LEIDSCH
DAGBLAD,
N°. 4164.
Zaterdag
A0. 1873.
6 September.
STA DS-ftE RICH TEN.
EEN VOLKSBELANG.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommcrs0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS I)ER ADVERTENTIES:
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meern 0.17$.
Groolcre letters naar plaatsruimte.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN,
Gezien art. TI, 2de alinea, der Verordening van 4 Mei
1872, op de openbare scholen voor gewoon lager onder
wijs voor on- cn minvermogenden Gemeenteblad n°. 10);
Doen te weten, dat de inschrijving van nieuwe leer
lingen op de openbare scholen voor on- en minvermo
genden zal plaats hebben van den lsten lot en met den 13den
September e. k., in de schoollokalen in de Rijnstraat,
in de Brandewijnsteeg, op de Binnenvestgracht, aan het
Plantsoen en op de Oude Vest, des voormiddags van
halfnegen tot negen uren en des namiddags van hulftwee
tol tioee uren, behalve des Zaterdags namiddags en des
Zondags.
Burgemeester en Weth. voornoemd,
v. d. BRANDELER, Burgem.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 30 Augustus 1873.
Er wordt aanhoudend geklaagd over de buiten
gewoon hooge prijzen der consumtiemiddelen, en
niemand zal wel willen beweren dat die klacht
geheel ongegrond is. Echter hoort men tevens
door velen de grief verkondigen, dat, althans wat
vele artikelen betreft, de reden van die duurte
gelegen is in den onbeperkten uitvoer naar buitens
lands. Zij, die zoo spreken, toonen niet veel door
zicht te bezittenzij vergeten dat tegenover vrijen
uitvoer ook vrije invoer staat en dat, wanneer
men het verlies aan den eenen kant tegenover
de winst aan de andere zijde stelde, het waar
schijnlijk blijken zou dat ons land zich nog zoo
erg niet heeft te beklagen over de vruchten van
den vrijen handel. Hoe zouden wij hij een verbod
of bijzonder groole bemoeilijking van in- en uit
voer voorzien in het alsdan ontstaande gebrek
aan granen, die bij gansche scheepsladingen ons
land binnenkomen? Hoevele voortbrengselen uit
onze koloniën kunnen wij niet tegen een vrij
-billijken prijs bekomen, zooals rijst, koffie, suiker?
Wanneer men spreekt over de duurte der
levensmiddelen, denkt men daarbij in de eerste
plaats aan het vleesch. Ons rundvee wordt zeker
in grooten getale uitgevoerd, vooral naar Engeland,
dat daardoor zijne marktprijzen aanmerkelijk ziet I
dalen, zoodat men er dikwijls het uit Holland
afkomstige leesch goedkooper kan bekomen, dan
wij het ons op onze eigen markten kunnen aan- I
schallen. Maar wat belet 011s het voorbeeld van
Engeland te volgen en vleesch in te voeren van
elders, waar het tegen billijker prijs wordt aan
geboden? De handel, als hij zijn roeping niet
alleen, maar ook zijn voordeel goed begrijpt, zal
er de geschikte kanalen voor welen op te sporen.
Inderdaad, men heeft dan ook reeds pogingen
aangewend om van elders goed en goedkoop
vleesch te bekomen, met name uit Australië en
Noord-Amerika, (Texas). Echter voldeed dat niet
ten volle aan de beide onmisbare voorwaarden,
goede hoedanigheid en lagen prijs, zoodat het
langs dien weg nog niet is mogen gelukken dat
schier onmisbare voedingsmiddel onder het bereik
der mingegoede volksklasse te brengen. Thans
evenwel schijnt het den heer F. N. Boer, den
man die zich zoo verdienstelijk heeft gemaakt
waar het de oprichting gold van volksgaarkeukens,
gelukt te zijn dat zoo gewenschte resultaat te
verkrijgen. Zooals onze lezers ook uit ons blad
hebben kunnen zien, heeft hij namelijk uit Noord-
Amerika eenige vaten zoogenaamde „family-beef"
ontvangen, die met het beste Nederlandsche vleesch
in qualiteit kan wedijveren en hem op ongeveer
55 cents per kilogram komt te staan. „Het wel
slagen dezer pogingen," zoo wordt er verder bijge
voegd, „is hij hoofdzakelijk verschuldigd aan den
beer Maurice F. Plate, thans verblijf houdende
te New-York, P. O. Box 5488, tot wien men
zich met vertrouwen kan wenden met bestellingen
van dat vleesch."
