezig, op 25,000 a f 30,000
wordt geschat, achtte men de som van 1403,
waarvoor het Rijk van het kerkgebouw afstand
zou doen, veel te gering; maar buitendien wees
j men er op, dat de toren der kerk een zeeteeken
is, dat dient te worden bewaard, terwijl men het
onverantwoordelijk beschouwde een regenbak,
j dien het kerkgebouw bezit en die voortreffelijk
i en overvloedig water levert, bij de schaarschte
I van deugdzaam water op de Zeeuwsche eilanden,
prijs te geven. Een aantal leden wenschten derhalve
dat bij de overeenkomst het behoud van het ge
bouw, met toren en regenbak werd gewaarborgd.
Andere leden achtten een voorwaardelijken ver
koop niet raadzaam en zouden liever zien, dat
't rijk dit monument van kunst bleef behouden
en onderhouden. N. a. van dit afdeelingsonderzoek
zijn aan de regeering drie vragen voorgelegd:
1°. Of de rijksadviseurs voor de monumenten van
geschiedenis en kunst over deze voordracht zijn
gehoord, en zoo ja, welk hun advies was; 2°.
of de regeering bij een gewijzigde overeenkomst
de voorwaarde kan verbinden dat het kerkge
bouw, de toren en de regenbak behouden bly ven
en 3°. indien dit niet mogelijk is, of de regeering
dan genegen is het gebouw als monument van
kunst te behouden en voor 't behoud van toren
en regenbak te waken.