die naar de N. R. Ct. meldt, om zijne kiezers te ontzien, meer aan clericalen en ultramonlanen toegeeft, dan met zijn eigen inzichten wel over eenkomt, niet moede, maar van de nutteloos heid om dien strijd in het college voort te zetten overtuigd besloten te doen, wat zij meenden te moeten doen. Zes voorstellen, van meer of minder belang, dienden zij in bij den raad. Twee daarvan betreffen het onderwijs. Het eene wil de oprichting van een Gemeente-bewaarschool, tien jaren lang tegengehouden door den burge meester, eerst om geldgebrek, thans om den af keer dien de ultramontauen van zoo'n gemengde bewaarschool hebben; het andere voorstel wil de oprichting van een openbare school voor meer uitgebreid lager onderwijs voor meisjes. De op richting van die scholen achten zij onverwijld noodig; nog dit jaar wenschen zij, dat het besluit zal genomen worden. Ieder, die den toestand van het ouderwijs in Delft kent èn niet tegen neutraal onder wijs is, wenscht dat het voorstel der genoemde heeren slage. (N. R. Cl.) Twee knapen van goeden huize bij Parijs zijn voor een paar weken, builen weten hunner ouders en zonder iemand iets hun vun voornemen te zeggen, naar Asmères gegaan en hebben daar het eilandje, genaamd La Grande Jatte, in bezit genomen. Daar woonden zij in een soort van grot met een gat als schoorsteen, hadden een hoop drooge bladereG tot bed en leefden van jacht en vischvaugst. Toen men hen verraste, waren zij bezig met het braden van aardappelen in de asch, terwijl een waterrat, die zij gehar poeneerd hadden, reeds gebraden was. Visch was echter hun voorname voedsel geweest. Men heeft die knapen naar het huis huuner ouders, door wie zij reeds beweend werden werden, terug gebracht. Zij hadden elkaar Robinson en Vrijdag genoemd en bekenden aan hun nu van blijdschap weeneude ouders, dat de lezing van Crusoe's avonturen hen op het idéé had gebracht, en dat zij zich op het eiland zeer goed hadden geamu seerd. Dezer dagen is gemeld, dat een huis in de Judengasse te Frankfort is ingestort. Als eene bijzonderheid kan worden bericht, dat eene dame, die in dit huis woonde, ongedeerd en gezond onder de puinhoopen is teruggevonden achtenveer tig uren nadat bet ongeluk plaats had. Blijkens Indische berichten van 30 Januari jl., is het den Gouverneur-Generaal bij een persoon lijk onderzoek te Batavia gebleken, dat de per sonen, die voor het water waren gevlucht, goed gehuisd en gevoed werden. De vluchteliugen had den hun goed gered. Menschenlevens zijn er niet te betreuren geweest. In het Athenaeum van 9 Maart komt eene uit voerige aankondiging voor, eener Engelsche ver taling der Coster-Legende van Dr. A. v.d. Linde. De titel der Engelsche bewerking is: The Haarlem Legend of the invention of Printing, by Laurens Jans- zoon Coster, critically examined by Dr. A. van der Linde. From the Dutch, by J. H. Hessels. With an Introduction, and a Classified List oftheCos- teriana Incuuabula (Blades Co.). Aan het slot der beschouwing van het werk van Dr. van der Linde, wordt hulde gebracht aan den bekwamen vertaler, die DOg daarenboven door de toevoeging van een beredeneerd overzicht of eene inleidiDg over de geschiedenis der uitvinding van de boek drukkunst, alsmede van eene geklassifieerde lijst der Incunabala Costeriana voor alle bibliografen een werk van groote waarde geleverd heeft. Met ingang van den 17den dezer zal het Rijks telegraafkantoor te Alphen op Zon-en feestdagen open zijn van 8 tot IJ uren voormiddags. De diensttijd op werkdagen blijft onveranderd. Met ingang van den JOsten Maart aanstaan- zijn benoemd tot directeur van het vereen post- en telegraafkantoorte Bodegraven, C. Sa te Boskoop, T. Tulleken; beiden tot dusver directeur. Z. M. heeft benoemd tot plaatsvervangend tongerecht te Heusden J. J. van Tienhoven den Bogaard, burgemeester der gemeente 1 kendam. Z. M. heeft aan G. A. N. J. Jansen, adja commies bij het Departement van Justitie, i gunning verleend tot het aannemen en dr der versierselen van officier der orde van Nic Iftihar, hem door Z. H. den Bey van Tunis schonken. Z. M. beeft aan B. Léon, deurwaarder bij arrondissements-rechtbank te 's-Gravenhage, r gunning verleend tot bet. aannemen en dra» der versierselen van commandeur der orde ?