1
De Minister van Oorlog heeft, onder dagteeke
ning van 7 dezer, de volgende circulaire aan zijn
ambtgenoot van Biuueulaudsche Zaken gericht
Tot dusverre was bij nnju departement als regel
aangenomen, de vergunning tot uitwijking naar
Noord-Amerika slechts te verleeneu aan miliciens,
die hun laatste dienstjaar waren ingetreden.
Het komt mij echter wenschelijk voor om, ten
opzichte van milicien-verlofgangers, die met hun
gezin naai Nourd-Auierika willen uitwijken, en
die, wanneer zij alleen moesten achterblijven,
wellicht hun middel van bestaan zouden verlie
zen, van de tot dusverre gevolgde gedragslijn af
te wijken.
Te meer nog vind ik hiertoe aanleiding, omdat
een dergelijke maatregel, mijns inziens, niet kau
geacht worden in strijd te zijn met de belangen
van den dienst. Immers leert de ondervinding, dat
zij, die in de hierbedoeldo omstandigheden vei-
keereu, meestal ook zonder toestemming het land
veriaten.
De overweging toch dat zij dientengevolge als
deserteur worden beschouwd, zal hen slechts
zelden terughouden, daar zij geen plan hebben
om naar hun vaderland terug te keeren. Eeu
groot aantal der militieplichligen, die als deser
teur te boek staan, behoort tot deze categorie.
Ik heb daarom het voornemen opgevat, om voor
het vervolg de toestemming tot landverhuizing
naar Noord-Amerika niet te weigeren aan die
milicien-verlofgangers, welke niet voor den wer-
kelijken dieust zijn opgeroepen en die in de om
standigheden verkeeren hierboven gemeld, met
dien verstande evenwel, dal van die toestemming
moet worden gebruik gemaakt binnen den tijd
van ééne maand na den datum, tegen welken
zij verstrekt is geworden, zullende zij daarna als
vervallen beschouwd worden. Ook zullen de mili
ciens daardoor vóór hun vertrek van geeue hun
ner verplichtingen ten opzichte van de militie
ontheven zijn.
Uit goede bron vernemen wij dat bij den Mi
nister van Oorlog het voornemen bestaat om te
Amsterdam een magazijn van kleeding en wape
ning, zooals dat te Delft, te vestigen.
Uit Madrid wordt per telegram gemeld dat
Nederland de Spaansche Republiek heeft erkend.
Het Vaderland meldt, dat de heer P. A. S. van
Limburg Brouwer al zijne boekeu, die het Oosten
betreffen (Indologische, Sanscritische werken, enz.)
heelt vermaakt aan de Koninklijke Bibliotheek.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken te
's-Hertogenbosch heeft besloten, zich tot den Min.
van Justitie te wenden ter ondersteuning, van het
door de Kamer te Haarlem aan den Minister ge
richt verzoek, om bij de hervorming van onze
rechterlijke instellingen de rechtspraak in handels
zaken op te dragen aan rechtbanken van koop
handel.
De Stoompost meldt dat aan de Noordkust van
Noord-Beveland den 8sten dezer een dijkval is
ontstaan aan den calamiteusen polder Vliete, bui
ten de aansluiting van de inlaag met den zeedijk.
De val, lang 110 meter, strekt zich uit tot nabij
den teen van het gedeelte buitendijks beloop,
dat boven den buiteuberm ligt; de gepeilde diepte
bedraagt 7 tot 9 meter onder laagwater.
De tentoonstelling der Hollandsche Maatschappij
van Landbouw (afdeeling VVestland) zal dit jaar
gehouden worden te Loosduinen, den 17den, lSden
en 19den September, en bestaan in akkerbouw-
voortbrengselen, vruchten en bloemen, terwijl zij
vermoedelijk zal opgeluisterd worden door volks
feesten, muziek-üitvoeriogen, vuurwerk en hard
draverijen.
De voorwerpen van kunst, die uit ons land
naar de tentoonstelling te Weenen zullen worden
gezonden, zullen van 19 tot 27 dezer te Amster
dam in Arti et Amicitiae ter bezichtiging worden
Blijkens eene van de Brit6che regeering ont
vangen mededeeling is de kustvaart in de kolonie
van de Kaap de Goede Hoop ook voor Vreemde
vaartuigen opengesteld.
Naar aanleiding van de circulaire van commis
sarissen dor Maatschappij van Weldadigheid dee-
len wij het volgende mede
Fredriksoord, Wilhelmina'soord, en Willemsoord
zijn vrije koloniën der Maatschappij van Welda
digheid (opgericht in 1818) en worden door leden
en donateurs, door schenkingen en erflatingen
onderhonden; de contributie der gewone leden
is ƒ2.60 per jaar.
