LEIDSCH
DAGBLAD,
N°. 4170.
A°. 1873.
Zaterdag
13 September.
L
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 mnnndenf 1.
Franco per posl1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES'
Van 1—6 regelsf 1.05.
Iedere regel meern 0.171.
Groolere letlcrs naar plaatsruimte.
LEIDEN, 11 September.
's Rijks middelen (hoofdsom en opeenten)
hebben gedurende de maand Augustus 11. bedra
gen f 7,008,869, tegen fl, 164,549 in Augustus
1872; in de eerste 8 maanden van 1873 hebben
zij opgebracht f 53,598,518, tegen f 52,628,075
in dalzelfde tijdperk van 1872.
Omtrent den te Lals (residentie Benkoelen)
vermoorden adsislent-resident H. Van Amstel, een
der uitstekendste civiele ambtenaren, meldt men
de volgende bijzonderheden. Na zijne studiën te
Delft volbracht te hebben, werd hij, in Indië aan
gekomen, in de residentie Palembang geplaatst
en bracht diep in de binnenlanden, ver van alle
Europeesche samenleving, de beste zijner jaren
door. Dit langdurige en eenzame verblijf had het
voordeel, dat Van Amslel zich met de taal, zeden
en gebruiken der trotsche bevolking volkomen
bekend kon maken en de achting en genegenheid
der hoofden en minderen in zeldzame mate ver
kreeg. Toen in 1866 de bevolking der toen nog
onafhankelijke Pasoemah-landen in opstand ge
raakte, was de voorlichting van Van Amstel van
groole waarde en steun voor de expeditionaire
macht. Toen reeds was zijn leven in groot ge
vaar; want geheel alleen begaf hij zich naar den
zwaargewapenden en opgewonden vijand, ten einde
hem door overreding lot onderwerping te brengen.
Voor dien beloonden moed ontving Van Amstel
in het begin van 1869 het ridderkruis der Mili
taire Willemsorde 4de klasse, een belooning te
gering voor de goede diensten, door hem gedu
rende dien opstand bewezen. Den 28sten Januari
1869 werd hij lot adsistenl-resident van de af-
deeling Ambal, in de residentie Bagelen, op Java,
benoemd. Ook daar bestond eens gevaar voor zijn
leven. De opgeruide bevolking eener dessa eischte
van hem het ontslag van haar onschuldig hoofd.
Onverschrokken, slechts door eenige gewapende
pradjoerils omringd, trad hij ook toen het gevaar
onder de oogen en bracht door zijn kalme houding
<le oproerige dessahewoners, die reeds naar hunne
krissen grepen, tol rede. Eenige maanden geleden
tot adsistent-resident van Benkoelen benoemd,
waar hij door zijne groote kennis van den toe
stand in Sumatra van zooveel nut kon zijn, werd
hij ook daar door het noodlot vervolgd. Het
jongste regeeringslelegram berichtte ons zijn treurig
uileinde.
Bij de Begeering is, door tusschenkomst van
'Zr. Ms. consul-generaal te New-York, meedeeling
ontvangen van een plan van den hoogleeraar Wise
«n den luchtreiziger Washington N. Donaldson,
om eerstdaags met een luchtballon uit New-York
te vertrekken met het doel den Allantischen
Oceaan over te steken en in Europa neder te
dalen. Daarbij is de wensch te kennen gegeven,
dat, wanneer die nederdaling hier te lande mocht
plaats vinden, alle hulp en beleefdheid worde be
wezen, waarop hun sloute onderneming aanspraak
geeft. De Begeering vertrouwt, dat in het onder
steld geval aan dien wensch zal worden gehoor
gegeven.
De Londensche Times meldt, dat de bal
lon van de Daily Graphic gisteren de luchtreis
naar Europa heelt ondernomen. De reizigers hopen
kinnen 60 uren Engeland of 't vasteland te be
reiken; zij hebben zes uitmuntende postduiven bij
zich, op wier borst met onuitwischbaren inkt is
geschreven Zend 't nieuws dat deze duif brengt
naar de een of andere courant, of aan den agent
van den Graphic32 Fleetslreel te Londen.
