De heer Dr. F. W. B. van Bell, onlangs
benoemd tot hoogleeraar in de godgeleerdheid te
Groningen, hield gisterenmorgen in de Nieuwe*
kerk alhier zijne afscheidsrede als predikant bij de
Ned. Herv. gemeente alhier.
's-Gravenhage, 27 October. Aanstaanden Dins
dag zal bij den Gemeenteraad alhier behandeld
worden het ontwerp der gemeentebegrooting voor
1873., met het voorstel van 24 leden en het ant
woord hierop van Burg. en Weth. In dat ant
woord zeggen B. en W., dat zij zich niet ont
veinzen den ongewonen stap der 24 leden te be
treuren. De wensch der geëerde voorstellers om
geene belasting te verhoogen brengt het dagelijksch
bestuur in geen geringe moeielijkheid. Het kan
noch vermindering der geraamde uitgaven, noch
het sluiten eener geldleeuing aanraden. Volhardt
echter de meerderheid bij haar gevoelen, en
wordt dus het voorstel tot niet-verhooging der
belastingen aangenomen, dan geven B. en W.de
posten op, die door eene leening zijn goed te
maken, ten bedrage van f 116,965.64. Door echter
de verhooging van belastingen niet toe te passen,
verliest het ontwerp der begrooting in de ont
vangsten de som van 120,000.
Rotterdam, 27 October. De afdeeling Rotterdam
van het Nederlandsche Typografen-bond had he
denmiddag eene vergadering belegd, waartoe ge
zellen en patroons waren uitgenoodigd, om door
onderling overleg en samenwerking te komen
tot verbetering van den toestand waarin de ty
pograaf en de gezellen in alle aanverwante vak
ken verkeeren.
Slechts enkele patroons hadden aan de uitnoo-
diging voldaan. Ook van de gezellen waren zeer
weinige opgekomen. De laatsten waren boven
dien, hoe ook door den Voorzitter aangespoord,
niet tot spreken te bewegen. Het gevolg was dat
de bijeenkomst tot geen uitkomst leidde.
Geen enkel besluit werd genomen.
Uit hetgeen de Voorzitter mededeelde en uit
eene enkele opmerking van anderen bleek in
hoofdzaak
dat men van oordeel was, dat goede werklie
den op vele werkplaatsen zóó slecht wordeD be
taald dat zij moeten bedelen om kosteloos onder
wijs voor hunne kinderen en om kosteloozen ge
nees- en heelkundigen dienst voor hun gezin;
dat men f 11 a 12 loon voor een goed werk
man aanvankelijk noodzakelijk achtte;
dat de schuld van de lage loonen in hoofdzaak
werd geweten aan de redelooze concurrentie,
waarmede de patroons elkander het brood uit
den mond trachten te nemen, eene handelwijze
die heuzelven benadeelt en het loon tot een te
laag peil noodeloos doet dalen; en
dat men vereeniging van gezellen en vereeni-
ging van patroons als het eenige middel beschouwde
om door gemeenschappelijke samenwerking tot
opheffing van grieven en tot verbetering van den
algemeenen staüd van zaken te geraken.
Dr. Chantepie de la Saussaye, predikant bij de
Ned. Hervormde Gemeente alhier, benoemd tot
hoogleeraar te GroDiDgen, heeft hedenavond in
de Groote Kerk van de gemeente afscheid geno
men, met een leerrede naar aanleiding van den
Isten Zendbrief van Paulus aan de Corinthiërs
Hoofdst. 3 vers 14.
Eene buitengewoon talrijke schare was opge
komen om deze plechtigheid bij te wonen.
Dordrecht, 26 October. In een gisteravond al
hier gehouden gecombineerde vergadering van de
VereenigiDg ter bevordering van fabriek-en hand-
werks-nijverheid en de Vereeniging tot bespreking
van algemeene belangen is de wenschelijkheid
van het oprichten eener meel- en broodfabriek
alhier door den heer Cramer van Oudshoorn be
toogd, en door de vergadering erkend, en is eene
commissie benoemd om na voldoend onderzoek
de plannen van den heer Cramer te helpen tot
stand te brengen.
Zwolle, 26 October. Gisternamiddag reden een
drietal landbouwers uit Oldeneel op een boeren
wagen huiswaarts. Op den Schellerweg schrikte
het paard voor een locomotief, die men van spoor
deed verwisselen, en ging op hol. De drie man
nen redden zich door van deD wagen te springen,
die vervolgens in eene sloot werd verbrijzeld,
terwijl het paard met het voorstel wegrende en
later is opgevangen.
