DE VICTORIA REGIA,
13 Juli.
N0. *3811.
Zaterdag
A«. 1872.
STADS-BERICHTEN.
Feuilleton vau liet Leidsch
Dagblad".
'LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maandenƒ3.00.
Franco per postn 3°85-
Afzonderlijke Nommeran °-05*
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIKN.
Voor iederen regel/0.15.
Grootere letters naar de plaatsruimte die zij beslaan.
tt'Sl
«tlll
akort»''!
£ER De BURGEMEESTER, Hoofd van het Gemeente-
ilsmoeatuur van Beiden, doet te weten, dat aan den
m i 3ntvanger der directe belastingen alhier is ter hand
gesteld een, op den lOden dezer maand, invorderbaar
rerklaard kohier voor de belasting op het personeel,
lienstjaar 1872 en 1873, houdende aanslagen voor
Wijk G, terwijl ieder verplicht is zijnen aanslag, op
len bij de Wet bepaalden voet, te voldoen.
En wordt deze door plaatsing in de Leidsche Courant
a afgekondigd.
De Burgemeester voornoemd,
v. i). BRANDELER.
Leiden, 12 Juli 1872.
Lelden, 12 Juli.
De onlangs gehouden algemeeue vergadering
van .het Algemeene Nederïandsche Vredebond was
voor den algemeenen Secretaris, den heer Mr.
G. Belinfaute, het tijdstip om van de verrichtin
gen van het Bond een verslag uit te brengen. In
- der tijd vond uien daarvan ook in dit blad inel-
- ding gemaakt en men zal zich dan ook herin
neren dat daarin werd aangestipt eeD besluit tot
het uitgeven van door het Hoofdbestuur inge
wonnen adviezen over de vraag nopens Herzie-
ning van art. 56 der Grondwet.
Thans is die bundel bij gebroeders Belinfante
te 's-Gravenhage verschenen, getiteld: Adviezen
en beschouwingen over de vraag van Herziening van
art. 56 der Grondwet van Mr. P. van Bemmelen, Prof.
J. T. Buys, Prof. B. D. H. Teilegen, Mr. G. van Oos-
terwijk en Prof. G. VV. Vreede.
Het eigenaardige van den bundel is voor alles
dat deze zoo belangrijke zaak daarin grondig
behandeld wordt, en ten andere dat alle eenzij
digheid vermedeD is.
- Het Bond heeft zich niet uitsluitend gewend
tot autoriteiten die zijn bekende opvatting dezer
quaestie deelden, maar ook de tegenstanders van
- zijn theorie gehoord. Het licht schijut dus niet
van eene zijde, en dit is dunkt ons niet alleen
een groote verdienste van de brochure, maar dit
zal ook het practisch gevolg hebben, dat men
- zich een zuiver denkbeeld over dit vraagstuk
vorme, en dat wrijving van gedachten bevorderd
worde.
Is de brochure uit dit oogpunt reeds aanbeve-
- leeswaard, niet minder wegens de doorwrochte
- adviezen van genoemde rechtsgeleerden. Met de
meeste bereidvaardigheid gaven zij gehoor aan
de uitooodiging, om het verbond te willen voor-
lichten omtrent de twee volgende vragen:
1". Of, ter bevordering van den vrede, het recht
van oorlogsverklaring aan de goedkeuring der
Staten-Generaal behoort te worden onderworpen?
2°. Of dit in overeenstemming is te achten met
de beginselen van den conslilulioneelen regeeringsvorm
Ter inleidiDg der quaestie vangt de brochure
aan met de handelingen van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal over dit onderwerp bij de
Staatsbegrooting voor het dienstjaar 1871.
j opgave volgen, van degenen die dit examen vol-
l doende hebben afgelegd, naar volgorde van de
i behaalde cijfers: I. A. van Delden (Leiden), L.
j C. A. F. Lange (Delft), P. M. L. de Bruiju Prince
(D II. E Steinmetz (D M. H. van Hunsel (D.),
H. P. A. Bakker (D.), G. J. P. Valette (L.), T.
van Dissel (D.), C. J. do Jaager (D.), P. C. van
Vrijberghe de Coningh (D.), A. L. van Hasselt
(L.), I. C. van Hasselt, (L.), J. A. Hardeman (L.),
W. F. G. L. van Son, P. Bool (D.), J. J. Donner
(L.), Mr. G. L. Quien (D.), C. Vreede, VV. E. M.
S. Aernout (D.), Mr. S. A. d' Engelbronner (D.),
Mr. J. F. Jas (D.), N. J. Struick (D.), E. C. baron
Sweerts de Landas VVijborgh (D.), F. La Fontaine
(L.), A. van de Ven (D.), Mr. A. E. Elias, J. Ko
ning (D.), S. W. van der Ploeg (D.), Mr. J. J. W.
