LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
JV°. 4261.
A0. 1878.
Woensdag
81 December
EEN NUTTIG WERK.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommersn 0.03.
Deze Courant wordt dagelijksmet uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIE*:
Van 10 regelsf 1.05.
iedere regel meern 0.174.
Grootere tellers. haar plaatsruimte.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Uithoofde van den Nieuwjaarsdag zal
deze Courani Donderdag niet worden uit
gegeven.
Wat den verkoop der tentoongestelde voorwer
pen betreft, heeft de Weener expositie geen bij
zonder gunstige resultaten opgeleverd, waartoe
een samenloop van omstandigheden, zooals de
verschijning der cholera en de geldcrisis, heeft
bijgedragen. Ook de Nederlandsehe inzenders waren
niet gelukkig met het afzetten hunner goederen
op een paar gunstige uitzonderingen na, en wel
met name: sigaren en likeuren. In die beide tak
ken van nijverheid kan ons land dan ook onge
twijfeld met alle andere wedijveren; de sigaren-
industrie is hier te huis, en wie in het buitenland
gereisd en ondervonden heeft, dat hij er voor een
drie-, vierdubbelen prijs nog slechts een bijna
onrookbare sigaar kon bekomen, zal het niet ver
wonderlijk vinden dal menigeen van de te Weenen
aangeboden gelegenheid gebruik maakte om zich
een goed merk te verschaffen. En wat onze likeuren
aangaat, zij mogen met recht wereldberoemd
heelen, vooral de Hollandsche jenever.
Op het gebied der industrie rnag dit laatste
zeker een verblijdend verschijnsel worden genoemd;
jammer echter dat er een leelijk „maar" bijkomt,
namelijk dat wij zelf onze beste klanten zijn.
Welke belangrijke verhoogingen de belasting op
hei gedistilleerd in de laatste jaren ook heeft
ondergaan, elk jaar wijst aan dat hel verbruik
hier te lande steeds toeneemt; zoo bracht die
accijns in '71 15 rnillioen, in '72 16 millioen
op, en dit jaar zal hij weder een hooger som
afwerpen. Zulke cijfers zijn welsprekend genoeg,
of laat ons liever zeggenluid sprekend, waar
het een zaak geldt, die zulk een wanklank in
ons maatschappelijk leven mengt. Men klaagt over
vermindering van welvaart, maar men vergeet,
dat telken jare meer, aanzienlijk veel meer wordt
uitgegeven ter voldoening aan een in het gunstigst
geval onnoodige, dikwijls helaas hoogst schadelijke
behoefte, waarvan de aanhoudende vervulling het
lichaam verwoest, den geest doodt en, wat onge
twijfeld nog het ergste van alles is, ook onschul
diger) in het verderf stort. Iri hoe menig werk
mansgezin toch heeft het verfoeilijk misbruik van
sterken drank voorgoed de zon des geluks doen
ondergaan. Immers dat juist onder dien stand
het men zou schier kunnen zeggen nationale
geestrijke vocht het meest gezocht is, zal wel geen
betoog behoeven.
In onze Oost-Indische bezittingen heerscht een
dergelijk misbruik, dat nog verderfelijker op lichaam
en geest werkt, het zoogenaamde amfioen schuiven
of opium rooken. Ter beteugeling van dien nood-
lottigen hartstocht zijn door de regeering beper
kende maatregelen genomen, en nu mag het zeker
verwondering baren, dat in dat opzicht by ons
te lande niets is verricht.
