Arlis Magistra is aangekomen eene fraaie manne
lijke gevlekte luipaard, een geschenk van den
heer C. de Waal, resident van Banjoetvangi, aan
gebracht met het schip Mentor, kapitein G. R. de
Greeve; verder eene jonge elandkoe, welk merk
waardig dier door den heer G. King Wallace
herwaarts werd overgebracht.
Op de heden in Diligenlia door G. Th. Bom
alhier gehouden schdderijenveiling, heeft het door
Rubbens van hemzelf'vervaardigde portret, dat voor
eeuigen tijd in een huis te Sluis werd ontdekt,
de som van 9700 opgebracht.
's-Gravenbage, 24 September. Dat de landbouw
in Nederland, dank zij vooral de verschillende
tentoonstellingen, in hooge mate vooruitgaat, is
gewis eeu verblijdend verschijnsel; bemoedigen
der vooral, daar het buitenland al meer en meer
van dien vooruitgaug notitie neemt, en Neer-
laud's producten dan ook in toenemende mate
er gewild worden. Van tuinbouw en plantkunde
kon tot dusver nog niet even gunstig worden
getuigd. En het is die overweging, die de heeren
Becker, Scalogue en Hicbell, bloem- en boom
kweekers alhier, op het denkbeeld bracht om
eene bijeenkomst van voorstanders van tuinbouw
en plantenkunde te provoceeren, ten einde de
punten te bespreken, die leiden mochten om op
dat gebied iets goeds tot stand te brengen. Dat
dit denkbeeld al spoedig ingang vond, bewees
de tegenwoordigheid van een aantal heeren uit
verschillende deelen des lands. De bijeenkomst
had plaats in het lokaal van den Boogduitschen
Schouwburg.
Dr, D. J. Costerj van Amsterdam, leidde de ver
gadering.
De mededeelingen, die bij deze voorloopige bij
eenkomst gedaan werden, betroffen o. a. ingeko
men brieven van adhaesie aan deze zaak van de
heeren: Prof. Buys Ballot, Prof. Suringar, Dudok
de Wit, J. C. W. van Nooten en anderen.
Van de quaestiën die besproken werden, luidde
de eerste aldus: Wat heeft 1865 geleerd, in het
belang van later in Nederland te houden inter
nationale tentoonstellingen?
Verschillende sprekers voerden hierover het
woord, als de heeren: Witte, hortulanus te Leiden;
Krelage, bloemkweeker te Haarlem; Mr. P. H.
W. Vis, te Grijpskerk in Zeeland; J. van den
Berg, te Amsterdam; Joh. vau Zoest; Michell,
te 's-Gravenhage, en anderen.
Allen vereenigdeu zich, bij slotsom, met 't uit
spreken der wenschelijkheid in het algemeen van
tentoonstellingen, ook inzonderheid internatio
nale, van bloemteelt en plantkunde.
Een voorstel van twee aauwezigen, strekkende
tot vorming van eene algemeeue vereeniging voor
bloementeelt en plantenkunde in Nederland, vond
schier algemeen bijval. Eene commissie werd be
noemd tot beramen ven de middelen, die aan
dit denkbeeld gevolg zouden kunnen doen geven.
Nadere besprekingen werden uitgesteld tot eene
volgende vergadering.
De Algemeene 's-Gravenhaagsche Werklieden-Ver
eeniging hield gisteravond haar eerste vergadering
onder het nieuwe bestuur. Uit het verslag over
de laatste zes maanden bleek dat het tekort door
den aardappelenverkoop, dat 1800 bedroeg, thans
tot op een som van ƒ614 na was aangezuiverd;
dat op een adres aan de Regeering om loonsver-
hooging voor die werklieden die 's lands werken
uitvoeren een ontwijkend antwoord van den
Minister Geertsema was ingekomen, waarin ge
zegd wordt dat de Regeering zelve geen betalin
gen aan werklieden deed en dat ook niet wen-
schelijk of in practijk uitvoerbaar achtte; dat op
een dergelijk adres aan het gemeentebestuur een
hooger tarief van werkloonen was vastgesteld en
op de begrooting hoogere sommen waren uitge
trokken, en ten slotte dat het bestuur groote
zuinigheid zou betrachten en daarom zich dit
jaar niet zou wagen aan aardappelenverkoop,
doch wel met kracht de bouwplannen van het
vorig bestuur tot het verkrijgen van arbeiders
woningen zou voortzetten.
