denzijne laatste bijdragen in den Taalbode
strekken er ten bewijze van. Hoe gewaardeerd
zijne werkzaamheid op lexicographiscb gebied
was, daarvan draagt de algemeene opgang het
blijk, dien zijn „Nieuw Woordenboek der Ne-
derlandsche taal" van bet verschijnen der eerste
afleveringen geooot. Terwijl hij bijna de laatste
hand aan dit werk zou leggen, heeft de dood
hem plotseling aan zijn werkzaam leven ontrukt.
Nederigheid en een beminnelijke eenvoud bij
grondige kennis deden hem tevreden zijn in den
kring, waarin hij zich bewoog. Daar was hij
werkzaam tot zoo lang zijne krachten bem ont
zonken, en 't heeft zeker zijn laatste uren ver
zwaard, 'dat bij het werk, met zooveel ijver en
liefde opgevat, onvoltooid heeft moeten laten
liggen.
Eunige jaren geleden werd van Dale aange
zocht om deel uit te maken van de Redactie van
het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Hij
huiverde voor die taak terug, hoezeer hij met
den arbeid was ingenomen. Ook zijne groote
gehechtheid aan zijne woonplaats bewoog hem
tot dat besluit. Daar is hij dan ook weggerukt
in de kracht zijn levens, zeker betreurd door al
zijne stadgenooten, maar ook door vele'anderen,
die den werkzainen man hebben gekend en ge
waardeerd.
Ter vervulling van de negen vacaturen in het
College van Notabelen, bij de Ned. Hervormde
Gemeente alhier, zijn Donderdag en Vrijdag 16
en 17 Mei gekozen de heeren: A. J. de Baas,
A. H. van der Boon Mesch, W. H. Gillissen,
B. den Houter, L. van Leeuwen, P. van Rhijn,
N. van Rossen (1822), J. F. la Rivière en C.^Vijn-
nobel.
De heer Mr. J. J. van Angelbeek heeft aan de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, als een be
wijs van hulde van den schrijver, opgedragen een
Opstel, houdende „de staatsrechterlijke beslissing van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal over ongrond
wettige dienstopzegging."
Daarin is opgenomen de beslissing van de
Tweede Kamer der Siaten-Generaal d.d. 28 Fe
bruari j. 1., toegelicht door de Verslagen van de
handelingen dier Kamer, en gevallen in het
Staatsrechterlijk proces, hetwelk, door een lid van
het Hoog Gerechtshof van Nederlandsch Indië,
tegen den Minister van Koloniën bij die Kamer
is gevoerd, omdat deze Minister had goedgekeurd
de aan dat lid bij Indisch Besluit d.d. 8 Decem
ber 1869 gedane dienstopzegging, zonder dat de
ontslagen ambtenaar vooraf op de daartoe inge
brachte bezwaren was gehoord.
Tevens blijkt uit deze brochure dat de hier
betrokken Oost-Indisch ambtenaar, als triumfee-
rende partij, aan zijne wederpartij, den Minister
van Koloniën, het verzoek heeft gedaan, om uit-
voering te willen geven aan de Staatsrechterlijke
beslissing der Tweede Kamer d. d. 28 Februari
j.l., zijnde zoowel aan Zijne Majesteit den Koning
als aan den Raad van Ministers biervan bericht
gedaan.
In de maanden Januari, Februari en Maart
zijn aan het postkantoor alhier bezorgd de vol
gende brieven voor het buitenland, die wegens
onbekendheid der adressanten niet bezorgd zijn
kunnen worden.
J. E. Frecker, te Brussel; A. M. L. A. v. Arken
Terlaenen, te Gend; F. Wundt, te Berlijn; D.
Ton, te Dusseldorf; Peltzer, te GumbinnenA-
Dohrn, te Halle; B. H. Lammers, te Nieuborg;
Henry Lubke, te Boston; John Schotel, te Erie;
J. Smith, te Bath; Miss J. D. Mulder, te Dalston
J. Vreeswijk, te Hull; Eliza Bagehot, E. Gaunt
let!, beiden te Londen; Aug. Köller, te St.-Vin-
cent; Mad. CorVi, F. Corvi, W. J. Schuller, Mej.
Steinmetz, allen te Parijs.