Indien er eenige waarborg kan worden gegeven,
dat op den duur'1 die vleeschsoort tegen zulk
een lagen prijs kan worden geleverd, dan mag
dat bericht in waarheid belangrijk heeten. Wen-
schelijk ware het dan, dat zich een vereeniging
van belangelooze personen vormde, wien het niet
zoozeer om hooge winst was te doen als wel om
bevordering der volkswelvaart, ten einde inkoopen
in het groot te doen, wat ongetwijfeld een ver-
eischte zal zijn om tegen een zoo geringen prijs
te kunnen inslaan, en vervolgens het bedoelde
vleesch zoo goedkoop mogelijk allerwege verkrijg
baar te stellen. Het geldt hier een waar volks
belang. Het is bekend van welk een groote
krachtsontwikkeling èn op stoffelijk, èn op ver
standelijk gebied het Engelsche volk getuigt. In
dat opzicht staan de meeste natiën bij hen achter,
en ongetwijfeld ook wij. Wie met de levenswijze
der Britten en vooral van de volksklasse bekend
is, zal gereedeltjk met ons toestemmen dat dit
verschil in levenskracht voor een groot deel ge
legen is in het verschil van voeding. Ware de
Nederlandsche werkman verstandig genoeg, aan
de meer voedzame spijzen die onder zijn bereik
liggen, de voorkeur te geven, hij' zou het gemis
van vleesch minder gevoelen; doch thans, nu in
plaats van de zooveel voedende bestanddeelen
bevattende erwten en boonen, aardappelen den
hoofdschotel op zijn tafel vormen, mag het vleesch
voor een krachtige ontwikkeling en onderhouding
van het lichaam schier onmisbaar worden geacht.
Niet ten onrechte wordt het zoo veelvuldig
misbruik van sterken drank bij ons te lande voor
een groot gedeelte toegeschreven aan minder
voldoende voeding. De werkman gevoelt een zeker
gebrek aan veerkracht, hij heeft behoefte aan
prikkeling van het zenuwleven, aan versnelden
bloedsomloop ende schijnbaar goedkoope
jenever schenkt hem dat alles, althans voor korten
tijd, om later door des te grooter verslapping dien
prikkel dubbel noodig te maken. Ook ter ver
mindering der dronkenschap zouden zij, die goed
en goedkoop vleesch onder het bereik der volks
klasse wisten te brengen, misschien in zekere
mate kunnen medewerken.
LEIDEN, 5 September.
In de Staats Courant van 5 September
komt eene opgave voor van de Ned. hoofdcom
missie voor de Weener tentoonstelling, strekkende
ter aanvulling en verbetering der vorige opgave.
Daaronder komen o. a. voor Dr. C. Leemans te
Leiden, vooruitgangs-medaille, in de groepop
voeding, onderwijs en beschaving, en M. Van der
Hoef, medaille van verdienste, in de groepland-,
bosch- en tuinbouw.
Hedenmorgen te 8 uren is uit het Rapen
burg het lijk opgehaald van zekeren I. L., 20
jaar oud, van beroep sigarenmaker. Hij is per
draagmand onder toezicht der politie naar het
Academisch ziekenhuis overgebracht. Genoemde
persoon werd sedert Zondag-avond vermist.
Hedenmorgen zijn twee paarden, gespannen
voor den rantsoenwagen der artillerie, aan
't hollen gegaan. Na aan het Noordeinde eenige
palen uit de stoepen gerukt te hebben, werden
de hardloopers, zonder verdere schade te veroor
zaken, door den smid B. tot staan gebracht.
