Maandag
1872.
30 September.
STADS-BE RICHTEN.
N0. :5878.
LEIDSCH
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per. 3 maandenƒ3.00.
/Franco per poat3.85.
Afiondorljjke Nommer».0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PBIJS DHR ADVKRTKNTIKN.
Voor iederen regel.i.4....a. ,i,/ÏO.il 6.
Orooterc letters naar dé plaatsruimte die xy beslaan.
BURGEMEESTER SN WETHOUDERS tan
LEIDEN brengen ter nlgemeene kennis dat bet
Museum van Schilderijen in de Lakenhal op den
Ouden Singel, waarheen de vroeger op het Raadhuis
aanwezige Btukken zijn overgebracht, dagelijks van
10 tot 4 uren ter bezichtiging is opengesteld, op
vertoon van eene toegangskaart, gratis ter Secretarie
verkrijgbaar, en dat op Donderdag 3 October
aanstaande, den gedenkdag van Leidens ontzet,
dat Museum, evenals vroeger het Raadhuis, voor het
publiek toegankelijk zal zijn van 's voormiddags half
12 tot 's namiddags Aal5, waarvoor de toegangs
kaarten alleen verkrijgbaar zijn ten Raadhuize op
Woensdag 2 October te voren, van 's voormiddags
10 tot 's namiddags 4 uren.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 27 September 1872.
Lelden, 28 September.
Het Haagsche Dagblad zegt „vrij positief' te welen
dat ous bericht, betreffende de aftreding van zijn
hoofdredacteur en diens vervanging, „van het
begin tot het einde onwaar is."
Niemand beter dan de redactie van het Haag
sche blad kan op de hoogte ziju van de zaak en
als zij het dus slechts „vrij" positief weet, dan
mogen wij zeker wel aan de gegrondheid der
tegenspraak twijfelen.
Het Dagblad voegt er bij dat „soorlgelijke ver
zinsels" alleen dienen om te doen uitkomen wat
de verspreiders er van gaarne zouden zien.
Wij voor ons zijn van een gaoscti auder ge
voelen: wij wenschen van harte dat ooze inlich
tingen onjuist mogen blijken, om des te zekerder
te zijn dat het Dagblad spoedig onder den alge—
meenen afschuw van het publiek zal bezwijken.
Het Haagsche Dagblad vult heden een paar kolom
men met eeD verbaal van „twee incidenten",
waarvau de bedoeling is een der redacteurs vuu
het Vaderland die onlangs opeubaar maakte
welke houding een der verslaggevers van bet
Dagblad bij de Internationale had aangenomen
over den hekel te halen.
De geschiedenis wordt ingeleid met eene ver
gelijking tusscheu de ophoopiug der eleetriciteit
in den dampkring en de uitbarsting der stof in 't
maatschappelijk leven; daarmede worden liet werk
van den heer Waldeck als secretaris der Land-
bouiv-maatschappijzijn warme verdediging der
Oranjevaande gebeurtenissen te Loosduinen op
1 April; eep toast op liet Landbouvv-diner te Sclie-
veningen namens de pers en de Internationale in
verbami gebraehtl
Aan den redacteur van het Vaderland, die het
orgaan der residentie „een knaap" noeint, worden
gemis aan savoir vivre en onbekendheid mei de
in een fatsoenlijk gezelschap in acht te nemen
vormen, aanmatiging, nauwe vriendschapsbetrek
kingen met de Commune-manpen en dergelijke
liefelijkheden meer verweten.
En toch is de zaak zooals ons een onpartijdig
deelnemer aan bet feestmaal verzekert zeer
eenvoudig.
Eenige jongelui, in een vroolijken, om niet te
zeggen beschonken toestand verkeereDde, zagen
den redacteur van het Vaderland, den heer Calisch,
een jonguienSch, met genoegen op9taun om een
feestdronk uit te brengen, oindat zij, verlangende
naar een grapje, hem, dien zij kenden, beter dan
een der andere dischgenooten, als voorwerp van
liuii aardigheden durTden bestemmen.