Voor de sterfgevallen van het jaar 1871 wer
den betaald /l,428,750.58 en gereserveerd /60,692.01,
te zaaien 1,489,442.59.
De kapitaal-reserve werd verhoogd met f7,301.44
en steeg op 111,403.31. De rekening voor on
voorziene uitgaven met f 2,539.07, zoodat op dit
conto op ulto. 1871 f 72,694.76 gereserveerd zijn.
Deze beide rekeningen te zaaien stellen aan de
Maatschappij eene reserve van f 184.098.07 ter
dispositie.
De premiën-reserven en premiën-transporten
bedroegen ultimo 1871 f 8,382,611.8-1, en zijn der
halve tegen het vorige jaar met1,003,651.70 ver
meerderd. De hypotheken dei Maatschappij zijn
in 1871 met 860,128.22 vermeerderd en bedra
gen nu f 7,070,837.56.
De waarde aan effecten die zij bezit, is met
f200,003.73 vermeerderd en bereikt nu het cijfer
van f 661,711.07.
De beleeningen op eigen polissen zijn in hot
al'geloopen jaar tot op 502,141.42 gestegen.
Verminderd zijn de uitstaande pretentien bij
Agenten enz. met f 73,048.47.
Het gebeele activa der Maatschappij heeft ul
timo 1871 het bedrag van f 14,102,304.95 bereikt.
Het uitvoerige Jaarverslag kan eerst, na de al
gemeene Vergadering, die in het laatst van Mei
gehouden wordt, ter verspreiding gereed zijn.
In het belang der scheepvaart op de Witte Zee
wordt bij deze ter algemeene kennis gebracht
dat, blijkens een telegram uit Archangel dd. 2
Mei jl., bet ijs op de Dwina is begonnen te bre
ken, maar dat men gedurende de drie daarop
volgende weken bij het binnenvaren der Witte
Zee waarschijnlijk nog ijs zal ontmoeten.
De Minister van Financiën maakt bekend, dat
bij hem ontvangen is een bankbiljet groot 1000,
door een onbekende, onder het postmerk 's Gra-
venhage, van 18 dezer, ten behoeve van 's Rijks
schatkist ingezonden.
Bij beschikking van den Minister van Justitie
is aangesteld, tot commies-boekhouder ih de ge
vangenis voor veroordeelde vrouwen te 's-Herto-
genbosch, de heer Meeuwisse, thans 1ste be
waarder in het huis van verzekering te 's-Gra-
venhage.
Bij beschikking van den Minister van Kolo
niën, van den 17den Mei 1872, zijn de heeren
Mr. J. de Louter Jr. en H. M. D. van Riemsdijk,
gesteld ter beschikking van den Gouverneur-
Generaal van Nederlandsch Indië, om te worden
geplaatst bij het gymnasium Willem 111 te Bata
via; de eerstgenoemde als leeraar in de Indische
taal-, land- en volkenkunde, speciaal voor het
onderwijs in de staatsinstellingen, de godsdien
stige wetten, volksinstellingen en gebruiken van
Nederlandsch Indië; en de laatstgemelde als
leeraar in de wis- en natuurkunde bij de af-
deeling „Hoogere Burgerschool."
Hedenmorgen is de timmerman v. N., bezig
met planken af te slaan, nabij de Zijlpoort, zoo
danig gevallen, dat men aan het behoud van zijn
leven wanhoopt.
Hedenmiddag te een uur viel een jongetje al
spelende in de Zijdgracht, en werd door zekeren
K., die dadelijk gekleed te water sprong, gered.
Volgens een bij het Departement van Marine
ingekomen bericht is Zr. Ms. fregat met stoom-
vermogeu Admiraal van Wassenaer, onder bevel
van den kapitein-ter-zee R. L. de Haes, den
17den April jl. ter reede van Üt.-George d'Elmina
aangekomen, en heeft Zr. Ms. schroefstooinschip Ci
tadel van Antwerpen, onder bevel van den kapitein-
luitenant-ter-zee J. J. Boelen, den 19den daar
aanvolgende van daar de terugreis naar Neder
land aanvaard.
