Zaterdag 12 October. SPAïJE'S SOCIALE TOESTAND. F. 3889. A\ 1872. STADS-BERICHTEN. Feuilleton van het „Leidseh Dagblad". LE1DSCH PRIJS DEZER COURANT. Voor Leiden per 8 maandenƒ3.00. Franco per post8.85. Afzonderlijke Nommen0.05. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DER ADVERTEVTIKN. Voor iederen regelƒ0.15. Grootere letten naar de plaatsraimte die x\j beslaan. Ter Gemeente-Secretarie is in druk, tegen be taling van 40 cents, verkrijgbaar bet Algemeen Verslag van het verhandelde in dè sectiën van den Gemeenteraad omtrent de begiooting dezer gemeente voor 1873. Lelden, 11 October. Door den heer Kappeijne van de Coppello is op het wetsontwerp nopens de tarieven van in-, uit en doorvoer in Nederl. Indië een amendement voorgesteld, strekkende oin de artikelen 3 en 4 te vervangen door een nieuw artikel, luidende: „Op den uitvoer en den doorvoer worden geene „recjiteu geheven." Thans is in druk verscheneD, het, door den Minister van Koloniën, onder dagteekening van 16 September jl. aan de Tweede Kamer aange boden, bij art. 60 der Grondwet voorgeschreven jaarlijkse!) verslag van het beheer der overzeesche koloniën en bezittingen en van den staat waarin zij zich bevinden. Even als de laatste keeren bevat dit zeer uit voerige verslag voor elke der hoofdgroepen Ne derlandse!) Indië, Suriname en Curapao, de sta tistiek over het afgeloopen jaar, met inededeelin- gen welke zich aan het vorig verslag aansluiten en loopen voor zooveel Nedferlandsch-lndië be treft, tot den l&den Augustus jl., zoo niet iets bijzonder meldenswaardigs, het opnemen van la tere berichten wenschelijk heeft doen achten, en wat de beide andere hoofdgroepen aangaat, tot 1'. Augustus te voren, terwijl later ontvangen be richten daér bij noten zijn vermeld. Als eerste bijlaag trelt men aau een tot dit einde door de welwillendheid van den Oud-Gou- verneur-Generaal van Nederlandsch-Indië, den heer Mr. P. Mijer, verkregen overdruk van zijne redevoering bij de overdracht van het bestuur over die gewesten aan den legenwourdigen Land voogd, uitgesproken, en het door Item gegeven tol dus ver slechLs voor een klein gedeelte ter kennis van het algemeen gekomen overzicht van zijn bjarig beheer behelzende. De Ned. Vereeoiging tot Afschaffing vau den Sterken Drank heeft aan den Minister van Fi nanciën een adres gericht, waariu, tot beteuge ling van den drankverkoop, wordt aangedrongen op verhooging van het patent der tappers, even ais dit in andere lauden plaats gevonden heeft. Zij wenscht een uiiuimum van f 25, met half- jaarlijkscbe vooruitbetaling, en billijke verhooging der andere klassen van drankpatenten. Al ver mindert daardoor het aantal tapperijen (thans 35,112) op 20,000, dan zal het rijk daarvan nog 5 ton innen, in plaats van 3 ton, die thans, vol gens verklaring van den voorgaunden Minister, door de drankpatenlen wordt opgebracht. Uit goede bron ontvangen wij het bericht, dat het hoofdbestuur van het genootschap voor land bouw en kruidkunde te Utrecht zich in Augustus II. per adres geweud heeft tot den Minister van BinneDl. Zaken met verzoek om ter meerdere aanmoediging tot het ipenten van het vee tegeu de longziekte dezen maatteggl in te voeren Vergoeding van het verlies van vee, hetwelk door een rijksveearts behoorlijk is ingeënt. Het hoofd bestuur heeft hierdqor voldaan aan het door eenige veehouders te kennen gegeven verlangen, welke overtuigd zijn, dat die maatregel het beste middel is om het vooroordeel tegen genoemde kunstbe werking te doen verdwijnen. Voorts is ons medegedeeld, dat genoemd hoofd bestuur reeds sinds 2 jaren aan de bekende rijks veeartsen in de prov. eene belooning heeft toege wezen van 25 ets. voor elk stuk vee, dat door hen is ingeënt, et) waarvan de bewijzen door een daartoe verzocht en bekend persoon worden ge geven, dat zulks u>et goede resultaten is geschied. In het zuidelijke deel der prov. is door eenige voorname rijksveeartsen met goed gevolg