DAGBLAD.
A0. 4245.
Woensdag
A0. 1878.
10 December.
VERBETERING.
PRIJS DEZEll (OUR,VAT:
Voor Leiden per 8 maandenf 1.
Franco per pos)1.40.
Afzonderlijke Nommcrsn 0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven,
PRIJS DEK ADVERTENTIE?)':
Van 1—6 regels1.05.
Iedere regel meer0.174.
Groolcre letters naar plaatsruimte.
STADS- BERICHTEN.
Vergadering van den gemeenteraad van Leiden, op Don
derdag 11 December, 's namiddags ie dne uren.
Onderwerp
Benoeming van een onderwijzer in de gymnastiek.
De afschaffing der doodstraf mag zeker een der j
belangrijkste hervormingen geacht worden, die in j
den laalsten tijd werden tot stand gebracht. Hoe j
men er vóór dat tijdstip ouk over moge hebben
gedacht, zij is thans een voldongen en vooi velen
ongetwijfeld een heuglijk feit; immers 'i komt
meer overeen met de tegenwoordige begrippen
van humaniteit zich een rechter voor te stellen,
die door de uitgesproken straf den misdadiger
tracht t.e verbeteren en voor de maatschappij te
herwinnen of hoogstens, als deze onverbeterlijk
schijnt te zijn, voor die maatschappij onschadelijk
te maken, dan wel een rechter, die als wreker
optreedt. De in den laalsten tijd gehouden inter
nationale conferenties hebben intusschen bewezen,
dat men het nog volstrekt niet eens is over het
ten opzichte der eenmaal tot gevangenisstraf ver
oordeelden te volgen stelsel, en die meeningen
zijn zoo uiteenloopend, dat zelfs het cellulaire
systeem zijne bestrijders vindt. Bij éen soort van
straf komt het echter vooral op verbetering aan,
nl. waar het geldt jeugdige veroordeelden. Men
kan in dat geval dan ook niet zoozeer spreken
van gevangenissen als wel van verbeterhuizen,
waar de jeugdige en wel voor een lijd verbannen,
maar nog niet geheel uitgestooten leden der maat
schappij in staal worden gesteld daarin terug te
keeren, door hun gedrag van hun werkelijke ver
betering bewijs te geven.
Wij weten het, er bestaan bovendien commis
sies of vereenigingen, die zich hel lot van vooral
jeugdige ontslagenen aantiekken. Maar zou dat
genoeg zijn? De doodstraf is afgeschaft, doch die
andere straffe des doods, des zedelyken doods is
voor hem, dien de kerker op jeugdigen leeftijd
eensklaps weder in de samenleving uitzendt, niet
altijd even gemakkelijk te vernietigen. Het is niet
genoeg den jeugdigen ontslagene de gelegenheid
te vei schaffen in zijn onderhoud te voorzien ten
einde eerlijk te blijven, men moet bij hern ook
het bewustzijn opwekken dat hij, door zoo te
handelen, de smet kan uilwisschen, die ten ge
volge van zijn vroeger tegen de maatschappelijke
orde indruisend gedrag op hem kleeft; men moet
dat doen met inachtneming, zoo mogelijk, van
ieders bijzonder karakter: dat eeisl zal verbetering,
zedelijke verbetering der gevangenen zijn.
„Dezer dagen," zoo meldden de dagbladen en
ook het onze, „heeft zich te Montfoort eene jeug
dige gevangene achter het gebouw voor jeugdige
veroordeelden verdronken. De oorzaak daarvan is
onbekend." De oorzaak onbekend! Indien er
werkelijk geen andere reden voor is op te geven,
zou zij dan ook te zoeken zijn in de omstandig
heid, vermeld in de volgende aan het bericht
toegevoegde woorden „De ongelukkige zóu spoedig
ontslagen zijn geworden"? Waarlijk, wie het eerst
het bericht in dien vorm nederschreef, zal wel
geen aanspraak kunnen maken op fijngevoeligheid.