KOLONIËN.
Wij ontvingen hedenavond de mailberichten
van 14 September.
Door den Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië
zijn de volgende beschikkingen genomen:
Civiel Departement. Verleend: Een tweejarig
verlof naar Nederland, wegens ziekte, aan den
advocaat-generaal bij het hooggerechtshof van N.-I.
Mr. H. N. Grobbee en aaD den comm. bij's lands
algem. pakh. te Samarang G. van de WeteriDg Fz.
Ontslagen: Eerv., de gew. klerk op hetass.-
res.-bureau te Meester-Comelis H. A. L. Scheffer
de gew. pakhuism. te Singkawang (Wester-afd.
van Borneo) P. E. van Ovenbij deD Raad van
Justitie te Banka, op verz., eerv., wegeDS vertr.,
als lid, J. P. van den Broeke.
Benoemd: Tot adv.-gen. bij het hoogger. van
N.-I., Mr. W. de Gelder; tot veDdum. bij het
vendu-dep. te Pasoeroean, A. de la Rambelje
tot comm. op het res.-kant. te Tagal, B. L. Ager-
beektot telegr. der 2de kl., A. Stuurbij den
waterstaat en 's lands burg, openb. werkeD, tot
iDg. der 1ste kl., G. A. Pet; tot ingenieur der
2de kl., A. M. S. flogerwaardtot lid bij den raad
van Justitie te Banka, H. A. van Geldorp, per-
kenier; tot 1ste klerken op het res.-kant. le Soe-
rabaya J.C. Abels, F. W. de Koste en J. E. Tokaija.
Departement van Oorlog. Verleend: Een tweej.
verlof naar Nederl., wegens ziekte, aan den mil.
apoth. der 3do kl. J. W. SlaDgen.
Ontslagen: Op verz., eerv., de gew. klerk
bij de mil. adm. H. P. B. A. Soomeren.
Departement der ilarine. Verleend: Een tweej.
verlof naar Nederland, wegens ziekte, aan den
gezaghebber der 2de kl. bij de gouv.-marine L.
F. Kulker.
Benoemd: Tot Europeeschen vuurstoker bij
het marine-établissement op Onrust C. W. Touwer;
tot 2den stuurm. bij de gouv.-uiarine P. van Hemert.
BUITENLAND.
Frankrjjk.
De zitting der permanente commissie uit de
Nationale Vergadering van jl. Donderdag, waar
omtrent ons per telegraaf reeds eenige mededee-
lingen zijn geworden, leverde weinig belangrijks
op. Uit de nadere berichten blijkt, dat na een
langdurige woordenwisseling de notulen der laatste
zitting eerst werden goedgekeurd.
De President deed daarna voorlezing van de
brieven van de heeren Rouher en Richard, waarbij
zij protesteerden tegen de inhechtenisneming
van prins Napoleon, en onder aanbieding van
volledige inlichtingen op het instellen van een
onderzoek aandrongen. Tevens werd inededeeling
gedaan van zijn op die brieven gegeven antwoord,
waarbij bij de schrijvers verwezen had naar de
Nationale Vergadering, als zijnde dezen alleen be
voegd om aan hun protest en verzoek gevolg te
geven.
Op eene vraag van een der leden naar den
stand der vervolging van de beleedigers der bede
vaartgangers te Nantes, deelde de minister van
binnenlaDdsche zaken, welke namens de regeering
de vergadering bijwoonde, mede, dat de instructie
dezer zaak op last van den minister van justitie
werd voortgezet.
Daarop bepaalde de commissie dat zij, met het
oog op het weldra hervatten der zittingen van
de Nationale Vergadering, geene vergaderingen
meer zou houden.
In het Bien Public wordt de volgende inede
deeling gelezen„Het gerucht dat de Bank van
Engeland tot die van Frankrijk de vraag had
gericht om haar van goud te willen voorzien, is
geheel ongegrond. Eene dergelijke vraag is niet
gedaan noch in overweging geweesthet gerucht
heeft zijn oorsprong gevonden in het door som
mige Fransche financiers geopperde denkbeeld,
dat men wellicht eeoe aanstaande verdere ver
hooging van het disconto der Engelsche bank zou
kunnen voorkomen door aan die baDk goud te
leen te geven. Van een voor zekere omstandig
heden geopperd denkbeeld, waaraan de belang
hebbenden geenerlei deel hadden, heeft het ge
rucht eene officieele aanvrage gemaakt."
