T. 3913. Zaterdag A0. 1872. 9 November. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DEZER COURANT. Voor Leiden per 3 maandenf 3.00. Franco per postn 3.85. Afzonderlijke Nommerin 0.05. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DER ADVKRTENTIKN. Voor Weren regelƒ0.15. Grootere letten near de plaatsruimte die ij] beslaan. LEIDEN, 8 November. Aan de Tweede Kamer der Staten-Geoeraal zijn aangeboden twee ontwerpen van wet tot wijziging van do hoofdstukken II en VII6 der begrooting van Staatsuitgaven voor 1871. Het eerste strekt om te voorzien in bet tekort der uitgaven voor den aankoop van boeken voor de beide Kamers der Staten-Generaal, ontstaan door het toenemend gebruik van de boekerij der Tweede liatner van de Staten-Generaal en dientengevolge van de gestadige uitbreiding dier verzameling. Het tweede strekt om te voorzien in het tekort op den post voor veraoderlijke belooningeD betref fende de administratie van 't zegel, de registratie, de hypotheken, het successierecht, de domeinen, enz. De Kauier van Koophandel en Fabrieken te HarliDgen heeft zich bij adres tot de Tweede Kamer der Staten-Generaal gewend, daarbij te kennen gevende dat, nu de behandeling der Staats begroting voor 1873 op handen is, vooral in het noorden des rijks de vraag ter sprake komt: of de ouderhandelingen met de Dnitscbe regeering over de aansluiting der noorderlijnen van de Staats spoorwegen aan die van Duitschland (Nieuwe Schans—Ihrhove) reeds ten einde zijn gebracht; of de verbinding binnen betrekkelijk korten tijd zal geschieden, en of dus ook de tot de uitvoe ring door Nederland te besteden gelden op de begrooting van 1S73 geheel of gedeeltelijk zullen worden aangebracht. De Kamer vestigt de aan dacht op deze hoogst gewichtige zaak en hoopt, zoo mogelijk, hierdoor te bevorderen dat eindelijk een begin van uitvoering worde gemaakt met eene verbinding, die reeds lang redeoen van be staan had, maar door de verbetering van de haven van Harlingeo nog veel meer zal krijgen. Toen wij gisteren onze verwondering te kennen gaven over de opneming in het Vaderland van een ingezonden stukje, waarin aan het Haagsche Dag blad de „eer" wordt toegeschreven van de „drie kleurige manifestatie" tegen de wet op de be smettelijke ziekten toen hadden wij reeds het vermoeden dat het orgaan der ultramontanen iD de hofstad het bedoelde stukje zou exploiteeren, om zichzelf weer eens, als naar gewoonte, in de hoogte te steken. D&drom juist deden wij nadrukkelijk uitkomen dat het Dagblad geen part of deel heeft aan de beweging, ofschoon de kleuren en bombast van het oproepingsbiljet om de petitiën te teekenen het denkbeeld moesten doen ontstaan, dat dezelfde pen de proclamaliën van het Ministerie Heems kerkvau Zuylen en de aanplakbiljetten tegen de wet op do besmettelijke ziekten heeft ge schreven. De uitkomst heeft bewezen dat we goed gezien hebben. Heden verklaart zich het Dagblad hoogst geflatteerd door de erkentenis van zijn tegenstan ders, dat zijn invloed zoo machtig groot is en het werpt hen, die aan dien invloed zoo machtig groot is en het werpt hen, die aaD dieu invloed twijfelden, triomfantelijk tegemoet, dat er dan toch wel redenen voor moeteo zijn dat men zoo zeer aan zijn oordeel en zijn adviezen hecht. Van onze zijde verheugen wij er ons du ook over dat wij het Dagblad, vóór dat het zichzelf had bewonderd, de reden hebben gezegd van het veelvuldig teekeueu der adressen en geconstateerd dat het Haagsche orgaan daaraan goed noch kwaad koD doen. Voor 't overige herhaleu wij nogmaals dat de invloed van het blad aanmerkelijk begint te tanen. Het valt echter Diet te ontkennen dat het uagblad nog zeer veel gelezen wordt, volgens sommigen zelfs meer Dog dan de Auisterdamsche Asmodée. Benijdenswaardig succes I Men herinnert zich wat onlangs een corres pondent te New-York ons schreef, naar aanlei ding van een bericht in de Sun, als zou 't eiland Aruba verbazend rijke goudaderen bevatten, en thans outgind worden door eene Britsche Maat schappij, die zich op slinksche wijze dezeNeder- landsche bezitting in pacht van 't Nederlaudsch Gouvernement zou hebben toegeëigend. Is er werkelijk goud op Aruba te vinden? Zooja, weet de Nederlaudsche Regeering daar niet van? O' waaiorn laat zij de voordeelen eener exploitatie door den vreemdeling wegdragen? Dit waren de vrageD, die onze correspondent meende te mo gen stellen, en die ook bij onze lezers zullen ge rezen zijn. 