Woensdag
20 November.
N°. 3922.
A0. 1872.
EIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maandenƒ8.00.
Franco] per postn 3.85.
Afzonderlijke Nommer»0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Voor Meren regel70.16.
Grootere letten naar de plaatsruimte die lij beilaan.
LEIDEN, 19 November.
Leiden's ingezetenen zullen gewis, met ons,
ulibaar en met groote ingenomenheid kennis
wen van het besluit blijkens het in dit nummer
prkomende uitvoerig verslag der zitting, gister-
ond na een geheime bijeenkomst in
openbare vergadering van den Gemeenteraad
nomen; het besluit om uit de stedelijke fond
voor een bedrag van ƒ250.000 deel te nemen
de geldleening, die de heeren de Bordes c. s.
Dich voorstellen voor den aanleg van den spoor-
ig LeidenWoerden te openen.
?aDkbaar en met groote ingenomenheid, want
t geldt hier een zaak die niet slechts voor de
ivineie maar ook en in de eerste plaats voor
iden van ontzaglijk groot belang is. De aan-
liting van Leiden aau het groote spoorwegnet
een levensvraag voor onze gemeente en de op-
iering, die zij zich getroosten wil om die zaak
een goede en voordeelige oplossing te bren-
is van geheel tijdelijken aard. Indirect zal
burgerij spoedig de schoone vrachten plukken
,n de offers, door de gemeente voor haar gebracht.
Dit heeft ook de Gemeenteraad begrepen die
Iit 23 stemmen tegen één het voorstel van het
igelijksch Bestuur en der Commissie van Finan-
in heeft bekrachtigd.
Aan Burgemeester en Wethouders en aan die
immissie zij in de eerste plaats onze dank ge
acht; maar ook de geheele Raad heeft hulde
irdiend voor bet gewichtig besluit.
Te betreuren is het alleen dat de heer Derck-
0 het eenige lid was, wiens gemoed bezwaard
been door de luogere som van ƒ50,000 die aan
ie onderneming in vergelijking met de vroegere
de heeren II n ij ff en Kaptijn zal worden
Irzekerd.
Idopen wij dat het goede voorbeeld, gisteren
jr Leiden's vertegenwoordiging gegeven, morgen
lor de Provinciale Staten gevolgd zal worden
gen zij met ons en met den Gemeenteraad
Izien dat de belangen onzer stad hier hand aan
ind gaan met de welvaart van ons gewest,
let liet algemeen belang.
Het adres, blijkens de mededeeling iD de Raads-
irgadering van gisteravond, door den heer du
en gedaan, hetwelk door de Kamer van Koop-
Wel en Fabrieken alhier is ingediend aan de
ovinciale Staten van Zuid-Holland, is van den
Igenden inhoud
Bij adres van 4 Juli 1871 heeft de Kamer van
lOphandel en Fabrieken te Leiden zich tot uwe
IrgaderiDg gewend met het verzoek om, uit de
v'iDciale kas, een krachtigen financiëelen bij-
iud te geven aan de door de heeren P. C. Knijff
A. Kaptijn te Woerden aangevraagde spoor
lijn van Leiden naar Utrecht.
'De door deze heeren aangevraagde concessie
thans vervallen en daarvoor is in de plaats
reden de door de heeren J. P. de Bordes, C.
W. Wiggers van Kerchem en Mr. L. A. J. W.
ion Sloet verzochte concessie van eeDo spoor-
glijn van Leiden naar Woerden.
Dezelfde redenen die voor ons gegolden heb-
om den bijstand der provincie te verzoeken
r de concessie-Knijff-Kaptijn bestaan voor de
gevraagde concessie-de Bordes-Wiggers en Sloet.
ds jaren heeft de gemeente Leiden, en heeft
onze Kamer aangedrongen op eene aanslui-
aan het groote spoorwegnet. Van alle groote
eenten des rijks is Leiden de eenige die van
e rechtstreeksche aansluiting aan dat net is uit
loten en bij elke gelegenheid heeft zij zich tot
bevoegde machten gericht oui uit dezen onna-
irlijken toestand verlost te worden. Wij meenen
thans de gelegenheid daartoe, door de aan-
'Sg de Bordes-Wiggers-Sloet, bij uitnemendheid
istig is. Het is niet noodig de voordeelen welke
plan, dat aan de deelnemers een verzekerd
I'imum van renten aanbiedt, op het plan van
[spoorweg Leiden-Utrecht voorheeft, aan u te
fcogen. Eene enkele vergelijking der beide aan
een doet dit genoegzaam in het oog vallen.