- Santa Rosa, hem door den President der Rep; bliek Honduras geschonken. Z. M. beeft in zijn rang overgeplaatst bij da generalen staf, den kapitein H. F. C. Hardjj. berg, van bet regiment grenadiers en jagers. BINNENLAND. Amsterdam, 13 Maart. In de Gemeenteraat zitting van heden is aan Dr. J. H. Nieuwvee op zijn verzoek, een eervol ontslag verleend s lid der plaatselijke commissie van toezicht het middelbaar onderwijs. Zonder hoofdelij stemming werd het voorstel van B. en Ws. a genomen, om eene som van ƒ13000 bescbiktr te stellen ten behoeve van het geven van openb feestelijkheden op den gedenkdag der inne van den Briel. 's-Gravenhage, 13 Maart. Naar men verneer heeft het uitvoerend Comité voor de feestvier- op 1 April alhier besloten om, behalve hetg reeds omtrent de feestviering zelve besloten of nog nader zal worden bepaald, op Woensd 3 April ten voordeele der algemeene armen de stad eene letterkundige muzikale uitvoering doen plaats hebben in het lokaal van den K< schouwburg. Onze geachte directeur vau de m ziekscbool, de heer W. F. G. Nicolaï, door Commissie uitgenoodigd om die uitvoering leiden en daarbij nog eens zijne Feestcantal- van November 1869 ten gehoore te doen brengen heeft die taak aanvaard, alleen in het vertrou wen, dat hij daarbij zal mogen rekenen op dt medewerking van de muzikale krachten der re sidentie en in de eerste plaats op de hulp dei dames en heeren, die aan de vroegere uit voering hebben deelgenomen. Het is voorzeker niet t betwijfelen, of die hulp zal voor dat national doel volijverig worden verleend, zoodat de eersl repetitie op Vrijdagavond aanstaande, waartci zijne uitnoodiging reeds is geschied, zeer zeke van die bereidwilligheid het bewijs zal leverei De muziekvereeniging Polyhymnia heeft daarto haar gewoon lokaal reeds welwillend bescbit baar gesteld. Woerden, 13 Maart. De eerste der weekmar ten, nadat eene commissiê zich de zaak har; verlevendiging en uitbreiding had aaugetrc ken, werd heden gehouden. Een ongew.' drukte, niet alleen door de talrijke bezoeke maar ook door de groote verscheidenheid vi het aangevoerde, ontstaan, stak gunstig af bij t vroegere stilte. Dat deze verbetering eene bij vende zijn moge, is in het belang der gemeen; weüschelijk. Schoonhoven, 12 Maart. Ter verkrijging vas hooger loon heeft hier heden eene bijna alge meene stakiüg van werk plaats onder de velt goud- en zilversmidsknechts. Lexmond, 12 Maart. In het afgeloopen jaar wet den alhier 459 personen door de kinderziel recht van eene fictieve raming spreken, omdat de belastingen van Personeel en Patent ever 1871/72 grootendeels reeds afbetaald zijn en omdat van de Grondbelasting over 1872 eerst in Februari de aanslagbiljetten zijn uitgegeven. Wanneer wij dit in het oog houden, dan is het cijfer van de opbrengst der grondbelasting op zich zelf een zeer opmerkelijk feit. 