't ls ons aaugenaam, dat we op die vragen al thans niet geheel 't antwoord behoeven schuldig te blijven. Inderdaad zijn op 't Leidsche museum stalen van goudlioudeDde quartz aanwezig, die door deu bekenden generaal Kraijentioff, ouder de iegee- riug van KoniDg Willem I, van 't eiland Aruba werden meegebracht. Generaal Kraijeuhoff, destijds Inspecteur-Gene raal der fortificatiëu, bezocht in die betrekking de Curajaosche eilanden tevens in last hebbende een onderzoek in te stellen „naar den staat de' vermoedelijke goudmijn op het eiland Aruba." Ziehier wat hij, in zijn korte, door hem zelf op gestelde levensbeschrijving, omtreut 't resultaat van dit onderzoek meedeelt: Den 21steu Juli 1825 ging hij van Cura9ao on der zeil Daar de koloniale eilanden Bonnaire en Aruba, ter vervulling van de bevelen aan tiem, als natuurkundige, door het Ministerie van Ma rine eu Koloniën opgedragen. „Het eiland BoDuaire leverde niets bijzonders op, behalve de Zoutpan, Pedro-Keli. „Het eiland Aruba bereikte hij den 24steu Juli. Dit scheen aanvankelijk, wegens het aldaar van tijd tot tijd gevoDdeu goud, meer aandacht te verdienen. „Om spoedig te weten wat hiervaD was, spande hij alle krachten tot onderzoek inbezigde daar toe een groot aantal Indianen, en vooral zijn klein detachement mineurs, te dien einde uit het moederland medegevoerd. „Al spoedig ontdekt hebbende, dat de verwach ting, wegens de te behalen voordeelen uit deze goudbronnen, te gunstig en te overdreven was, verliet hij Aruba, eu was reeds deu 3den Au gustus te Curasao terug; een kapitein-ingenieur en de mineurs achtergelaten hebbende, om volgeüs instructie het onderzoek voort te zetten die ech ter daarna niet beter geslaagd zijn, eu tien dagen later ook van daar, zonder het verlangde resul taat, zijn teruggekomen. „De Koning nam den uitlandigeu arbeid van den inspecteur-generaal met welgevallen eu her haalde dankbetuigingen aan. Gelijk ook de Mi nisters van Marine en Koloniën op den 17deu November zijne rapporten opnam, ten aanzien van den staat van het eiland Bonnaire, en de voor onderstelde, doch niet gevondene, goudmijneu op Aruba." Aldus is licht verspreid over een gedeelte van 't verhaal in de Sun. Of ook het audere gedeelte waarheid bevat: of latere onderzoekingen op Aruba tot gunstiger uitkomsten hebben geleid dan die van geueraal Kraijeuhoff: of onze Regeering zich de voordeelen van eene mogelijke ontginning ontzegd zon hebben, door 't aangaan van een huurcontract met een Spanjaard: of van dat contract thans werkelijk een Eugelsclie maatschap pij gereed staat de vruchten te gaan plukken ziedaar punten, die we gewis weoscheu mogen mede opgehelderd te z'en. (N. H. C.) schipper K. zich in zinkenden toestand bevond. Uit het licht, dat daarin brandde, maakte hij op dat er zich menschen in moesten bevinden, en het bleek weldra, dat de schipper eu zijn knecht in de schuit sliepen die nog juist voodat het vaartuig zonk, konden gewekt worden. Uit den Haag wordt van bijzondere zijde de auteur is niet moeielijk te raden aan de Ami du Limbourg geschreven dat het stervensuur van Het Vaderland nabij is. Deelnemend hebben verschillende reactionaire organen, en de Arnhemsche Courant blijft niet in gebreke ziclt bij hen aan te sluiten, dat bericht overgenomen. Wij voor ons, die ons gelukkig nog niet ziek gevoelen, troosten ons met de gedachte dat zij, wier dood vooruit wordt aangekondigd, gewoon lijk het langst leven. Wij hebben echter een anderen troostgrond, die ODze lezers, die in ons blad belang stellen, naar alle waarschijnlijkheid meer zal interes seeren. Er is een tijd geweest dat de belangstelling van het courantenlezend publiek in ons blad niet groot was en dientengevolgè ook