Bij ons, en zeker ook bij velen onzer lezers,
bracht het een pijnlijken indruk teweeg. Klinken
de woorden, zooals zij daar op elkander volgen,
met als een parodie?
De oorzaak onbekendMaar de ongelukkige
zou spoedig in vrijheid zijn gesteld. Zij sloeg de
hand aan zichzelve niet omdat de kerkerdeuren
zich voor langen tijd achter haar hadden gesloten,
maar omdat zij terugbeefde voor het oogenblik
waarop zij zich voor haar zouden openenzij
was niet verbeterd met het oog op haar terug
keer m de maatschappij, haar ontbrak de moed
om er haar plaats te hernemen. Zou men by
hare verbetering in de goede richting hebben
gewerkt? Zeker niet; en loch zou dal waarschijn
lijk zoo moeilijk niet zijn gevallen. De noodlottige
daad, waartoe de ongelukkige overging, bewijst
dat zij een sterk ontwikkeld eergevoel bezat, en
daarom had zij, die thans voor de maatschappij
verloren ging, daarvan nog een nuttig lid, ja een
sieraad kunnen worden.
Onwillekeurig rijst hier de vraag: Zijn derge
lijke betreurenswaardige voorvallen bestaanbaar
met een nauwkeurig en zorgvol toezicht? Ver
keerde de zelfmoordenares in den laalsten tijd
niet in een sombere gemoedsstemming, die had
kunnen leiden tot ontdekking van hetgeen in haar
binnenste omging, en dientengevolge tot een zorg
vuldige bewaking?
De misstappen, waartoe sommigen op jeugdigen
leeftijd vervallen, zijn veelal een uitvloeisel van
verwaarloosde opvoeding of slechte omgeving, die
daarom nog geen verdorvenheid des gemoeds mede
brengen. Dat erkent ook onze rechtspleging door
de zoodanigen niet naar een gevangenis, maar
naar een verbeterhuis te verwijzen. Zullen de
pogingen, lot hun verbetering aangewend, goede
vruchten dragen, dan zal men hun niet alleen de
gelegenheid moeten schenken orn in de maat
schappij terug te keeren, maar ook het bemoe
digend bewustzijn, dat zij het recht nog niet
hebben verloren er hun plaats in te nemen.
LEIDEN, 9 December.
De eerstaanwezend ingenieur te 's-Graven-
hage zal, onder nadere goedkeuring van den
minister van oorlog, in 't openhaar aanbesteden
1°. het bouwen van eene infirmerie huiten de
Morschpoort (raming 184,800), 2°. het ver-
grooten van de kazerne by de Morschpoort alhier
(raming ƒ22,400). De aanbestedingen zullen ge
schieden op Wuensdag, 17 December.
By de heden gehouden verkooping van Cokes
op het Raadhuis alhier van partijen van 50, 10
en 5 hectoliters, waren de hoogste prijzen 28,
6.30 en f 2.85de laagste f 28, f 5.60 en f 2.80.
Men leest in de StaatscourantHet comité
in Nederland voor de oprichting van het stand
beeld voor den gouverneur-generaal van Nederl.-
Indiè Jan Pieterszoon Coen, stichter van Batavia,
heelt de eer aan allen, die tot de oprichting
daarvan hebben bijgedragen, mede te deelen: dat
gezegd standbeeld, gebeeldhouwd door den beeld
houwer Eugène De Plijn, in de Koninklijke Neder-
landsche labriek van J. M. Van Kempen, te
Voorschoten, door de zorg van L. J S. Van
Kempen, die met de uitvoering is belast geweest,
gegoten is door middel van galvanische electrici-
teit, en dat dit beeld, dal, bij eene hoogte van 4.5
meter, een gewicht heeft van 6000 kilo's, op den
6den dezer aan het comité is vertoond, en ver
mits het in allen deele aan de eischen van de
kunst en van eene deugdelijke bewerking beant
woordt, afgeleverd ter verzending naar Batavia, in
afwachting dat het nader bestelde ai duinen voet
stuk zal gereedkomen.