'In Januari beliep deze ongeveer 100,000 als laatste achterstand van hetgeen er nog over 1871 te betalen viel. In Fe bruari is aan grondbelasting betaald 900,000 en daarvan, blijkens de splitsing aan den voet van het overzicht opgenomen, niet minder dan ƒ890,000 tot kwijtiDg der belasting over 1872, krachtens de pas uitgegeveu aanslagbiljetten. Wel een be wijs, met hoeveel gemak en regelmatigheid het Nederlandsche volk zijne belastingen betaalt. Er reist sedert maanden een persoon, dien wij voorzichtigheidshalve niet noeineD, om geld op te halen, ten einde naar den Helder te komen, waar hij geplaatst is op een schip als hofmeester. Deze man, die er vrij welgekleed uitziet en zijn woord goed voeren kan, heeft eene groote me nigte van getuigschriften, zoodat er eenige moed toe behoort, om hem niet te vertrouwen en scherp zinnigheid, om het net, dat u gespannen wordi, te ontloopen. Doch daarom nieenen wij aan het publiek verschuldigd te zijn bet te waarschuwen en voorat den predikanten te vragen om niet on nadenkend hunne aanbeveling te voegen bij die van zooveleu en daardoor op nieuw anderen te helpen misleiden. Onder de namen, die wij ons herinneren gelezen te hebben onder zijne docu menten, kernen voor die van: Jhr. v. Akerlaken, lid der Tweede Kamer, Mr. Alstorphius Greve- linck, Mr. Schilfer, Hora Siccama, Hofstede de Groot, Muurling, Masuian, Creutzberg, Gerth van Wijk, om van vele anderen niet te spreken. Een deel dier getnigschrilten is van Mei 1870, een ander van Aug. 1871. Men vrage hem, op welk schip en van welken reeder hij geplaatst zal worden en hij blijft het antwoord schuldig. Daar deze industrie gemiddeld 10 25 per dag opbrengt en het gansche land nog niet afge reisd is, zal het goed zijn, wanneer ook andere bladen deze waarschuwing overnemen. D.) Den laatsten dag van de verkooping der ver zameling des heeren Pereire bracht o. a. op een portret van Justus Lipsius door Rembrand 38,bOO fr.; Apollo en Midas door Rnbens 40,000 fr.; een landschap van Jacob Ruysdael 47,000 fr.; een waterval door denzellden 40,000 fr.; bleekerij bij Overveen door denzelfden 5,560 fr.; een partij trictrac door D. Teniers Jr. 17,500 fr.; een herberg van binnen door denzelfden 9,100 fr.; eeD mansportret door Terburg 31,500 fr.; Zeegezicht door F. van de Velde 14,200 fr.; Schepen op de reede, door deuzelfden 28,500 fr.; Hollandsch landschap door Adr. van de Velde 26,700 fr.; eeD paardenmarkt door Pbil. Wouwerman 15,000 fr. Zaterdag 11. werd door den aannemer van den bovenbouw der spoorwegbrug over de Oude Maas te Dordrecht nagenoeg al het werkvolk afgedankt. De reden hiervan is, naar wij verne men, dat met de nog te maken overspanning niet kan begouuen worden, ouidat bet reglement dat de scheepvaart regelt, nog niet is goedgekeurd. Het laat zich aanzieD, dat de oplevering der brug teD gevolge dezer vertraging niet op tijd zal kannen geschieden [oord. Ct.) Door de hoofdcommissie der vereeniging voor Christelijk nationaal schoolonderwijs is een op roeping tot het Nederlandsche volk gericht, eri wel naar aanleiding van bet aanstaand April feest, om deel te nemen in de rentelooze geld- leening, groot f 100,001) voor het fouds tot liet oppervlakkig, zooals vroeger ouze oude universi teit. Zij schijnen het verschil in zeden, gevoelens, denkbeelden eu karakters niet te gevoelen, dat de loop der eeuwen medebrengt. Zij schijnen niet, zooals onze goede scholiereo, degelijke ge schiedschrijvers gelezen te hebbeD, b. v. Thierry, Michelet, Guizot. Over hst geheel zijn zij arm aan begrippen; zondert men de practische quaes- tiën der tegenwoordige staatkunde uit, dan is de Frauscbe leerling hen ook hierin vooruit. Zij hebben veel klassieke teksten gelezen; maar de verklaring die men er van geeft is geheel gram maticaal en positief. Men doet niet uitkomen: de schoonheid van het stuk, de keurigheid van den stijl, het verhevene van den toestand; men wijst niet op de manier van voorstellen, die den schrij ver kenmerkt, op den aard van zijn talent, de wendingen