Er zijn één R.-K. en twee Prot. kerken en
eene synagoge, vier staatscholen, vier naai- en
breischolen, twee inrichtingen voor bouwkundig
en handteekenen en vijf fabriekgebouwen.
Vier honderd kolonisteuwoningen huisvesten
ruim 320 gezinneu en 120 bestedelingen, te za-
men eene bevolking van 2000 zielen tellende.
Bezoekers vinden een goed logement te Fre
driksoord,
De bevolking begaat uit door de afdeelingen
geplaatste personen en gezinnen en uit hestede-
lingen, die 'szomers van landbouw en veeteelt,
's winters van fabriekmatigen arbeid leven.
Wij vernemen, dat de Minister van Binnen-
landsche Zakeu, gehoor gevende aan den wenk
van den heer Hartsen, in de Eerste Kamer ge
geven, om in het tilgcmeeu de cuucessie van het
Noordzeekanaal te herzien, de taak der commirsie
benoemd bij kouiuklijk besluit van.8 uezer, niet
beperkt heeft tot de aangelegenheden van het
kanaalpeit en de havenhoofden, maar die heeft
uitgestrekt tot het doen van voorstellen omtrent
alle punten, waartoe het onderzoek en de daaruit
voortvloeiende beschouwingen van de commissie
mochten aanleiding geven.
Bereids moet door de directie der Amsterdam-
sche Kanaalmaatschappij, op verlangen des Mi
nisters, aan hare ingenieurs de toestemming ver
leend zijn het lidmaatschap van die commitsie
te aanvaarden, onder deze uitdrukkelijke reserve,
dat die ingenieurs daardoor niet knnnen geacht
worden de Maatschappij te vertegenwoordigen,
noch deze gerekend worden kan aan de opdracht
of aan de eventueele voorstellen van de commissie
in eenig opzicht deel te hebben. AmstCt.)
Men meldt ons uit de residentie:
Eindelijk zijn heden van bier een paar politie
beambten naar Frankrijk vertrokken, om aan de
greuzeu Verlind, mede in den bekenden dubbe
len moord betrokken, af te halen. Evenals de
Belgische autoriteit ten aanzien van Behagel deed,
zal nu ook de Fransche Verlind, als geen middel
van bestaan hebbende, over de grenzen zetten,
waarop natuurlijk onze politie hem dadelijk in
rekent. Het schijnt, dat dit middel in de plaats
treedt der uitlevering. (Arnh. Ct.)
In Augustus 11. ging een emigrant met zijn zoon
te Rotterdam in eene herberg en gebruikten zij
ieder een kop koffie, waarvoor hun twee gulden
werd in rekening gebracht. Door tusschenkomst
van iemand, naar het uiterlijk een heer, doch
geweldig naar spiritus riekende, konden ze met
één gulden voldoen. Dat dat heerschap in betrek
king stond tot den kastelein, die den buit met hi m
deelde, valt niet te betwijfelen. Op 16 November
jl. ging eene talrijke familie uit Apeldoorn op reis
naar Rotterdam. In eene herberg te Arnhem nut
tigde zij zes glazen gerstebier en even zoovele
koppeD koffie waarvoor zij drie gulden en dertig
cent moest betalen 1
Voor de zoogenaamde koffie, welke a één cent
per kop door slijters aan de werklieden op dé
schepen wordt verkocht, moeten de landverhui
zers vijftig cent betalenI
Bravo, bravo, lieden I die der landverhuizer het
scheiden licht maken. [Vlinder.)
De Minister van Marine heeft ter kennis ge
bracht van belanghebbenden, dat ter opleiding
tot officier-vau-gezondheid bij de zeemacht in dit
jaar zullen worden toegelaten; A. aan de Hooge-
scholen: vier studenten, die minstens in het bezit
ziju van het diploma van candidaat in de ge
neeskunde. Omtrent den tijd der indiening van
de verzoekschriften, bedoeld in art. 5 van Zr. Ms.
besluit van den 17den Mei 1872, zal tegen de
maand Mei aanstaande eene nadere aankondiging
in de Nedert. Staals-Courant geplaatst worden. B.
bij het garnizoenshospitaal te Amsterdamvier
jongelieden. Ouders of voogden, die verlangen dat
hunne zonen of pupillen tot officier-van-gezond
heid bij de zeemacht worden opgeleid, moeten
daartoe vóór den Sisten Mei aanstaande een ver
zoek indienen aan den Minister van Marine. Ver
dere bijzonderheden worden in de Staals-Courant
van 16/17 Februari medegedeeld.