Volgens een bij het Departement van Marine
ingekomen bericht, is Zr. Ms. instructie-vaartuig
Ternate, onder bevel van den luitenant-ter-zee
der 1ste klasse P. ten Bosch, bestemd tot het
doen van eene oefeningstocht in de Noordzee,
den 14den dezer te Yarmouth binnengeloopen,
eu zou, na een kort verblijf aldaar, zijne ver
dere tochten voortzetien. Aan boord was alles wel.
De officier van gezondheid der 2de klasse D
Maiak Fontein wordt met den 21sten dezer
geplaatst in de rol van Zr. Ms. wachtschip te
Willemsoord, met bestemming om gedetacheerd
te worden aan boord van het iostructievaartuig
Urania.
Omtrent den stand van zaken over het afge-
loopen jaar 1871 van de Levensverzekering-Maat
schappij Germania, te Stettin, worden de volgende
mededeelingen gedaan
De Maatschappij betaalt, volgens hare nu vast
gestelde Balans over het jaar 1871, aan de Actie
houders een dividend van 5 pCt. over het op de
aandeelen gestorte kapitaal en vergoedt aan de,
met aandeel in de Winst verzekerden, 33% pCt.
van de in 1871 betaalde Premiën, die in 1873
van de alsdan te storten Premiën worden afge
trokken. De geldelijke uitkomst van het vorige
jaar is bepaaldelijk daarom minder gunstig ge
worden, wijl de over geheel Duitschland ver
spreide pokken-epidemie onder de verzekerden
der Maatsohappij, voornamelijk onder de met
groote bedragen verzekerde personen, talrijke of
fers vorderde.
De Maatschappij heeft in 1871 aan premiën
f 2,738,079.99 en aan Rente 396,518.84 tezamen
3,134,598.33 ontvangen.
Z. M. heeft benoemdtot hoogheemraad van
den Krimpenerwaard, provincie Zuid-Holland, B.
Hofland; tct hoogheemraad van Schieland, pro
vincie Zuid-Holland, J. J. Snel; tot dijkgraaf van
het hoogheemraadschap de vijf Heerenlanden, pro
vincie Zuid-Holland, W. Rooseboom; tot heem
raad van het bestuur van den polder het* West-
Nieuwland, provincie Zuid-Holland, J. Hameete-
man Cz.; tot heemraad van het bestuur vaD den
polder het Oude Nieuwland, prov. Zuid-Holland,
J. Hameeteman, Cz.
Z. M. heeft de benoeming van Jhr. M. J. W.
A. de Milly, burgemeester van Vledder, tot se
cretaris dier gemeente, met Zr. Ms. goedkeuring
bekrachtigd.
Z. M. heeft den heer H. Boom, te Assfen, met
ingang van 1 Juni 1872, benoemd tot schoolop
ziener in het 1ste schooldistrict van Drenthe.
Z. M. heeft Dr. M. Salverda, hoogleeraar aan
de hoogeschool te Groningen en schoolopziener
in het 1ste district dier provincie, benoemd tot
inspecteur van het lager onderwijs in de provin
cie Utrecht.
Z. M. heeft aan G. P. Kievits, (e Amsterdam
vergunning verleend tot het aannemen en dragen
der versierselen van de Kroon-orde 4de kl., hem
door Z. M. den Duitschen Keizer, Koning van
Pruisen, geschonken.
Z. M. heeft benoemd tot kantonrechter te Gouda
Mr. J. H. van Mierop, thans kantonrechter te
Hillegersberg-
Z. M. heeft den 2den luit. der inf. van het leger
hier te lande A. J. D. Pool, tijdelijk gedetacheerd
bij dat in Ned.-Indië, in rang en ancienneteit
definitief bij hét wapeu der inf. vuu laatsgeuield
leger overgeplaatst.
Z. M. heeft goedgevonden den off v. gez. der
3de kl. bij de zeemacht F. H. L. Roessingh van
Iterson, met ingang van den lsten Juni aaust., te
bevorderen tot off. v. gez. der 2de kl., met bepa
ling, dat hij zal rang nemen tusschen de off. van
gezondh. der 2de kl. K. G. F. Sloos en W. Schutte
BINNENLAND.
^Haarlem, 19 Mei. De Hollandsche Maatschappij
van Wetenschappen hield gisteren hare honderd
twintigste algemeene vergadering.