De minister van marine heeft het besluit
genomen, om alle tot deportatie veroordeelde com
munisten nog vóór 1 Januari 1873 naar Nieuw-
Caledonië te doen overbrengen. Het is de Sybille,
welke vóór dien tijd de 14de eD laatste reis moet
aanvaard hebben. Eerst nog vertrekken de Cher
en de Ome, daarna de Néréide en de Résolue. Elk
dezer schepen zal ongeveer 350 veroordeelden
met zich voeren.
Bij de begrafenisplechtigheid van Théophile
Gautier volgde een onafzienbare stoet, waaronder
tal van notabiliteiten uit alle rangen en standen,
de lijkkoets. Een onaangenaam incident ken
merkte het slot der plechtigheid. De priester, die
het graf moest zegenen, verliet het kerkhof, voor
dat Dog de heer Alexander Dumas zijn toespraak
ter eere van den overledene in haar geheel uit
gesproken had.
De Temps heeft reeds meer dan 100,000
francs voor de uitgeweken Elzassers en Lotha-
ringers bijeengebracht.
Frankrijk heeft andermaal een zijner sieraden
op wetenschappelijk gebied door den dood ver
loren. De heer Charles Daremberg, hoogleeraar
bij de geneeskundige faculteit te Parijs en biblio
thecaris van de „Bibliotheek Mazarin," is, na eene
laogdurige ziekte, in den ouderdom van 55 jaren
overleden. Hij werd verscheidene maleD door de
regeering met eene wetenschappelijke zending
naar Duitschland, Engeland en Italië belast. Hij
was o. a. een der medewerkers van het Journal
des Débats.
In de dezer dagen gehouden zitting der vijf
academiën van het instituut maakte de voorzitter
bekend, dat de tweejaariijksche prijs van 20,000
frs., ingesteld ter belooning van een schrijver of
wetenschappelijken navorscher, is toegekend aan
den heer Guizot. Hij weidde in lof uit over den
85jarigen schrijver, die, zeide hij, gewoon is om
wat hij met de eene hand ODtvangt, met de andere
tot aanmoediging van jeugdige schrijvers terug
te geven.
Uit een brief aan den Siècle blijkt, dat prins
Napoleon onder de Juli-regeering in nauwe be
trekking stond met MazziDi, die omtrent den
prins geschreven heeft
„De neef (Jéröme-Napoleon) was mijn vriend,
toen eene samenzweering tegen Louis Philippe
gesmeed zou worden. Tweemalen had ik met
hem eene bijeenkomst te Parijs, waarheen ik mij
heimelijk begaf. Te Londen waren wij steeds
met elkander in aanraking. Met onze vriendschap
was het na den coup d'état natuurlijk gedaan."
België.
Naar men zegt is de reden waarom de kamer
zitting niet met eene troonrede zal worden geo
pend, de vrees, dat de burgergarde Z. M. met den
kreet //leven de liberalenzou begroeten.
Den 29sten zal alhier eene conferentie van
Israëlieten worden gehouden, om te beraadslagen
over maatregelen, in het belang van de vervolgde
Joden in de Donau-Vorsiendommen te nemen. De
afgevaardigden, 35 in aantal, zullen in het con
sistorie van de synagoge der hoofdstad bijeen
komen. De zittingen 't zal eene besloten ver
gadering zijn - zullen den 29sten en 30sten worden
gehouden.
Dezer dagen heeft een bedevaart plaats ge
had, met het doel om „de bevrijding van Paus
Pius" af te smeeken, naar de kapel van Onze
Lieve Vrouw van Haoswijek, nabij Mechelen.
Ruim 50,000 bedevaartgangers namen aan den
tocht naar deze even oude als vermaarde kapel deel.
Gfroot-Britannië.
Aan de Times wordt uit Calcutta gemeld, dat
de onderkoning van Britsch-Iudië geweigerd heelt,
om op eenigerlei wijze bemiddelend op totreden
tusschen Rusland en den khan van Khiwa.
Khiwa handhaafde tot dusver niet slechts zijne
onafhankelijkheid, maar tartte zelfs Ruslands
macht. Russische kooplieden werden er vermoord
of beroofd, en zelfs moeten op dit oogen blik eenige
Russische ouderdanen te Khiwa gevangen worden
gehouden, Dadat uien hen vooraf gedwongen had
den Islam te omhelzen. Het gevolg was, dat eeD
Russische expeditie op het punt staat tegen Khiwa
op te rukken. De khan van Khiwa is thaDS be
vreesd geworden en heeft om de tusschenkomst
der Britsch-Indische regeering verzocht, en het
is dit verzoek, dat door den onderkoning van
Britsch-Indië ten stelligste is van de hand ge
wezen.