De heer Calisch wilde, namens de pers, voor
de hoffelijkheid, waarmede zij in deu landbouw-
kring bejegend was, dank zeggen, toen de jonge
lieden - die wij bij name zouden kunnen noemen -i
begonnen te chuteeren en te schreeuwen. Hier,
gelijk gewoonlijk, vond die „aardigheid" navol
ging en weldra bad de aangename toon, aan den
diseh heerschende, voor de geluiden van een vee
tentoonstelling plaats gemaakt. Het spreekt van
zelf dat de bedaarde en fatsoenlijke aangezetenen
zich van meedoen aan die grappige vertooning
onthielden.
Maar van een afkeuring der gedragslijn, wan
neer en waar ook gevolgd door het Vaderland of
door een zijner redacteurs, was geen schijn of
schaduw. Alleen het Dagblad zoekt hier een ver
band, om zijn tegenstander hatelijkheden naar het
hoofd te werpen.
En dit is zóo waar, dat de heer Bredius, wien
daarvoor dank en eere toekomt, de partij opnam
voor de pers in het algemeen, uit wier nuaui de
heer Calisch, wel is waar ongevraagd en zonder
overleg met anderen, maar toch zeker niet on
gepast of ter verkeerder plaatse, eeu woord van
dank had willen spreken.
Er behoort meer kwade trouw dan moed toe,
om de zaken zoo verkeerd voor te stellen als het
Dagblad, ouder gewoonte, ook hier dool.
Z. K, H. Prins Alexander zal a. s. Dinsdag
naar Leiden vertrekken.
Met genoegen vernemen wij dat aan de fabriek
de Nijverheid, van de heeren D. A. Schretlen Co.
alhier, is opgedragen het leveren en stellen der
ijzeren bruggen teu behoeve van den Ooster
spoorweg.
Gedurende deze week zijn dagelijks iD het
Werkbuis alhier opgenomen van 1Q0 tot 119 vol
wassen personen en van 37 tot 47 kinderen.
Naar men verneemt, heeft de Minister van
Binnenlandsche Zaken bezwaar gemaakt oin aan
de heeren Wiggers van Kerchem en Baron Sloet
tot den Beele te Leiden concessie te verleenen
tot den aanleg van een spoorweg vao Leiden tot
Woerden, tenzij deze te Leiden in verbinding
koint met het station vaD den Hollandscheu
spoprweg. (0.)
Wij verwijzeu het publiek naar de advertentie
waarbij gemeld wordt, dat het adres, aan de Ne
derlandsehe regeeiing te richten door het Comité
(er uke der Rumeensche geloofsvervolging,
ter teekeuing zal gedeponeerd wordeu bij den
boekbandelaar P. Somerwil op de Breestraat.
Naar de Haagsche Nieuwsbode verneemt, zijn on
derscheidene leden der Provinciale Staten van
Zuid-Holland voornemens, ter vervulling van de
bestaande vacature voor de Eerste Kamer, huu
stem uit te brengen op den heer W. C. til. Bc-
gram, thans lid der Tweede Kamer.
Auderen hebben daarentegen liet plan hnn
keuze te bepalen op hun medelid, den heer L.
Piucoft's, te Rotterdam.
Het stoomschip Prins Hendrik, van Batavia naur
het Nieuwediep, is den 25 dezer des middags
Malta gepasseerd.
Zr. Ms. fregat met stoomvermogen Admiraal van
Wassenaer, onder bevel van den kapitein-ter-zee
R. L. de Haes, is van zijn kruistocht in de
Noordzee, in den namiddag van den 276ten dezer
ter reede van Texel aangekomen. Aan boord was
alles wel.
Naar wij van iemand die goed ingelicht kan
zijn, vernemen, zal Mr. F. H. K. R. baron Fagel den
heer Catnp als intendant der Koninklijke paleizen
opvolgen. (Vad.)
Z. M. de Koning-Groothertog heeft den heer
Freusberg, opper-regeeringsraad te Keulen, be
noemd tot commandeur der orde van de Eiken
kroon.