iWat wij in ons adres van 4 Juli 1871 van de
"vraag Knijff-Kaptijn gezegd hebben, meenen
i Ihans van de aanvraag de Bordes-Wiggers-
d met dubbelen aandrang te mogen herhalen:
'Heen door algemeene deelneming en mede
ding is het ten uitvoerleggen van dit plan
zekerd. Het spreekt van zelf, dat men noch
1 He provincie, noch van de betrokken ge
iten vergen kan, dat zij, door hare bijdragen,
de beuoodigde som zullen volmaken. Maar eeoe
onbekrompen bijdrage zal, behalve de onmiddel
lijke geldelijke ondersteuning welke zij aan de
onderneming schenkt, haar terstond een grooten
zedelijken steun geven. De subsidie der provincie
zal voor het publiek de borgstelling zijn, dat men
hier te doen heeft inet eene ernstig gemeende en
soliede onderneming, die, omdat zij groote behoef
ten bevredigt en veler belangen behartigt, ook
belooft eene goede beleggiog van kapitaal voor
de deelnemers te zullen wezen. Al ware het
alleen om deü invloed dien deze zedelijke borg
stelling, boven en behalve den materiëelen^steun,
aan de onderneming zal geven, rekenen wij de
ondersteuning ook der provincie onmisbaar, en
meenen wij die met aandrang te moeten in
roepen."
Naar wij vernemen is op een algemeene ver
gadering van het studentencorps alhier besloten
500 te bestemmen als bijdrage voor een hulde
blijk aan de nagedachtenis van Mr. J. R Thor-
becke.
Naar wij vernemen is de surnumerair G. aan't
postkantoor te Alfen werkzaam, na gelden uit de
kas ontvreemd te hebben, naar Rotterdam ont
vlucht, waar de politie hem jl. Zaterdag in han
den kreeg.
Hij is naar de gevangenis hier ter stede over
gebracht.
Bij de heden gehouden verkooping van Cokes
op bet Raadhuis alhier van partijen van 10, 50
en 100 hectoliters, waren de hoogste inschrijvin
gen 6.10; 28; 64; en de laagste I 5.70;
26.50 en 53.
Een meisje van 8 jaren, wouende op de Waard-
gracht, had gistermiddag, terwijl hare ouders af
wezig waren, de onvoorzichtigheid om met vuur
te speleo, waardoor hare kleederen in brand
raakten. Door spoedig aangebrachte hulp mocht
men er in slagen, den brand te blusschen, door
het ki; d in 't water te dompelen.
Ruy Bias, het prachtig drama van Victor Hugo,
zagen wij gisteravond door de Kon. tooneelisten
onder directie van den heer J. C. Valois ten too-
neele voeren. Het doet ons leed dat plaats
ruimte ods ditmaal belet in een uitvoerige be
oordeeling van dit stuk te treden en breedvoerig
mede te deelen den zeer gunstigen indruk, dien de
vertaling van Greb op ons maakte, ook al scheen
het publiek, dat over 't algemeen op het tooneel
ongaarne poëtische werken hoort vertolken, daarin
niet geheel eenstemmig met ons.
Ruy Bias, de titelrol werd door den heer Spoor
meesterlijk gespeeld. Zijn gevoelens, zijn smart en
liefde spraken" duidelijk uit spel en voordracht.
Don Salustus de Bazan, was naar ons beschei
den oordeel te veel rederijker. Het onnoodig doen
uitkomen van sommige rijmklanken; het afbre
ken van een regel, waar geene comma er aan
leiding toe geeft, was misplaatst; bet was nu eens
alsof de heer Wijnstok vreesde het vers te doen
hooren wij begrijpen niet waarom dan we
der alsof hij toch bepaald wilde doen uitkomen
dat hij een vers reciteerde.
Don Cesar de Bazan zagen wij met genoegen,
ofschoon wij den heer Haspels in dit genre, niet
zijn emplooi, voor het eerst zagen.
Zoo er iemand is, onder het damespersoneel
die verzen spreken kan, dan is het Mw. Valois
Sablairolles, wij maken haar een welgemeend
compliment.
Op enkele kleine uitzonderingen na, bleef zich
de Koningin volkomen gelijk; en ofschoon men
Mw. Valois wel eens van overdrijving beschul
digt, was daarvan in Ruy Bias geen sprake; haar
spel, vooral in het vijfde bedrijf, was uitstekend.
Casilde was in deze voorstelling lief.
De goede vrienden van het publiek, zoo als
Mw. Iburg, de heeren Faassen en Bigot, vol
brachten hunne taak zeer goed, doch hadden
niet veel gelegenheid om te schitteren. Het
overige personeel was tamelijk wel op zijn plaats.
Over het geheel genomen was dus de opvoe
ring van Ruy Bias zeer goed en wij betreuren het
dat zulk een stuk hier niet meer dan een maal
kan gegeven worden, omdat het in onze stad
vooral, uit een letterkundig oogpunt, bijzondere
verdiensten bezit.