van zijn geest. Dat is hun te algemeen. De meester spreekt met tot de leerlingen als een criticus tot mannen van smaak; hij tracht noch bij hunne letterkundige studiën het aesthetisch gevoel op te wekken, noch verklaart de groote schrijvers van zijD land. Zoo gaat het ook met de wis kunde; hij bepaalt zich meer bij formules dan dat hij de eigenlijke wetenschap onderwijst. De handleiding voor wiskunde is altijd nog de tekst van Eucltdes, die van buiten geleerd en op gezegd wordt; verstand en redeneeriug beklee- verleenen van voorschotten ten behoeve van Christelijke scholen. De raad van buitenlandsche fondsenhouders te Londen heeft aan het comiiévan Grieksche fond senhouders te Amsterdam, zijDe ingenomenheid betuigd met het plan vaD laatstgenoemd comité, om den heer Drucker als Agent naar Athene te zenden, ten einde een billijke en voldoende re geling der Grieksche schuld van 1824 en 1825 tot stand te brengen. De Londensche raad zegt aan het Ainsterdamsche comité alle mogelijke medewerking toe. Het gebeurde met de ongelukkige Fentje van der Kloet, voor eenige dagen in het krankzin nigengesticht te Franeker overleden, heeft den Commissaris des Konings in de provincie Fries land aanleiding gegeven bij Provinciaalblad de gemeentebesturen uit te noodigen, oen voortaau een meer waakzaam oog te houden op de bij familiëu verpleegd wordende krankzinnigen, en om, zoo noodig, met den meesten spoed te be vorderen, dat zulke personen naar een gesticht worden overgebracht, 'tgeen geacht mag worden, veel te zullen bijdragen tot eene betere verple ging en wellicht zelfs tot herstel van de lijders. In het Plantsoen bij de Willemspoort te Amster dam is eergistereunamiddag het lijk opgehaald eener dame (weduwe), die oin onbekende redenen aldaar een eind aan haar leven heeft gemaakt. Zij had zich met haar rijtuig in het Plantsoen laten brengen en tot den koetsier gezegd, dat zij verder wenschte te wandelen. Daarop wist zij hare kamenier met eeDe gemaakte boodschap te Verwijderen, en schijnt toen in het water te zijn gesprongen. In de hand van het lijk vond men een kaartje met den naam der ongelukkige. „Naar wij met zekerheid vernemen, is verkeer delijk het gerucht verspreid, dat L. Mulder, brie ven bezorger bij het postkantoor te Veendam, uit zijne betrekking zou zijn ontslagen, daar hij enkel voor een korten tijd gescüorst is wegens aan merkingen op zijn gedrag. Die schorsing schijnt hij evenwel niet te hebben kunnen verkloppen, want in den namiddag van jl. Zondag zou hij een zelfmoord hebben begaan, waren nietiDtijds nog zijne kinderen toegeschoten, om een doode- hjken afloop te voorkomen. Velen zijn bewogen met zijn lot; enkele menschenvrienden tooneD dit reeds door daden. „Aan het postkantoor is in den geregelden gang van zaken dientengevolge ook geenerlei stoornis geweest." Veend. Courant.) Naar het Vaderland verneemt, wordt de konink lijke kantwerkschool te Sluis met 1 April a. s. opgeheven. - In N°. 7 zijner Nederlandsehe Gedachten bespreekt de heer GroeD o. a. „De Staatsleer van Mr. J. R. Thorbecke," van den heer van Houten. Hij noemt die brochure een merkwaardig geschrift eo haalt ze aan als bewijs, dat de N. R. Ct., in haar voortreffelijk lierdicht ter viering van den geboortedag der Grondwet 3 Nov., het verschil met Mr. van Houten te licht geteld heeft. De heer Groen vindt in dat geschrift bevestigd hetgeen hij zelf schreef: „Thorbecke gebruikt het re volutie-beginsel en fatsoeneert het. Hij heeft eerst, in overeenstemming met den grondtoon der eeuw, den Staat georganiseerd; daarna, met de hem eigene bekwaamheid en veerkracht, zich tegen het overschrijden van de grenslijo, door hem afge- bakeud, verzet. Van Houten dweept met de