de zaak miDder goed rendeerde; zoo iets komt meer voor met nieuwe zaken eu Diet het minst niet nieuwe or- gauen. Maar daarom is het ons dan ook dubbel aan genaam thans te kuonen mededeelen, dat de be langstelling in ons blad dag op dag toeneemt en wij daarom ineer lust hebben om met tnoed op den ingeslagen weg voort te gaan, dan te gaan sterveo. (Fad.) Met ingenomenheid koudigeu wij onzeu lezers de volksvoorstelling aan op Zondag 1U November in deu stadsschouwburg. Het verzoek daartoe door den heer Valois gedaau vond bij 't dagelijksch bestuur en het tooueel-comité gereeden iugaug. Amsterdam, Rotterdam, den Haag en Utrecht hebben reeds sedert lang deu goeden invloed erkend, die het tooneel op het volk uitoefent eD wie zou het ook deu werkman, het dienstmeisje ol den kleinhandelaar misgunnen om zich op deze wijze des Zondags te ontspannen. Het is boven dien beter dat liet volk naar deu schouwburg gaat, dan zich naar plaatsen te begeven, waar onzedelijkheid wordt aangekweekt. Daarom ver zoeken wij heereD fabrikanten, werkbazen en allen die eeuigen invloed op hunne uuderboori- geu kunnen uitoefenen, om huune medewerking en aansporing, tot het doeu gelukken van deze onderneming, om op meer zedel,_,k gebied het volk eeDe uitspanning te geven. MaardaD moeten er ook zulke stukken worden gegeven die voor het volk geschikt zijn, die boeieu en opbouwen levens, en aan deze voorwaarden voldoet de aan gekondigde voorstelling van Zondag, de Oude Kleer- kooper of een Vriend in den Nood. Een wekker bemerkte hedenmorgen te vijf uren op de Zijdgracbt. dat de schuit van den zand- Door den Nederlandschen consul in Denemarken is de heer E. A. Bendixsen aangesteld tot zijn vice-consul te Thisted. Het Staatsblad n°. 105 behelst het Kon. besluit van den 30sten October 1872, nader bepalende welke ziekten van het vee voor besmettelijk worden gehouden en welke der in de wet van 20 Juli 1870 Staatsblad u°. 131) genoemde maat regelen bij het heerschen of bij het dreigen van elke dier ziekten moet toegepast worden, eD zulks met intrekking der Koninklijke besluiten van 4 Decomber 1870 Staatsblad n°. 190), 26 Ja nuari 1871 Staatsblad n°. 2) en 19 April 1871 (Staatsblad n°. 36). U 1IVIV ISNLi AN O. Amsterdam, 7 November. Naar men verneemt is in de heden te Haarlem gehouden zitting van de Provinciale Staten een voorstel iDgediend door den heer J. G. Jager eu een groot aantal leden van de Staten, uit Amsterdam en verschillende deelen van de provincie afgevaardigd, om Gede puteerde Staten uit te noodigen, zich namens de Staten te wenden tot de Regeering, met verzoek, maatregelen te nemen, waardoor de bezwaren wordeD weggenomen, „ontstaan door den water stand op het IJ, in strijd met de deswege be staande bepalingen, sedert de dijk btj Schelling- woude de voltooiing Dadert." De voorstellers verklaren, dat de algemeen be kende feiten schriftelijke toelichting van hun voor stel overbodig maken. Men weet da: de oudste predikaDt der Ned. Herv. gemeente alhier, de waardige, meer dan 90jarige Ds. I. Prins, eerlaDg zijn welverdiend eimritaat erlaügt. Heden is het 70 jaren geleden dat hij iD deu dienst der kerk werd bevestigd: den 7den November 1802. A. s. Zondag hoopt hij in de Nieuwe Kerk daarvan gedachtenis te vieren. Zeker is dit wel eene hoogst zeldzame, zoo niet éeuige feestziering. 's-Gravenliage, 7 November. Bij den Hoogen Raad der Nederlanden, burgerlijke kamer, heeft de procureur-generaal Mr. Karseboom heden cod- clusie genomen in de zaak van F. Lenders en C0., eisclters, proc. Mr. Eyssell, tegen Mrs. M. Hees en Al. L. A. Vorstman qq., verweerders, proc. Mr. Francois, van welke zaak vroeger be richt werd gegeven Proc.-gen. heelt geconcludeerd tot verwerpiug der voorziening. Uitspraak 6 De cember. Bij de heden gehoudeD inspectie vbd dedd. schutterij is aan den kapitein Schroot de bijzon dere onderscheiding te beurt gevallen van uit de handen zijner compBgnie een prachtige eere sabel te ontvangen. Die onderscheiding is nog te eervoller, omdat geen verjaringsfeest of ontslag uit den dienst aanleiding gaf tot een manifestatie, maar reeds langen tijd zich bij de compagnie de wensch had geopenbaard om aan hun 6e- vrienden kapitein een bewijs van bijzondere toe genegenheid te geVeu. Behalve de sabel werd hem eeD sierlijk album aangeboden met de na men der onderofficieren en manschappen der compagnie. 