Daarom juist verdient elke poging, aangewend
om langs den wég der overtuiging dien nationalen
kanker tegen te gaan, ieders onverdeelde toe
juiching. In dien geest heeft de Maatschappij tot
afschaffing van sterken drank dezer dagen een
nuttig werk verricht door in een achttal afbeel
dingen van de maag zoowel in gezonden toestand
als onder den invloed van meer of minder veel
vuldig drankgebruik een aanschouwelijke voor
stelling te geven van de verwoestingen, die het
bij herhaling drinken van spiritualiën in dat be
langrijk deel van het menschelijk organisme kan
aanrichten. Hoe men ook denke over het beginsel
van algeheele afschaffing, dat bij genoemde Maat
schappij voorzit, niemand, die het wel meent met
hel vaderland en meer in het bijzonder met de
volksklasse, zal ontkennen, dat zij door het be
zorgen van die nette uitgave getoond heeft haar
roeping ernstig op te vallen. Hel trof onze aan
dacht dal het raam van menigen boekwinkel,
waai achter die kleurenteekening lag tentoonge
steld, tal van bezichtigers lokte, veelal juist uit
den werkenden stand. Dat velen door een blik
op die aanschouwelijke voorstelling tot nadenken
zijn gebracht, wij twijfelen er niet aan dat een
groot aantal, ja al waren het slechts weinigen,
daardoor tot inkeer mogen komen, wij wenschen
het. Men bedenke, dat de nadeelige gevolgen, door
het misbruik van sterken drank teweeggebracht,
zich door het geheele lichaam doen gevoelen,
daar, wanneer de maag ophoudt naar behooren
hare funcliën te verrichten, de spijsvertering wordt
belemmerd en daarmede de zoo onmisbare aan
voer van nieuw bloed. Zoo ontstaan de verslapte,
waterachtige gestellen, waarvan zoo menig over
gegeven dronkaard op zijn gelaat het duidelijk
kenmerk draagt.
Niet allen, zelfs onder de geneeskundigen, zijn
het er over eens dal een matig gebruik van
sterken drank is af te keuren. Dal woord
„matig" echter is vatbaar voor verschillende uit
leggingen, en bij de schier onweerstaanbare ver
leidelijkheid, die de ondervinding leert dat de
sterke drank voor den gebruiker bezit, is deze
maar al te zeer blootgesteld aan het gevaar van
allengs een misbruiker te worden. Aangenomen
echter dat een matig gebruik noch op den levens
duur, noch op de levenskracht nadeelig werkt,
dan nog mag hel uit een zedelijk oogpunt ten
hoogste schadelijk worden geacht, daar menig
huisvader, die klaagt over karig loon, zich door
dat matig gebruik een genot verschaft dat, over
een geheel jaar berekend, vrij duur uitkomt,
zoodal hij zijn gezin, waarmee hij alles moest
deelen, voor een aardig sommetje te kort doet.
Ten slotte geven wij in bedenking of de uil-
gave niet nog oneindig veel meer nut zou stich
ten, indien er middel werd gevonden een zeker
aantal exemplaren gratis te verspreiden. Dat zal
zeker gehandeld zijn in den geest van velen, die
er zich met ons over verwonderen, dal de plaat
niet reeds voorlang is verschenen, daar volgens
het opschrift de oorspronkelijke teekeningen reeds
in 1S45 door Z. M. Koning Willem II aan de
Vereeniging werden aangeboden om die te repro-
duceeren en er een nuttig gebruik van te maken.
LEIDEN, 3D December.
De Studenten-sociëteit „Minerva" alhier, opge
richt in het jaar 1819, heeft besloten, ten einde
de noodige gelden voor het bouwen van een
nieuw sociëteitslokaal te verkrijgen, eene hypo
thecaire leemng aan te gaan, groot 135,000,
in 270 aandeden van 500, splitsbaar in 5 deelen
ad ƒ100, rentende 4 pCt. 'sjaars en aftelossen
in 57 jaren. Het steeds toenemend aantal leden
dier sociëteit heeft de behoefte aan een ruirner
en beter lokaal dringend doen gevoelen. Men
hoopt de nieuwe sociëteit hij het 3de eeuwfeest
in 1875, tegelijk met het nieuwe academiegebouw,
te kunnen inwijden. Wij verwachten, dal allen,
die belangstellen in de Leidsche hoogeschool en
die begrijpen van hoeveel belang eene goede
sociëteit voor een sludeulencorps is, dit plan in
de hand zullen werken
Bij de heden gehouden verkooping van Cokes
op hel Raadhuis alhier van partijen van 50,
10 en 5 hectoliters, waren de hoogste prijzen
25.50, 5.50, en 2.65; de laagste 25,
5.10 en 2.50.