van die uitloving gebruik gemaakt; daar werkt dat mid del ter aanbeveling der inenting, volgens ons ver strekte berichten, dan ook zeer goed. LandbCt.) Volgens Eugelsche bladen zal H|, M.de Koningin te Londen haar intrek nemen in Claridgc-hotel. Gisterochtend heeft Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden den Koninklijken grafkelder te Delft bezocht. HH. MM. de Koning en deKoninginen Z. K. H. Prins Frederik hebben voor eenige exemplaren ingeteekend op het werkje Dientje van 'l Veer, door J. E. Slingervoet Rainondt. Z. M. de Koning heeft ingeteekend op een door den heer A. H. van CleefI, te Amersfoort, uit te geven Gedenkboek der kampeering in de legerplaats bij Milligen, in Augustus en September 1872 en reminis- cens aan vorige kampeeringen aldaar, behelzende de namen van alle opper-, hoofd- en verdere officie ren, i) ie aan de kampeering deelnamen, de indee- ling, de voornaamste kamp-evenementen, manoen- vres, enz. Gisteren zijn te 's-Gravenhage geëxamineerd 19 candidate)) voor de acte van hoofdonderwijzer. 3 trokken zich terug; afgewezen zijn 4; toegela ten 12, zijnde de heeren: W. Brouwer, J. Brcvée, P. Beyer, K. van Bellen, A. Doelemau, P. J. Heij- mans, W. Haaring, J. van Rhijn, C. M. Sluiters, L. van Weel en C. G. Weminerslager. De Burgemeester en Wethouders der gemeente Alkemade brengen ter kennis van belanghebben den, dat, wegens het plaatsen van het ijzeren beweegbare gedeelte der brug over de Ringvaart vau den Haarleinmerineerpolder, bij Nieuwe We tering, gemeente Alkemade, de scheepvaart aldaar zal zijn gestremd op Dinsdag den 15 dezer. Z. M. de Koning van Pruisen heefi, op voor dracht van zijne gemalin, het kruis van verdien sten voor vrouwen en jonkvrouwen verleend aan de dames J. 11. Koetz, te Amsterdam, R. Karsten en M, A. R. Karsten, te Utrecht. De commissie voor de Rijnvaart, die volgens de Rijnvaartacte van 1869 niet meer gehouden is, de schepen van de schippers die den Rijn be- varen, te doen nazien, heeft echter goedgevonden -in het belang van den handel, certificaten van bevinding der schepen af te geven. Zoowel voor de veiligheid van inladers als assuradeuren is' deze maatregel van belang. The Creole, een dagblad dat te Georgetown (De- merara) het licht ziet; maakt met veel lof mel ding van onzen landgenoot Dr. van Coppenaal, ■die zich te Georgetown heeft neergezet, voorna melijk met het doel om lijders aan lepra te be handelen. Dr. Coppenaal heeft van deze ziekte eene speciale studie gemaakt en verschillende lijders herstelden onder zijne behandeling van eene ziekte, de treurigste en afzichtelijkste waar door de menseh kan worden aangetast. Net is bekend, dat het getaL vacaturen bij de Hervormde kerk plus minus 100 meer bedraagt da,n het aantal beschikbare candidaten. Toch heb ben 12 moderne, Herv. predikanten gesolliciteerd naar de predikants-vacature, welke bij de Remon- strantsche gemeente te Delft bestaat. Onder de 142 sterfgevallen, die in de afgeloopen maand Augustus te Zwolle, Deventer en Kampen plaats hadden, waren 55 gevallen van kinderen beneden het jaar, die meest allen overleden aan d'arrhaea, volgeus het oordeel der geneeskundigen door het gebruik vpn melk van zieke koeien ver oorzaakt. Een 22jarige boerenknecht was aangeklaagd dat hij een veldwachter had v'erworid.'De baas \an bekl. had den veldwachter om adsistentie gedurende den nacht verzocht, daar zijü knecht hem met een mes vervolgde. Bij de komst van den veldwachter was bekl. verdwenen eii wérd na lang zoeken op een zolder gevonden, waar hij zich, waarschijnlijk uit vrees voor de k'oinst der politie, aan een touw had opgehangen. Onmiddel lijk afgesneden, werd hij, nadat men té vergeefs beproefd had de levensgeesten op te wekken, oedergelegd, waarna men zich verwijderde, ten einde geneeskundige, hulp in te roepen. Terug komende was het vermeende lijk verdwenen efi bekl. werd eerst den volgenden dag, na ijverig opsporen, op den hooiberg