Woensdag
30 April.
FEUILLETON.
HET SCHIJNGELUK.
N°. 4055.
A0. 1873.
Naar Atcliin.
a.
GiV.
LË1D8CH
prijs dkzkr courant.
Yoor Leiden per 3 maandenƒ3.00.
Franco per post8 3.85.
Afzonderlijke Nommers8 0.06.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS IJK li ADVKRTKNTIKN.
Yoor iederen regelƒ0.16.
Grootere letters naar de plaatsruimte die~£5 böslaan.
STADS-BElilCIITEN.
Vergadering van den Gemeenteraad van Leiden,
Donderdag 1 Mei 1873, *3 namiddags te twee uren.
Onderwerpen
Benoeming van een hulponderwijzer aan de open
bare school voor meer uitgebreid lager onder
wijs der 2de klasse voor jongens. (69)
Voordracht tot aankoop van een huisje in de
Groenesteeg. (62 en 62*)
Idem tot verlenging van het mandaat tot het
indienen van voorstellen betrekkelijk de bebou
wing van de Ruïne. (63)
Suppletoire begrooting en slaat van af-en over
schrijving van Vrouwen Kraammoeders, dienst
1872. (64)
Vaststelling van het kohier der plaatselijke
directe belasting, dienst 1873, en behandeling
van de daartegen ingediende bezwaarschriften.
(70 en 70*)
Verzoek van Mej. A. B. L. Timans om eervol
ontslag als onderwijzeres der 2de klasse aan de
openbare schooi voor meer uitgebreid lager on
derwijs der 2de klasse, voor meisjes. (71)
Idem van T. H. de Jong, als hulponderwijzer
aan de openbare school n°. 1 voor minvermo
genden. (71)
Idem van C. Colpa, als hulponderwijzer aan
voornoemde school. (71)
}Idein van B. E. van Slogteren, als hulponder
wijzer aan de openbare school no. 1 voor on-
vermogenden. (71)
Voorwaarden voor de openbare verhuring der
Fisscherij in de Singels enz. en in de Boseh-
imizer watering.
Rekeningen, dienst 1872, van
a. de Bank van LeeniDg.
b. de Gemeente-Apotheek.
c. de Administratie der Vereenigde Gast- en
Leprooshuizen.
d. de Gasfabriek. (65, 66, 67 en 68).
[BURGEMEESTER tir WETHOUDERS tan
1DEN brengen bij deze ter kennis van de inge-
lenen, dat de bepalingen van de Algemeene Poli
erordening, betrekkelijk de vestiging <jer woon
aats In en de verhuizing binnen de gemeente,
lx de volgende
)Art. 5ü. Ziij, die overeenkomstig ae Depaungen van
Koninklijk besluit van den 3den November 1861
latsblad N°. 95) aangifte hebben gedaan van het
rbrengen van huune werkelijke woonplaats van
era naar deze gemeente en daarvan eene verkla-
.g hebben gedaan aan het bestuur dezer gemeente,
itvangen van die verklaring een bewijs, hetwelk zij
jtmen 24 uren aan den heer der gebuurte, binnen
like zij komen te wonen, vertoonen. Deze teekent
t voor gezien, en schrijft het in zijn register in.
Art. 51. Ieder die binnen deze gemeente verhuist,
verplicht daarvan, binnen eene maand na de ver
ging, aangifte te doen op het bureau van den
ierlijken stand, en daarbij al datgene op te geven,
r tot de invulling van het bevolkingsregister nood-
[kelijk is. Hij ontvangt van die aangifte een bewijs,
itwelk hij binnen 24 uren aan den heer der ge-
.urte, binnen welke hij is komen wonen, vertoont
p. teekent het voor gezien en schrijft het op zijn
tater in.
Wij is mede verplicht, binnen éene maand na zijne
'huizing, daarvan kennis t6 geven aan den heer
gebuurte, welke hij verlaten heeft.
rt. 52. Ieder, die een gedeelte van een door hem
oond huis verhuurt of aan anderen in gebruik
itaat, is verplicht daarvan, binnen veertien dagen
.dat die huur of dat in gebruik geven een aanvang
nomen heeft, op het bureau van den burgerlijken
and aangifte te doen.