Gisteren is door de Hollandsche spoorweg
maatschappij (Ooster-spoorweg), bij enkele inschrij
ving, publiek aanbesteed het maken van aarderi-
werken, gebouwen en verdere werken voor de
uitbreiding van het gemeenschappelijke station te
Amersfoort. Minste inschrijver de heer S. Van
der Kamp, te Leiden, voor f 94,668.
Van het 2de en 3de bataljon van het 4de
regiment infanterie alhier in garnizoen, zullen op
1 Januari a. s. 15 miliciens van de lichting 1873
in het genot van onbepaald verlof huiswaarts
worden gezonden.
Hedenmorgen geraakte nabij de voormalige
Marepoort bij het afrijden der brug een bleekers-
wagen met een knaap er op te water. Met veel
inspanning gelukte het aan een schipper en een
boer den reeds zinkenden knaap te redden.
Men verzoekt ons mee le deelen dat Mr.
B. Th. baron Van Heemstra van Froma en Eibers-
buren, als beschermheer der vereeniging Harmonie
alhier aan de commissie voor hel op te richten
standbeeld van P. Az. Van der Werf heeft doen
toekomen de somma van ƒ647.22, als: ƒ47.22,
bedrag van de voorstelling, gehouden 19 Dec. j.l.
in de Sladszaal na aftrek der onvermijdelijke
kosten, vermeerderd met 300 hem voor dat
doel toegezonden door H. K H. prinses Marianne
der Nederlanden er. met een gelijk bedrag van
ƒ300 van H. K. H. de groothertogin van Saksen-
Weimar, hem den avond der opvoering voor boven
genoemde looneelvoorstelling geworden.
Door de vergadering, op 29 December ge
houden, van Hoofdingelanden van Rijnland, is de
volgende voordracht aan Z. M. den Koning ge
daan Ier benoeming van een hoogheemraad van
dit Waterschap: 1°. A. Van Ler.nep, 2°. L. Jon
ker, 3°. T. P. Viruly.
Dooi wijlen den heer C. Schiffer van Bleis-
wijk, overleden op den Huize Wittenburg, gemeente
Wassenaar, is aan de Roomsch-Kalholieke en aari
de Protestantsche arrnen van Alem ieder 500
gelegateerd.
Het stoomschip Koning der Nederlanden
kapt. Braat, van Batavia naar Nieuwediep, is op
27 dezer 's avonds te Aden aangekomen, en heeft
den 28slen 's ochtends de reis voortgezet. Alles
wel aan boord.
I De Staats-Ct. bevat het verslag der com-
i missie, belast met het afnemen van het eindexamen
j der hoogere burgerscholen in Zuid-Holland, in
j het jaar 1873; alsook dat omtrent het vergelij-
j kend examen voor de betrekking van adspirant-
landmeter van het kadaster, gehouden te 's-Gra-
venhage, op 6 Oct. Iö73 en volgende dagen.
De Min. van Binnenl. Zaken brengt ter
algerneene kennis, dat aan Aziatische cholera zijn
overleden: in de week van 14 tot 20 Dec. jl.
te Abbenbroek 1 persoon, niet vermeld in de
opgave van 23 Decembe' jl.in de week van
21 tot 27 December jl.: in Zuid-Holland: te
Abbenbroek 2, te Delft 2, te Rotterdam 2; in
Zeeland te Zierikzee 1in Utrechtte Utrecht
1; in Overijselte Zwolle 5, totaal in het Rijk
13 personen.
Door het Centraal comité voor het kinder
geschenk aan Z. M. den Koning is circa 25000
ontvangen. Van openbare en bijzondere scholen,
de laatste van allerlei richtingen, kwamen de