Scholten (D.), L. C. Welsink (D.), A. VV. Moor-
rees (D.), T. H. A. Florij (D.), D. K. A. van
Loghcm (L.), VV. H. Voute (D.), G. Arntzenius
(DH. J. Borgerhoff van den Bergh (D.), A. T.
Cock (L.), K. T. van Delden (L.), J. T. Hamaker
(L.), J. VV. G. van Steeden (D.), J. A. Zimmer (D.),
E. B. Masthoff (D.), J. Reesing, C. J. E. Wijnaendts
(L.), P. T. Couperus (D.), Mr. R. Z. Dannenbargh
(Li.) J. Knebel (L.), A. H. A. Labaar (D.), G. P.
H. van Maarseveeu (L.), J. B. Neumann (D.), J.
C. E. Tromp (D.), H. F. Veenstra (D.), P. VV. van
Berckel Bik (D.), K. E. C. Groen (D.), L. A. Mar
tens (L.), H. J. van der Plas (D.), J. Verschuir
(D.), Mr. A. VV. Blume (L.), A. K. Derx (D.),
J. R. Couperus (D.).
Nu het examen B. voor Oost-Iodisch ambte
naar is afgeloopen, laten wij hier een algemeene
Niet Dr. P. Gallandant Huet, zooals verkeer
delijk is gemeld, maar Dr. G. D. L. Huet, te
Amsterdam, is als eerste candidaat door Cura-
toreo der Hoogeschool te Leiden voorgedragen
ter benoemiüg tot hoogleeraar in de medicijnen.
(V. Cl.)
Een oppassend huisvader, bekwaam werkmau,
genaamd B., hier ter stede woonachtig, die aan
de werken van Holland op zijn smalst als steen
houwer arbeidzaam was, is, volgens ontvangen
bericht, gisterenmiddag van een 60 voet hoo-
gen steiger gevallen en op de plaats zelve over
leden.
Omtrent de Internationale Tentoonstelling, te
houden door de Hollandsche Maatschappij van
Landbouw, te 's-Gravenhage, van 21 tot en met
30 September 1872, bij gelogenheid van het25jarig
bestaan der Maatschappij, wordt medegedeeld, dat
de volgende belangrijke sommen aan prijzen zijn git-
geloofd Voor paarden 3819voor rundvee f 5060
voor schapen, varkens en geiten 2205voor
pluimvee 865; voor akker- en tuinbouw 3093;
voor boom- en bloeinkweekerij 2072 voor zui
velbereiding enz. 1667; voor werktuigen 3033-;
voor dierenbescherming 306; gezamenlijke uit-
loving 22,200.
Alle aangiften van inzending moeten vóór Don
derdag 15 Augustus 1872 worden gedaan: door
inzenders binnen Noord en Zuid-Holland aan den
secretaris der Afdeeling waartoe zij behooren,; of
waaronder zij woonachtig zijnen door inzenders
buiten de provinciën Noord- eo Zuid-Holland aan
den secretaris der Hollandsche Maatschappij van
Landbouw, den heer P. F. L. Waldeck, te Loos
duinen, bij 's-Gravenhage.
Bij gelegenheid der tentoonstelling zal, evenals
vroeger, eene verloting tegen 1 het lot worden
gehouden.
Na afloop der algemeene vergadering zal een
gemeenschappelijke maaltijd op het Groot Stede
lijk Badhuis te Scheveningen worden gehouden,
tegen 3 per hoofd, met inbegrip van een halve
flesch wijn. Indien leden der Afdeelingen daaraap
verlangen deel te nemen, moeten zij hiervan op
gave doen vóór 23 September e. k., aan den heer
Waldeck.
Naar men verneemt, is de commissie, belast
met het toezicht en beheer over het Geuzen-ge-
sticht Wilhelmus van NassauweD, te Brielle, voor
nemens om het voorloopig te doen bewonen door
gehuwde lieden, die de geschiktheid bezitten, bij
het in werking stellen, de betrekking van vader
en moeder waar te nemen.
Het bestuur der Gentsche maatschappij van
Nederïandsche letterkunde en geschiedenis: „de
taal is gansch liet volk", heeft aan de verschil
lende zustervereenigingen en letterkundigen in
België en Nederland uitnoodigingen gericht, ter
bijwoning van een feest, den 28sten Juli aanst.
te Gent te geven. Dat feest, gewijd aau de her
denking van den 25sten jaardag van 't afsterven
des dichters Ledeganck, zal bestaan in een „let
ter- en toonkundige zitting" in het Stadhuis, een
optocht naar het graf van den genialen dichter
te St.-Amandsberg, en een banket der feestge-
nooten.