,Bij ontruiming van het gehuurde of van het in
ibruik gegevene, is hij, mede binnen veertien dagen,
t aangifte daarvan gehouden.
Art. 53. Bestuurders van gestichten van liefda
digheid, hofjes of andere inrichtingen, in welke men i
zonder betaling van huur als inwoner.wordt opge-J
nomen, zenden vóór of op den vijfden van.elke maand
aan den heer der gebuurte, binnen welke het gesticht
gelegen is, een staat der veranderingen in, welke de
vorige maand in het personeel der onder hen staande
inrichting hebben plaats gehad.
Art. 54. Overtreding van de in art. 5053 ge
geven voorschriften, gelijk ook het niet behoorlijk
doen der gevorderde opgaven, wordt, onverminderd
het bepaalde bij Kon. besluit van den 3den Novem
ber 1861 Staaisblad u°. 95), gestraft met eene geld
boete van ien tot drie gulden.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 28 April 1873.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS tak
LEIDEN,
Gezien het adres van Fbanciscus Willebbobdus
Pont, bolussenbakker, wonende alhier, waarbij hij
verzoekt om in zijn huis in de Korte Diefsteeg n°.
2, een bakoven te mogen doen plaatsen
Gelet op art. 4 van het Koninklijk besluit van
31 Januari 1824 (Staatsblad n°. 19);
Doen te weten, dat tot het hooren der eigenaars
en bewoners van de naast bijgelegene en belendende
panden, ten opziohte der informatiën de commodo et
incommodo, door Burgemeester en Wethouders zal
worden gevaceerd op het Raadhuis dezer Gemeente,
op Maandag den 5den Mei aanstaande, 's voor
middags te elf uren; zullende de belanghebbenden
verplicht zijn hunne bezwaren tegen dat verzoek op
dien tijd in te brengen, terwijl, bij verzuim daarvan,
zij gehouden zullen worden zich tegen de inwilliging
niet te hebben verzet.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v, d. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 29 April 1873.
Ingezonden
I.
die daar kwain uit het Oosten: ,/Zij hebben ge
zegevierd, de mannen van Atchin, gezegevierd
over de Nederlandsche vlag." Maar reeds is de
eerste indruk voorbij, die ons zoo neerslachtig
steuide. Ja, Goddank, er zit veerkracht iu dat
kleine volk. üet oog rust op die allen, die daar
gevallen zijn, en: „Zoet is de tvraak!" weerklinkt
het in ons hart. Ook wij juichen mede in het
blij vooruitzicht dat zij zullen gewroken worden,
de man Den die hun bloed plengden op het altaar
des vaderlands.
Maar boor, wat gejammerAcb, wij hadden
't vergeten; ook daarginds ziju er gesneuveld,
misschien wel tien hunner tegen éeu der onzen.
Immers„Zij voebteu hardnekkig en mei doods
verachting."
Hoor ze klagen, die vrouwe van Atchin „Gij
waart moedig, mijn zoon, en groot is uw naam
bij Aliab. Maar uw moeder, zij zal u niet meer
zienZij kwamen, de blanke mannen, eD
wilden ons maken als daar zijn onze broeders
in het Zuiden, die voor hen slaven al de dagen
huns leveus. Eu onze Heer, hij riep ze op, de
zonen van Aichiu, en zij boordeD zijne stem en
bevrijdden hun laud; maar zij vielen als de hal
men voor de zeis van deo maaier, en ook gij,
mijn zoon, want gij waart moedig, en groot is
uw naam bij Allah. Maar uw moeder, zij zal u
niet meer zien."
Of zou het onmogelijk zijn dat er zoo is ge
sproken in het rijk van Atchin? Onmogelijk?
Neen, het is zeker, dat men daar zulke gedach
ten koestert aangaande het lot der meer Zuide
lijke broeders onder het bestuur van Nederland.