I11 eene advertentie in 't Vaderland verklaren
zeven reeders te Scheveningen
„Het daarstellen van een haven alhier, volgens
het thans bestaande plan, bedreigt den onder
gang van de heden zoo bloeiende Scheveningsche
visscherij; het is niet geoorloofd het bestaan
eener geheele bevolking op te offeren aan 't be
lang van enkele individuen."
De heer C. Scbafer, kapitein bij het Indische
leger, gedetacheerd bij den staf van Z. M. en
belast met het commando over de „Scherpschutters
van de Veluwe" te Apeldoorn, is door den Ko-
niDg-Groothertog benoemd lot officier der orde van
de Eikenkroon.
Reeds is kortelijk gemeld, dat bij de behande
ling voor het Prov. gerechtshof van Overijsel van
het appèl van Dr. van Vloten, tegen het bekende
vonnis van de Deventer rechtbank, het O. M.ge-
requireerd heeft tot vernietiging van het Deventer
vonnis, en tot veroordeeling in een geldboete van
25 tot 1000. Nader verneemt men, dat het O.
M. de volgende gronden heeft aangevoerd: De
daadzaken, door appellant aan den heer Mossel
mans ten laste gelegd, waren wel van dien aard,
dat de tenlastelegging daarvan hem heeft moeten
blootstellen aan den baat en de verachting zijner
medeburgers; er bestond bij hem opzet om den
heer Mosselmans te beleedigen, maar in de an
tecedenten van den beklaagde, in de verbreking
der vriendschapsbetrekking met de familie Van
der Vlugt, door hem aan den heer Mosselmans
toegeschreven, in den door hem van dezen ont
vangen brief, waarin hij voor een leugenaar werd
uitgemaakt enz., waren verzachtende omstandig
heden aanwezig, die aanleiding moesten geven
om den rechter van de oplegging van gevange
nisstraf terug te houden. Mr. I. Kuottenbelt con
cludeerde tot vrijspraak.- Het Hof zal den 23sten
dezer uitspraak doen.
Naar men verneemt is dezer dagen bij Kon.
besluit aan den Raad van Administratie der Hol-
landsche IJzeren Spoorweg maatschappij, als con
cessionaris voor den aanleg en de exploitatie van
een spoorweg van Amsterdam over Hilversum
en Amersfoort naar Zutfen met een zijiak naar
Utrecht, vergunning verleeud tot het maken van
een gedeelte van den Oosterspoorweg binnen de
verboden kringen van het fort te Blauvv-kapel
en van bet fort op de Bildtstraat, met de daartoe
beboorende gebouwen en verdere kunstwerken.
Bestuurderen der Vereeniging Medaille der Cita
del van Antwerpen Wat ook val1, trouw staat pal,
maken bekend1". dat het geheele voorloopig
programma zooals het in de verzondeü circulaire
van 20 October II. was omschreven, thans geheel
van kracht is verklaard en nis officieel kan wor
den aangenomen; 2". dat voor de deelnemende
gerechtigden door de Holl. IJz. Spoorweg-Maat
schappij de vracht voor heen en terug op de helft
is verminderd. 3°. dat voor dezelfden door de
Ntd. Rhij-n-Spoorweg-Maatschappij de vracht voor
been en terug en voor twee dagen is gelijk ge
steld met den prijs van één dag; 4°. dat voor
logementen zooveel mogelijk zal worden gezorgd,
en heeren logementhouders dus zoo vriendelijk
zullen zijn, op te geven tegeu welk tarief en
hoeveel plaatsen op 29 en 30 November en 1
December a. s. beschikbaar zijn, 't liefst in de
nabijheid van 't Paleis voor Volksvlijt; 5°. einde
lijk nog, dat het feest niet uitsluitend voor de
Citadellers maar ook voor de dragers van de
Zilveren, en Metalen Kruisen, enz. kan geacht
worden toegankelijk te zijn, alles onder de daar
voor gestelde conditiën.
Omtrent de mededeeliug dat plannen overwo
gen worden tot uitbreiding van Amslerdarn aan
de westzijde, in verband met den aanleg van
handels-etablissementeD, deelt het Handelsbl., nader
bet volgende mede.
