N°. 3696.
Maandag
A°. 1872.
26 Februari.
STADS-BERICHTEN.
n
>p eetj
lechtl
ingcnl
lepsli;
eel
720.)
EIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post3.85
Afzonderlijke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zen- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Voor iederen regelƒ0.45.
Grootere lettere naar de plaatsruimte die zij beslaan.
BURGEMEESTEE, Hoofd van het Gemeente-
ur van Leiden, doet te weten, dat aan den
Lnger der directe belastingen alhier zijn ter hand
ssteld twee, op den 20"<"> dezer maand, invorder-
verklaarde kohieren voor de belasting op het
,'ersoneel, voljaarsch- en halfjaarsche aanslagen, bei-
!l j .-jden over het dienstjaar 1871 en 1872, terwijl ieder
verpligt is zijnen aanslag, op den hij de Wet bepaal-
voet, te voldoen.
En wordt deze door plaatsing in de Leidsche Cou-
aiit. afgekondigd.
De Burgemeester voornoemd,
v. n. BRANDELER.
Leiden, 23 Februari) 1872.
Lelden, 24 Februari.
Men is zeer benieuwd naar de houdiDg van
de conservatieven en orthodoxen bij de aanstaande
interpellatie Haffmans. Dat deze van ultramon-
taansche zijde steun en adhaesiete wachten heeft
spreekt wel van zelve, ofschoon menigeen van
die richting in hetzelfde geval verkeert als de
anderen, en ten eenenmale ontrouw aau zijne
parlementaire antecedenten zoude worden door
zich te mengen in eene kritiek over eene han
deling, welke, gelijk zij beiden het steeds deden
voorkomen, een zuiver uitvloeisel is van de uit
voerende macht aan de Koning opgedragen, eene
daad van wat zij noemden: het koninklijk pre
rogatief.
De geheele houding van de conservatieven en
huDne ultramontaansche bondgenooten loet zich
op in de vraag door den heer Heemskerk Azn.
op 20 September 1866, als Minister van Binnenl.
zaken gedaan bij de motie Keuchenius over de
uittreding van den heer Mijer uit het kabinet en
-aanvaarding zijDer benoeming als Gouverneur-
Generaal. Hij zeide toen: //De constitutioneele
-vraag is deze: Staat het aan de kamer vrij zich
fe Aiegeven op het terrein der uitvoerende macht,
in zóó ver het de keuze geldt van personen De
heer van Lynden van Sandenburg was, even als de
Ier, voor eene stellig ontkennende beantwoor-
ier vraag, onverschillig welke soort van benoe-
of ontslag het betrof, bij land- of zeemacht,
n rechterlijk college of met betrekking tot
jOuverneur-Generaal. Ook het advies van
i den Minister van Justitie Borret was in
denzelfden geest en gestaafd door voorbeelden,
.zoodat de echt-ultramontaansche leden in dat op
zicht een onfeilbare aanwijzing hadden hoe zij
zich in deze constitutioneele quaestie te gedragen
"hadden. De redevoeringen en de stemlijst over
de motie zijn wel waard in herinnering te wor
den gebracht nu de interpellatie en wellicht ook
"eene motie, (daar andere de interpellatie weinig
practische beteekeuis of uitkomst kan hebben)
"juist afkomstig is en gesteund zal worden van
eene zijde, die dergelijk iets als een constitutio
neel misdrijf, als eene aanranding van de prero-
- gaüeven der kroon, als eene wegcijfering van de
aan den Koning bij de Grondwet opgedragen
- uitvoerende macht, ja als eene omverwerping
van de grondwettige monarchie hebben afge-
ichilderd.
»jj at er van die onzinnige beschuldigingen was,
en waarheen de daarin opgesloten leer der onder-
mijning van het hoofdbeginsel onzer regeerings-
vortn: de onschendbaarheid des KoniDgs en de
ministerieele verantwoordelijkheid, zou moeten
voereü, dit heeft de hoogleeraar Buys en de
geheele liberale pers in der tijd op zulk eene
afdoende wijze aangetoond dat de kiezers, reeds
bij de eerste kamerontbinding, het Ministerie dat
die leer verkondigde onmogelijk maakte, gelijk het
dan ook van eene tweede even gewaagde als
onverantwoordelijke poging om de controle der
Stateu-Generaal ie beperken, gedwongen werd
heen te gaan.
Maar daarom zal het, ter waardeering van de
politieke moraliteit der conservatieven en hunne
bondgenooten, nu zeer interessant zijn te aan
schouwen vvat zij nu zullen doen ten aanzien
v»n de vragen van hun vriend en geestverwant
HgÜinans naar de redenen voor de niet-herbenoe-
roing van zijn eigen persoon als kantonrechter te
venlo.
Lj! Bpedurende deze week zijn dagelijks in het
werkhuis alhier opgenomen van 166 tot 188 vol
wassen personen en van 77 tot 99 kinderen.
Tot ontvanger van het dijksdistrict Vollenhove
9 benoemd de heer Mr. A. J. üijekmeester, advo-
™at te. Leiden.
Ter vervulling der ontstane vacature door het
Jrvol ontslag van den heer J. Kroon, is tot in-
ecteur in deze geuieente benoemd de heer C.
