maar door gansch Nederland worden erkend'
men moet trachten een nationaal gedenkteeken
te stichten en daarom de plaatselijke commissie
alhier niet uitsluitend uit leden der Kiezersver-
eeniging moet bestaan.
Aan het bestuur is dientengevolge opgedragen
om zich als kern eener plaatselijke commissie te
vestigen, den heer Mr. G. A. de Raadt, burge
meester van Dordrecht, beleefdelijk te verzoeken
het voorzitterschap dier commissie op zich te
nemen, en in overleg met dien heer de plaatselijke
commissie aan te vullen, die zich daarna bij de
centrale commissie van 50 leden, onlangs te
's-Gravenhage benoemd, zal aansluiten.
Hedennacht omstreeks 12 uren ontstond er
brand in de stoomhoutzaagfabriek van den heer
J. M. van der Made Dz. te Klundert. Bedoelde
fabriek, nabijzijnde groote houtloods en voorraad
hout benevens verschillende naburige woonhui
zen zijn totaal afgebrand. De brandweer van de
Klundert, versterkt door de toegesnelde brand
spuiten van Zevenbergen en Moerdijk, hebben
dapper gewerkt en daardoor nog grooter onheil
voorkomen, daar de wind de vlammen en von
ken naar de Hervormde kerk joeg, welke daar
door ook begon te branden, doch gelukkig werd
gebluscht.
Utrecht, 19 Juni. Het 26ste landhuishoudkundig
congres werd Dinsdag-avond alhier in het gebouw
voor kunsten en wetenschappen geopend. De
eere-voorzitter, de commissaris der provincie, de
heer E. C. H. v. Doorn hield eene openingsrede.
Daarna werd een aanvang gemaakt met de werk
zaamheden, bestaande in het vormen der afdee-
lingen. Gisterenochtend kwamen deze te 9 uren
bijeen ter behandeling van de aan de orde ge
stelde punten, terwijl te 12 uren do eerste alge-
meeue vergadering gehouden werd, die door den
voorzitter, den heer Boer, met een toespraak
geopend werd.
Inmiddels zijn in de Maliebaan door de zorg
van het hoofdbestuur van het genootschap voor
landbouw en kruidkunde de beide aangekondigde
tentoonstellingen geopend.
Zoowel de tentoonstelling van vee, in de daartoe
door hare ruimte en schaduwrijkheid bijzonder
geschikte Maliebaan, als de met zorg geschikte
tentoonstelling van bloemen, voortbrengselen der
zuivelbereiding, landbouwwerktuigen, enz., mogen
goed geslaagd heeten. Onder de tentoongestelde
dieren komen voorhengsten 83, merriën of ruins
73, veulens 14, spannen paarden 6, stieren 15,
koeien 6, vaarzen 4, pinken 8, kalveren S, spring-
rammen 18, ooien 8, ramlammeren 12, ooilam
men 4, beeren 2, geiten 1, vette ossen 2, gemeste
kalveren 2, vette hamels 2, toornen kippen 6,
toornen eenden 2, verzameling duiven en pluim
gedierte 3, terwijl nog ter opluistering zijn inge
zonden 13 paarden, eenige veulens, 12 stuks vee,
ooien met lammeren, geit met lammeren, kippen,
twee honden, enz.
Utrecht, 20 Juni. Het alhier loopende gerucht,
als zoude de ex-keizer van Frankrijk deze ge
meente bezocht hebben, is van allen grond ont
bloot. Wel is hij voor een Stal dagen op zijne
reis van Duitschland deze gemeente gepasseerd.
De ex-keizer, die verschillende plaatsen van ons
vaderland bezoekt, wordt echter ook spoedig
alhier verwacht. (U. D.)
Deventer, 19 Juni. Naar men verneemt, zal
Dr. van Vloten tegen het door de arrondisse-
ments-rechtbauk uitgesproken vonnis in booger
beroep komen.
