door hem zelf benoemde ambtenaren. Maar vendien geeft deze praktijk in zake het huwe- k tot groote misbruiken aanleiding, daar de estelijkbeid op deze wijze huwelijken tegen ,ar zin kan bemoeilijken en zelfs verhinderen. de laatste jaren was dientengevolge dan ook ïds een soort van nood-burgerlijk-huwelijk in- voerd voor geval een geestelijke de voltrek- ag weigerde. Maar bij den invloed, dien de rders, vooral de katholieke, op huune schapen oefenen, zal men begrijpen, dat zulk een hulp- latregel lang niet voldoende is omdat velen geen gebruik van durven maken. De behoefte aan een verandering doet zich nog 9 te sterker gevoelen, nu Elzas-Lotharingen het Duitsche rijk zijn gevoegd. Deze worden :h, evenals de Rijn-provincie, beheerscht door Fransche codecivil, volgens welke alle tus- lenkomst der geestelijkheid in de akten van n burgerlijken stand verboden is. Het is te pen, dat de overwegingen van het gouverne- mt nu inderdaad eens mogen leiden tot het iienen van een ontwerp, waardoor verbetering irdt gebracht in den toestand, die reeds sinds ir en dag het onderwerp van critiek en klach- i heeh uitgemaakt. Te Munchen is den 5den Juli de heer Loos, rtsbisschop van Utrecht, aangekomen in gezel- lap van den kanunnik van Vlooten. Hij werd a het station afgehaald door deu groot-ceremo- smeester des konings, prof. Friedrich en andere rkelijke en staatkundige autoriteiten. Het doel ne r reize is zooals men weet om de oud-ka ilieke aartsbisschoppelijke functies waar te men, kinderen bet vormsel toe te dienen, ige geestelijken te wijden, enz. enz. Oostenr,-Hoiig. Monarchie. Triple-Alliantie. De jicht van Stremayr. De feudaal-clericale bladen gaan steeds voort, a de meeuiug voedsel te geven alsof er plan itond tot een triple-alliantie tusschen Pruisen, stenrijk en Italië tegen Rusland. Daarbij wordt a te kennen gegeven, dat het eigenlijke doel, ir Bismarck hiermede beoogd, is een „kamp ;en het pausdom". Ook Andrassy schijnt bier- i volgens het Vaterland niet afkeerig te zijn, 4r hij op 12 Juli in zijn antwoord aan de tholieke deputatie de meening heeft geuit, dat achting en liefde, waarmede de ltaliaan9cbe ;eenng Pius IX omgeeft, bewonderenswaardig Evenzoo heeft von Beust zich vroeger uitge- en. Maar pas op, roept het clericale blad uit, )dra gij u door een nauwe aansluiting de andschap van Rusland op den hals haalt, taart Frankrijk zich aan de zijde dier mogend- id. Op een andere plaats uit het Vaterland de ireiging: „Wij, wij willen niet, dat Oostenrijk a Judas-loou verwervel" Waarlijk de clericale iden in alle landen zijn tegenwoordig wel te klagen wegens de moeite die zij zich moeten ven om hunnen paus tegen alle wezenlijke en nkbeeldige gevaren te beschermen. De Miuister van Onderwijs, Stremayr, lijdt sinds lige weken aan de jicht en zal daardoor waar- ujnlijk nog langen tijd genoodzaakt zijn, het 1 of zijn kamer te houden. Wie weet of deze /aal deu minister geen welkom voorwendsel om de regeling van den toestand der Oud- tholieken eu de verhouding tot het Vaticaan >ar geheel in deu steek te laten. Zwitserland. Werkzaamheden van de bondsvergadering. De Zwitsersche bondsvergadering, die eenige gen geleden bij elkander is gekomen, heeft zich it drie hoofd-quaesties bezig te honden. J oor eerst moet meerdere eenheid gebracht wor- n in het recht der burgers om aan de volks- miningen deel te nemen. Voor de medewerking benoeming van leden der vertegenwoordiging irdt de ouderdom van 20 jaren vereischt. Doch ir de deelneming aan een plebisciet is in ieder □ton afzonderlijk de leeltijd vastgesteld, zoodat varieert van 17 tot 25 jaren. Verder kunnen sommige kantons le faillieten mede stemmen andere niet. Deze