En het bewijs? Het ligt voor de hand. Hoor
slechts.
Atchin heeft het voorzien dat er vroeg of laat
ernstige verwikkelingen met Holland zouden kun
nen ontstaan. Die verwikkelingen, de Sultan kan
ze voorkomeD door onze souvereiniteit over zijn
rijk te erkennen en zich daarnaar te gedragen.
En de Iodische vorst Hij zoekt hulp eerst bij
Turkije, daarop bij Engeland en vervolgens bij
Frankrijk. Aan elk dier Mogendheden biedt hij
de souvereiniteit over zijn rijk aan, slechts die
van Nederland te erkennen verafschuwt hij. 't'Is
een harde waarheid, maar eeD waarheid niette
min, En die afschuw is zoo diep geworteld, dat
de Oosterscbe gebieder, ondanks zijne driewerf
herhaalde pogingen van de hulp van vreemde
machten verstoken, niet aarzelt alleen den hope-
loozen kamp te beproeven, veeleer dan zich aan
het gezag van Nederland te onderwerpen.
Maar, vraagt men wellicht, heeft de Sultan dan
niet begrepen, dat een andere Mogendheid, die
eventueel de souvereiniteit over Atchin aan
vaardde, evenmin ais Nederland zou berusten in
het voortbestaan der ongeregeldheden op de kust
van Sumatra eD in de Atcbineesche wateren, de
onmiddellijke aanleiding tot de spanning tusschen
Holland en liet Noordwestelijk rijk van Sumatra P
Ongetwijfeld heeft de Atchineesche regeering,
die waarlijk blijken genoeg heeft gegeven vaD
AyarajclUbAa van eeslenenheid, dat ten duide-
te meer voor onze bewering dat de Sultan arg
waan koesterde omtrent de bedoelingen van het
Nederlandsche gouvernement, dat hij bevreesd
was voor pogingen van onze zijde om zijn ge
bied onder onze heerschappij te brengen.
Ziedaar ongetwijfeld niet de aanleiding tot,
maar de ware reden van den oorlog, die vao
stonde aan met zooveel hardnekkigheid is be
gonuen. Immers wij weten het allen wal het
gezug, wat de wil van een Oostersch vorst gel-
deD bij zijne onderdaueD, zelfs al worden zij
ouderdrukt. De Oosterling beeft behoefte aan die
zichtbare hoogere aardsche macht, waarvoor bij
zich in het stof buigt, maar.ook te wapen
snelt, wanneer slechts een enkele wenk hem er
toe oproept. Of zou het ons onbewust zijn, ons,
wier macht op Java grootendeels berust op den
invloed, door de inlandsche hoofden aldaar op de
inboorlingen, hunne gewezeu onderdanen, uitge
oefend? 'o
lu den strijd tegen Atchin hebben wij dus èn
vorst èn volk tegen ons; den Sultan uit vrees
voor hel verlies van zijn gebied, zijne onderda
nen, omdat zij sidderen bij de gedachte dat hun
bij onderwerping hetzelfde lot zal beschoren zijn
als thans het deel is van den inboorling v^n
ons schoon lusulinde.