Do vergadering verleende na korte discussie
machtiging aan het bestuur tot het sluiten eener
geldleenmg van plusminus ƒ113,000 tot deu aan
koop van grond voor den bouw van goede wo
ningen. Op de vraag van eenige leden hoe het
met het plan tot oprichting eener bakkerij stond,
antwoordde het bestuur, dat nu men met den
woningbouw zou beginnen, de bakkerij-quaestie
wel kon worden verdaagd.
Voorts deelde de voorzitter mede dat er con
tracten met leveranciers van verschillende levens
behoeften waren gesloten, waarbij dezen zich ver
binden aan de leden der vereeniging gedurende
het aanstaande winterseizoen, voor goedkoopen
prijs, zonder opslag hunne waren te leveren.
Hedenmiddag is uit de gracht in de nabij
heid van het Malieveld alhier het lijk opgevischt
van een vrouw, die reeds sinds Woensdag ver
mist. was.
Rotterdam, 24 September. De persoon, die in
den avond van Zondag jl. uit de gevangenis alhier
wist te ontvluchten, is in den afgeloopen nacht
aangehouden. Aanvankelijk dacht men, dat hij
reeds de grenzen had weten te bereiken, daar er
geen spoor van hem te vinden was; doch nadat
de commissaris van politie van het 1ste kwartier
gisteravond in kennis was gesteld, dat op een
zolder van het pand van den heer P., aan de
Korte Hoogstraat, een vreemde man was gezien,
en er toch bij zoeking niemand gevonden was,
liet genoemde ambtenaar het terrein afzetten,
zoodat de ontvluchte, die zich sedert op eeu zol
der in de buurt had weten te verbergen, een
deur in de Boymansstraat willende openen, op
een der uitgestelde posten stuitte, en even daarna
in de werkplaats van den heer N. is gevat.
Hij had zich inmiddels aan diefstal van eenige
kleediDgstukken van een der aangrenzende be
woners schuldig gemaakt en die aan het lijf ge
trokken.
Hedenmiddag is hij weder naar zijne oude ver
blijfplaats overgebracht.
Gisternamiddag is in eene sloot aan de Kruis
kade bij de Coolschestraat, onder de gemeente
Dell'shaven, het lijk gevonden van een aldaar
wonenden weversknecht, die vermoedelijk den
vorigen avond tengevolge van de duisternis in die
sloot gevallen en aldus omgekomen is.
De rechtbank alhier heeft heden A. C. Nou-
risse en zijne echtgenoote M. van Loon, wegens
het bevorderen van onzedelijkheid, veroordeeld
ieder tot eene cellulaire gevangenisstraf van een
jaar, eene geldboete van 25 en de kosten, met ont
zegging van alle voogdij en curatorschap en alle
deelhebbing in de raadpleging van nabestaanden
gedurende vijf jaren.
In den afgeloopen nacht is door 2 politie
agenten eene hoeveelheid gietijzer aangehouden,
die vermoedelijk van diefstal afkomstig is. Ofschoon
do politie ijverig in de weer is, is het nog niet
mogen gelukken de vermoedelijke daders in han-
te krijgen. NRott. Ct.)
Evenals ten vorige jare, zal de Scherp-
schuttersvereeuiging alhier in de volgende maand
een schietwedstrijd aanbieden. Ditmaal echter
niet op zulk een groote schaal. Tot dien wed
strijd op geweer en pistool zijn slechts uitgenoo-
digd het garnizoen mariniers alhier, beneveus de
schutterij, alsmede de Scherpschuttersvereenigin-
gen van Schiedam en Vlaardingen.
Noordwijk, 24 September. Naar wij vernemen
zal de nieuwe cursus der ambachts-teekenschool
alhier den 12den October a. s. wederom aanvan
gen. Deze school, drie jaar geleden opgericht
door de afdeeling Noordwijk der Vereeniging ter
bevordering van fabrieks- en handwerksnijverheid in
Nederland, blijkt steeds in eene werkelijke behoefte
te voorzien voor deze en de omliggende gemeen
ten. In den vorigen winter werd toch aldaar
geregeld aan een 30tal leerlingen uit Noordwijk,
Katwijk, Hillegom, euz. ouderwijs gegeven in
het bouwkundig en handteekenen, alsmede in het
bouwkundig rekenen.
Reeds gesleund door eene provinciale subsidie,
alsook door eene toelage van deze gerneenie, ver
dient zij derhalve in ruime mate de medewer
king van allen, die in den vooruitgang van den
handwerksman belang stellen.