Men meldt uit Katwijk Van de Katwijksche
bomschuiten, die alle achtereenvolgens ter steur
haringvangst zijn uitgezeild, zijn er 5 aan wal
geweest, grootendeels met pekelharing. De vangst
is tot dusver nog niet gunstig. Van de vóór zes
of zeven weken uitgezeilde bomschuiten zijn er
nog niet eens huiswaarts gekeerd, terwijl het tijd
begint te worden om steurharing aan te brengen.
Versche visch is er van andere plaatsen niet of
zeer weinig te wachten wegens ongunstigen wind
en stormachtig weer.
Men meldt aan het IV. v. d. Dag dat
generaal Verspyck zal deelnemen aan de tweede
expeditie tegen Atsjin.
De Minister van oorlog heeft ter kennis
van het leger gebracht Zr. Ms. besluit van den
19den der vorige maand, n°. 29, waarbij wordt
bepaald dat de militaire goederen, toebelioorende
aan gehuwde onderofficieren en mindere militairen,
weduwnaars met een of meer kinderen, bij hen
inwonende kinderen daaronder begrepen, aan wie
in het belang van 's Rijks dienst eene andere
standplaats wordt aangewezen, voor 's Rijks reke
ning, hetzij met de middelen van den aannemer
voor den dienst der militaire transporten te water,
hetzij met andere vervoermiddelen, naar die nieuwe
standplaatsen zullen worden overgebracht.
Men meldt ons uit Stompwijk: De vroeger
aangekondigde harddraverijen hebben Woensdag
onder begunstiging van goed weer plaats gehad.
Des voormiddags liepen negen paarden het paard
van den heer H. Blonk, van Hazerswoude, door
den eigenaar bereden, behaalde den prijs, en de
premie dat van den heer Visser Jr., van Zegwaard,
door hem zeiven bereden. Aan de namiddag-
harddraverij namen acht paarden deel; het paard
van den heer Tom te Moordrecht, door diens
zoon bereden, behaalde met den derden rit tegen
het paard van P. Hoogenduin te Noord wij kerhout,
pikeur J. De Boer, den prysj terwijl aan het
laatste de premie ten deel viel. Alles liep in de
beste orde af, terwijl de muziek van het 4de
regiment infanterie uil Leiden het hare bijdroeg
om het feest op te luisteren.
De commissie, werkzaam tot het opstellen
van de regelen ten behoeve van een Indische
brigade, bestaat uit de volgende hoofdofficieren,
als van het Nederlandsche leger: generaal-majoor
Weilzel, luitenant-kolonel Netscher van het 6de
reg. infanterie, majoor Wilhelmie, commandant
van het koloniaal werfdepot; en van het Indische
leger: kolonel Diemont., luitenant-kolonel Rijnen
en den gepensioneerden majoor Bloemsecretaris
bij die commissie is de heer Mr. Van der Wijck,
ambtenaar bij het Departement van Koloniën.
Naar men verneemt, heeft de commissie zich niet
te belasten met het onderzoek over de wensche-
lijkheid van de oprichting der bedoelde brigade,
die door den Minister in beginsel moet zijn aange
nomen, maar met het ontwerpen der regelen daar
omtrent. Zij moet met haar werkzaamheden reeds
ver zijn gevorderd, zoodat zij spoedig met haar
taak gereed zal zijn.
De Minister van Binnenl. Zaken brengt ter
algemeene kennis, dat de Commissie, belast met
het examineeren van hen, die een akte van be
voegdheid als hulpapotheker wenschen te verkrijgen,
zitting zal houden op Maandag 22 Sept. e. k.
en volgende dagen te Utrecht, en de Commissie,
belast met het examineeren van hen, die een akte
van bevoegdheid als apotheker wenschen te ver
krijgen, op Maandag 15 Sept. e. k. en volgende
dagen, te Utrecht.
Voor de 100 plaatsen, die op de Kon. Mil.
Academie te Breda open waren, hebben zich
slechts 32 adspiranlen aangeboden; en van dezen