LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 4109.
Vrijdai
A0. 1873.
4 Juli.
Een ongegronde vrees.
PBIJS DEZER COURANT
Voor Leiden per 3 maanden1-
Franco per postn 1-40.
Afzonderlijke Nommersn 0-02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIE!»'
Van 16 regelsf 1.05.
Iedere regel meer».17i
Grootere letters naar plaatsruimte.
J
Hij, die het voorrecht heeft in een beschaafde
maatschappij te leven, geniet dagelijks tallooze
voordeelen, zonder er eigenlijk het ware genot
van te smaken, om de eenvoudige reden dat hij
er nooit aan denkt hoe hard het gemis daarvan
hem zou vallen. Dan toch eerst leert men iets
op den waren prijs stellen wanneer men het moet
ontberen. Nooit heeft de landverhuizer het inniger
'gevoeld hoe dierbaar hern de geboortegrond was
dan op het oogenblik toen de omtrekken der va -
derlandsche kust al flauwer en flauwer werden
om eindelijk geheel aan den blauwenden gezicht
einder te verdwijnen.
Denkt men al eens aan de mogelijkheid van
het gemis van iels dat men geniet, die gedachte
heeft dan gewoonlijk haar oorsprong niet uit de
zucht om het genot van het oogenblik te verhoo-
gen, maar uit de vrees voor een toekomst, die
niet 2elden in een tamelijk ver verschiet ligt. Dat
geldt ook van de meest gewone zaken, waarvan
wij ons in het dagelijksche leven bedienen.
Zoo is men eenigen tijd geleden op het zon
derlinge denkbeeld gekomen om met een zekere
bezorgdheid te berekenen hoelang de steenkolen
mijnen in Groot-Britannië nog wel toereikend
zouden zijn om te voorzien in de behoeften der
tallooze verbruikers. Naar onze raeening toont hij,
die zulk een vraag in allen ernst te berde brengt,
een tamelijk bekrompen oordeel te bezitten. Wij
willen niet trachten de berekeningen te volgen
van hen, die zich met de beantwoording dier
vraag hebben beziggehouden, vooreerst omdat wij
van meening zijn dat men uit hoofde van de on
volledigheid der gegevens daarbij slechts tot een
vrij onnauwkeurige uitkomst zal kunnen geraken,
-en ten tweede omdat wij, als de nood aan den
man komt, nog wel buiten de Engelsche steen
kolen kunnen. Ir. hoe menig ander land toch
wordt die nuttige brandstof niet uit den grond
gedolven. Leveren België, Duitschland, ja zelfs
Frankrijk ze ons niet? Meer nog, zelfs in Oost-
Indië, op Borneo, worden kolenbeddingen gevon
den. Dat pleit, dunkt ons, voor de mogelijkheid
dat er zoowel in Europa als in andere wereld-
deelen nog onmetelijke velden van die eigenaar
dige versleening onder den door onzen voet be
treden grond worden gevonden, en waarschijnlijk
zal eenmaal de tijd komen dat Groot-Britannië,
dat thans een groot gedeelte van het vasteland
van brandstof voorziet, die op zijn beurt van bui
ten ontvangt.
Maar bovendien, hoevele andere verwarmings-
stoffen bestaan er niet. Reeds dezen winter, toen,
hoofdzakelijk ten gevolge der werkstaking in Enge
land, de prijs der steenkolen tot een buitengewone
hoogte was geslegen, is men er op uit geweest
daarin, zelfs voor fabrieken, op andere wijze te
voorzien vooral door het bezigen van turf. Bij de
tegenwoordige uitgebreide middelen van vervoer
en de steeds ruimer toegepaste vrijheid van ver
keer behoeft men zeker niet afhankelijk te zijn
van éen en hetzelfde land om in zijne dagelijksche,
ja zelfs meer verfijnde behoeften te voorzien.
