LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
N°. 4217.
Vrijdag
A0. 1873.
7 November.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per postn 1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meern 0.174.
Grootere letters naar plaatsruimte.
STADS-BERICHTEN.
STEMPELING VAN DE WEEGWERK-
TUIGEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN,
gezien alinea 2 van art. 1 der Wet van 31 December 1872
Staatsblad n°. 160), bepalende dat de weegwerktuigen, tot
op 31 December 1873 in gebruik, van den ijk zijn vrij
gesteld tot 1 Januari 1880; herinneren bij deze den inge
zetenen dezer gemeente hunne verplichting om, overeen
komstig art. 9 van het Koninklijk besluit van 4 September
1873 Staatsblad n°. 127), die weegwerktuigen van een
bijzonder merk te doen voorzien, onder mededeeling dat
daartoe door den IJker, chef van dienst, zitting wordt
gehouden in het lokaal van den ijk, op de Aalmarkt, naast
de Gemeente-Apotheek, en wel:
voor de tafel-balansen en de weegwerktuigen voor fijne
weging, in gebruik bij medicijnbereiders, goud- en zilver
smeden, speciehandelaars, beleenbankhouders en verdere
in goud- en zilver handelende personen,
voor wijk VI, VII, VIII en de buitenwijk op den 7 Nov.,
telken dage van des morgens 9 tot des namiddags' 8 uren.
Tevens worden de belanghebbenden indacT»'fig*^emaakt
op de schade en moeielijkheden, waaraan zij ilich zouden
blootstellen door hunne weegwerktuigen niet in tijds van
het voorgeschreven merk te doen voorzien.
En geschiedt hiervan openbare kennisgeving door aan-
plakkiug en door plaatsing in de Leidsche Courant.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRANDELER, Bnrgem.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 26 September 1873.
LEIDENp 6 November.
Gistermiddag omstreeks 4 uren geraakten
twee paarden van den lieer S. op de Haarlem
merstraat op hol. Zy ré'nden in woeste vaart de
straat door; by de Hévenbrug werd een lantaarn
van hel rijtuig afgéslagen, en niettegenstaande een
groot aantal personen^hadden getracht ze tot staan
te brengen, ging het steeds voort tot nabij Leider
dorp. De koetsier, die in groot gevaar verkeerde
en verscheidene malen om hulp had geroepen, is
met den schrik vrijgekomen; de paarden waren
aan hun achtèfpooten zwaar gekwetst en hadden
de hoefijzers verloren, terwyl het rijtuig beschadigd
was. Even na dit ongeval viel door het gedrang
een öjarig knaapje tegen een handwagen aan,
bekwam daardoor een wond in het aangezicht
en werd by den apotheker V. ingebracht, die het
kind, dat hevig bloedde, de noodige hulp ver
leende.
Gisteren is te Rotterdam aanbesteed het
maken èn' leveren van zes ijzeren scheepsboeien,
elk wegende ongeveer 1150 kilogram. Daarvoor
is ingeschreven als volgtKon. Ned. Grofsmederij,
LeidenJ *'4750; Evrard, Van Duyl Sc De KruyfF,
DelfshaVen, f 3780; wed. C. Boele Zonen,
Slikkertféer, f 3716; R. S. Stokvis Zn., Rot
terdam, f 3690; B. Wilton, idem, f 3480; C.,
Gips Sc Zonen, Dordrecht, f 3486; M. Van der
Kuyl, Slikkerveer, f 3372D. A. Schretlen Co.,
Leiden, f 3351J. Sc K. Smit, Krimpen a/d Lek,
f 2760; De Jotigh Co., Oudewater, f 2736;
Nardto'n 'Luckerhdff Co., Zierikzee, f 2400.