De door oas in onze Oosi-ludiscbe Koloniën
gevolgde politiek uioet dan wel in een kwaden
reuk staan. En is bel wel wonder Of wie tal
het benijdenswaardig noemeD, het lot van den
Javaan onder Nederlandsch bestuur? Verg niet,
dat wij, waar de stem van den eenigen Mul-
tatuli heelt weerklanken, eeu tafereel zullen
trachten op te hangen van al dé ellende, die
daar wordt geleden, van al bet onrecht dat daar
wordt gepleegd op het schoone Java. Immers
gij weet hei, er heerscht hongersnood op het
rijkste eiland vaD den Indischen Archipel
hongersnood omdat de bódeui niet vruchtbaar
genoeg is om dl zijue bewoners te voeden? Neen,
voorwaar. Nog die baal, nog die kranjaDg, zij
moeten afgeleverd tot de laatste aan het onver-
zaadbare moederland, en wanneer dan de regee
ringkoopman, de monopolist id kollie, suiker
en beschaving, de lijst voor het batig slot
heeft afgeteekend, dan uiag de beweldadigde
Javaan dëu tijd die hem rest, de krachten die
hein overbleven, den grond die nog beschikbaar
is, dat alles, o. ongekende weeldel mag hij
gebruiken om de rijst te bouwen die hem moet
bewaren voor den hongerdood. En als de oogst
mislukt? Wat nood! Neeriands alom bekende
weldadigheid is daar om den Javaan als een
gift des uiedelijdens toe te werpen wat bij kon
ontberen iudien hein recht geschiedde. Helaas,
zelfs dat nietl Waar zijn de tonnen schats, dóór
Nederland naar Java gezonden om den gebrek
lijdenden inlander te hulp te komen? In welke
verhouding staan de geschonken giften tot de
hier le lande opgehoopte en uit ludië afkomstige
kapitalen, wier eigenaars allerwege in onze
groote steden de prachtigste paleizen doen ver
rézen Eu nu willen wii noe niet sureken Van
lijkhedeu uieer, ook door particulieren tegen u.u
inlander gepleegd, en die ook in Atchin niét
ouDekend zullen zijn. Wij herhalen het, is'het
wonder dat de nog niet aan ons gezag onder
worpen Suinatraan zich liever doodoeckt, dab
vrijwillig de kpus te wagen zich, zoo hij al'diet
den hongerdood sierft, bij een sobere bete broods
te moeten doodwerken? En wanneer de Sultan
het waarachtig welzijn zijner onderdanen be
oogt 01' is eeu rechtgeaard Indisch vorst eeb
onmogelijkheid? dan kon hij niet anders ban
delen dan bij gedaan heeft. Alleen aan de öj)-
befting vaD het tractaat met Engeland, waarbij
den Atchinees de intregiteit van zijn rijk werd
gewaarborgd, heeft bij het te wijten dat Neder
land iu staat was hum aan te vallen. Is hij'nu
verplicht zich aan eeu althans ten zijnen
zichte willekeurige" handelwijze te onderwerpen?
Neen, voorzekerhij heeft de wapeDS opgeno
men en, 't is onze stellige overtuiging, voor een
billijke zaak. De rechtvaardigheid heeft gezege
vierd helaas tot onze eigene schade en schande.
Aan wien, de schuld?
M
(Vervolg.)
Gij hadt mij beloofd, vader, inet Paschen drie
jagen over te komeu. Gij zijt niet gekomen. Wie
daar de schuld vaD, ik die Diet verdien dat
voor zulk een kleinigheid uwe zaken ver
bat, of gij die niet genoeg van ihij houdt?
Ik schrijf, zooals gij mij hebt geraden, eens in
i veertien dagen aan mevr. van Saint-Loup. Zij
kil dat ik baar pleegmoeder noem. „Dat is een
4oede titel, dat brengt alles in orde," heeft zij
inij dezer dagen geantwoord. Wat beteekent dat?
begrijp dat mijne moeder gestorven is, dat ik
iiaar niet gekend heb, dat gij getrouwd zijt, dat
Êl) een zóón hebtIs dat niet ons gansche ge-
gAeim? Mevrouw van SaiDt-Loup vreest ongetwij
feld dat men zieh zal verworidereo, dat men my
kooit bij haar ziet, maar ik heb haar geschreven,
ilot ftaoul evenals ik buiten is opgevoed,"dat'wij
Dezelfde meesters hebbeo, onder toezicb'l van een
goede zuster. Het is immers goed, dat ik dat ge.
schreven heb?
Mijne pleegmoeder is goed en vriendelijk. Gij
hebt mij slechts de helft van de waarheid ge
zegd, toeD gij mij hare bescherming beloofdet en
later, als ik die waardig was, hare oprechte
vriendschap. De brieven dte zij mij schrijft zijn
zeer vleiend. Zij spreekt van mijn toekomstig
geluk, zij zegt dat ik schitteren zal in haar salon,
ihaar gij zult er altijd bij zijn, niet waar, vader?