Door den heer J. G. van Gendt Jr., ingenieur
alhier, is concessie aangevraagd voor een spoorweg
van Amsterdam naar de Noordzeehaven (het toe
komstige IJmuiden), welke nagenoeg geheel de
dijken van de droogmakerijen der Amsterdamsche
kanaalmaatschappij zal volgen en dus de kortste
verbinding tnsschen de hoofdstad en zijn Noord
zeehaven zal vormen. De ontwerper stelt zich
verder voor bij de Noordzeehaven een badinrich
ting te stichten, welke het Scheveningen van
Amsterdam moet worden en waarvan onze stad-
genooten, als zij zich in een half uur uit de dom
pige stad naar het frissche strand kunnen ver
plaatsen, zeker gretig gebruik zullen maken. De
levendigheid, die het strand aldaar van het in
komen en uitgaan van groote stoombooten en
schepen te wachten heeft, zal aan die badplaats
een groot voordeel boveD Scheveningen ver
schaffen.
Van niet minder beteekenis zijn echter de wer
ken die de ontwerper zich voorstelt voor handel
en scheepvaart aan te leggen. De heer v. G. wil
namelijk zijn Noordzeelijn aan den staatsspoor
weg bij Amsterdam verbinden, en haar tevens
verlengen langs den Westerdokdijk tot nabij de
Westerdoksluis. Aan dezen dijk worden verder
10 kolossale steigers, elk van 150 meter leDgte
gebouwd, waar 20 stoomschepen van de grootste
soort die naar Amsterdam kannen komen, zooals
de Prins Hendrik, de Conrad, de Koning der Neder
landen, geschikte aanlegplaatsen kunnen vinden.
Op den Westerdokdijk, die daartoe voldoende
verbreed moet worden, zullen dan entrepótpak.
huizen worden aangelegd, die door rail9 zoowel
met de steigers als met de spoorlijn in verband
staan en van hydraulische hefwerktuigen worden
voorzien. Verder is een 30 tons kraan en een
drijvend dok van groote afmetingen ontworpen.
Aan de Noordzee wordt een kleiner etablissement
ingericht voor sneldiensten en voor mailbooten
bij besloten water.
De regeering heeft te Dusseldorf de volgende
bekendmaking geplubiceerd. ,/Het is ter onzer
kennis gekomen, dat tegenwoordig in grootere
hoeveelheid Hollandsche muntstukken en wel bij
de berekening der waarde tot nadeel van hen
die ze ontvangen, iD omloop worden gebracht.
Wij nemen daaruit aanleiding om er de aan
dacht op te vestigeD, dat krachtens de bekend
making van 27 November 1821 (Ges. S. pro
1821 S. 191) de Hollandsche zilveren gulden slechts
op eene waarde van 16 silbergroschen 3 pfn. ge
taxeerd is en dat, volgens 4 des Allerhoogsten
kabinetsbesluit van 25 November 1825 (Ges. S.
pro 1826 S. 115) tot het aannemeD van die mun
ten bovendien niemand verplicht is."
De „Poolsche" correspondent van de Arnh. Ct.
schrijft onder dagteekening van 11 November 1872.
Een aanzienlijk getal Poolsche geneesheeren
heeft voor eenige dagen eene vergadering in War
schau gehouden, ten einde maatregelen te bera
men om de toeneming der cholera, zooveel doen
lijk, te beletten.
Niet alleen genoemde ziekte, maar ook de
pokken heersclien in Rusland en PoleD in hoo-
gen graad. De Regeering heeft bevel gegeven dat
daar, waar zich pokken voordoen, in de omstre
ken zich een ieder moet laten vaccineren. Dit
geeft menigmaal aanleiding tot ongeregeldheden,
daar de arbeidende klasse op de afgelegen dor
pen en gehuchten volstrekt niet weet wat de
bedoeling der vaccinatie is. Gewoonlijk verbergen
zij, die tot die klasse behooren, zich in schuren
en soms in bosschen en moeten opgezocht en door
de gendarmes naar de plaats gebracht wordeD,
waar de vaccinatie plaats heeft. Het geweld aan
de eene en de domheid aan de andere zijde voe
ren met elkaar in dit opzicht een hevigen krijg.
Zoo was 0. a. voor Chodsheut en omstreken de
vaccinatie bevolen. De bewoners wisten niet wat
het beduidde, toen op een goedeD morgen een
escorte kozakken en dokters hun onherbergzaam
oord bezochten, en weldra liep het gerucht dat
die heeren in uniformen wareD gekomen, om
hen een soort stempel op den arm te plaatsen,
in verband met eene spoedige of latere iolijving
in den militairen stand.
Het volk uit de omstreken verzamelde zich
en toen men met geweld tot de vaccinatie wilde
overgaan, kwam het tot een gevecht, waariD de
aksala (schout) het leven verloor; men moest
militairen requireereü om de menigte niteen te
jagen. Daarna vormde men een krijgsraad;twee
hoofdmannen van den opstand werden onmid
dellijk doodgeschoten, Degen veroordeelde men
tot dwangarbeid en tien tot verbanning naar
Siberië.
De gewone audiëntie van den Minister van
Financiën zal op Donderdag 21 dezer niet plaats
hebben.