Zwolle, 19 Juni. In de heden gehouden raads
vergadering is, bij eerste stemming, met 12 van
de 15 stemmen, de heer Mr. G. Roijer be
noemd tot wethouder.
Als aanvulling van het gisteren door ons
vermelde vonnis in zake den heer van Vloten
diene nog het volgende:
De rechtbank heelt uit de verklaring van den
beschuldigde voor den rechter-couimissaris en uit
het getuigenverhoor van den drukker en uitge
ver van het Weekblad als voldoende bewezen aange
nomen,dat de heer van Vloten is de sclirij ver van den
verzonnen brief. Zij heeft de verklaring van den
beschuldigde, dat hij dien brief geschreven had
om strijd te voeren tegen de moderne richting
en polemiek uit te lokken, niet aangenomen,
omdat hij, ook door het zenden van weekbladen,
welke beleedigende artikelen voor den klager
bevatten, aan diens familie en vrienden, juist
bewezen heeft, dat het zijne bedoeling is geweest
den heer Mosselmaus te kwetsen. Voorts heeft
zij de handelingen van den b klaagde als boos
aardig, beleedigend en lasterlijk gequalificeerd.
Harlingen, 17 Juni. Gisteren werd hier de derde
algemeene vergadering der Friesche Werkliedeu-
vereeniging gehouden onder de leiding van den
werkman Rommert uit Leeuwarden. De leden
der Vereeniging buiten de gemeente arriveerden
met drie stoombooten, ten getale van ruim 400,
waarbij Harlingen 40 voegde; uit Leeuwarden
alleen waren 260 man opgekomen.
In de bovenzaal van het koffiehuis De Neder
landen werd de vergadering gehouden, waar de
punten van den beschrijvingsbrief werden behan
deld en het verslag door den secretaris Zirschky
uitgebracht. Dit verslag laat zien dat het vooral
aan den ijver van het bestuur der Leeuwarder
afd. is toe te schrijven, dat de arbeidersvereeni-
gingen zich op verschillende plaatsen in deze
provincie hebben gevestigd. Inzonderheid in Leeu
warden werkte zij krachtig. Daar bevordert zij
veelzijdig het belang der werklieden en hunner
kinderen; in de onderlinge spaarbank, die 4 pCt.
uitdeelt, werd door 200 deelnemers ongeveer
f 5000 ingebracht; door gezamenlijken inkoop van
winteraardappelen werd een winst van 16 pCt
behaald; het schoolgaan der kinderen werd be
vorderd. De stichting van 54 arbeiderswonin
gen door de Vereeniging Help u zeiven, uit
leden der Friesche Vereeniging bestaande, was
het lichtpunt van het verslag. Na de behan
deling van de punten op het programma, ging
de vergadering in optocht'een deel der stad door
en begaf zich naar de Harmonie, waar de openbare
bijeenkomst zou plaats hebben. Na een inleidiug
door den president Rommerts gaf het lid W.
Haanstra, van de Lemmer, zijn denkbeelden over
voeding, volksvoeding, productie, consumptie en
loon, waarna de donateur der afd. Harlingen,
J. F. Jansen, eenige opmerkingen in het midden
bracht over loonsverhooging. Over en naar aan
leiding van het gehoorde sprak de heer K. Blee-
ker een kort woord van het standpunt der werk
gevers, ofschoon hij allen lof liet wedervaren
aan het streven en de bedoelingen van de werk-
liedenvereeniging. De heer Th. Postma van Leeu
warden wees nog kortelijk op het nut van ver
gaderingen als deze, waarna ongeveer te 3 uren
de bijeenkomst eindigde en de menigte zich door
de stad en langs de zee verspreidde, oui den aan
leg der nieuwe havenwerken te beschouwen.
Om 5 en 6 uur vertrokken de stoombooten met
de massa bezoekers van elders.