frischen gezond terug gevonden. Nadat hij met behulp van touwen'van die. plaats was neergelaten, werd de veldwachter verwond door een mes dat bekl. in de hand hield. Het bleek ter terechtzitting niet dat die verwouding met opzet zou zijn geschied,, zoodat bekl. werd vrijgesproken. Door het Provinciaal Gerechtshof in Overijsel is eene gehuwde vrouw, wegeus het wegnemen van drie turven, schuldig verklaard aan diefstal bij nacht in een bewoond huis, en te dier zake veroordeeld tot eene cellulaire gevangenistraf voor den tijd van 45 dagen. In de vorige week kreeg een landbouwer te Pietersbierum een brandbrief, waarin hem werd gelast t 200 bij zekeren boom neder te leggen. De ontvanger van den brief stoorde zich niet aan het dreigement; doch nu kwam 'er een tweede brief, en daar het onzen landbouwer nu toch wat al (e kras begon te worden, stelde hij den burgemeester in kentiis Piet de zaak. Thans werd besloten om 'een zak, üiet met geld, maar met schelpen gevuld, op de aangeduide plaats neder te legden en ihmiddels döor vier veldwachters een oog in het zeil te doen houden. Dit ge schiedde, de persoon' in quaestie verscheen Oök, dneh zoodra zich de veldwachters vertoon den, koos hij het hazehpad, De politiè hem na - de vluchteling over eene plabk het pad op; een der veldwachters struikelde iü de haast of door toedoen van den vluchteling, althans hij geraakte te water; de drie kameraden hielden hem en in middels had de brandbriefschrijver de gelegen heid om te ontkomen. Uit Brielle wordt aan de N. R. Ct gemeld Met zekerheid kunnen wij melden dat voor den schoonen hengst de Draver (toebehoorende aan den heer L. Buys te Abbenbroek), welke op de onlangs gehouden tentoonstelling te 's-Gravenhage den 2deu prijs behaalde, niettemin door een kenner de kapitale som van 2500 is geboden, welk bod de eigenaar echter niet aannam. De Staals-courant behelst het Kon. besluit van dén 24sten September 1872, tot vaststelling van een reglement van politie voor het kanaal door Walcheren van Veere tot Middelburg.^ De Minister van Marine brengt ter kennis van "belanghebbenden, dat ten gevolge van het uitbre ken dér'cholera te Gefle aan de Bothnische golf, in Zweden, de toepassing van quarantaine-maat regelen is bevolen ten aanzien van alle binnen vallende schepen, die na dén 30stëh Augustus jl. ■die plaats hebben verlaten. De Minister van Financiën herinnert de belang hebbenden aan de in de Staatscourant van den 28sten Juni jl. geplaatste aankondiging omtreDt een in de maand November a. s. te houden ver gelijkend onderzoek van adspiranten voor de be trekking van surnumerair bij hel vak der poste rijen; en dat zy, die daaraan wenschen deel te pemen, zich vóór den Isten November a. s., bij een op zegel geschreven request, tot den Minister behooren te wenden. Dé luitenant ter-zee der 1ste klasse J. A. Wal deck, behoorende tot de rol van Zr. Ms. wacht schip te Hellevoetsluis, wordt met den 16den dezer op non-activiteit gesteld. Z. M. heeft den heer H. J. KnoucnbcUqpuii'uw benoeind als directeur van wege den handel bij hét vrij entrepót Ie Dordrecht. 1 Z.'M. heeft benoemd: tot pres. der arr.-rechtb. te Amersfoort Mr. S. J. A. van Walcliren, thans TJIT HET ENGELSCH. [Vervolg.) Eene uitmuntende bepaling is het, dat zij, die het verkiezen, lezen en schrijven kunnen lqeren. Promotie uit de laagste rangen is niet ongewoon bij de linieregimenten, en in de laa(ste jaren is dit toegenomen. Het politieke karakter van de militaire loopbaan is gunstig voor de opklimming mu eerzuchtige onderofficieren, die met de offi cieren de gevaren en belooningen van de kazerne- intrigues deelen. En vandaar, dat men in Spanje vaak officieren ontmoet, die noch opvoeding, noch fatsoenlijke manieren bezitten. Echter wordt in Spanje gemeenzaamheid tusschen officieren en hunne minderen streng tegengegaau, en heeft daar dan ook nooit wortel kunnen vatten, zooals io het Fransche leger. Spanje is altijd geregeerd