Utrecht, 24 September. Naar men verneemt,
bestaat alhier bij de vaderlandsche Vereeniging
Vrijheid, Orde, Recht, het voornemen om een aan
vraag te richten aan de winkeliers, oin aaD de
werklieden, goedkooper dan aan anderen verkocht
wordt, goede en degelijke waar te leveren.
Arnhem, 24 September. Uit het programma der
tentoonstelling van vruchten, bloemen en planten,
van 3 tot 7 October alhier van wege het depar-
tement Arnhem der Nederlaudsche Maatschappij
ter bevordering van Nijverheid te houden, blijkt,
dat zij gepaard zal gaan met eene reeks van
feestelijkheden, die op zich zelve reeds het publiek
zou uitlokken eene abonnementskaart a 3 te
nemen. Onder anderen zal zich bij deze gelegen
heid de kapel van het 56sie regiment Pruisische
infanterie doen hooren, terwijl op andere dagen
onze inlanterie-kapel de feesten zal opluisteren.
De tentoonstelling zelve belooft zeer belangrijk
te zijn.
Elst, 21 September. Tot leden van het bestuur
van administratie over het onlangs alhier opge
richte huis van bewaring zijn door den Staatsraad,
Commissaris des Konings in dit gewest, benoemd
de heeren: S. J. O. P. van Weezei, burgemeester
van Eist C. Franken, notaris te EistW.L. H. A.
van der Monde, burgemeester van Beinmel, en
L. van Doesburgh, burgemeester van Valburg.
Deventer, 23 September. Namens den heer Dr.
J. van Vloten is hedenmorgen appèl aangetee-
kend tegen bet vonnis, onlangs tegen hem gewe
zen, zoodat de zaak binnenkort moet dienen bij
het Provinciaal Gerechtshof te Zwolle.
Tiel, 24 September. De alhier op gisteren ge
houden paardenmarkt was zeer druk bezocht
Er waren ruim 500 paarden aan de lijn, en er
werden hooge prijzen, tot 1' 700 a f 800 besteed.
Onder de kooplieden werden vele Fransche en
ook naar men verneemt enkele Spaansche op
gemerkt.
Kuilenburg, 24 September. Aan de uitgebreide
Glashiilte werd onlangs op voorstel van den mees
terknecht, schoon niet zonder groot bezwaar, het
besluit genomen deu Zondagsarbeid voortaan af
te schaffeu. De uitkomst van dien maatregel is
inderdaad opmerkelijk. In plaats van de gevreesde
materieele schade, heeft men sedert dien tijd een
vermeerdering der productie verkregen van eenige
duizenden flesschen,
Venlo, 24 September. Het aanleggen en be
straten van een nieuwen toegangsweg van
deze gemeente na.ir het slation van den staats
spoorweg, het aanleggen eener los-en ladingplaats
met bestrating, enz., ten behoeve van den staats
spoorweg, is aangenomen door den heer H. Bloe
men alhier, voor de som van 39,700.
1IV GrEZOIV DEN.
Mijnheer de Redacteur,
Heb de goedheid het volgende in uw blad op
te nemen.
Ik lees in de Leidsche Courant van heden
„Zooals reeds vroeger is medegedeeld, bestaat
het plan het Remonsirantsch seminarie te Am
sterdam naar Leiden te verplaatsen, en zou de
hoogleeraar Tideman zijn professoraat aan deze
inrichting wenschen neder to leggen. Dr. C. P.
Tiele, predikant bij de Reinoostraotsche gemeente
te Rotterdam, wordt thaus gezegd bestemd te zijn
de plaats van den geachten hoogleeraar in te
nemen."
Dat bericht is onwaar, en daar er niet bij ver
meld is, dat het uit een ander blad is overgeno
men, stel ik de redactie der L. C. er voor ver
antwoordelijk.
De hoogleeraar Tideman wenscht zijn profes
soraat niet neer te leggen; ieder weet uit de
vroegere berichten in de dagbladen, dat hij wer
kelijk om zijne zwakke gezondheid zijn ontslag
gevraagd heeft, dat hem ook verleend is. Dezer
dagen heeft men in alle couranten, ook in de
Leidsche, kunnen lezen, dat hem van rijkswege
pensioen is toegekend.
Doch dit daargelaten. Erger is wat volgt.
Een hoogleeiaar van het seminarie der Remon-
slrantscbe broederschap wordt niet door den ko
ning of zijn minister benoemd, maar gekozen in
eene vergadering vau de Remonstrantsche broeder
schap, samengesteld uit de predikanten en de af
gevaardigden der kerken.
Zulk eene vergadering tot verkiezing van een
hoogleeraar is nog niet gehouden. Derhalve is er
nog Diemand aangewezen om den hoogleeraar
Tideman te vervangen, op hot tijdstip dat zijn
outslag zal ingaan.