De Minister van Financiën maakt bekend dat
bij hem ontvangen is een muntbiljet groot 10,
door eeu onbekende, onder het postmerk Amster
dam van 14 dezer, tot voldoening van te min be
taald successierecht ingezonden.
De kapitein-luitenant-ter-zee J. D. J. van der
Hegge Spies, laatst behoorend hebbende tot de
zeemacht in Oost-Indië en wegens langdurig ver
blijf aldaar den 8sten dezer in Nederland terugge
komen, wordt met dat tijdstip op non-actviiteit
gesteld.
Z. M. heeft M. A. D. Jolles benoemd tot bur
gemeester der gemeente Nieuwe Pekela, en A. J.
Ninaber tot burgemeester der gemeente Wanne-
perveen.
Z. M. heeft met ingang van 1 Maart a. s. tot
schoolopziener in het derde schooldistrict van Lim
burg benoemd Mr. H. H. G. A. Coenegracht, te
Sittard, in plaats van Dr. J. Jaegers; met ingang
van 1 April e. k. benoemd tot leeraar aan de
Rijks hoogere burgerschool te 's-Hertogenbosch
W. J. Wendel, dusver lijdelijk leeraar aan die
school.
Z. M. heeft aan C. J. Cornells, geneeskundige
te Breskens, op zijn verzoek, eervol ontslag ver
leend als plaatsvervangend lid van den genees
kundigen raad voor Zeeland.
Z, M. heeft aan J. W. R. van Gulick, op lijn
"erzoek, eervol onWog verleend als kapt. bij de
ild. schuttei ij ie's Hertogenbosch. Voorts bij de
(ld. schutterij benoemd: tot kapt. H. W. J.Bosch
en Mr. W. J. baron D'Aulnis de Bonrouill, bei-
deu thans lsto luit; tot lste luit. J. H. van Moock,
en J. de Hartog, beiden thans 2de luit.
Z. M. heeft benoemd tot griff. bij het kautong.
te Tiel Mr. B. Hulshoff Gz. thans griff. bij het
kantong. te Doetincheai.
BI EIN"L< ANP.
Amsterdam, 15 Februari. Burgemeester en
Wethouders hebben bij den Raad ingezonden een
aanbeveling voor de benoeming van een directeur-
generaal der publieke werken. Daarop zijn ge
plaatst de heeren J. H. Henket, hoogleeraar aan
de Polytechnische School te Delft, en J. F. W.
Conrad, hoofd-ingenieur van den waterstaat in
Zeeland.
Nleuwedlep, 15 Febrnari. Het état-major van
het schroefstoomschip Watergeus, om bij gunstige
gelegenheid morgen naar Oost-Indië te vertrek
ken, is samengesteld als volgt: K. C. Bunnik,
kapt.-luit. ter zee, commandantG. Doorman, luit.
ter zee lste kl., lste off.P. C. Pabst, C. L. de
Jongh en W. G. van Nes, luits. ter zee 2de kl.;
J. van deu Bosch, A. B. de Jongh, J. T. Jarman
en B. Brutel de la Rivière, adelb. lste kl.; G.
Franken, off. van gez. 2de kl.C. H. S. Pastor,
off. van adui. 2de kl.; J. D. Isiog, scheepsklerk.
Genoemde bodem stoomde hedenmorgen naar de
reede.
Den Haag, 17 Februari. De officier-van-gezond-
heid 3de klasse E. Edema, van het lste regiment
infanterie, te Leeuwarden in garnizoen, is op zijn
verzoek op non-activiteit gesteld.
Gisteren en heden is in de kerken van de
verschillende gezindten de aanstaande verjaardag
van Z. M. den Koning godsdienstig herdacht.
Onder de leden der commissie ingesteld tot
onderzoek en beantwoording van eenige door den
Minister van Binnenlandsche Zaken voorgelegde
vraagpunten, betreffende het peil enz. van het
Noordzeekanaal, hebben, behalve de in de vorige
week vermelden, nog zitting de heeren hoofd
ingenieurs van deu waterstaat P. CalandenH, S.