Ter kennis van belanghebbenden wordt ge
bracht, dat in het westelijk IJ, tusschen de
Voorzaau en Amsterdam, zandstortiDgen worden
aangebracht in de lijn van den zuidelijken dijk
van het Noordzeekanaal.
De richting dier zandstortingen wordt aange
duid door tonbaken op de einden, en bleesbaken,
vastgehecht aan ingeheide palen over de volle
lengte, op omstreeks 100 meter onderlingen afstand.
Het scheepsvaarwator loopt tusschen de beide
tonbaken, benoorden van de Amsterdamsche tón,
wijders tusschen die in den mond van de Voor-
zaan gesteld.
De Minister van Binnenlandsche Zaken brengt
ter algemeene kennis, dat in de maand Septem
ber aanstaande gelegenheid zal worden gegeven
tot het afleggen der examens ter verkrijging van
het diplotna, of van acten van bevoegdheid als
arts, hulp apotheker of apotheker, in art. 16
vermeld.
De dagen waarop en de plaatsen waar de
voormelde examens worden afgenomen, zullen
nader bekend gemaakt.
Hun, die tot de examens wenschen te worden
toegelaten, wordt verzocht daarvan vóór 20 Au
gustus e. k. schriftelijk opgave te doen aan den
voorzitter der commissie van examen: voor het
natuurkundig examen, den hoogleeraar Dr. C.
A. J. A. Oudemans, te Amsterdamvoor het ge
neeskundig examen den hoogleeraar Dr. G. J.
Loncq C.J.zn., te Utrecht; en voor het examen
van hulp-apotheker en apotheker, den hoogleeraar
Dr. J. W. Gunoing, te Amsterdam.
De Minister van Oorlog;
Ontvangen hebbende een aantal requesten,
waarbij door of ten behoeve van milicien-verlof
gangers vrijstelling wordt verzocht van het op
komen onder de wapenen voor de eerlang te
houden najaars-oefeningen
Brengt, bij deze, ter keDnis van de adressan
ten, dat de belangen van den dienst niet toela
ten in hnn verzoek te bewilligen.
Te dezer gelegenheid worden de betrokken
miliciens herinnerd, dat zij, die wegens ziekte
niet op den bepaalden dag onder de wapenen
komen, overeenkomstig de daaromtrent bestaande
voorschriften, zich na hunne herstelling bij hun
corps zullen moeten vervoegen, ten einde alsnog
gedurende vier weken in den wapenhandel te
worden geoefend.
De correspondentie van en voor Rusland, Por
tugal, de Azorische eilanden, Madeira en Con-
stantinopel is, bij verzending over Duitschland, in
het vervolg aan de navolgende voorwaarden on
derworpen
De frankeering der gewone brieven is in de
beide richtingen vrijwillig tot bestemming.
Het port bedraagt:
a. voor gefrankeerde brieven naar Rusland en
ConstantiDopel 20 cent per 15 grammen en voor
ongefrankeerde brieven vandaar afkomstig 35 cent
per 15 grammen;
b. voor gefrankeerde brieven naar Portugal, de
Azorische eilanden en Madeira 25 cent pél? 10
grammen en voor ongefrankeerde brieven van
daar afkomstig 40 cent per 10 grammen.
De gedrukte stukken en monsters van koop
waren zijn aan eene gedwongeno l'rankeering
onderworpen.
Het port bedraagt
a. voor Rusland, 6£ cent per 50 grarhmeü;
b. voor Portugal, de Azorische eilanden'en'Ma
deira, 8 cent per 40 grammen;
c. voor Constantinopel, 8 cent per 60 gratWmen.
Tegen vooruitbetaling van het port der gefran
keerde brieven, en een vast reebt van 10 cent
kunnen de brieven naar bovengemelde landen
aangeteekend verzonden worden.
De correspondentie voor Portugal, de Azorische
eilanden, Madeira en Constantinopel die men
laogs den hierboven vermelden weg wensebt te
verzenden, moet op het adres voorzien zijn van
de aanwijzing „Over Duitschland".
Z. M. heeft aan Mr. J. G. Everwijn, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend als borgemeester
der gemeente Culenborg.
Z. M. heeft aan J. Blohm, kapit. van het Bam-
burgsche stoomschip Minerva, als blijk van Zr.
DOOR
11. W I T X E.
III. De Plant.
Na het bovenmedegedeelde zal het zeker niet
te onpas zijn, hier het een en aDder te laten
volgen betreffende de Victoria regia, als
plant, in 't algemeen, waarop ik dan eenige bij
zonderheden, hare ODtwikkelingin den Leidschen
Akademietuin betreffende, zal doen volgen,
't Spreekt vanzelf dat ik mij hier uitsluitend
tot datgene zal t epalen, wat gerekend kan wor-
deu de belangstelling van iedereen te kunnen
wekken, en al het overige onopgemerkt zal
laten.