Aan het Verslag van den staat der Rijks
instelling van het onderwijs in Indische taal-,
land- en volkenkunde te Leiden, over het studie
jaar 187Ö1873, voorkomende in de Staats-Ct.
ontleenen wijOfschoon de vakken, waarin onder
wijs wordt gegeven, aanmerkelijk zijn toegenomen,
schijnt eene verdere uitbreiding noodzakelijk. Im
mers bij Koninklijk besluit van 30 Oct. 1872 wordt
het afleggen vin een examen toegestaan in elke in
Nederlandsch-Indië inheemsche taal, onverschillig
waar en hoe zij wordt onderwezen. Het spreekt
van zelf dat hierdoor aan de Rijksinstelling eene
geweldige concurrentie kan worden aangedaan,
wanneer particulieren of gemeente-instellingen
zonder eenig contróle onderwys gaan geven in de
een of andere inlandsche taal, onverschillig of
die voor den aanstaanden ambtenaar van belang
is of niet, vooral wanneer, zooals nu het geval
is, aan de Rijksinstelling slechts in enkele dier
talen onderwys kan genoten worden. Vooral is
dit het geval nu door het overgroot aantal adspiran-
ten het examen vergelijkend geworden is, en het er
op aankomt zooveel punten mogelijk te behalen.
De gemakkelijkste weg daartoe is voorzeker, zich
voor zooveel talen als mogelijk is, klaar te
maken, vooral daar, bij de geringe eischen die
voor zoovele weinig bekende tongvallen, die nim
mer wetenschappelijk beoefend zijn, gesteld kun
nen worden, het afleggen van een even voldoend
examen niet veel inspanning kan kosten. Ofschoon
nu de Rijksinstelling aan deze concurrentie nim
mer geheel het hoofd zal kunnen bieden, daar
zij zich zal moeten bepalen om onderricht te
geven in die tongvallen, welke door daartoe be
voegden op eene wetenschappelijke wijze kunnen
worden onderwezen, is het eene levensquaestie
geworden, dat althans voor zulke talen bekwame
docenten optreden. De gevolgen van het ontbre
ken dier gelegenheid aan de Rijksinstelling doen
zich nu leeds gevoelen. Terwyl tot nu toe het
getal studenten steeds klimmende was, is met
den aanvang van den cursus 18731874 eenige
achteruitgang zichtbaar. Zij richten zich bij voor
keur naar die inrichting waar de gelegenheid om
voor de meeste talen klaar te komen geopend is.
Aangenaam is het daarom, dat er bij de begroo
ting voor 1874 eene som is uitgetrokken ter be
zoldiging van eenen privaatdocent in de Soendasche
taal, en de verwachting wordt gekoesterd dat althans
voorloctpig de bestaande leemte op voldoende wijze
zal zijn aangevuld.
Het stoomschip Conrad, kapt. Graadt van
Roggen, van Batavia naar het Nieuwediep, ging
1 Nov. het Suezkanaal in, kwam den 3den dezer
te Port Said en vertrok van daar op 5 dezer,
des morgens.
Nog zullen met het van Suez naar Batavia
bestemde stoomschip Holland de reis naar Indië
aannemende officieren-van-gezondheid J. Van
Dorsten en J. K. Stakman Bosse, benevens de
adjudant-onderofficier-meester-geweermaker 3de kl.
P. H. Frölich, vergezeld van zijne echtgenoote
en acht kinderen. In het reeds gemelde detache
ment is begrepen de sergeant-majoor F. Favre,
die, vergezeld van zijne vrouw en éen kind, zijne
bestemming zal volgen.
Het plan om Z. M. den Koning bij ge
legenheid van het 25jarig Koningschap door de
schoolkinderen een geschenk te doen aanbieden,
wordt met ernst op touw gezet. Er heeft zich een
Centraal Comité van uitvoering, uit onderwijzers
van allerlei richting, gevormd dat zijn zetel te
Amsterdam heeft. Dit comité verzond dezer dagen
door middel van de arrondissements-comité's die
zich hier en daar reeds gevormd hebben, een
circulaire aan alle onderwijzers en onderwijzeressen
in Nederland, bevattende, na een warm woord
van aanbeveling en opwekking, de volgende be
palingen welke eene gewenschte uitvoering van
het plan waarborgen1°. Geen maximum of
minimum van contributie wordt vastgesteld. De
cent van het arme kind is even welkom als de
ruimere bijdrage van het meer gegoede. 2°. De
hoofdonderwijzer of hoofdonderwijzeres zendt de
geïnde bijdragen vóór uil. November a. s. legen
quitantie aan den Penningmeester van het arron-
dissements-comité, met opgave van den naam en
de standplaats van het hoofd der school en het
getal leerlingen, die bijgedragen hebben. 3°. Het
arrondissements-comité maakt de ontvangen gel
den met de daarbij gevoegde opgaven gnmiddellijk
over aan Penningmeesteren van het Centraal,
Comité en ontvangt quitantie over het bedrag.
