LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 4504.
A0. 1874.
Zaterdag
17 October.
ST ADS-BERICHTEN.
EEN BELANGRIJK ADRES.
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden per 3 maanden1.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke NommerS0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meern 0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte.
STEMPELING VAN GASMETERS.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN.
Gezien alinea 3 van art. 8 der wet van 8 Juli 1874
{Staatsblad n°. 96), bepalende dat de gasmeters tot op
1 Januari 1876 in gebruik, tot 1 Januari 1880 van den
ijk zijn vrijgesteld, mits vóór 1 Januari 1876 voorzien van
een door den Minister van Binnenlandsche Zaken vast te
stellen bijzonder merk, ter aanduiding dat deze overgangs
bepaling daarop van toepassing is;
Gelet op de beschikking van genoemden Minister, van
den Ssten September jl., houdende bepaling dat het merk,
in het aangehaalde wetsartikel bedoeld, zal zijn de ESCU
LAAP-STAF;
Brengen bij deze ter kennis van belanghebbenden dat
tot stempeling van bedoelde gasmeters door den IJker,
chef van dienst, alhier zitting wordt gehouden in het
lokaal van den IJk, op de Aalmarkt, naast de gemeente-
apotheeken wel:
Voor Wijk I, op 20, 21 en 22 October,
II, d 27, 28 en 29 October,
III, 3, 4 en 5 November,
IV, 10, 11 en 12 November,
a 7) V, 17, 18, 19, 24 en 25 November,
d VI, 26 November, 1, 2, 3 en 8 December,
VII, 9, 10, 15, 16 en 17 December,
a VIII, 22, 23 en 24 December,
de buitenwijk, op 29, 30 en 31 December,
telken dage van des voormiddags negen tot een uur des
namiddags.
Voorts wordt medegedeeld, dat door den IJker, chef
van dienst, van deze bepaling kan worden afgeweken,
wanneer de meters niet verplaatsbaar zijn, of wel belang
hebbenden verzoeken dat ter vereenvoudiging van de
werkzaamheden, de stempeling geschiede ter plaatse waar
de gasmeter zich bevindt, zullende in het laatste geval
de meters geheel gereed moeten zijn om de stempeling
te ondergaan.
En geschiedt hiervan openbare kennisgeving door plaat-
smg in de Leidsche Courant.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRA.NDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 15 October 1874.
Het adres in zake de rioolquaestie, dezer dagen
door een honderdtal ingezetenen aan den Gemeen
teraad ingezonden, mag zeker een veelbeteekenend
geschrift heeten en dat om meer dan één reden.
Niet alleen toch wordt daardoor het bewijs ge
leverd dat velen doordrongen zijn van de urgentie
der zaak in quaestie, maar het gehalte der onder
teekenaars is van dien aard, dat het verzoekschrift
een dubbel, ja tienvoudig gewicht in de schaal
legt. Een aantal geneeskundigen hebben er hun
adhaesie aan gehecht; trouwens men behoeft nog
juist niet tot de volgelingen van Aesculapius te
behooren om, nadat het gebleken is welk een
walgelijken inhoud de bodem, waarop wij ons
dagelijks bewegen, verborgen houdt, overtuigd te
zijn dat de toestand, waaronder wij op dit oogen-
blik leven, hoogst nadeelig is voor de gezondheid.
Daarom hechten wij nog meer gewicht aan de
onderteekening van mannen, die zich een naam
hebben verworven op het gebied der natuurwe
tenschappen zij toch, mogen zij ook al geen des
kundigen zijn in zake het Liernur-stelsel, bewegen
zich meer op technisch terrein, en daarop vooral
komt het hier naar onze meening aan. Met
andere woorden: het geldt hier niet de vraag:
„Is de bestaande toestand uit een hygiënisch
oogpunt schadelijk?" maar wel deze: „Welk is
bet afdoende middel om zoo spoedig mogelijk uit
dien onhoudbaar gebleken toestand le geraken?"