De Times acht eene bevestiging der Russische
heerschappij in Centraal-Azië even rechtmatig als
de handhaving van het Britsche gezag in Hindos-
tan. Het blad schijnt er geeu gevaar in te zien,
dat eene onderwerping van Khiwa geheel Mid-
den-Azië in de macht van Rusland zal brengen
en dat, binnen een niet ver verwijderd tijdstip
slechts het wankelende rijk van Afghanistan de
Russen van de Britten in Azië zal scheiden.
Blijkens het officieele rapport over den toe
stand der krankzinnigengestichten in Ierland over
het jaar 1S71 waren er aan het einde van dat
jaar 10,767 krankzinnigen in gestichten van allerlei
aard aanwezig, terwijl de verslagen der politie
ambtenaren de tegenwoordigheid van 7560 krank
zinnigen, idioten en onnoozelen constateerden
welke niet in een gesticht verpleegd werdeD. Het
eincijfer der in het land gevonden gekrenkten
van geestvermogens bedroeg derhalve 18,327 o
1131 meer dan op het einde van 1870.
Van de 6992 lijders, welke in openbare krank
zinnigengestichten verpleegd werden, waren er
4-383 ongeneeslijk.
Duitschlaud.
In Slees wij k-Holstein heeft men besloten eene
deputatie naar Berlijn te zendeD, ten einde bij
de bevoegde overheid te onderzoeken of eene pe
titie, waarbij op de vervallen-verklaring van het
bekende 5de artikel van het Prager vredesver
drag aangedrongen werd, eenige kans had van
aangenomen te zullen worden. VolgeDS een door
de Augsburger Algemeine Zeitung medegedeeld be
richt uit Berlyn wordt het aldaar in de hoogere
politieke kringen een gelukkig denkbeeld der
Sleeswijk-Holsteiners geacht, dat zij thans zeiven
een beslissenden stap willen doen om uit de onzeker
heid te geraken waarin zij ten gevolge van het be
doelde artikel van't Prager verdrag geplaatst zijn.
„Wie maar eenigzins met den toestand van Noord-
Sleeswijk bekend is wordt in dat bericht ge
zegd zal niet kunnen betwisteo dat hij meer
en meer ondragelijk is gewordeD, en dat het tijd
wordt op de eene of andere wijze een eind daar
aan te maken. De door artikel 5 van het Prager
verdrag aldaar in het leven geroepen voorloopige
staat van zaken is en blijft voor de Deensch-ge-
zinde bewoners van Sleeswijk eene bron van
verderfelijke agitatie en voor de Denen eene aan
sporing tot steeds aangroeiende begeerlijkheid.
Aan de Pruisische regeering is het thans, zich
onbewimpeld omtrent het verlangen der Sleeswijk-
Holsteiners te verklaren. Kan of wil men zich
hier van de bedoelde verdragsbepaling niet los
maken, dan trachte men de zaak laDgs den weg
der onderhandeling met Denemarken te vereffe
nen. Tot het eene of tot het andere moet men in
het belang der provincie en des rijks besluiten
omdat het oogenblik thans gunstig is en niemand
weten kan welke nadeeleu uit het onbeslist laten
dezer quaestie voor ons kunnen ontspruiten.''
In het berigt worden verder de kansen nage
gaan welke voor het welslagen van onderhande
lingen met Denemarken bestaan. Men acht het
niet waarschijnlijk dat Denemarken genoegen zou
nemen met hetgeen Pruisen behoudens zijne eer
en zijne militaire en politieke belangen zou kun
nen aaubieden, en hetgeen zou bestaan uit eenige
weinige enclaves met zuiver Üeeusche bevolking
met uitsluiting van Alsen en Sundewitt; terwijl
erkend wordt dat Denemarken zeer terecht het
andere vroeger door Pruisen geopperde denk
beeld namelijk afstand van eene. samenhan
gende landstreek aan de grenzen, tegen verwaar-
borging der Duitsche nationaliteit verworpen
heeft, dewijl het tegen het beginsel van onafhan-
kelijkheid aandruischt en de kiein van onafzien
bare verwikkelingen in zich bevat. Er zoude[1
dus nieuwe grondslagen voor het heropenen der
onderhandelingen gezocht moeten wordeD, eo
daar -Pruisen in, geen geval van afstand van
meer gebied zal willen hooren, schijnen deie
moeielijk gevonden te zullen kunDen worden
Van het hervatten der onderhandelingen met De
nemarken wordt dus weinig heils voorspeld
Daarentegen meent men dat het Oostenrijksche
kabinet, nu het eenmaal het 4de artikel van hei
Prager verdrag, hetwelk veel gewichtiger bepa
liugeu bevat, uit eigen beweging heeft opgege
ven, veel lichter over te halen zal zijn om het 5d:
artikel op te geven, hetwelk niet eens uit h:
eigeu initiatief van Oostenrijk ontsproten maa:
het door Frankrijk opgedrongen is, aan welks
uitvoering Oostenrijk zelf meermalen verklaard
heeft niet te hechten, en welks algeheele op
heffing slechts zou kunnen bijdragen tot ver
sterking van het geloof aan de oprechtheid van
Oostenrijks vriendschappelijke gezindheid jegen
Duitschland.