geworden door Kruis en Zwaard, Crux en Espada. De priester heeft de ziel,, de soldaat het lichaam bestuurd vau den door de zon verbranden inwoner van dit door de zon verschroeide land. Wijzeideo reeds, dat de Spaansche geestelijkheid niet meer is, wat zij geweest is. Niet dat wij in het iniust veronderstellen, zoo als lichtgeloovige oude' dames, die zendelingen vetmesten dat de Span jaarden op het punt zouden staan, om Protes tantse!) te worden, althans in de eerbiedwaardige beteekenis van dien algemeenen naam. Het ware protestantisme toch is niet maar alleen eene negatie, maar bouwt voort op zijne eigene over tuiging tegenover een geloof, dat het verlaat, en kenüis, ontwikkeling, en onafhankelijkheid vun karakter behooren ondei zijne onmisbare hoe danigheden. Wij beweren alleen, dat de Spaan sche kerk zwakker is, dan voorheen, eu uit iedere revolutie, die sedert 1808 heeft plaats ge had, steeds verzwakt is te voorschiju gekomen. De besie maatstaf voor de uiacht dier kerk, is de eenvoudige vraag, in hoever ketters meer of minder geduld worden. Kunnen zjj in vrede hunne godsdienstoefeningen houden Kunnen zij op betamelijke wijze hunne dooden begraven? Bij elke der moderne omwentelingen en daaruit voortvloeiende grondwetten, is op deze beide pun ten steeds iets gewonnen, tot dat wij Engelsohen ten laatste, (sedert 1868), ons in bijna even groote godsdienstvrijheid verheugen, als wij zetven aan do Rooinsch Oatholieken te Gibraltar reeds bij den vrede van Utrecht toestonden en waarborg den 1 Het schijnt wel nog twijfelachtig te zijn of wij kerken mogen bouWen; maar wij kunnen althans den dienst verrichten in een „Kerk-kamer," open voor het publiek, met veel meer zekerheid, dan iu de dagen toen wij op niets konden steü- nen, dan op den toevalligen goeden Inim van een kapitein-generaal. Voorts zijn er reeds „Protestantsche scholen," van verschillende gezindhedeh voor het onderwijs aan Spaansche kinderen, in Madrid, Servilla, Barcelona en andere steden, en de Protestantsche zendeling, wel verre van aan vervolging bloot te slaaB, is thans een welvarend persoon, die rus tig kan eten eu drinken, 1 te 1 midden van zijn (meestal talrijk) gezin. Imusschen beslaat er wel éenig gevaar, dat de neiging tot proselieten-makerij, van de minst be schaafde dezer heeren; den eên of 'a'ndereti lijd eene reactie kan teweeg' brengen. Vandaar ook, de onlangs in werking getreden maatregel', om de kerkraden te seculariseëreo, waarbij be paald-is, dat'elk kerkhof eene afgezonderde plaats zal bevatten voor hen, die buiten de gemeenschap ,der kerk sterven. Het was toch reéds dikwijls uioeielijk geblekeu hen te begraven, die door het bezoeken der Protestantsche scholen hun recht óp de genademiddelen der kerk verbeurd bad- deu. De geestelijkheid is genoodzaakt zich hier aan te onderwerpen, doch doet'zulks zeer tegen wil en dank. Een bevelschrift, bij voorbeeld van den bis schop van Barcelona, behelst de bepaling, dat die afgezonderde plek door een muur moet worden afgescheiden, dat op dien grond geen „geloovige" mag begraven zyn of dat alsdan de daar begra- veti lijken der geloovigen eerst moeten worden opgegravendat er een afzonderlijke ingang moet zijn, waarop geen teeken of opschritt mag ge vonden worden, dat een afgescheiden godsdienst aanduidt. Dit alles is nu meest spijtigheid, maar bewijst duidelijk, hoezeer de macht der Spaansche kerk sedert drie jaren verminderd is. Een andere groote nederlaag voor het geestelijk gezag is de instel ling van het burgerlijk huwelijk. Gemengde hu welijken tusschen Catholieken en Protestanten heeft de kerk in Spanje nooit toegestaan. Die kerk eischt de bekeering van een Protestant al vorens eene Catholieke vrouw te kunnen huwen, lia'ar de Spaansche vrouwen beginnen nu voor zich zeiven 'te denken en te handelen, en hebben reeds dikwijls getoond tevreden te zijn met da

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1872 | | pagina 1