Heerenveen, 18 Juni. Den 17den Juni werd
alhier eene vergadering gehouden van leden der
staatkundige vereeniging Staatsburgerschap en an
dere vereerders van Thorbecke, ten einde ook
hier mede te werken tot het brengen van een
blijk van nationale hulde aan Neerlands grootsten
staatsman. De talrijke opkomst getuigde van de
warme syrnphatie voor dit plan.
Nadat de voorzitter, de heer A. Binnerts, in
korte trekken het doel dezer bijeenkomst had
medegedeeld en de verdere leiding er van had
overgedragen aan den heer Jhr. Mr. F. H. van
Beijma thoe Kingma, herinnerde deze in warme
bewoordingen aan de groote verdiensten van den
ontslapen staatsman, schetste hij hoe thans alom
in den lande de wensch zich uitte, dat de natie
op waardige wijze hulde zou brengen aan de
nagedachtenis van hem, wien zij op staatkundig
en sociaal gebied zooveel verschuldigd was, en
deelde hij de vergadering mede, dat den 15den
Juni 1.1. te 's-Gravenhage eene groote vergade
ring, onder presidium van den heer Mr. H. W.
Dullert had plaats gehad, waarin eene centrale
commissie tot leiding dezer zaak was benoemd,
en de wensch was uitgedrukt, dat plaatselijke
commission zich aan de centrale commissie zou
den aansluiten. Uit lecture van eene circulaire
deswege van den heer Dullert bleek, dat voor
Heerenveen de heer van Beijma thoe Kingma
als lid dier centrale commissie was benoemd.
Op uitnoodiging van het bestuur werd daarop
bij acclamatie besloten, onmiddellijk over te gaan
tot de benoeming eener subcommissie, om tot het
algemeen gewenschte doel mede te werken. Bij
stemming werden hiertoe gekozen de heeren:
A. Binnerts, Jhr. Mr. F. H. van Beijma thoe
Kingma, Mr. Pb. van Blom, B. Sievers, Mr. G. A.
van Hamel, Ds. Corstius, Mr. J. J. Kuipers en
N. Lublink, welke heeren verklaarden gaarne
de commissie te aanvaarden.
Hierna bekwam de heer Mr. G. A. van Hamel
het woord.
Spreker begon met te zeggen, dat de hier aan
wezigen waren samengeroepen en samengekomen,
om te beraadslagen over het brengen van een
bewijs van holde aan de nagedachtenis van Mr. J.
R. Thorbecke, dat zij dus waren gekomen ver
vuld met een gevoel van rouwdat die rouw in
het land bijna algemeen was, dat niet alleen de
geestverwanten van den overledene, maar ook
zoovele anderen met hen onder den ontzettenden
ndruk waren, dien de dood van zoo een groot
man had teweeggebracht. In bijna alle dagbladen,
zeide spr., werden woorden van hulde aan den
doode gewijd; op vele plaatsen werden te zijner
nagedachtenis bijeenkomsten gehouden, waarin
soms op zoo aandoenlijke wijze het gevoel van
rouw werd geuit.
Doch die indrukken gaan voorbij. Het verlies
blijft. Dat verlies, zeide spr., zal het zwaarst wor
den gevoeld door de liberale partij, welker uit-
slekendste vertegenwoordiger Thorbecke was. Spr.
herinnerde daarop in eenige algemeene trekken
de vele hervormingen, welke de liberale partij
onder directe leiding of de inspiratie van Mr.
Thorbecke had tot stand gebraeht.
Maar, ging hij voort, zij heeft hare taak niet
afgedaan, en hierbij wees spr. met een kort woord
op de noodzakelijke hervormingen op velerlei
gebied, waaraan het vaderland en de koloniën
zoo groote behoefte hadden. Van Thorbecke had
men in die richting nog zooveel verwacht. Thans
moest de liberale part ij haren arbeid verrichten
zonder hem.