In de Debating-Society Vooruitgang te Amster
dam zal Woensdag e. k. de volgende stelling
verdedigd worden „In een constitutioneelen Staat
is het evenmin de taak der Regeering, als van
de plaatselijke besturen, zich met de zedelijke
verbetering der bevolking te belasten."
Engelsche leger, afgevaardigd tot hét aanknóbpen
van officieele relatiën met Staatslichamen ill al
die landen, waar nog geen commissie gevormd iS.
Daarloe heeft die heer ook eenige dagen te'
's-Gravenhage vertoefd en zich in commissie ge
steld met den heer J. D. Vogel, Voorzitter van
het schilderkundig gënoótscliap Pulchri Studio'al-
daar, waarvan het gevolg is geivéest, dat met
bovengènoeind geoootscliap officieele relatiën ziju
aangeknoopt, waardoor men thans dezelfde voor-
deelen van gereserveerde plaatsen geniet, en geen
andere onkosten heeft dan1 alleen de verzending
naar het expositie-gebouw:
Vanduar is hij naar Amsterdam vertrokken om
met de Maatschappij Ar/i dezelfde relatiën aan te
knoopen, verder over Denemarken, Duitschland,
Oostenrijk, Venetië, Zuid-Europa, om eerst .in
November in Londen weder te keereD.
De Minister van Koloniën maakt bekend, dat
liet voornemen bestaat om drie Nederlandsclie
jongeliedeu, beneden den leeftijd van tweeëntwin
tig jaren, die aan het eindexamen der boogere
burgerschool met vijfjarigen cursus, overeenkomstig
de wet van 2 Mei 186.3 Staatsblad n'. 50) hebben
voldaan, in Pruisen practisch en theoretisch te
doen opleiden tot technische ambtenaren voor
het boschwezen in Nederlandsch Indië. Nadere
bijzonderheden vermeldt de Staatscourant van
heden.
Na gehouden vergelijkend examen is aan Jan-
tina Wetselaar, dochter van den hoofdonderwij
zer H. Wetselaar te Roaveen, een Rijkstoelage
verleend als kweekelinge bij 's FLijks normaalles
sen te Zwolle.
De 'Ettgelsche oommissie voor de jaarlijksche
Internationale tentoonstelling, die in April 1873 te
Londen zal worden gehouden, heeft een barer
medeleden, deu heer CoLe, genie-officier vau het
Uit de landdrostei Osnabruck schrijft men aan
de Arnh. Ct, dd, 27 September:
Hel staat thans vast, dat het kanaalnet, dat iu
onze landdrostei en in Uostfriesland wordt aap-
gelegd, op verscheidene punten met Groningscjip
en Drentsche kanalen in verbinding zal >yordjeii
gebracht. De hoofdkanalen zullen voor destoom-
bootvaari worden ingericht. Bij het geblete ka-.
Daalnet zal op de veenkultuur zooyvel als op deu
handel gelet worden,
Id bet graafschap Bentheim is do toogblaar
onder de runderen uitgebroken. De uigrktep mpgen
deswege met door riiudereii bezopht worden; ook
is de doorvoer van ruuderen uit amjere distrik-
tpn verboden. ,,y
lie aardappeloogst levert middelmatige resul
taten op op. Korepprijzen vast. Rogge vvordj voor
f 9 per 100 kilo verkocht. Magfire vprkens bpUppgep
woon duur. msinsB 12 aiuajaoaiU
De dysenterie moet vooral in Liiliburg vrij sterk
heersctiën. In-dat getvesl zoudèn meer dan dui
zend personen-dttarahh lijden of gëledeP' hebben.
&noals men zich zal hefiiioerfen, toefd dë ziekte
daar ook nu weder uit Duitschtuud biüiiengébracht.
Het G'étleeSkundig Staatstoezióht en de burger
lijke besturen hebben dë nPodigë iiVAatregeleii be
kend gemaakt.