De Zvj. Cl. meldt, dat aan Mr. B. W. A.
E. baron Sloet tot Oldhuis de onderscheiding is
ten deel gevallen, vanwege de Oostenrijksche
regeering door den minister van Landbouw eene
uitnoodiging te ontvangen om in den loop dezer
maand te Weenen deel te nemen aan de be
spreking van internationale belangen van landbouw
en boschwezen, met afgevaardigden uil Oostenrijk
en verscheiden andere Staten.
Aan het Ministerie van Binnenlandsche
Zaken is gisteren herbesteedhet maken van een
hoofdgebouw op het station huiten de Delfsche
Poort te Botterdam, met daarmede in verband
staande werken. Daarvoor waren acht biljetten van
inschrijving ingekomen. Minste inschrijver was
thans evenals bij de aanbesteding, toen de minste
inschrijving 717000 bedroeg, de heer G. Bosman
te Rotterdam, voor 711000.
Vervolgens is aanbesteed: het maken van een
verbindingskanaal met het Marinedok te Vlissingen,
het voltooien van den omgelegden Middelburg-VLis-
singsclien straatweg en eenige verdere werken.
Daarvoor waren slechts twee biljetten ingekomen
en was minste inschrijver J. Filis te Vlissingen,
voor f 112900.
Den 8sten der volgende maand zal in
de standplaatsen der hoofdadministratiën van de
verschillende corpsen in het openbaar worden
aanbesteed de levering van al de voor het jaar
1874 benoodigde voorwerpen van kleeding en
uitrusting.
Het regiment grenadiers en jagers is gisteren
uit het kamp van Milligen in Den Haag terug
gekeerd. De twee bataljons jagers ariiveerden te
halflien per Bijnspoor, de twee bataljons grena
diers en de staf omstreeks 3 uren 's middags
met dezelfde gelegenheid. De blijdschap der mili
tairen, dat zij weder in hun garnizoen waren
teruggekeerd, gaf zich bij hunne aankomst lucht
in het uiten van vreugdekreten en luide hoera's,
terwijl zij onder geleide van muziek naar de
kazerne macheerden. Beide keeren werden zij
door een groote volksmenigte aan het station
opgewacht.
De heer D. Mekker Jr., te Amsterdam, bij
wien vroeger de in Nederland gevormde Indische
hoofdonderwijzer Iskander zijne opleiding heeft
genoten, heeft zich, op uitnoodiging van den minis
ter van koloniën, bereid verklaard, onder zekere
voorwaarden drie Javanen uit de kweekscholen
van Soerakarla, Bandong en Tanah Batoe te huis
vesten en geschikt te maken tot het onderwijs-
vak. De drie jongelieden zullen onder leiding van
den onderwijzer Iskander herwaarts worden gezon
den. Voor ieder hunner wordt eene som van
1000 toegekend, behalve geneeskundige ver
pleging en reiskosten, terwijl den heer Hekker
nog "omstreeks 1000 is verstrekt tot verbouwing
zijner woning. Mocht deze proef gunstig geslagen,
dan stelt de Regeering zich voor, van lieverlede
die opleiding op grooter schaal te doen plaats
hebben. De aldus in Nederland opgeleide inlandsche
onderwijzers zijn bestemd, om hij de Indische
kweekscholen te worden aangesteld.
Bij gelegenheid van de tentoonstelling van
pluimgedierte, welke zal gehouden worden op het
terrein van het Koninklijk Zoölogisch Botanisch
Genootschap in Den Haag, zal de te Haarlem
gevestigde Postduiven-Sociëteit „de Eensgezind
heid", een wedstrijd met hare postduiven houden,
op Zaterdag 13 September a. s., 's namiddags te
2 uren, op bovengemeld terrein. Door de com
missie voor de tentoonstelling zijn voor dien wed
strijd zeven medailles uitgeloofd.