verschilpunten zal men chten uit den weg te ruimen. Ten tweede zal de vertegenwoordiging zich tig houden met een nieuwe indeeling der kies- tricten, daar de volkstelling van 1870 een toe- nnng der inwoners heeft aangegeven, die de rkiezing van 10 nieuwe leden in den naliona raad ten gevolge moet hebben. Eindelijk zal, vooral met het oog op deu St. thard-spoorweg, de bevoegdheid van den bonds- id in zake de spoorwegen uitgebreid worden. ior de wet van 1852 staan deze nagenoeg on- r het uitsluitend beheer der kantons. Met de behandeling van het laatste punt heeft nationale raad reeds een aanvang gemaakt. België. Een kinderachtige polemiek. Dei clericale bladen, Journal ie Bruzelles, Courier Bruxelles, Bien public enz. trachteu op alle mo- Ljke wijzen de geleden nederlaag bij de ge- entera,ids-verkiezingen te verbloemen. De In- oendauce vult dagelijks een of twee zijner ko lommen om hen te bestrijden. Het lust ons niet, de argumenten voor en tegen weder te geven, daar zij aan de zaak niets veranderen. Het feit blijft waar, dat Antwerpen, Leuven en Namen van clericaal liberaal zijn geworden; dat daar entegen Nivelles en Uccle in omgekeerden zin zijn veranderd; dat de liberale meerderheid zich gehandhaafd heeft of grooter is geworden in Brus sel, Gent, Luik, Mechelen, Tongeren en vele andere gemeenten van minder beteekenis; dat zij eenigs- zins is afgenomen, rnaar toch nog meerderheid blijft, in Verviers en Brugge; dat eindelijk in de kleine gemeenten de clericalen zoowel als de liberalen overwinningen hebben behaald. Dit zijn de feiten; en wij noemen de dagbladen van beide partijen even kinderachtig die sedert den 1 Juli dag aan dag hun best doen om elkander door allerlei listige wendingen een gemeente- raadslidje in verbeelding af te kapen, zonder dat één gemeenteraad er in werkelijkheid door ge wijzigd wordt. TKRKIJIRAM Al R N' Versailles, 6 Juli. De Nationale Vergadering heeft met 431 tegen 278 stemmen het amendement van den heer Casimir Périer, om eeue belasting van 8 püt. van de winsten van alle handelsom- zettingeu te heffen, verworpen. New-York, 7 Juli. Gedurende de afgeloopen week zijn hier 1569 personen gestorven. Tweehonderd personen zijn hier overleden aan zonnesteken. Lyon, 7 Juli. De toontoonstelling is heden al hier geopend door den minister Lefranc, die in zijne openingsrede de afwezigheid betreurde van den minister van koophandel, omdat deze, beter dau luj (Lefrauc), die belangen van de tentoon stelling vertegenwoordigt. „Evenwel" zeide de heer Lefranc „vertegenwoordig ik op meer alge- meeue wijze de groote belangen welke bij deze tentoonstelling betrokken zijn, en doethet mij daar om genoegen te kunnen constateeren, dat het land zich thans heeft te verheugen in vrede en orde, die twee hoofdvoorwaarden, even belangrijk als de arbeid zelf, voorde opbeuring van Frankrijk" De minister bracht voorts hulde aan de staat kunde van Thiers, die onvermoeid werkzaam is tot bevestiging van de vrijheid en van de repu bliek. Darmstadt, 7 Juli. Heden is de algemeene vergadering van het Volksbildungsverein door Schulze-Delitscli geopend. Prins Lodewijk vau Hessen, benevens de ministers von Lindelof en von Betchold waren tegenwoordig. Berlin, 8 Juli. De aartsbisschop van Utrecht, die Vrijdagavond laat te Munchen aangekomen is, hield gisteren onder grooten toevloed der be volking eene godsdienstoefening, en diende het vormsel toe. De apostolische aanspraak aan de geestelijk heid en de te vormen geloovigen werd namens deu aartsbisschop door prof. Friedrich gehouden, die met grooten bijval werd aangehoord. Parijs, 8 Juli. Het tractaat met Duitschland is gisteren geratificeerd. De minister van finantiën zal