Op den slaat van nalatenschappen, afkom
stig van burgerlijke ambtenaren, gewezen militairen
en particuliere personen, welke onder het beheer
der weeskamers te Batavia, Samararig, Soerabaja
en Padang zijn gekomen, en welke bij die wees
kamers, door of namens de daarop rechthebbenden,
onder overlegging van de vereisclite bewijzen van
erfrecht, behooren te worden opgevraagd en ont
vangen, komt o. a. voor G. Kroes, geboren te
Alphen, kanonnier, voor een bedrag van 309.49.
De gewone audiëntie van den Minister van
Marine zal op Vrijdag 12 December niet plaats
hebben.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
brengt ter algemeene kennis, dat volgens by hem
ingekomen ambtsberichten in de week van 30
Nov. tot 6 Dec. jl. aan de Aziatische cholera zyn
overledenin Zuid-Hollandte Aarlanderveen 2
te Capelle a/d IJsel 1te Delft 1te Gouda 2
te Rotterdam 5; totaal in het Rijk 11 personen.
Gisteren is te Nieuvvediep van Harderwijk
gearriveerd, om over te gaan aan boord van het
naar Batavia via Suez bestemde stoomschip
Madurakapt. B. Ordeman, een detachement
van 300 man suppletietroepen, waaronder 20
onderofficieren. Het bevel over deze Iroepen is
opgedragen aan den van verlof terugkeerenden
kapitein der Oost-Ind. infanterie E. Heek.
Mr. H. J. Canter Visscher, in leven refe
rendaris ter algemeene secretarie te Batavia, lijde
lijk als secretaris toegevoegd aan den luitenant-
generaal, commandant en commissaris der Atji-
neesche zaken, is ter reede van Atjin op 35jarigen
leeftijd aan de cholera overleden.
Indertijd liepen er geruchten, dat de Bom-
melerwaard op de Atjineesche kusten was vast
geraakt en door de AIj meezen afgeloopen. Uit
een particulieren brief wordt vernomen, dat bij
het beschieten van Klein-Edi een der manschap
pen van hel stoomschip door een vijandelijk schot
is gedood, terwijl er drie werden gekwetst. Ook
een der officieren, de heer Bezemer, werd lichte
lijk gewond, doch was na een dag of vier rust
geheel hersteld. Het schijnt ook dat het schip éen
oogenblik aan den grond heeft gezeten, en zoo
zijn wellicht deze feiten, duizendvoudig vergroot,
de oorzaak geweest van berichten die zooveel
noodelooze onrust verwekten.
Naai men verneemt, zullen na Nieuwejaar
de buitengewone wervingen vour het koloniale
werfdepot te Harderwijk ophouden, als zijnde
alsdan voldoende troepen ter suppletie naar Indië
gezonden. Men zal dus waarschijnlijk beginnen
met het aanwerven voor de Indische-brigade, op
de daarvoor vastgestelde voorwaarden.
By de Tweede Kamer is ingekomen eene
wetsvoordracht tol verhooging der kosten van
buitengewone zendingen, van liet lilde hoofdstuk
der loopende Staatsbegrootiiig, met 4900, tot
vergoeding van reis- en verbhjl kosten aan den
Nederlandschen vertegenwoordiger by de confe
rentie, welke thans te Konstantinopel wuidl ge-
houden tot hel beramen eener internationale
j scheepsmeling en tonnenmaat, en tot deelneming
waaraan Nederland eerst in den loop van het
i jaar door de Turksche regeering werd uitge-
noodigd.
Gisteren weid in de zitting der Tweede
Kamer met 39 tegen 18 siennnen verwoipeneen
voorstel van den heer Van Kerkwijk om het adres
van de ambtenaren dei departementen van alge
meen bestuur tot traciemenlsvèrhooging aan den
minister van financiën op te zenden. De heei Van