Doch de liberale partij, zeide spr., weet dat
Thorbecke's dood voor haar zulk eeu ontzettende
slag is, omdat zij zich tegenover die taak, welke
zij thans zonder hem moet aanvaarden, zwak
gevoelt. Waarom? Omdat zij in den laatsten tijd
in eigen boezem is verdeeld geworden, en hare
onmacht tegenover het hervormingswerk zoo her
haaldelijk op droevige wijze is aan het licht
gekomen.
Doch dat kan zoo niet blijven. Juist nu zijden
raad en de daad van Thorbecke mist, nu zij dus
gedwongen is de kracht alleen in zich zeiven te
zoeken, moet zij zich vast aaneensluiten en, ge
trouw aau hare tradition, de ernstige zucht om
te hervormen krachtig in zich doen ontwaken.
De natie is niet gediend met oppositie, zoo dik
wijls door persoonlijke antipathieën of eerzucht
gedreven, zij verlangt reformatie.
Indien de liberale partij weder de krachtige
hervormingspartij wordt, zal zij het schoonste
gedenkteeken voor Thorbecke hebben opgericht.
Spr. wenschte dat deze gedachte in het open
baar werd uitgesproken en stelde daartoe, mede
namens den heer Mr. I. I. Kuipers, de volgende
resolutie voor:
„De vergadering, overwegende dat de liberale
partij, door den dood van Mr. J. R. Thorbecke,
haren uitstekendsten vertegenwoordiger heeft ver
loren, uit den wensch, dat deze partij, in het
land zoowel als in de volksvertegenwoordiging,
voortbouwende op de grondslagen door den groo-
ten staatsman gelegd, eensgezind en krachtig arbeide
aan het tot stand brengen van die hervormingen,
aan welke Nederland met zijne koloniën zoo
groote behoefte heeft."
Nadat deze welsprekende rede, die aller ge
voelens op treffende wijze weergaf, met klim-
meude belangstelling was aangehoord, toonde de
vergadering haren algemeeneu en onverdeelden
bijval aan de voorgestelde resolutie, welke daarop
bij acclamatie werd aangenomen.
De vergadering besloot deze resolutie algemeen
bekend te maken, door de redacteurs van ver
schillende nieuwsbladen uit te noodigen, haar in
hunne kolommen op te nemen.
's-Hertogenbosoh, 19 Juui. De pol1'ie heeft in den
nacht van Maandag op Dinsdag een persoon be
trapt en overgebracht naar het politiebureau, die
in den tuin van den heer L. H. Rouppe van der
Voort alhier be.zig was jonge ooievaars uit te
halen. Hij was reeds tot aau het nest geklom
men en stak er zijne hand in om zijne prooi
te pakken, toen de politie toeschoot en hem uit-
noodigde naar beneden te komen; in plaats van
van ooievaars uit het nest te halen, werd hij
zelf tijdelijk in het nest gebracht; een medestan
der nam de vlucht en is niet achterhaald. De
ooievaarsuithaalder is uit Rotterdam en schijnt
er op te reizen om die vogels te bemachtigen en
daarna te verkoopen.
Eindhoven, IS Juni. Het zoogenaamde honden-
concours, gisteren in het naburige Gestel en Blaar-
ihem gehouden, heeftaller verwachting overtroffen.
Natuurlijk was het voor die arme nieuwsoortige
hardloopers alles behalve aangenaam bij de hitte
en onder de brandende zou, die liet Gestelsche
feest gisteren zoo genoeglijk deed zijn. Dat het
gteu eigenlijk kwellen of plagen van bonden
was, zal ieder, die het feest bijwoonde, kunnen
getuigen.
Reeds des vouruiiddags werd de wedstrijd door
een eigeuaardigeu optocht geopend. Voorafge
gaan door muziek en gevolgd door een voor de
omstandigheid versierden praalwageu, door twee
houden van zessen klaar getrokken, en door de
deeluemeude concurreerende honden elk voor zijn
karretje gespannen, trok de stoet, door honderden
gevolgd en omgeven, door de straat der gemeente.