De Victoria regia werd tot hiertoe uitslui
tend in het tropisch gedeelte van Z.-Amerika ge-
vODden. Haar gebied schijnt zich uit te strekken
van p. m. 7° N. Br. in Britsch Guyana, tot onge
veer 25° Z. Br. in Paraguay, hoewel 't nog niet vol
komen zeker is of de aldaar, zoomede in de
provincie Corientes gevondene wel dezelfde, of mo
gelijk eene andere, daaraan verwante soort is. Dit
laatste gevoeleD, vroeger door enkelen geopperd,
wordt echter door Baillon, die zich kortelings
met het onderzoek dezer planteu bezig hield, niet
gedeeld. Hoewel ze ook in enkele andere ri
vieren wordt aangetroffen, blijkt toch het gebied
van den Amazonenstroom haar hoofdzetel te zijn
Deze rivier trouwens doorsnijdt Z.-Amerika in
de geheele breedte, terwijl een aantal grootere
rivieren, elk in een aantal takken gesplitst, daarin,
vooral ten Zuiden, nitloopen. De vermoedelijke
reden waarom zij meer sporadisch dan algemeen
verspreid schijnt voor te komen, tengevolge
waarvan zij, hoe in 't oog loopend ook, zoolang
aan den speurenden blik der natuurkundige
reizigers ontsnapte, heb ik reeds vroeger vermeld.
Wanneer men dus zegt dat zij in den Amazonen-
stroom thuis behoort, wordt daarmede eigenlijk
het Amazouengebied bedoeld, en moet men het
Dog wel in dien zin opnemen dat men daarmede
een bepaald gedeelte van Zuid-Amerika op 't
oog heelt, waarin zij op groote afstanden ver
spreid wordt aangetroffen.
Men is het er niet geheel over eens of men de
Victoria moet beschouwen als een éénjarig
gewas d. i. een zoodanig dat van zaad op
komt, zich volkomen ontwikkelt, bloeit, zaden
voortbrengt en sterft, alles binnen 3 a 8 maanden
of als eene overblijvende plant, n. 1. die in't najaar
wel tot aan den grond afsterft, maar elk voor
jaar weder uit de in den grond verborgen en
voortlevende stengelorganen te voorschijn komt.
't Is waar dat men er op enkele plaatsen, dank
zij de oplettendste zorg, in geslaagd is haar, né
den bloei, ook des winters over te houden, het
welk sommigen aanleiding geeft om haar, als
oorspronkelijk „overblijvend" te beschouwen. Men
moet hierbij echter niet uit het oog verliezen dat
een ervaren kweeker in staat is, om, door doel
matige zorg, elk éénjarig gewas over te houden,
zoodat die exceptionele gevallen ter zake niets
bewijzeD, terwijl bovendien het getal vergeefsche
pogingen daartoe niet gering is. Hier komt nog
bij dat, naar 't gene de Gentsche llortulanus van
Hullk, die daar indertijd in slaagde, mij mededeelde,
de overgehoudene plant in den volgendeu zomer,
ja, een paar weken vroeger bloeit, maar dan
veel zwakker blijft dan die welke opnieuw uit
zaad gekweekt zijn; terwijl die integendeel, ware
de plant van nature overblijvend, dén aanzien
lijk sterker zou moeten zijo; bovendien pleit de
buitengemeen snelle outwikkeling en de vroege
bloei zeer voor de meaning dat ze éénjarig is.
Dat ze aan onze gewone Nymphen.die over.
blijveod zijo, verwant is, bewijst niets voor het
tegeudeel, want veel nader toch bleek ze aan
het geslacht Euryale verwant te zijn, en de
Euryale ferox is éénjarig.
Men behoort dus in. i. de Victoria tot de
éénjarige planten te rekenen, zooals ze dan trou
wens overal als eene éénjarige plant behandeld
wordt.
Ze wordt in het voorjaar (eigenlijk nog vroe
ger) gezaaid, en sterft tegen den daarop volgen
den winter.
Wanneer men de zaadkorrel ziet, zou men
zeker niet vermoeden dat deze de kiem van eene
plant bevat, die in weinige maanden zulk een
verbazenden omvang bereikt. Die zaadkorrel toch
is niet grooter dan eene erwt, ze is zwart en
vrij hard.
Om te ontkiemen vereischen die zadeo, die na
tuurlijk iu slijk, onder water moeten gezaaid
worden, eene vrij ho'oge temperatuur ed wel van
80° 90° Fahr. Onder deze omstandigheid wil
men dat versch ingezamelde zaden reeds na ver
loop van vier weken ontkiemen die eohteb een
In onze Victoria-kas zijn ongekiomJe zaadkorrels tor bezig-
tiging gesteld. 3 -