4°. Hel Centraal Comité plaatst de ontvangen som
men bij de Associalie-Cassa. 5°. Bij de keuze
van het geschenk stelt zich tyet Centraal Comité
in betrekking met de Arrondissements-Comite's
en raadpleegt personen van erkenden kunstzin en
smaak. 6°. Aan het geschenk wordt toegevoegd
een album, inhoudende aanduiding van de scholen
de namen van de hoofden dier school en het
getal leerlingen, dat elk van hen vertegenwoordigt
7°. Mochten niet schoolgaande kinderen bijdragen
komen aanbieden, dan worden ook deze in ont
vangst genomenin 't album wordt dan 't aantal
dier schenkers afzonderlijk vermeld. 8°. De onver
mijdelijke onkosten, die de uitvoering van het
plan veroorzaakt, worden gekweten uil de inko
mende bijdragen of de renten daarvan. 9°. Aan
het einde van zijne werkzaamheden doet het
Centraal Comité de meest volledige rekening en
verantwoordiging van zijn beheer.
Door den Minister van Oorlog is bepaald,
dat de manschappen van het bataljon mineurs en
sappeurs, die voor ambachtslieden bestemd zijn,
een onderscheidingsteeken op den linkerarm zullen
dragen, aanwijzende tot welk ambacht zij behoo-
ren. Voor de onderofficieren zal dit van goud en
voor de minderen van rood kemelsgaren moeten
gemaakt worden.
In de orde van de Eikenkroon zijn benoemd:
tot grootkruis, graaf T. Serclaes Wommersom,
buitengewoon gezant en gevolmachtigd Minister,
Gouverneur van Oost-Vlaanderentot commandeur,
Prof. G. Nypels te Luik; tct officier O. de Grave,
provinciaal griffier van Oost-Vlaanderen en tot rid
der, Prof. H. van Hulle, hoogleeraar bij de Staats
school voor horicultuur te Gent.
Blijkens de Memorie van Toelichting tot
de muntwet is de Minister van Financiën met
zijn ambtgenoot van Koloniën in overleg getreden
over hetgeen de Staatscommissie bij het tweede
en derde wets-ontwerp, in haar nader verslag
voorkomende, voorstelt aangaande de wijzigingen,
die in de muntwetgeving van Nederlandsch-Indië
en van de Koloniën in West-Indië zullen moeten
gebracht worden, ten gevolge van de verandering
in de muntwetgeving in het Moederland. Maar
welke de uitslag van het overleg moge zijn, dat
daardoor het nemen eener beslissing omtrent het
in het Moederland te volgen stelsel niet behoeft
te worden opgehouden. Hieruit volgt dus dat de
in art. 2, der wet van 1 Mei 1854 Staatsblad
n°. 75), vermelde zilveren standaardspeciën, zooals
die zijn verordend by de muntwet van 26 Novem
ber 1847, hangende dat overleg, en ook na de
aanneming van den gouden standaard voor Neder
land, voorloopig in Nederlandsch-Indië instand-
blijven, gelijk in het kort bericht over de strekking
der nieuwe muntwetgeving met juistheid was
bericht.
Te Florence zal van 41 tot 25 Mei 1874
een internationale tentoonstelling van tuinbouw
worden gehouden; tevens zal tijdens de expositie
een internationaal botanisch congres bijeenkomen.
Blijkens het programma bedraagt het aantal prijzen
248. Indien al 't gevraagde wordt ingezonden
belooft het een zeer belangrijke expositie te worden.
Volgens een bij het Depart, van Marine
ontvangen bericht was Zr. Ms. schroefstoomsch.