Hei gezicht van dezen wijd uitgestrekten optocht
was zoo al niet bij uitstek fraai toch niet onaar
dig en bracht er veel aau toe, om de nieuws
gierigheid naar het eigenlijke concours gaande te
houden.
Des namiddags te 5 uren begon do eigenlijke
wedstrijd en moest elke hond, in de volgorde bij
loting vastgesteld, naar zeker punt, ongeveer
10 minuten afstands, heen en weer loopen.
De honden mochten wel door woorden worden
aangezet maar niet door slagen wordeD geprikkeld;
op verschillende punten waren personen geplaatst
om daarop te letten. Een, die ondanks de nut
tige bepaling zijn hond herhaaldelijk met slagen
tot loopen had aangezet, had hierdoor zijn recht
op een prijs, dien hij anders zeker had gewonnen,
verloren. Tweeëntwintig honden namen aan den
wedstrijd deel. De eerste prijs voor den verstko-
mende, als ook voor den grootsten hond, viel te
beurt aau een een persoon uit Gendringen (Gel
derland.) De eerste prijs voor den hardstloopende
behaalde een persoon uit Stratum. Verder bekwa
men nog 7 anderen verschillende prijzen in geld,
tot een gezamenlijk bedrag van f 30. Na afloop
van het feest werd er een zeer net vuurwerk
ontstoken.
Iï TT ITENLAIVD.
Fraukryk.
Geen gratie, maar wraak! Nieuwe wijze vat
afwatering. Uit de N. Vergadering.
Verplicht onderwijs.
De commissie voor het voorstel Pressensé
liet trapsgewijze verleenen van gratie aan de gi
vangenen tengevolge van den opstand te Pari]
heeft met 9 stemmen tegen 4 geconcludeerd oi
het met in overweging te nemen. De militaii|
rechtbanken zullen dus vooreerst met hun arbeii
nog niet gedaan hebben. De wraakzuchtige geesl
der rechterzijde is toch waarlijk al bijzonde
stuitend. Sedert Mei 1871 (wij hebben nu Jud]
1872) zitten daar die o-gelukkigen préventief op
gesloten. De voornaamste aanleggers en raddraaier
zijn veroordeeld en ter dood gebracht, anderei
gedeporteerd of geïnterneerd, een meDigte ge
vangen gezet en nu zitten er nog duizenden waar
van sommigen geheel vrijgesproken zullen wor
den en dus in allen tievalle onrechtmatig de bar
de gevangenschap ondergaan, terwijl de anderen
al iu een zeer lichte mate aan den opstand heb j
ben deelgenomen. Vele leden dier zoogenaamdi
partij van orde en gezag in de maatschappij zijl
in den grond even laag in hunne hartstochtei
als d. menigte, die tot opstand en moord over
gaat. Het onderscheid is alleen dat de laatstei
gestraft worden en de eersten niet, dat de laat
sten door ieder veracht en de eersten voor goedi
brave inenschen worden gehouden. Wij zwijger
hierover verder alweder uit vrees voor de „wre
keude gerechtigheid" van het Dagblad van Zuid-
Holland en 's-Gravenhage,
Behalve Engeland hebben nog andere landen
er over geklaagd, dat Frankrijk van hun grond
gebied eeu soort van afwatering maakt voor den
stroom zijner veroordeelde commune-mannen. He
gouvernement denkt er dien ten gevolge ovet
eene ordonnantie van April 1817 weder in te
voeren, waarbij bepaald wordt, dat zij, die to
ballingschap veroordeeld zijn, gevangen gehoudet
worden, totdat eenig gouvernement zich bereii
verklaart zijne poorten voor hen open te stellen
Dat is waarlijk weer een nieuwe en curieusi
soort van preventieve gevangenschap!
De Nationale Vergadering heeft eenige artikelet
van de legerwet goedgekeurd, handelende over
de beschikbare soldaten en die van de reserve
en over de vrijwillige dienstname.