heden een wets ontwerp indienen om de regeering te machtigen eene leeniug te sluiten op het tijdstip en onder de voorwaarden, die haar goeddunken. Londen, 8 Juli. De metselaarsgezellen hebben de schikking met de bazen aangenomen op de volgende grondslagengemiddelde werktijd van 51'/i uur per week en loon van 81/, pence per uur. De timmerlieden hebben de hun gedane voorstellen nog niet aangenomen. Aan de Times wordt uit Parijs gemeld, dat Duitschland aan de vier mogendheden, die het recht van veto bij de verkiezing van een Paus hebben, heeft gevraagd of eene overeenstemming mogelijk is aangaande de voorwaarden, welke voor het toekomstig conclave zullen gelden. Drie der genoemde mogendheden hebben een gunstig antwoord gegeven, maar de vierde mogendheid heeft, uit aanmerking van ontijdigheid, afwijzend geantwoord. Gemeenteraad. Rapport van de heeren Mrs. C. Cock, J. T. Buys, en J. E. Goudsmit, gecommitteerden uit den Gemeenteraad in zake de superintendentie over het Gereformeerde Heilige Geest- of Arme Wees- en Einderhuis. (Vervolg.) Aan gecommitteerdeu uit den Kerkeraad werd het volgende schrijven gezonden. Leiden, 18 September 1871. Aan de Heeren Joh. Drost, Mr. H. P. van Kaathovkn en W. Werst, gecommitteer den uit den Kerkeraad in zake van het Weeshuis. Mijne Heeren. In de op 3 Juli teu mijnen huize gehouden bij eenkomst van gecommitteerdeu in zake van het Weeshuis werd besloten onze nadere couferentiën uit te stellen tot September eu inmiddels van den vacanlietijd gebruik te maken om te trachten van weerskanten meer licht le erlangen zoowel aan gaande den oorsprong en verdere geschiedenis van dat Weeshuis als ten aanzien van de vraag, óf en zoo ja hoe de wensch van den Kerkeraad omtrent overdracht van superintendentie met de rechten en belangen van de burgerlijke gemeente zoude kuuuen worden overgebracht. Mijne mede-gecommitteerden uit den Gemeente raad en ik, thans bereid de conferentie van Juli voort te zetten, hebben elkander dezer dagen de uitkomsten van hunne verdere nasporingen en overwegingen medegedeeld, en naar aanleiding' daarvan het standpunt besproken, dat naar hun inzien in de Weeshiiis-quaestie.althansvoorsbands, door de burgerlijke gemeente zoude behooreu te worden ingenomen. Alvorens nu tot eene tweede bijeenkomst uit te noodigen, hebben zij gemeend U door mijne tusschen komst met een enkel woord op de hoogte te moeten brengen van het resultaat onzer besprekingen, niet omdat dit resultaat voor ons reeds onveranderlijk zoude vaststaan, maar eenvoudig om eene vruchtbare discussie in onze tweede bijeenkomst mogelijk te maken. Wij vreezen toch dat, wanneer wij met de mededee- ling van dat standpunt wachten tot het monde ling kan worden ontwikkeld, de vergadering niet geheel voorbereid zal zijn op eene grondige dis cussie daarover; terwijl omgekeerd, wanneer de hoofdargumeuten, op welke men zich van beide kanten beroept, vooraf bekend gemaakt en over wogen zijn, onze tweede confereutie vrij gemak kelijk tot eenig resultaat, welk dan ook, leiden zal. Uitgaande van deze overweging ben ik zoo vrij het volgende onder Uwe aandacht te brengen: I. De gecommitteerden uit deu Gemeenteraad zijn er niet in geslaagd eenig stuk te vinden waaruit blijken kan wie het Weeshuis gesticht heeft en aan wie de eigendom van dat gesticht toekomt. Alle stukken welke onder hunne oogen kwamen, verklaren zich slechts omtreut hel beheer van het Weeshuis, en wel alle in dien zin, dat althans sedert de dagen der Hervorming van vroeger blijkt niets het beheer uitsluitend heeft berust bij het siedelijk gezag, zonder dat ooit de Hervormde Kerk in dat beheer is gekend of ook maar heeft beweerd dat het gekend moest wor