De voorzitter deelde aan de vergadering o. a,
mede dat, ter vervanging van wijlen den heer
J. A. Herklots, de hëer Mr. S. C. Snellen van
Vollenhoven, te Lfideu, is benoemd tot mede-re
dacteur der Archives Néerlandaises des Sciences
exacles et naturelles.
Nadat eenige nieuwe prijsvragen waren uit
geschreven, benoemde de vergadering tot bin-
nenland'sch lid o. a. den heer Dr. A. Heijnsius
hoogleéraar te Leiden.
's-GRAVEhHAOE, 19 Mei. H. M. de Koningin en
Z. K. H. Prins Alexander hebben hedenmorgen,
lslen Pinksterdag, de godsdienstoefening bijge-
wöönd in de Waalsche kerk, onder gehoor van
Ds. Blin.
KOLONIËN.
BATAVIA, 13 April.
Aan het algemeen Overzicht van het Nieuw
Bataviaasch Handelsblad is 't volgende ontleend
De Javasche Courant van 9 April jl. bevat de
verordening op de nieuwe regeling der land
rente, waarvan de grondtrekken bij circulaire
van 16 Mei 1871 door den Directeur van Bin-
nenlandsch Bestuur aan de residenten op Java
waren medegedeeld, opdat zij de noodige voor
bereidende maatregelen zouden nemen.
De grondslagen der regeling zijn: heffing van
landrente van alle beplante gronden, in tien
klassen te verdeelen, waarvan de gemiddelde
jaarlijksche opbrengst per bouw bedraagt 16 a
20 gulden, met 10 opklimmende tot boven 100
het bedrag der landrente verschilt dan van f 2
tot f 20. Velden met tweede gewassen en tuin
vruchten beplant, zijn niet van do belasting
vrijgesteld en evenmin woonerven grooter dan K
bouw, voor zoover daarvan geene verponding
betaald wordt. Nieuwe sawahs zijn gedurende
drie jaren vrijgesteld. De classificatie geschiedt
door eene commissie, uit den conterleur, het
districthoold of onderdistricthoofd, het hoofd en
twee oudsten der betrokken dessa. De landrente
moet vóór 20 December betaald zijn. Opmeting
der velden, telken jare een vijfde van elk ge
west, waarvan de statiestieke opueming nog niet
plaats had,-geschiedt ten behoeve van de nieuwe
classificatie.
De verordening treedt met 1 Januari 1873
in werking en dus een jaar later dan vroeger
beraamd schijnt te zijn.
De verhooging van landrente, die meer dan
een vijfde van hetgeen gemiddeld in de drie
voorgaande jaren is betaald mocht bedragen,
zal over vijf jaren verdeeld wordeu,
Indien deze verordening met beleid wordt
toegepast, zal zij den Staat voordeel kunnen
aanbrengen en eene billijker heffing van de be
lasting verzekeren. Maar drijft men eenvoudig
de landrente op zonder de vervoermiddelen te
verbeteren, dan bereidt men zich bittere teleur
stelling en moet het onvermijdelijk gevolg onte
vredenheid onder de inlandsche bevolking zijn.
Men zij gewaarschuwd: mannen die door veel
jarige ondervinding met het volkskarakter be
kend zijn, zien niet zonder zekere bezorgdheid
de werking van dezen maatregel te gemoet,
wanneer de eenige uitkomst verhooging van de
belasting met een vijfde zou zijn en Java geen
spoorwegen verkrijgt.
Den Ssten zijn alhier 8,035,73 pikols Billiton tin
verkocht, die niet minder dan f99,40 per pikol
hebben opgebracht.
Het stoomschip Prins Hendrik is den 7den op
de terugreis uit Port Said vertrokken en de Conrad
den Ssten in het Suezkanaal aangenomen. Een
aantal passagiers hebben reeds hutten op de
Prins van Oranjebesproken.
Het opiumverbruik in Middeu-Java neemt op
schrikbarende wijze toe. Volgens de Sam. Ct. be
droeg de consumtie in de residentie Japara van
23 Maart tot den 5 April 33 pikols of 52,800
thails en in de residentie Samarang 200 katties
per dag. iqeld art ab jdoei siaiuti
Volgens een telegram van Banjermasin va^en
3 dezer had Z. M. stoomschip Suriname op de
jongsten kruistocht in de Berou.'.sche waters
geen zeeroovers aangetroffen. De ontvangst v&:
het stoomschip te Goenoeng Taboer is goed g;
weest. De resident zou den 4den met de Surirnn
en de Soerabaija uaar Berouw vertrekken, waai
heen reeds een stoomschip van Makasser w
gedirigeerd.