Daarop geeft het adres onder 5°. ten antwoord
„dat afdoende verbetering onder de gegeven om
standigheden alleen van opheffing der bestaande
riolen en invoering van Liernurs pneumatisch
stelsel te wachten is," en dan volgt onder 6°. de
verklaring „dat de proeve, met genoemd stelsel
alhier genomen, alleszins bevredigende uitkomsten
heeft opgeleverd."
Met deze waarheid voor oogen immers als
zoodanig mogen wij zeker wel de verklaring der
97 onderteekenaars van het adres aannemen,
onder welke behalve tal van mannen van weten
schappelijke ontwikkeling ook vele gegoede ingeze
tenen voorkomen, die ongetwijfeld groot belang heb
ben bij den financieelen toestand der gemeente
een waarheid voorts, beraamd door de commissie
van fabricage, vragen wijWaartoe een proefne
ming voortgezet, die vrij algemeen als goed ge
slaagd wordt beschouwd? Een proefneming, die
der gemeentekas niet minder dan f34000 kostte,
f 34000opgebracht door de ingezetenen der
goede stad LeidenVierendertig duizend gulden
Waarlijk de som is al te hoog om er nog een
halve tonne gouds aan toe te voegen ten einde
de proefneming voorl te zetten. Zeker, thans heb
ben wij het recht te zeggen„Indien de proef
de deugdelijkheid van het Liernur-stelsel niet
heeft kunnen bewijzen, dan voorgoed van verdere
onderzoekingen in die richting afgezien." Maarzoo
ja en de meening, in het adres uitgedrukt,
zou er voor pleiten dan ook dat stelsel zoo
spoedig mogelijk algemeen toegepast volgens een
nauwkeurig omschreven plan.
Maar de middelen om in zulk een algemeene
toepassing le voorzien Indien zij moesten gevon
den worden uit de gewone opbrengst der belas
tingen, zij zouden bezwaarlijk zijn bijeen te
brengen, doch zelfs al bestond daartoe de moge
lijkheid, dan nog zou het naar onze meening uit
het oogpunt van billijkheid afkeuring verdienen
dien weg te volgen. Van een eventueele invoering
van Liernurs pneumatisch stelsel zullen niet alleen
wij de vruchten trekken, maar ook, ja in veel
grooter rnate een volgend geslacht. Daarom ook
hebben wij het recht te vorderen dat zij, die na
ons zullen komen, ons zoo al niet de lasten der
ingevoerde verbetering, dan althans de kosten
helpen dragen, en dat doel kan worden bereikt
door het uitschrijven van een geldleening. En wat
zou ons beletten op dezelfde wijze te voorzien in
den niet minder wenschelijken aanleg eener duin
waterleiding? Daardoor zou tevens het bezwaar
der commissie van financiën als zou de volvoe
ring van het eene plan die van het andere uit
sluiten, vervallen zijn.
Indien Leiden door de invoering van het Lier
nur-stelsel bewijsl dat het volgen van dat systeem
de eenige afdoende oplossing van de riool-quaestie
is, zal het zich opnieuw verdienstelijk hebben
gemaakt jegens het vaderland, ja jegens het bui
tenland. Tal van steden toch, en daaronder de
hoofdstad, slaan met belangstelling de oplossing
gade. Maar 't allermeest zal de sleutelstad zich-
zelve hebben bevoordeeld, daar ongetwijfeld met
de verbetering van den algemeenen gezondheids
toestand ook de bloei der academie nog zal
toenemen.
LEIDEN, 16 October.