Het rechter-centrum heeft in zijne poging tol
eeu verbond met het linker-centrum geheel schip
breuk geledeD en is met hangende ooren en diep"1
ter neder geslagen, over Frankrijks nader«n»i>.'Jjken
ondergang in het radicalisme, naar huis terug- Ul
gekeerd.
Een commissie uit de Parijsche afdeeling van deoi 61261
onderwijsbond heeft op de griffie der Vergadering®I
gedeponeerd de petities, die van alle punten van hei
Frausche grondgebied zijn ingekomen ten gunste
van het verplicht lager onderwijs. Zij dragen
met elkander niet, minder dan 850,000 handtee-
keningen, bij gedeelten, ten gunste der eenvou
dige „verplichtheid", van de „verplichtheid en
kosteloosheid" en eindelijk van de verplichtheid,
kosteloosheid en wering der geestelijkheid (lee-
keu-onderwijs.)
Zwitserland.
in
ittver]
Het
izuïetf
a mi
genoi
veri
alle
iden.'
Deze
iste
anne
st lai
et mt
pree
ij va
vvitsei
ir gev
iheel
d de
rbod'
Aan
iristie
,t rei
ettel
lelzijt
lllet
tutie
[deeli
illen
inmi
Ber
irde
i hei
i inv
en de
De Zwitsersehe constitutie van 12 September
1848 en het nieuwe ontwerp (vervolg.)
Du
den
die
hade
ipres
lorvel
De geldende constitutie stelt in artt. 45-
vast de vrijheid van drukpers, het recht van
vereeniging, van petitie en de gelijkheid der
burgers voor de wet. Het ontwerp heeft deze
bepalingen evenzoo overgenomen in de artt. 51-54.
Doch het heeft in art. 55 als iets nieuws aan
genomen de rechtseenheid van Zwitserland. Ge
noemd artikel verklaart de burgerlijke wetgeving
met inbegrip der rechtsvordering, voor „bonds
zaak" en het machtigt den bond, zijne wetgeving
ook tot het strafrecht en de strafvordering uit te
strekkende rechtspraak daarentegen wordt
niet voorbehoud van enkele aan den bond toe
gekende bevoegdheden, aan de kantons voorbe
houden.
De beginselen van de tegenwoordige artikelen
49 52 zijn ook in het ontwerp opgenomen.
Daarin wordt voornamelijk bepaald, dat vonnis
sen die in staat van wijzen zijn in geheel Zwit
serland kunnen voltrokken worden, dat een Zwit-
sersch schuldenaar, die er een domicilie op
nahoudt en solvabel is bij den rechter van
zijne woonplaats moet worden aangesproken, dat
derhalve voor vorderingen, buiten het kanton
zijner inwoning, geen beslag op zijn vermoget
kan gelegd worden, dat niemand van zijn grond-
wettigen rechter mag zijn beroofd en dus geen
bijzondere vierscharen uiogeu opgericht wor
den enz. Alleen heeft het ontwerp bij het ver
bod om buiten het kanton, waar iemand zijn
domicilie heeft, beslag op zijn goederen te le,
gen nog de afschaffing der gijzeling voor schuld
ingevoerd. En bij de bepaling, dat niemand van
zijn natuurlijken rechter mag beroofd wor len,
heeft het deze gewichtige toepassing gevoegd:
„Niemand kan genoodzaakt worden, zich in za
ken, het huwelijk betreffende, aan een geestelijke
I omet
weg-ti
De
deling
1 an v
tjan F
fl-acht
Gei
ban a
len 1
;eheii
icht
iene
Ko
tan
aus
■ame
'au g
len i
aë
iet i
cism
erbl
hoofd
aehtti
geves
mach
eene
niet
draag
de vi
ienb
ding,
dreig
Pc
met
Rijki
niste
B<
verti
G.
de