J. Rose.
Rotterdam, 15 Februari. Toen onlangs het
gunstig bekende stoomschip Batavier door aanva
ring op de Teems verongelukte, was de bouw
van een dergelijk schip aan de werf te Fijenoord
der Nederlandsche stoombootmaatschappijen reeds
ver gevorderd. Deze nieuwe, groote en beter in
gerichte Batavier heeft eene proefreis gedaan en
zal, naar wij vernemen, alvorens de geregelde
vaart tusschen onze haven en Londen aan te van
gen, gedurende eenige dagen, in de Boompjes
liggende, door belangstellenden met toegangskaar
ten kunnen worden bezichtigd.
Door de Kon. Ned. Tachtclub zal dit jaar,
op een nader te bepalen dag, weder een wed
strijd gehouden worden, gepaard met de feeste
lijke viering van het 25jarig bestaan der Tacht
club, welk dubbel feest mitsdien luisterrijk be
looft te zijn.
GEMENGD N1EU W S.
Heeft de vorige week het Wageningsch Weekblad
(door het Dagblad geprezen!) het geeselen aanbe
volen, zijn laalsie nommer geeft eene andere proeve
van zijne Reactionaire begrippen. Hij wil aan de
Joden het burgerrecht ontnemen. Zij mogen wel
in ons land wonen, maar dat zij dezelfde rechten
als do Christenen verkregen, acht het Weekblad
verkeerd. Zaterdag heeft zich te Schiedam een
schoenmaker, man en vader, uit wanhoop, omdat
het hem in zijne broodwinning tegenliep, opge
hangen, terwijl hij alleen thuis was. Een zijner
kinderen, uitgegaan om een emmer water te
scheppen, en terugkeerende haren vader in dien
ongelukkigen toestand ziende, riep de buren, die
echter oordeelden den man niet uitdien toestand
te moeten verlossen, alvorens de politie aanwezig
was, zoodat hij reeds overleden was toen deze
kwam. Aan het domme begrip dier lieden moet
men het dus wijten, dat de hulp te laat kwam.
Eenige Belgische dagbladen doen opmerken, dat
de eer der ontdekkiug van het gaslicht toekomt
aan een Maastrichtenaar, P. H. Minkelers, geboren
2 December 1748. Hij werd in 1772 benoemd tot
hoogleeraar in de wijsbegeerte aan de universi
teit te Leuven. De cursus in de wijsbegeerte om
vatte toen dien in de physica. Op 1 October 1784
verrichtte Minkelers de proeven, door welke hij
gaslicht kreeg. Deze ontdekking werd wereld
kundig gemaakt in eene thans zeldzame, maar
op de bibliotheek te Maastricht aanwezige bro
chure getiteld: Ucmoire* sur l'air inflammable tird
de différente* substances, rédigé par M. Winkelers, pro-
festeur de phildsophie au collége du Faucon, Universilé
de Louvain. Louvain 1784. De stad Maastricht heeft
den naam van Minkelers gegeven aan de straat,
waar die bescheiden geleerde heeft gewoond.
KOLONIËN.
BATAVIA, 9 Januari.
Aan het Algemeen Overzicht van de Indiër
ontleenen wij
Zijne Exc. de G. G. heeft op verzoek van
de directie der spoorweg-maatschappij andermaal
eene commissie, bestaande nit de heeren Jhr.
Tediug van Lierkiiuut, Eriiiehug eu vau Hoogeo-
straten, benoemd, ten einde de lijn Daar Buiten,
zorg aan een uieuw onderzoek te onderwerpen,
De koorts, door sommigen dengue-fever ge-
noemd, maar volgens den heer N. P. van den
Berg, blijkens oorkonden die eene eeuw oud zijn,
toeu reeds hier als „knokkelkoorts" bekend, woedi
hevig te Samarang, ofschoon er slechts een zeei
weinige sterfgevallen voorkomen.
Er is verschenen eeu adres van huurder
van woeste gronden, die thee planten. Zij beton
gen dat het uitvoerrecht, dat volgens het nieuwe
tarief in 1874 zal worden geheven, in effecto
eene belasting van ƒ4 per bouw, vermits io Indiè
geene markt voor thee bestaat; dat reeds nu de
twijfel werd geopperd, of de Java-thee wel de
concurrentie bij de toeneming van de thee-cultuur
in Britsch Indië zal kunnen volhouden, en dat
die cultuur op Java thans met ondergang wordt
bedreigd.
De rijstprijzen blijven vrij hoog op Java
De berichten vau officieele zijde daarover luiden
evenwel tamelijk geruststellend. Hier komt thans
rijst van Raugoon aan.