7 November. Gisteren stonden voor het Hof terecht A. R„ kantoorbediende» bij de heereD Meijer, Nolet Co. te Schiedam, eD A. v. d. R. scheepsagent te Brielle, beschuldigd van: de 1ste valschheid te hebben gepleegd in twee onder- handsche geschriften en valschheid in een ge schrift van koophandel, de 2de het des bewust gebruik maken van de valsche stukken. Adv. GeD. Air. van Alaunen eischte voor beide besch. eene veroordeeling tot tuchthuisstraf van 5 lot 15 jaren en bovendien voor den eersten besch. zes en voor deu tweedeD besch. drie geld boeten van f 60. Als verdediger van den eersten besch. trad op Mr. A. VV. Jacobson, van den tweeden Mr. van Gigh. De uitspraak is bepaald op aanst. Donderdag. Van wege het Departement van BinneD- landsche Zaken zal op Donderdag, 6 December, worden aanbesteed: het maken van een verbin dingskanaal met het Marinedok te VlissiDgeD. Gisteravond werd de heer Anthelme met bijna algemeeDe stemmen aangenomen als ténor leger van den i Kon. Franscheu Schouwburg al hier. Als derde debut was hij als Lyonel opge treden in de opera Martha en in die rol, even als bij de twee eerste debuten, heeft hij zoowel als acteur, als zanger zeer goed voldaan. Botterdam, 7 November. De kiesvereenigiDg Burgerplicht heeft voor het lidmaatschap der Pro vinciale Staten van Zuid-Holland tot caDdidaat geproclameerd Mr. A. Al. de Cock. Gisteravond werd de eerste Leesvergadering van het departement Rotterdam der Alaatschappij Tot Nut van 't Algemeen door üs. YV.Th. van Griet- huysen, voorzitter van het dep. Bestuur, meteen welkomstgroet geopend, waarna 't gewone ver slag van de werkzaamheden des departements door hem werd uitgebracht. Uit dat verslag bleek, dat de Volksleesbiblio theek zich in een steeds toenemende belangstel ling mag verheugen van die klasse van ingeze tenen, waarvoor zij werd opgericht. Het aantal lezers, dat ingeschreven werd, bedroeg 950 tegen 913 in 't vorige jaar. Er werden 14007 boekdee- len afgegeven tegenover 11692 in 't yorige jaar, waarbij men echter moet opmerken, dat toen door de heerscheude pokkeD-epidemte de uitgifte eenigen tijd gestaakt werd. YVat 't volksonder wijs betrelt, werd medegedeeld dat er 750 be wijzen vau toegang tot de leziugeo werdeD afge geven, die van 19 October ten getale van 16 ge regeld werden gehouden. Na iedere lezing had eene uitdeeÜDg van geschriften plaats, waartoe ditmaal o. a. gebruikt werden De mensch in lijn bedrijf, een nummer van de bibliotheek van volks voordrachten enz. OmtreDt de Volksleeskamer, werd door den Voorzitter herinnerd, dat deze slichting van liet departement voor de laatste maal uit de kas subsidie ontving, daar het reeds hij den aanvang was vastgesteld, dat deze inrichting zich zelf standig zou moeten ontwikkelen. Werd in 1871 het ledental tot 40 gebracht, een jaar later be droeg het 88, terwijl niet onvermeld mag gelaten worden, dat bij de pogingen van 't Bestuur de leden zelf middelen beraamden, waardoor deze uitkomst word verkregen. Van de Departeuientsschool werd een zeer gunstig verslag gegeven. Het aantal leerlingen was afwisselend van ,135 tot 145, verdeeld in drie klassen; deze ontvingen geregeld onder richt in de vakken van 't lager onderwijs en in de Fransche taal. Bijzondere zorg werd gegeyen aan het onderwijs in 't rekenen en in de liol- landsche taal. 6 Leerlingen werden na examen geplaatst op de Hoogere Burgerschool; het school bezoek was voldoende. Het verzuim, na aftrek van ziekte, was 3 pCt. De leermiddelen bevonden zich in voldoenden toestand. Een groote aan winst was de oprichting eener schoolbibliotheek, die door de zorg van het Hoofd- eD Deparl'euients- bestuur werd saamgebracht eu reed6 tot 100 boekdeeltjes is geklommen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1872 | | pagina 1