den. Lettende op dit eeuwenoude feit, moeten gecommitteerde raadsleden noodzakelijk conclu- deeren, dat, welke ook de uitsluitende bestemming zij van liet Weeshuis, dit huis wel niet anders kan worden aangemerkt dau als eene zuiver bur gerlijke instelling in den zin van artikel 2 Ira a der Armenwet. Immers om het hier bedoelde gesticht te maken tot eeue zuiver kerkelijke of ook maar tot eene gemengde instelling van weldadig heid, zou er moeten blijken 't zij van het uitslui tend beheer 't zij althans van het medebeheer der Kerk, en juist dit blijkt nergens. De gecommit teerde raadsleden betwisten niet de mogelijkheid dat het vroeger anders geweest zij, maar bewe ren enkel dit: dat zij, volgens wie de toestand, welke feitelijk sedert meer dan drie eeuwen voortduurt, met het recht in strijd is, het bewijs voor die stelling leveren moeten. De eerste vraag is dus: of gecommitteerden uit den Kerkeraad er in geslaagd ziju stukken te vinden, welke be wijzen 't zij dat de feitelijke toestand niet ge weest is als hierboven werd opgegeven, 't zij dat die toestand niet overeenkwam met hetgeen eer tijds rechtens bestond. II. Mocht die vraag ontkennend beantwoord worden en de Uoinmisie uit den Kerkeraad evenmin als wij in staat aan te toonen, dat de feitelijke toestand een onrechtmatige is met ons dien feitelijken toestand willen eerbiedigen en dus erkennen, dat het Weeshuis werkelijk is eene zuiver burgeilijke instelling van welda digheid, dan rijst in de tweede plaats de vraag, of de burgerlijke gemeente bevoegd zou zijn het beheer van die instelling aan den Kerkeraad over te dragen? Wij voor ons betwijfelen dit, eu wel om het voorschrilt van art. 147 Gemeen tewet, houdende dat de leden en beambten van de godshuizen door den raad benoemd worden, „voor zoover do benoeming niet aan anderen behoort." Immers daar de aangehaalde uitzonde ring niet bestaat voor het Weeshuis, zoo is de Raad door de wet zelve belast met de benoe ming o. a. van Regenten, en dus ook, naar de beginselen van publiek recht, onbevoegd dat recht van benoeming aan anderen over te dragen. Een Koninklijk Besluit van 12 December 1851 be sliste dan ook, dat een Gemeenteraad, door de wet geroepen tot b.noeming van regenten over eene liefdadige instelling, zich daaraan niet kan onttrekken noch zich bij overeenkomst daario kan laten binden. Kennen gecommitteerden uit den Kerkeraad eeu middel om dit wettelijk be zwaar uit den weg te ruimen? III. Aangenomen dat dit middel gevonden en dus het recht van den Raad, om te doen wat men van hem verlangt, erkend worde, welke geldende motieven en dit is eindelijk de derde vraag kunnen er dan voor de burgerlijke ge meente bestaan om van hare zoogenaamde super intendentie af te zien? Wij erkennen volmondig het oneigenaardige van den tegenvvoordigen toe stand, maar naar ons inzien ligt die oneigen aardigheid veel meer in liet feit, dat een wees huis, slechts voor één Kerkgenootschap bestaande, uit de algemeene kas wordt onderhouden, dan in de superintendentie, welke door het geldelijk belang van de burgerlijke gemeonte bij het be heer van het weeshuis op voldoende wijze ver klaard eu gerechtvaardigd wordt. Afgescheiden van alle wettelijke bezwaren achten wij dus de inwilliging van den door den Kerkeraad uitge sproken wensch weinig gemotiveerd, zoolang al thans aan de subsidiën wordt vastgehouden. Ziedaar, Mijne Heeren, het standpunt dat door gecommitteerden uit den Gemeenteraad, voor het oogenblik althans, wordt ingenomen. Het kan zij11 dat ik op punten van ondergeschikt belangde mee ning van mijne medegecommitteeerden niet vol komen zuiver teruggeef, maar in hoofdzuak ver trouw ik ook hun gevoelen te hebben