Door den Minister van Binnenl. Zaken js, door
tiisschenkomst, vap de commissarissen (fes Kopings
in d;e provinciën, vap de gemeentebesturen eene
opgave gevraagd vap de porcelein-en aardewerk
fabrieken iu hunne gepieepten, hare belangrijk
heid en productie, voor elke fabriek afzpf|derlyfi.
Het ultramontaansclie Huisgezin bevatte dezer
dugen een bericht omtreDt den bekenden heer
F. S. Kraayvanger, eertijds Rooroscïi-Kafholiek
priester, sedert een tiental jaren tot liet' Protes
tantisme overgegaan, van dezen inhoud:
t Is waar dat aan den ongelukkige» Oraay-
vanger lichamelijk geweld is gepleegd, doch niet
door de Katholieke geestelijkheid^ maar door hen,
die hem de hand geboden hebben, om den' weg
des verderfs te bewandelen. Hij heeft zich met
zwaren handenarbeid moetea aftobben toen' uien
hem niet meer kon gebruiken, en eerst op zijn
sterfbed in het gastliuis te Haarlem 'vond Hij
troost en leniging in de smarten, die hem naar
lichaam en ziel kwelden. Die troost werd hen
gebracht door een katholiek priester, in wiens|
armen hij dpn geest heeft gegeven."
Die uiededeeling wordt thans door den heer
W. R. Poolman, EvaDgelisch-Luiherseh predikant
te Haarlem, .v.oor .schuudelijken laster verklaard.
In strijd met het verhaal van liet Huisgezin kan
hij ten stelligste verzekeren:
„Die gestorvene leeft! Die afgetobde lijder, dien
het Huisgezin ous voorstelt in zijn doodkist weg
gedragen uit een stadsziekenhuis, enkel door een
katholiek priester uitgeleid, die naar lichaam en
ziel gekwelde, vaart vrij wel, en drukte mij nog
Zoo even vroolijk de hand."
Dat het Huisgezin den naam des heeren -Kruay-J
vanger met C in plaats van K laat aanvangen,,
acht de heer Poolman slechts een middel om
zich aan eene mogelijke oproeping tot verant
woording Ie onttrekken.
Voorts kan de heer P., na een nauwkeurig
onderzoek en op grond vap officieele bewijsstuk-!
ken, die hij voor ieder ter inzage stelt, openlijk
verklaren:
1". In het gasthuis Ie Haarlem is gedurende de
laatste jaren (zeer vele jaren zelfs terug) niemand,
die den naam van Kraayvanger of Craayvauger,
of ook eeDige gelijkenis daarvan droeg, ooit ver
pleegd getvorden, laat staan gestorven.
2'; Uit de registers van den Burgerlijken Stand
dier stad, gelijk uit de' bevolkingsregisters; blijkt,
dht ten miDSte tot op 1849 (lang dus vóór Kraay-
vsiDger's overgang) geen enkele zelfs, dan natuur
lijk de nog levende F. S. Kraayvanger, onder
znlken ntism te Haarlem heeft gewoond of over-
lödteïi iar. gniqaibipv ibaswl lab raast rlin
De luitenant-ter-zee dor 2de kl- E. llaitsma
Muiier, dienende aan boord van Zr. Ms. iyacfi'"
schip te Amsterdam,,wordt met den laatstee de^er
op non-activiteit gesteld, en met dep Istep Oct.
daaraanvolgende vervangen door den luit.-ter-zee
der 2de kl. D. J. Boom.
Bij Kon. besluit van 25 dezer is de ipvoer van
mnd- en. wol-vee, geilen, huiden en afval van vee,
Ijpoi en stroo, uit Engeland en Schotland afkom
stig, iu Denemarken verfioden.
Door den Minister van llarine zijn alsnog, met
den lslen October a. s„ benoemd tot studebt vóór
den militairen geneeskundigen diénst bij de zee
macht de jongelingen A. P. Langeveld, A. E! Ver-
mey en J. G. Driessen.
De Staats-Courant behelst het bij Kon. besluit
van 20 September j. 1. vastgesteld reglement vooï
het gebruik van de situatiesluis te Einpel in den
Staatsspoorweg yau Hedel naar's-Hèrtogenbosch'.