De westmousson kenmerkt zich door over-
groote hitte op den dag en gemis aan regennu
en dan valt een druppeltje, alsof wij nog in bet
droge jaargetijde waren. Het is te vreezen, dat,
als dit weder aanhoudt, het op den oogst wer
ken zal.
Eenige valsche kwart- en halve guldenstuk
ken zijn hier in omloop.
Van Padang meldt men, dat eene nieuwe
regeling der koffiecultuur voor Sumatra's West
kust aanstaande zou zijn. De cultuur zou vrijge
laten worden voor niet-Maleiers. De Maleische
bevolking zou verplicht blijven hare koffie aan
het Gouvernement te leveren, maar de betaling
zou beter worden.
Men wil weten dat het overlijden van éta
heer Motké de geheele zending, aan hem op%t-
diagen, doet vervallen en dat de overblijvende
leden der commissie, zich buiten staat achtende
die taak verder te vervullen, verzocht hebben
de commissie te ontbinden en naar Nederland
mogen terugkeeren.
Bij vonnis van den Raad van Justitie te It:
Batavia, dd. 7 Januari 1873 is verklaard te ver- g
keeren in staat van faillissement H. C. J. Scheer-
der, gerekend van den 6den dezer.
De heer A. J. De Bordes, makelaar te Ba
tavia, vertrekt naar BaDda, en zal daar, als ven
noot van den heer Lans, te Neira, eene handels
firma oprichten. Commanditaire vennoot is de
Nederlandsch Indische HandelsbaDktoAmsterdun.
Naar wij vernemen heeft het Hooggerechts
hof geen nieuw onderzoek ingesteld in de zaak
van den zendeling De Bode, van Timor, maar ïe
hem in revisie tot drie maanden gevangenisstraf <j(
verwezen. L
Er is te Padang bericht ontvangon van het
overlijden van den heer J. Cramer, Adsistent-
Resident van Aijer-BaDgies. Pokken worden ge- [J
Doemd als de ziekte, welke dit sterfgeval veroor- |e
M
>en
I te p
zaakt heeft.
rei
Gc
lui
lin
at.
Door den Gouverneur-Generaal van Ned. Indië
ziju de volgende beschikkingen genomen.
Civiel Departement. Verleend: een tweej. ver
lof naar Ned., wegeos ziekte, aan deu postm. te
Soerabaya F. VV. C. Mourits; een tweej. verlo/
n. Nederland, w egens ziekte, aan den contr. 24e
kl., bij het binned, best, op Java en Madura
J. N. Burgeihoudt en aan den lsten comin. bij
het dep. van onderwijs, eeredieust eu nijverheid
L. C. A. Verhulp.
Ontslagen: eervol, wegens ziekte, als bui- O0
tengewoon subst.-griff. buiten bezwaar van den
lande, bij den landraad te Madioeu Mr. P. H. M
Junius eu J. F. Phitzinger; uit 's lands dienst, w,;
met beh. van recht op pens., de gew. pakhuism. |l
te Probolingo J. van Duiken.
Benoemd: Tot ads.-res. in de res. Soerakarta,
toegevoegd aan den res. van dat gewest, met aan-
wijzing van Klatten, Boijolali, Sragèn en Karang-
Paudau respectievelijk als standplaats: VV. Ligt-
voet, J. H. C. van Dijck, F. A. A. Ruitenbach en 0
Mr. J. Deketh. Tot ad6.-res. van Demak (Sama- wa
rang), D. Meijer. Tot adsis.-res. van Sampan (Ma-
dura) H. F. van Lier; tot off. van just, bij den
raad van just, te Auiboiua Mr. C. Vinju; tot
hoofdcomm. bij het dep. van binnenl. best., C.
Lijnis Huftënreuter tot hoofdonderwijzer aan de
openb. lagere school te Buitenzorg G. ter Marsch; 1,1
tot 2den onderw. aan de kweeksch. voor inl. I
onderw. J. W. van Keeuwen; tot 3den onderw. -
aau de kweeks. voor inl. onderw. te Fort de
Koek, L. K. Karmsen; tot telegr. 2de klasse J. K.
Wiggers.
Belast: Met de waarneming der betrekking
van hoofdonderw. aan de kweekschool voor
iulandsche onderwijzers te Fort de Koek, D.
Gerth v. Wijk.
Aangewezen: Om te worden opgeleid tot fei
tolk veor de Chiueesche taal in Nederl.-Indië J. |^a
W. Joung, onder aant., dat hij te Batavia in het p'
Tjiang Tjioe dialect zal worden onderwezen.
Door den directeur der burgerlijke openbare uil
werken gedurende de maand December 1872, bij cil