Er kon dus niet gezegd worden dat iemand tot
die betrekking nu reeds bestemd zou zijn of men
zou moeten aanuetnen dat hij die dit zegt zich
heeft, vergewist van de gezindheid en inzichten
van alle stemhebbende leden van bovengenoemde
vergadering.
En dan nog zou 't hoogst onbescheiden moeten
heeteu, wanneer men anticipeert op de vrije keuze
van die vergadering, en aan het publiek mede
deelt, wat in elk geval nog volstrekt niet vast
staat.
Doch bescheidenheid schijnt door sommige re
dactiën niet tol de maatschappelijke deugden ge
rekend te worden.
Uw Dienstw. Dr.,
H. C ROGGE.
Leiden, 25 Sept. 1872.
Goudsche Brieven.
Mijnheer de Redacteur!
Kleine beginselen hebben dikwerf groote ge
volgen. Dit ondervinden wij in ons stadje thans
op de duidelijkste wijze. Ik schreef u in der tijd
over het 600jarig jubilé van Gouda. Dit werd op
verschillende wijzen beoordeeld, volgens sommi
gen was het enkel een gelegenheid om het be
stuur der gemeente een blijk van sympathie te
geven, volgens andereu een middel om den eenigs-
zins verbroken vriendschapsband tussehen sommige
inwoners, ten gevolge der Aprilfeesten, te herstel
len. Men vond dan ook vurige voorstanders eveiials
bittere tegeuwerkers, die zich zelfs uiet ontzagen
iu publieke bladen onwaarheden te berichten.
Het feest had plaats en gelukte boven alle ver
wachting niet alieen, maar het blijkt thans ge
volgen te hebben, die niemand had verwacht.
Bij het orgauiseeren der nu afgeloopen tentoon
stelling van Goudsche oudheden, doorzochten de
leden der commissie de publieke gebouwen en
inrichtingen, waar vermoed werd dat iets gevon
den kon worden, en men wilde ook weteu of
het archief der stad iets opleverde. Wel had men
geen groote verwachting, want tweemaal is Gouda
totaal afgebrand en tnen rekeode dus op geen
oude schrifturen, daar bij een dier branden het
stadhuis verloreu ging. Men vergat echter dat
Gouda vroeger voor Holland was wat Salamanca
voor Spanje is. Op het kasteel van Gouda wer
den tot het einde der zestiende eeuw de charters
van Holland bewaard. Dit blijkt onder anderen
uit een besluit der Staten van Holland, genomen
in een vergaderiug gehouden te Dordrecht den
19 Juli 1571, waarin werd besloten om, „opening
„te krijgen van de charters van Holland op het
„slot te Gouda, daar men tot dezen tijd Diet heeft
„toe kunnen geraken, en dat men daar zal visi
teren alle de privilegiën, stukken en monumen
ten den lande van Holland aangaande, aldaar
„berustende, en dat men van dezelve zal maken
„inventaris en daarna kopieën van de voorname
„privilegiëo en zaken van 't gemeene land voor
schreven."
De inventaris noch de copieën werden ooit
gemaakt, maar het archief werd, volgens
van de Staten van Holland, in 1590 naail
Haag overgebracht, op voorwaarde dat alles
der terug inoest komen, hetgeen echter nool
geschied. Thans vraagt men zich af: „ls
het geheele archief naar den Haag overgebri
is het niet mogelijk dat alleen de stukken
algemeen belang zijn vervoerd, zoo als de bei
ling van het besluit van 1576 is?
Want het is thans gebleken dat er wel g,
lijk oud schrifturen aanwezig zijn, ofschoon
onbekend is wat zij bevatten; ze zijn niet gc
geld en het is daarom te hopen en te veraachl
dat belangrijke stukken te voorschijn zullen
men. Indien in 1590 alleen die stukkeu
den Haag zijn overgebracht „het gemeeDe k
rakende, dan zijn de overige op het kasteel
bleven en tijdens de slooping naar het stall
overgebracht. Deze stukken zullen du dooti
eD geregeld wordende Gemeenteraad
noodige gelden beschikbaar gesteld en meu
dat dit werk een man zal worden toevertrom]
grondig ervaren voor zulk eeu taak.
Een ander gevolg van ons jubilé is dat de tj
laugrijkste voorwerpen, die op de leutoonstellij
geëxposeerd waren en de stad of publieke it
richtingen toebehooreD, op ééne plaats zuil;
worden bewaard en aldus de kern is gezanj
waaruit later eeD plaatselijk museum zal vooil
komen. Ook particulieren hebben hunne tent»-.
gestelde voorwerpen óf geschonken óf in brink'
leen gegeven.