Dë 2 de f tl i te ris rit A:-' U Roest Vdn'Limburg van
hét 4dè regiment infanterie, a'lhiér in garnizoen,
is op den Tstèn October a. s. overgeplaatst bij
(iet lste bataljon vhti genoemd regiment, te Delft
in 'btéKfiiSSS'"1^ 1S" "ogiinmoa nav Jsofo-nj use
Z. M. heeft aan i. W. Hein, op z\jn daartoe
gedaan verzoek, ,eervql ontslag, veijeend, a)s pro
ooreur bij da ajrond.rrechtbgnty: te Briqlle.
Z. M, heeft benoemd tot leden der, comm. vpp
administratie oyer de gevangenissen te Rotter
dam :3Mr.ji4-,O-kpoppjflnMr.J. Pols,
rechter m de arropd.-rechtbaiikR. 1'. Mees Ritz,
koppuian; A. C. J. D. de Kuyper, notaris; Mr. J.
9. Ratijn, pflicipr yap justitie, |iij de ayp-rechtb.
Mr. J. Knottenbelt, advocaat, eu Dr. J. Lycklaina
a NyehoR, ar|s, align te Rotterdam.
.2. Moibeeft W: •'tl'V, H,. C. Sapjlberg, pp zijn
verzoek, eervol ontslag verleend uit zijne betr.
yan cpunp^.der postorijpn 2de klasse.
Z. M. heelt benoemd lot ridder Ide klasse van
de Militaire WjUemsurde den kapit. der iuf. vu»
liet. lcgpr ju Neij.-|ndie R. p. W. Koops en dep
2den luit. bij dat wapen jj. B. Ponstijn, tot be-
iloonigig vap hup uitstekend gedrag bij gelègen-
lieid dpf,, krijgeverriclf(i,ugen in Deli (noordoost
kust ytvp Spipatra) iu den Ipop dezes jaars.
I 1 IN IV IU TV L- aV IV O.
AmsterdAiI,' 26 Septöfnber. De nieuwe Kinder-
bewaiirplabts in' de Laurierstraat- die aan den
weldadigheidszin van eeu onzer zeer geuöhte
stadgenooten zijil aanzijn dankt, vertoont de dui
delijke spofè'n van een geoefende» blik. De ,ver-
sciiiUéüdé Vertrekken zijn van ffilike afmeting;
tdrxv'j^ voor licht en lucht uilmuntend is zorgge
dragen. Eene bonté Verscheidenheid met zong-ge
kozen prentkaarten breekt de eentonigheid der
hagelwitte" moren; daarenboven biedt een wel
voorziene kast met speelgoed de jeugdige bevol
king keur van afwisseling aau. Een ruiine, naar
verkierfng open of overdekte speelplaats, grenst
onmiddellijk aan de 'beide hoofdzalen.
Dë legerstedén bestaan oit -ijzeren kribben met
zeegi-a'stiiatrasjes. Bijzondere .aandacht verdient
"een ëénvoitdige toeslél, die het dubbel voordeel
oplevert, dat de'kleinen'er een doelmatige plaats
vinden, Pm zortder onmiddellijke hulp aan tafel
te zitten en hun tevens het leeren loopen gemak
kelijk maakt. Het/ geheel bestaat uit eene lang
werpig ronde rbiritte, afgesloten door twee stel
hekjes, in welker midden zich een tafel.bevindt.
Het binnenste hekje, van baDken voorzien, rug-
Ateünl de aangezetenen en vormt met het bui
tenste een gang, waartu6solien de kleinen hunne
zwakke krachten kunnen beproeven. Van Fran-
scbe vinding, -draagt-hij vöorloopigdeu naam van
pouponnier-toestelbij gebrek aan een beter woord
er voor zou misschien leibaok in-aanmerking kun
nen komen. tioie&iuii, ,i„i,
Het gebouw, dal huisvesting zoor 30.jaugUigo