re volutie. Thorbecke gebruikt haar." De heeren A. van der Leeuw en M. A Schagen van LeeuweD, wethouders te Delft, den strijd tegen den voorzitter van het dagelijks bestuur, den daarbij slechts eene ondergeschikte plaats. „Zulk onderwijs vormt maar al te vaak helle nisten en cijferaars." Een jonge Franschman daarentegen van 19 jaren, die, met goede ver- mogeus toegerust, zijn best heelt gedaan, bezit eene algemeene kennis, eene menigte schetsen van denkbeelden, eenige persoonlijke, in wording zijnde begrippen en theOriën, eene bepaalde voor liefde voor enkele schrijvers en vooreen bepaalden stijl, een oppervlakkig doorzicht met betrekking tot het scbooue, de geschiedenis, de wijsbegeerte; bij gevoelt ten minste dat er belangrijke vraag stukken door hem beoordeeld moeten worden, te meer daar hij tot scepticisme overhelt en meestal zijn godsdienstig geloof verloren heeft, terwijl geen algemeeD verplicht of aangenomen leerstelsel bij de hand is om zijn weifelenden geest tegeD te houden eu hij dus zelf den ankergrond moet zoeken en bet anker smeden. Verscheidene voor name Engelschen van mijne kennis beschouwden hun leertijd aan het college en zelfs aan de hooge- school slechts als een voorbereiding, een gym nastiek, een training van de opmerkzaamheid en het geheugen, meer niet. „Na den afloop daaivan," zeiden zij mij, „begon onze opvoeding eerst en moesten wij door lezen ons op de hoogte 9tellen van philosophie, geschie denis, Staathuishoudkunde, natuurwetenschap, kunst eu letterkunde." Men begint nu deze fout in te zien en den kring uit te breiden; maar nog altijd is de cirkel klein en heeft hij Euclides en de sappliische verzen tot middelpunt. Bijgevolg vormt zich het verstand, miuder vroeg gerijpt, eerst later een volkomen inzicht. Eindelijk uog een laatste bijzonderheid, die een verschil in beide landen uitmaakt. Een leerling te Harrow kost 200 pd. st. 'sjaars. Hoeveel vaders bij ons zouden 5000 frs. per jaar voor de opvoeding van hun zoon kunnen uit geven? In Frankrijk verdient een ambtenaar, iemand die een zoogenaamde profession liberale uitoefend, meestal op zijn dertigste jaar 3000 frs. en 5U00 op zijn vijftigste, en heeft tot aanvulling gewoon lijk slechts de opbreugst vau een klein kapitaal. Maar daarenlogen betaalt hij voor zijn zoon op het college 1000 en op de voorbereidingsschool (petit seminaire) 400 frs., en zijn er van staatswege vele beurzen. Ik bereken, dat het klassiek onderwijs in Frankrijk vijfmaal minder kost dan in Engeland. De Engelschen erkennen zelf dat de hebbelijk heid om veel te verteren een huuner nationale ondeugden is. Het Parlement subsidieert slechts 8500 lagere scholen, terwijl dezelf de subsidie er 25,000 in Frankrijk zou kun nen in stand houden. Er zouden in 't gehe 1,500,000 Fransche kinderen voor kunnen onder wezen worden tegen 350,000 Engelsche. De het Arnold berekent dat de kosten van onderbet en administratie der Fransche scholen in verht ding tot die der Engelsche staan als 1 tot 4."- Te Oxford, waar ik morgen heenga en in algemeen aan de hoogeschool verteert een stir dent, volgens het zeggen van Bgemiddell 300 pd. st. per jaar, hoewel 200 pond voldoend' zou zijn. EeDigen, die bijzonder zuinig zijn, doe» het inet 100 pond. De schrijver van Tom Bres' spreekt van een armen student die 75 pond ver teerde, maar bij woonde voor niet en men trok den neus voor hem op. Bij ons zou een student in de medicijnen of in de rechten, die eene zeltó' som (1875 francs) en vrij logies had, onbekrom pen kunnen leven. Er zijn er velen die slecht 1500 frs. hebben, maar zij worden zelfs door dd rijkste niet met minachting aangezien. Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1872 | | pagina 2