De Gustaaf-Adolf-Vereeniging heeft 11. Dins
dag voor het eerst hare jaarlijksche algemeene
vergadering te Groningen gehouden. Nadat de
voorzitter, de heer Chr. Krabbe, de vergadering
had geopend en de heer Hofstede de Groot, voor
zitter der Groninger afdeeling, een gebed had uit
gesproken, bracht de heer Cesar Segers verslag
uit van de algemeene vergadering der Hoogduit-
sche Vereeniging, die van 22 tot 24 September
te Sluttgart is gehouden en door hem werd bij
gewoond. Vervolgens deed de secretaris van het
hoofdbestuur, de heer H. C. Rogge, verslag van
den toestand der Nederlandsche Vereeniging, 't welk
minder van voorlgaanden bloei getuigde dan dat
van de Hoogduitsche. Nadat voorts eenige huis
houdelijke zaken waren afgedaan, ging men over
tot het verdeelen van de beschikbare f 5495
tusschen ongeveer honderd binnen- en buiten-
landsche gemeenten. Zutfen werd als plaats der
vergadering in September 1875 gekozen.
Des avonds is eene openbare godsdienstige
samenkomst gehouden in de Groote Kerk, waarin
door den hoogleeraar Hofstede de Groot en door
den heer J. H. De Ridder uit Den Haag het
woord is gevoerd en die door het orgelspel van
den heer Worp, ondersteund door bazuinen,
werd opgeluisterd. De opbrengst der collecte be
droeg f 87.
Men meldt uit WarmondDe directie der
harddraverij van paarden, die nimmer prijs of
premie gewonnen hebben, gehouden te Warmond
op 13 Oct. 11., heeft Ier oorzake van het niet
willen winnen van den prijs, bestaande in eene
fraaie vergulde pendule, gebruik gemaakt van
hare bevoegdheid om de harddraverij te doen
slaken en prijs en premiën aan zich gehouden.
Ten einde het vraagstuk van executoir-ver
klaring van Nederlandsche vonnissen elders en
van vreemde vonnissen in Nederland zoo mogelijk
tot eene oplossing te brengen, heeft de regeering,
zooals bekend is, reeds voor eenigen tijd het initia
tief genomen van een voorstel tot het houden van
eene internationale conferentie in Den Haag of
elders in Nederland, ter bespreking van de moeie-
lijkheden, die eene bevredigende oplossing van dit
vraagstuk in den weg staan. Tot dat voorstel zijn
reeds onderscheiden mogendheden toegetreden,
terwijl andere bezwaar hebben gemaakt en er
ook zijn, van wie nog geen beslist antwoord is
ingekomen.
Het hij de Tweede Kamer ingekomen wets
ontwerp tol wijziging van het vierde hoofdstuk der
Staatsbegrooting voor het dienstjaar 1873 strekt
tot aanvulling van de artikelen 30 en 35 van
dat budget, ten einde te kunnen geraken tot de
voldoening van nog voorhanden schuldvorderingen.
Eene verhooging van dat hoofdstuk zal echter
niet worden vereischt, daar het benoodigde cijfer
ad f 36,700 kan worden gevonden door vermin
dering van sommige artikelen waarop minder is
uitgegeven dan de raming bedraagt.
De hooger uitgaven zijn hoofdzakelijk een ge
volg van de onvermijdelijke kosten wegens het
toezicht op de visscherij en van meerder kosten
voor het onderhoud enz. der gevangenen
In Den Haag zijn gisteren voor het lager
onderwijs geëxamineerd 8 candidaten voor de
Fransche taal, die allen zijn afgewezen. Voor de akte
van hoofdonderwijzer werden 18 candidaten ge
ëxamineerd, waarvan zeven afgewezen, en toege
laten de heerenN. Boers uit Rotterdam, E.
Dragt uit Schiedam, A. Van der Griendt uit
Delfshaven, J. Hannik uit Pmtterdam, H. Van der
Hoeven uit Schiedam, G. W. Hollander uit Pernis,
W. Korteweg uit Overschie, L. Krullaars uit
Schiedam, J. Schnitzler en J. C. Vermeulen uit
Rotterdam, A. Zeedijk uit Kralingen.
De commissie voor het geneeskundig staats
examen, zitting houdende le Utrecht, heeft toe
gelaten tot het geneeskundig gedeelte den heer
L. A. A. Sluijterman, med. doctorandus.
Het Ned. Tooneelverbond zal Zaterdag den
31sten Oct. te Amsterdam zijne vierde algemeene
vergadering houden. Onder de te behandelen pun-