Een hoofdzaak echter hebben de spitsvoudige
berekenaars, die zoo bevreesd zijn voor het dreigend
gevaar van gebrek aan steenkolen, vergeten, en wel
dezeIn de natuur gaat er niets verloren, zoodat
zelfs de meest vernielende processen, die ons een
schijnbaar verlies toebrengen, slechts strekken om
de sloffen waarop zij werken, in andere stoffen om
te zetten, die elk haar eigenaardige rol in de natuur
vervullen. De woning, die door de woedende vlam
men wordt verteerd, is voor den eigenaar wel
verloren, maar de rook, de gassen, de asch, waarin
hare bestauddeelen zijn overgegaan, hebben zich
ginds en herwaarts verspreid en zijn niet verloren
voor de doeleinden, die hun in de schoone wereld
orde ter vervulling zijn aangewezen. Op den met
rede begaafden, vernuftigen mensch rust de taak,
de middelen op te sporen om van de in verschil
lende vormen op, in en om de aarde aanwezige
stoffen partij te trekken ter vervulling zijner be
hoeften. En waarlijk, 't kan niet gezegd worden
dat hij in het volvoeren daarvan achterlijk is ge
bleven. Hebben wij, om slechts enkele voorbeelden
te noemen, naast de olie niet de petroleum, en
naast het linnen het katoen? Heeft men de elec-
triciteit niet dienstbaar weten te maken aan onze
telegrafen? Men verdiepe zich dus niet in klein
geestige berekeningen omtrent een mogelijk gebrek
aan een of andere levensbenoodigdheid. Zoolang
de mensch nog daar is om, aan de hand der weten
schap en geleid door zijn vernuft, de natuur in
hare werken en vormingen na te sporen, zal hij
wat aan den eenen kant mocht verloren gaan, aan
de andere zijde ruimschoots weten te vergoeden.
LEIDEX, 3 Juli.
In eene particuliere correspondentie aan de
N. Rolt. Cl. uit New-York, van 17 Juni, leest men
Voor eenige dagen had ik het genoegen professor
J. E. Goudsmit, van Leiden, die per stoomboot
Algeria is aangekomen, te ontmoeten. Hij is voor
nemens op zijne reis door de Staten het rechts-
en schoolwezen en opvoedingssysteem van nabij te
bestudeeren. Hij neemt zich voor: Albany, Wash
ington, Philadelphia, Boston, Baltimore, de Niagara
en andere belangrijke punten te bezoeken, en ge
tuigde mij zijne tevredenheid over de minzame
wijze, waarop hij door de publieke autoriteiten,
die hij bezocht heeft, ontvangen is.
Bij beschikking van 1 Juli is de vergun
ning voor een stoomsleepdienst lusschen Leiden,
Amsterdam, Haarlem en Gouwesluis, langs de ring
vaart van den Haarlemmermeerpolder, vroeger
verleend aan H. Gaykema te Leiden, met ingang
van '27 Juli a. s. verklaard te zijn vervallen.
De heer M. van Gelderen, van Leiden, is
benoemd tot 2den hulponderwijzer aan een der
openbare scholen te Amsterdam.
Men meldt aan de N. R. Cl. uit Noordwijk
van 30 Juni: Zorgeloosheid omtrent vuurwapenen
heeft alhier gisteren wederom een treffend onge
val veroorzaakt. Terwijl zekere B. zich met zijne
vrouw naar de kerk had begeven, heeft zijn zes
tienjarige zoon een in de woning staand geweer
opgenomen en, meenende dat het ongeladen was,
den haan gespannen en zijn veertienjarigen broe
der al schertsende gedreigd, met het ongelukkig
gevolg dat het schot afging en deze laatste in de
borst getroffen werd, zoodat hij weinige oogen-
blikken daarna den geest gaf.
De miliciens der lichting van 1872, die
nog bij de verschillende infanterie-corpsen in
activiteit zijn, zullen den 15den dezer in het
genot van onbepaald verlof worden gesteld.
Het stoomschip Java.van het Nieuwediep
naar Batavia, is Dinsdag-avond te 9 uren Suez
gepasseerd en heeft onmiddellijk de reis voortge
zet. Alles wel aan boord.