Een derde gevolg was dat men bij diega/e-l
geDheid wat beter te weten kwam welke wkatJ
ten onze stedelijke boekerij (Libry) bevat. Eeuel
inrichtiug, die thans volstrekt niet aan het don
beantwoordt omdat de localiteit zeer veel te wei.
sehen overlaat, omdat ze slechts 2, en wel 2 zee
ongeschikte uren in de week voor het publiek'
geopend is, en eindelijk, omdat er geen behoorlijke
catalogus bestaat en men dus niet weet water
is, soms niet waar het te vinden is. Hierin zal
nu ook verbetering komende Gemeenteraad
heelt ook daarvoor genoegzame gelden gegeven
en wij zullen binnen een zeker tijdperk eet
j catalogus bezitten.
Een inoeielijkheid is ontdekt, die voor 't oogeu-
blik niet uit den weg kan worden geruimd. Bij
de tentoonstelling waren zeer belangrijke voor
werpen manuscript-ediliëü uit de 15de en 't be-
1 gin der 16de eeuw, eigenhandig geschreven
stukken van groote mannen, die de eigendom der
Libry zijn en dus denkelijk aan het museum niet
kunnen worden afgestaan.
't Ware te wenschen dat de Gemeenteraad, di'.j
getoond heeft geene offers te schuwen waar het]
den vooruitgang van kunsten en vvetonschappes
geldt, deze drie inrichtingen: Museu'ji, Libry en
Archief tot eene eukele maakte; dr„t een der be
staande stadsgebouwen er toe werd ingericht om
alle drie in verschillende zalen: te bevatten of dat
daarvoor een speciaal gebouw werd daargestek
dat aan de boekerij eene grootere uitbreiding
werd gegeven door het EVaf.schaffen van werkei
van laleren en van don taatsten tijddat een
behoorlijk bezoldigd en ivskwaain beambte over
het geheel werd gesteld, en dal de boekerij iede-
ren dag, al ware het slechts gedurende eenige
uren, opengesteld werd, opdat ook Gouda's bur
gers even als die van andere llollandschesteden
de vruchten zouden k unnen genieten, die uit eene
welgeregelde biblïöf heek kunnen getrokkeD
worden. de V.
Greld- en Effectenmarlct.
bij
do
no
po
en
m
tu
bi.
fit
h(
Bi
bi
g<
O]
el
Amsterdam, van 16 tot 23 Sept. 1872.
De eerste ru,b; ziek van ons overzicht, de gel
markt, speelde de afgeloopen week de hoofdrol
en werd door -de fondsenmarkt trouw gesecon
deerd ziedaar met weinige woordeu weergege
ven wat de 'oeurs ons te aanschouwen gaf. Dit
maal ging de verhooging van den rentestand van
Noord-Duitsi jhland uit, eeu merkwaardig ver
schijnsel ze ker, daar Duitschland tegenwoordig
baadt in 't, geld. Vergeten wij echter niet dat,
zooals de Economist terecht opmerkt, de Duitscbe
geldmarl'zt niet gebaat is inet de schatten die in
's rijks Ka's zijn opgehoopt. Daarbij koint dat naar
het sc'jiijnt vele Duitscbe wissels iu betaling voor
de Fransche leeniDg zijn gegeven en nu deze vol
daan moeten worden het bedrag daarvan nu
tftver.s aan die markt wordt onttrokken. Het ge
volg, was dat de meeste, en althans de voor
naamste Duitsche Banken het disconto en de rente
voor beleening verhoogden, waarop ook de Bank
van Engeland hetzelfde deed en eindelijk ook
lieden de Nederlandsche Bank volgde, die trou
wens met hare berekening vau 3 pCt. disconto
en 3% pCt. rente voor beleening, nog steeds de
goedkoopste geldgeel'ster in Europa is. Wat het
geld op prolongatie betreft, in 't begin der week
Jiep bet van 5 op 6 pCt., doch wegens den groo-
ten toevoer die de reeds zeer ruime vraag verre
overtrof, kon zich die prijs niet handhaven, zoo-
Mat het den volgenden dag reeds voor 514 a 5 pCt.
iverkrijgbaar was, op welken prijs het tot hedea
ibleef.
De eerste indruk welke de rijzende geldmarkt
in de fondsenmarkt maakte was natuurlijk verre
van gunstig. Alle fondsen, zonder uitzondering