„Het is dan ook de wensch van alle vriendei
des vaderlands dus besluit de berichtgever
dat het BerhjDSche kabinet zich het tegenwoor
dige gunstige tijdstip ten nutte moge maken,
om zich van de lastige uit het 5de artikel voort
spruitende verplichting voor goed te laten ont
slaan, in geval dit niet reeds geschied mocht zijn,
hetgeen door sommigen vermoed wordt. In iedei
geval zal men de Slees wij ksche deputatie nis
met ijdele woorden naar huis kunnen zendeD,
maar haar een ondubbelzinnig antwoord moeten
geven."
De Kamers van Koophandel te Maintz, Darm
stadt en Offenbach hebben uit Berlijn van Regee-
ringswege aanvraag ontvangen om advies omtrent
het plan tot oprichting eener handels-universiteit
te Maintz.
Oostoiir.-HonS. Monarchie.
Het Wiener Tagblatl meldt aangaande het woeden
der cholera in Gallicië: De cholera neemt iuGal-
licië onrustbarend toe, hetgeen men gedeeltelijk
aan de ongewone herfstwarmte toeschrijft, gedeel
telijk daaraan dat een menigte Joodsche fainihën
van alle kanten zijn toegestroomd om den grooten
verzoendag te vieren. Van 15 September tot 1
October heeft de ziekte in 224 plaatsen geheerscht
en het aantal lijders, dat den 15den September
836 bedroeg, was op 1 October 6135. Van dezen
zijn er 2176 overleden en 1130 nog onder genees
kundige behandeling.
Vóór eenige dagen werd Venetië in rep en
roer gebracht door het volgende
Des avonds tusschen 5 en 6 uren voer een gondel,
door het breede kanaal della Giudecca, naar het
eiland van dien naam. In het vaartuig bevonden
zich de heeren Masierro en Penso, bankiers, be
nevens verscheiden hunner klerken; zij kwamen
van hun kantoor, bij de Poute de Barrattaria en
begaven zich naar huune woning, de kas met zich
nemende, welke op dien namiddag ongeveer
f 120,000 bedroeg, benevens een zeer aanzienlijk
bedrag in staatspapieren.
Plotseling werden de personen, die zich in den
gondel bevonden, van hunne zitplaatsen geworpev,
de gondeliers vielen in het water ten gevolge van
den hevigen schok, veroorzaakt door aanvaring
van een anderen gondel. In een oogwenk spron
gen verscheiden personen in bet vaartuig, maak
ten zich van het geld en de effecten meester, en
hadden |met den ganscheD buit de vlucht geno
men, alvorens men op verdediging daarvan was
bedacht.
Van den schrik bekomen, zette men de dieven
na, maar te vergeefs; zij hadden een zeer snel
varende gondelsoort, eene „vipera",.tot den roof
tocht gekozen, bemand met meer dan een tiental
roeiers, zoodat de dieven spoedig uit het oog hunner
vervolgers waren. Niettegenstaande de gansche
politiemacht te water en te land op de been is
gebracht, heeft men tot heden geen spoor van de
bedrijvers die stoute daad kunnen ontdekken.
Italië.
Uit Rome wordt, onder dagteekening van 24
dezer, het volgende gemeld: De berichten aan
gaande de overstroomingen blijven steeds veront
rustend. De Po is nabij Revera buiten zijne oevers
getreden en heeft de geheele landstreek tusscheD
de rivieren Secchia en Panaro overstroomd. Ook
een gedeelte der provincie Rovigo is overstroomd.
Pavia, Cremona, Piacenza, Ravenna worden sterk
bedreigd.
Ook te Reggio, in Calabrië en aan den spoor
weg van Catania heeft het waier veel schade
aangericht. De regen blijft aanhouden en doet
nieuwe rampen vreezen.
De bedienden der koffiehuizen te Rome