De heer Oudemans, hoofdingenieur van de
geografischen dienst, heeft een uitvoerig lappo.
uitgebracht van de waarnemingen te Buitenzor
en Tjilatjap gedaan bij gelegenheid der zonsvei
duistering van 12 December 1871. Dit rappor!
is in n°. 28 van de Javasche Courant opgenomen,
Ondèr meer bespreekt de heer Oudemans duari
de wijze, waarop de heer Dietrich, photograaft,
Buitenzorg, er toe gekomen is eene photograph;
van de zonsverduistering te vervaardigen, terwij
de mee6te kunstbroeders van den heer D. t®.
twist hebben dat iemand in Indië de daarto*
noodige middelen bezat.
ÏDepc
Igeni
inw<
Soi
la sc
tbl.
[Vei
■sfteere
A.
0.-
ird
>u e
|as o
0.-J
iderl
|Einc
lim
Ier 1
It hi
men
baar
lit
ode
IVerl
bel
■twei
pik,
de
Imef
Door den Gouverneur-Generaal van Ned-InJ
zijn de volgende beschikkingen genomen: l
Civiel Departement. Verleend: Een tweejail
verl. uaar Ned, wegens ziekte, aan den ass.-rl
vopr de politie te Batavia Mr. J, A. baron Tatl
v. Amerongeu, aan de leden van den raad vil
just- te Soerabaya Mr. A. J. Immink en Mr. if
J. Godefroij en aan den ambt. op wachtg. P. Rul
gers, laatst. 2de comm. bij het dep. der burg. oJ
werken; een tweej. verl. naar Ned, aan del
ass.-res. van Blitar (Kediri) G. R. Lucardie; eetf
tweej. verb n. Europa, wegens ziekte, aan ht
lid der alg. rekenk. A. A. OUiw.en.
Ontslagen: Uit 's lands dienst, de gew.sn
cretaris der res. Pekalongan tevens lung, not, ells bev
vendum. aldaar L. VV. D. Monod de FroidevillJA^ei
op verz, eerv, uit hunne belr, wegens ziekte,
griff. bij den landr. te Deinak (Samarang), f.
Dumas en de 3de comm. bij het postk. te We-Jdedigii
tevreden E. Meijer; eerv, uit zijne betr, onèltpjd
toek, van wachtg, de gesch. comm. op het as-t
resideutiekant. en vendum. te 51ontrado(\Vester-a: P'
van Borneo) F. Brouwer; bij den raad van jusJtaatsc
te Macassar (Celebes en onderh.) eerv, wegemereen
verirekj als lid C. W. Eekhout, onder daukbet ej(jer
voor de door hem als zoodanig bewezen diensten;
eerv, uit 's lands dienst, met beh. van recht op
pens, de ass.-res. van Karang-anjar (Bagelen) A
A. Boers en de contr. der 1ste kl. bij de lamlel
ink. en cult. A. L. P. de Serière;
Ontheven: Op verz, onder uadere goedkl
des Konings, eerv, van zijne betr, wegens ziektef
het lid van den raad van N.-I. O. van Rees, mell
verg. om Ned.-Indië te verlaten.
Benoemd; Tot ass.-res. van Lebak (Bantam),
tevens vendum. aldaar, de ass.-res. van Bawean
(Soerabaya) A. VV. F. H. Tuckermann; tot ass-
res. van Ben koelen, de ambt. op non-act, H. C.