Met het stoomschip Koning der Neder
landenkapt. Braaf, van de Stoomb.-Maatsch.
„Nederland", dat den 27sten dezer naar Indië
vertrekt, zal een detachement koloniale troepen,
sterk 300 man, vertrekken, waaronder een 50tal
manschappen, die in de bediening van het nieuwe
geschut geoefend werden; een groote hoeveelheid
ammunitie en achlerlaadgeweren zullen mede ver
zonden worden.
Gisteren is in Den Briel het monument
onthuld, waarvan ten vorigen jare den lsten
April de eerste steen is gelegd. Z. M. de Koning
kwam te ruim 12 uren met Prins Hendrik en
Prins Alexander aan en werd ingehaald door eene
eerewacht van 150 ingezetenen der stad. Alvo
rens de onlhulling plaals had, hield de secretaris
der feestcommissie, de heer H. De Jager, eene rede
voering, waarin hij den werkkring der commissie
schetste, en, nadat Z. M. het teeken had gegeven
lot de onthulling, eenige woorden sprak over de
beteekenis van het monument. Hij zeide verder
dank aan den heer Koelman, den ontwerper van
het beeld, aan allen, die tot de uitvoering had
den medegewerkt, en in het hijzonder aan Z M.
den Koning, hij wien de commissie zoo grooten
steun had gevonden. Ten slotte deelde hij mede,
dat met den bouw van het Zeemanshuis, hoewel
de bijdragen voor de geheele voltooiing nog onvol
doende waren, een begin zou worden gemaakt.
Een 30tal meisjes strooiden bloemen voor het
monument en de voelen des Konings. Z. M. heeft
vervolgens een langdurig bezoek gebracht aan den
burgemeester, den heer G. F. Lette, en hem het
ridderkruis van den Nederlandschen Leeuw ge
schonken en te 3 uren aan een feestmaal op het
Raadhuis deelgenomen.
De feestcommissie voor het Schutlers- en
Weerbaarheids-concours te Breda, den 21, 22
en 23 September a. s. te houden, is druk in de
weer, om een luisterrijk programma te organi-
seeren. Van de Koninklijke familie en ook van
anderen zijn reeds zeer fraaie prijzen ingekomen.
Door den majoor, commandant van het
bataljon dd. schutterij te Delft, is aan Z. M. den
Koning eervol ontslag uit die betrekking gevraagd.
Het tooneelgezelschap van den Kon. Hol-
landscheu Schouwburg, onder directie van den heer
Valois in Den Haag, zal, naar wij vernemen, in de
tweede helft dezer maand een kunstreis in ver
schillende provinciën doen en de reeks zijner
voorstellingen Maandag a. s. te Gorcum openen,
de volgende avonden onderscheiden steden van
Gelderland, Overijsel, Groningen en Friesland be
zoeken en in de laalsfe dagen dezer maand
Amsterdam en Haarlem. Een der nieuwe stukken
die het zal opvoeren, zal zijn het tooneelspel, dat
sedert de jongste maanden te Londen, New-York
en in onderscheiden steden van Duilschland met
zooveel belangstelling is opgevoerd, te weten
de Boetvaardigeeen Nieuwe Magdalena, naar
den jongslen roman van Wilkie Collins, door
dien beroemden schrijver zelfstandig voorliet tooneel
bewerkt en met diens toestemming voor het onze
vertaald.
In het noorden des lands heeft zich eene
Commissie van leeraren gevormd, ten einde den
onlangs afgetreden inspecteur over het middelbaar
onderwijs, Dr. W. C. II. Staring, meer bepaal
delijk belast geweest met het toezicht over de
scholen in vier noordelijke provinciën, een bewijs
van dank en erkentelijkheid te geven. Het plan
vindt den meeslen bijval.
Ter voorziening in de kosten der waterleiding