Op een morgen ontving ik een groote kist met
allerlei mooie stoffen, rose, blauw, enz. Ik heb
alles op de stoelen van de bibliotheek uitgelegd.—
„MeD moet een weinig coquet zijn, heeft mij
mijne pleegmoeder geschreven, al ware het alleen
om aan zijne vrienden te behagen," (aan n,
vader). Zij voegt er bij: „Ik zal dit jaar vier
maanden te St -Loup doorbrengen, bezoeken ont
vangen en diners geven. Gij moet uwe klooster-
kleeding afleggen. Kies dus van deze kleedjes
uit en zeg mij uw smaak."
Onder in de kist lagen bladen papier met pla
ten, die men modeplaten noemt, dames voorstel
lende zoo schoon als men ze te Ërioude nooit
ziet; maar Raoul zegt, dat bij er verscheiden
kern, dat er alle jareD op het kasteel rijke mep;
schen komen met kisten vol van die kleederen.
Vader, moet ik werkelijk zulke kleederen aan
doen? Mij dunkt ik zal mij schamen cd men zal
mij uitlachen. Ik heb mijn pleegmoeder nog niet
geantwoord, gij zult mij wel zeggen wat ik doen
moet.
Uwe Sophronie.
U. Mijnheer van Saint-Loup aan Sophronie.
Die kisten met kleedjes en die mode-journa
len vallen niet in mijn smaak. Maar gij moet
uwe pleegmoeder gehoorzamen, lief kind. Al ver
schilt zij met mij in opvatting, zij meent het goed,
en ik geloof dat zij zich aan u wil hechten. Ik
heb u gezegd, dat zij, met de meeste welwillend
heid ten mijDen aanzien en welgezindheid jegens
u, u onder de familie-leden heeft opgenomen.
Menige stiefmoeder zou geweigerd hebben een
kind van haar man te ontvangen, een jtind dat
zij nooit gezien, en waarvan men haar nooit ge
sproken had.
Integendeel, mevrouw van Saint-Loup heeft
uw portret goed bekeken en uitgeroepen, dat uw
gelaat haar. aanstond, dat uw vrijmoedig en open
uiterlijk bapr een aangename gezellin beloofde,
zooals zij dje altijd verlangd haddat gij groote
pogen hpdt, er schoon en gedistingeerd uitziet
en zip voor uwe tQetipnjst,zou, zorgen,
Benuttig die goede gezindheid. Mijn groot for
tuin, mijn stand, de wankelende gezondheid van
mijn zood doeu al mijne hoop in u stellen.
En dan, beD ik niet trotsch op u Uwe brie
ven breDgeu mij in verrukking, ik zie er uwe
vorderingen in en de gesteldheid van uw hart;
ik hoop dat gij de troost mijns levens zult zijn,
als het oogenblik' daar is, dat ik de staatszaken
kan vaarwel zeggeü, en gij het sieraad van mijn
huis zult zijn.
Uwe stiefmoeder zal weldra Saint-Loup be
trekken haar karakter verschilt veel vaD het
mijne. Zij ie niet gevoelig ea alleen te zijn ver
veelt baar. Zij is verzot op vermaak, verkwisting,
afwisselingzij zal u ongetwijfeld het eene ge
not na het andere willen gevengij moet daar
nu en dan aan toegeven uit plichtbesef en liefde
voor mij, want ik geloof Diet dat gij ooit smaak
zult krijgen in zulk een woelig leven. Voor mij
is het het bagno van vermaakik heb diep me
detijden met hen, die tot het verblijf in die plaat
sen van genot veroordeeld zijn.
Als gij eenmaal uwe pleegmoeder goed hebt
leeren kennen, zult gij zeggen, dat zij goed en
medelijdend issoms zult gij haar Da deD afloop
van een bal zich ter oauwernood den tyd zien
gunnen om bare linten eD bloemen af te doen
en een eenvoudig kleed aau te trekkeD, om hulp
te verleenen in eene armoedige hutdan zult gij