Humrae, laatst, ass.-res. van To.eban (Rembang);
tot auibt. ter besch. bij de land. ink. en cult, de
ambt, voor den burg. dienst in N.-I. B. Scholtea
Gzn.; tot contr. der 2de kl. bij het binu. bestuur
in de res. Menado, de contr, der 3de kt. bij bel
binnenl. best. in dat gewest J. P. van Haren-
carspel; tot contr. der 3de kb bij het binn. best,
in de res. Menado, de ambt. ter besch. bij het
binnenl. best. in de res. Palembang J. P. Th. van
Nunen; tot.ambt. ter besch. bij het binn. best. in
de res. Palembang,, de benoemde ambtenaar ter
besch. bij het binn. best. in het gouv. Celebes en
onderh. J. H. Hisgen; tot ambt. ter besch. bij het
binn. best. in het gouv. Celebes en onderh, de
ambt. voor den burg. dienst in N.-I. G. J.Harre-
bomée, thans werkzaam gesteld bij het Dep. van
onderwijs, eeredienst en uijverheid; tot lid bij den
raad van justitie te Macassar (Celebes en onder-
hoorigh.) J. H, H. d'Aruaud Gerkens, ing. der
3de kl. bij den waterst/en 's lands burg. opent,
werken;- tot ass.-res. van Berbek (Kediri), teven i
vendum. aldaar, J. H. Hagen, laatst, ass.-res. va f
Pamalang. (Tagal), onlangs van verlof uit Neder
land teruggek.; tot ing. der 2de kl. bij den wa
terstaat en 's lands burg. openb. werken C. Gast,
laatst, die betr. bekleed hebbende, onlangs vao
verlof uit Nederland teruggekeerd.
Overgeplaatst: Door den directeur der
burg. openb. werken bij de burg. openb. werken,
van Magelang (Kadoe) naar Soerabaya, de ing.
der 1ste kl. A. F. Goudriaan; van Buitenzorg
naar Magelang (Kadoe), de ing. der 2de kl. R. H.
van Os; van Batavia naar Muntok (Banka), del"001
ing. der 3de kl. C. L. F. Post; van de directie
naar Pamakassan (Madura),, de ing. der 3de kl.
J. B. F. L. Molenbroek; van Cheribon naar Ba
tavia, de ing. der Sde kl. J. M. Wap; van Ba
tavia naar Buitenzorg, de wd. aspirant-ing. T. J.
Th. N. Beukuiau van der Wijck; van Batavia
naar Serang (Bantam), de wd. asp.-ing. H. G. van
Sillevoldt; van Muntok (Banka) naar de directie,
de asp.-ing. J. R. Hagedoorn; van Batavia naar
Cheribon, de asp.-ing. VV. van der Worfi"; van
Poerwodadi uaar Ambarawa (Sainai'ang), de opz,
der 2de kl. W. C. H. L. C. von VVinckelmann;
van Rangkas-Betoeng (Bantam) naar Muntok
(Banka), de opz. der 3de kl. J. Haccou; van Mun
tok (Banka) naar Rangkas-Betoeng (Bantam) de
Opzichter der 3de kl. D. van der Linden.
Departement van Oorlog. Verleend: Een tweej.
verlof naar Nederland, aan den lsten luit. der
inf. J. E. van Emde; aan den off. v. gez. der 1ste
kl. P. VV. A. Beijen; wegensziekte, aan den kap-
der inf. F. Stumpf.
Ontslagen: Op verz, eerv, uit Zr. Ms. mili
tairen dienst, wegens volbrachten diensttijd, met
beh. van recht op pens, de kapit. der inf. T. H.
Pourchez; wegens lichamelijke ongeschiktheid, de
kapit. der inf. R. F. van Rhijn.
Bevorderd: bij den Milit.Geneesk. dienst, tot
dirigeerend oftic. v. gez. der 2de kl, insp. der vac
cine op Java en Madura, dp off. v. gez. der 1ste
kl. E. F. J. van Kappen, met bep, dat hij als
zoodanig bij zijn dienst zal worden 'gevoerd
„voor memorie"; bij de Militaire Administratie:
tot intendanten der 2de kl, de onder-inlend. der
lste kl. W. M. de Jongh, thaus met verlof in Ne
derland, en A. G. Geloudemaus; tot onder-int. der
lste kl, de onder-int. der 2de kl. B. G. VV. Wil-
kens; tot kapit.-kwartierm, de lste luit.-kwar-
tierm. M. J. f. Romer en VV. van Doorntot lste
luit.-kwartierm, de 2de luit.-kwartierm. C. H.
Immink en C. VV. E. Stumpff.
Benoemd: tot 2den luit. bij het wapen der
art, de serg. C. J. Zwager, van het wapen tot
t