uitgespro-i ken. Wanneer de overwegingen, waartoe dit, trouwens geheel oflicieuse schrijven U mocht aanleiding geven, tot eenige beslissing hebben ge leid, blijven wij Uwe voorstellen te gemoet zien omtrent tijd eu plaats van eene tweede bijeen komst. Gaarne zagen wij die echter tot half Oc tober uitgesteld, omdat een onzer medegecommit teerden eerlang voor eenige weken van huis gaat. Mochten U stukken of overwegingen voorkomen, welke naar Uw oordeel do hierboven ontwikkelde bezwaren oplossen, of wel is U een middel be kend dat de in beginsel samenstemmende wen- schen van Kerkeraad en burgerlijke gemeente bevredigt en waarbij die bezwaren niet geldeu, dan houden wij ons voor voorafgaande mededeeling natuurlijk zeer aau bevolen, opdat, geheel iu over eenstemming met het doel van dit schrijven, het samenspraken iu onze tweede bijeenkomst tot eenig resultaat moge kunen leiden. Ontvangt Mijne Heeren, de betuiging van mijne bijzondere hoogachting. Uw Dienstw. Dienaar, J. T. BU1JS. Door verschillende omstandigheden moest het antwoord op het bovenstaande schrijven tot 1 Ja nuari 1872 achterwege blijven. Op dien dag ont vingen wij van gecommitteerden uit den kerke raad de volgende uitvoerige missive. (Wordt vervolgd). GEVEILDE PERCEELEN. Gehouden verkooping aan den Burg alhier op Zaterdag 6 Juli, ten overstaan van den Notaris A. J. Rijshouwer: N'. 1. Een huis en erf, waariu de timmermans- affaire wordt uitgeoefend, aan den Ouden Singel omtrent de Zandstraat, N". 162, Wijk V, N°. 382, Sectie B, N°. 918; kooper J. C. Duyser q. qvoor 1900. N'. 2. Een huis en erf aau de Oostzijde van de Middelste Gracht, N°. 97, Wijk VII, N°. 579, Sectie I, N°. 800; in bod gebracht op 1200; niet afgeslageu. AlarUtbei-ieliten. Amsterdam, 8 Juli. Jarige Galatz 180/82; Gebr. Taganrog 160; mindere dito 165; October 176/77. Raapolie zes weken per 100 kg. 43; vliegend 41 ft, 2; Mei 1878 41ft; Sept., Oct., Nov., Dec., 40#, ft. Lijnolie zes weken 42; vliegend 40H; Sept., Oct., Nov., Dec. 39ft. Raapkoeken per- 1000 kg. 80, 88. Lijnkoeken per 100 kg. lift, 13ft. Koolzaad Oct. per 2000 kg. 400. LAATSTE BERICHTEN. 's Gravknhagb, 8 Juli. Z. M. de Koning zal zich eerstdaags onder den naam van graaf vau Buuren op reis naar Zwitserland begeven. Gi8tercuavond is de markies de Gabriac, Fransch gezaut aan ons Hof, iu het Hotel Paulez met zijne familie aaugekomen. Heden is aan het gebouw van het provin ciaal bestuur alhier aanbesteed: 1°. De uitvoering van de vereischte vernieu wingen en herstellingen aan de Rijksrivier- en oeverwerken gelegen in de rivieren de Nieuwe Maas, het Scheur, deu Hartel en het Spui, iD de. provincie Zuid-Holland, en het onderhoud dier werken, ingaande met den dag van de goedkeu ring der besteding eu eindigende 30 Juni 1878. Minste inschrijver was de heer O. Roskam te Sliedrecht, voor f 8888. 2°. Het onderhouden vau 's Rijks oeverwerken liggende ter weerszijden der havens te Hellevoet- sluis en van de beide Hoornsche hoofden aan den Ouden Hoornschen zeedijk in de provincie Zuid-Holland, ingaande met den dag van de goed keuring der besteding en eindigende 30 JuDi 1873. Hiervoor was het minst ingeschreven door deu heer F. vau der Vlugt te Hardinxveld voor f2888. Heden is naar het huis van arrest alhier overgebracht de publieke vrouw V., die ten na- deele van een heer, die haar een bezoek had gebracht, twee bankbiljetten, 1 van f 60 en 1 van f 40, had ontvreemd. Amsterdam, 8 Juli. Gisterenavond te kwart voor elven ongeveer heeft zich in het Westen eeu prachtig noorderlicht vertoond. Het stoomschip Conrad is deu 7deu Juli te Port-Said aangekomen. Alles wel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1872 | | pagina 3