Op de voordracht voor de betrekking van
hoofdonderwijzer aan de openbare lagere school
te Nieuwe Wetering, gemeente Alkemade, zijn na
vergelijkend examen geplaatst de hulponderwijzers
Iïof, te Schermer, Van der Waaij, te Dordrecht,
Smits, te Abbekerke, en Noordergraaf, te IJsel-
monde. i
Z. K. H. Prins Hendrik zal a. s. Zaterdag
naar Soestdijk vertrekken.
Aan het Dep. van Marine had gisteren dé
aanbesteding plaats van de levering van: 3000
meters blauwe baai; 2000 stuks bont linnen pver-
trekken voor matrassen en 2000 dito voor kus
sens (beide deze in één perceel); en 1500 stuks
gestreept katoenen borstrokken. Voor het baai had
het minst ingeschreven Van den Berg en Krabben
dam te Tilburg a f 2.02 de meter; voor dé over
trekken waren geen inschrijvingen ingekomen; de
heer Van der Put te Amsterdam was minste in
schrijver voor de borstrokken a f 1.14f/j pér
stuk.
De nieuwe verkiezing, die in het hoofdkies
district Deventer moet plaats hebben, doordien de
heer Mr. H. W. Dullert de benoeming tot lid
van de Tweede Kamer in dat kiesdistrict niet
heeft aangenomen, zal geschieden op Dinsdag 15
Juli e. k., en, zoo eene herstemming mocht blij
ken noodzakelijk te zijn, zal die plaats hebben op
Dinsdag 29 Juli.
't Geding van de Nederlandsche Stoomboot
maatschappij tegen den Khedive van Egypte, in
zake de aanvaring van de Charkeih en de Ba
tavier, duurt nog steeds voort. De rechter heeft
van de Nederl. Stoombootmaatschappij een borg
tocht geëischt.
Het huldeblijk aan den heer du Chastel is
thans voltooid en te Amsterdam in het lokaal
Keizerskroon ter bezichtiging gesteld. Het bestaat
uit een meer dan levensgroot cararisch marme
ren borstbeeld van Paus Pius IX, vervaardigd
door den heer P. Guypers. De buste rust op een
marmeren voetstuk, versierd met de gebeeldhouwde
wapens van Nederland, van den Paus en van den
graaf du Ghastel, in de heraldieke kleuren, en prij
kend met dit opschrift in vergulde karakters:
„aan graaf du Chastel, Neêrlands gezant bij den
heiligen stoel, zijne Katholieke landgenooten, 17
November 1871.
Uit Rhenen wordt gemeld: Sinds eenige
dagen is men aan den oever van den Rijn, in de
onmiddellijke nabijheid dezer stad, bezig met het
in orde brengen van het kamp ten dienste van
het op aanst. Vrijdag alhier verwacht wordende
corps pontonniers. De practische oefeningen in het
bespoedigd leggen en weder afbreken van rivier-
bruggen zullen alzoo weldra aanvangen, en wij
verwachten, dat onze plaats in deze maand nog
al eens zal worden bezocht, daar dit genre van
practische oefeningen zeker bijzonder interessant is.
In de gisteren gehouden Raadszitting te
Amsterdam is de voordracht van B. en W. tot
afstand van gemeentegrond en toekenning eener
geldelijke bijdrage van f 100,000, ten behoeve
van het aldaar te slichten Rijks Museum van
schilderijen, met 18 tegen 10 stemmen aangeno
men, aangevuld met een amendement van den
heer Van Nierop om aangaande het terrein voor
het Museum te lezen„onder goedkeuring der
Regeering nader aan te wijzen."
De Commissie uit de Tweede Kamer in
wier handen is gesteld een adres van E. Fran
cis, oud-Indisch hoofdambtenaar, omtrent uitbe
taling van zijn pensioen gedurende den lijd dat
hij het Voorzitterschap van de Javasche bank
bekleedde, en de op dat adres verstrekte inlich
tingen van den Minister van Koloniën, heeft daar
omtrent verslag uitgebracht. Uit den brief van