Beek, thans als volontair-inspecteur werk-
|am.
121.81
Ports'
ischt
2.40SI
-1
isteri T
i. pül
«borg. T
fl. 6*|
>rt, 0.1
fc-N-f
754;
12 orf.
11|
op
Hypl
'De commissie van administratie overdegevan-
Jemssen alhier zal op den 5den Maart a.s. des
pormiddags te 12 uren, in een der lokalen van
'et huis van militaire detentie alhier, publiek
onhesteden de levering van hennip, vlas, leder
papier.
Het genot, ons Woensdag-avond door demaat-
ctmppij van Toonkunst alhier, met medewerking
van Mej. Elsa Schneider uit Rotterdam en de
Irkestklasse der muziekschool verschaft, verdient
Jüeszins vermelding.
I De nog zeer jonge zangeres, die als dochter
lan een beroemden vader, reeds vooraf de aan-
u had gespannen, rechtvaardigde volkomen
Het Recht van de Tweede Kamer. Een woord aan de He
's. October 1866.
de voor haar gekoesterde sympathie. Alle voor
rechten waarop de vader kan aanspraak maken
zijn ook bij de dochter aanwezig: eene groote
muzikale begaafdheid, schoone opvatting, bezielde
voordracht, duidelijke uitspraak en daarenboven
eene groote bescheidenheid bij het optreden. Wat
haar nog als kunstenares ontbreekt, zal, onder
de goede leiding die Mej. Schneider geniet, de
tijd aanbrengen. Het meeste succes had zij io
Mignon van Beethoven.
Met onze jonge Rotterdamsche gast deelde een
jonge leerling der muziekschool, een Leidsch
pleegkind, de eer van den avond. Twee zeer
jonge, zeer beschaafde wezens te hooren en te
denken welk een toekomst beiden onder goede
leiding wacht is inderdaad opwekkend. De
jonge violist belooft veel. &ijn zuiverheid
van toon, natuurlijke voordracht en dat iets
wat den toekomstigen kunstenaar reeds in het
kind openbaart, doen de schoonste verwachtingen
koesteren. Bovendieo stellen wij Leidenaars in
hem een bijzonder belang, daar hij een landge
noot is, die zonder koninklijk stipendium door een
Nederlandsch kunstenaar gevormd wordt. Maar
die kunstenaar is ook onze Wetrensl
De orkestklasse der muziekschool speelde de
orkestnummers werkelijk zeer verdienstelijk
mede. Wij bewonderden opnieuw de vaste hand
van onzen geëerden concert-directeur, die de kleine
kunstenaars der toekomst zoo vast in toom en in
harmonie hield, en vermelden ten slotte nog met
lof de uitvoering der Traumerei aus den Kinderscenen,
voor strijkinstrumenten gearrangeerd door R.
Schumann.
H. M. de Koningin heeft ingeteekend voor twee
exemplaren op De Tuinbouw-lllustratie, driemaan-
delijksch Tijdschrift voor Tuinbouw en Plant
kunde, onder redactie van J. H. Krelage, uitge
geven door de firma E. H. Krelage Zoon te
Haarlem.
De Brielsche en Utrechtsche Commissiën ver-
eenigd hebben de volgende circulaire rondge
zonden
Landgenooten
Weldra zal de dag aanbreken, waarop het 300
jaren geleden is, dat onder Gods zegen door de
inneming van Brielle door de Watergeuzen de
grondslag gelegd werd van ons zelfstandig, vrij
volksbestaan en van onze godsdienstige vrijheid
onder het geliefde Huis van Oranje.
Zooals te verwachten was, koesteren allen, die
zich Nederlanders gevoelen en wars van alle
tyrannie het bezit der verkregen voorrechten
waardeeren, den wensch dat de aanstaande 1ste
April een nationale feestdag zij.
Eene waardige, eendrachtige viering van dien
gedenkwaardigen dag beoogende, zijn overeen
komstig het verlangen van onzen geëerbiedigden
Koning uit de beide, hieronder vermelde com
missiën, gedelegeerden met elkander in overleg
getreden, hetwelk ten gevolge mochthebben.dat
er tusschen die commissiën de meest gewenschte
overeenstemming ontstaan is.
Terwijl aan de eene zijde gereedelijk erkend
werd, dat het plan tot oprichting van het ontwor
pen monument, waarvoor met Z. M. duizenden
in den lande hunne sympathie betuigden, moest
gehandhaafd worden, werd aan de andere zijde
volkomen toegestemd dat nadat het den Kouing
behaagd had Hoogstdeszelfs adhaesie te schenken
aan het denkbeeld, om ter gedachtenis van de
inneming van den Briel aldaar een Asyl voor
oude en verminkte Nederlandsche Zeelieden te
stichten aan deze nuttige stichting boven alle
andere de voorkeur moest worden gegeveneu
de oudergeleekenden, overwegende dat èn het
ontworpen Monument èn het Asyl door 's Konings
welwillendheid als éen nationaal gedenkteeken
moesten beschouwd worden, kwamen overeeD,
dat, indien de noodige gelden daartoe worden
samengebracht, daarvan de eerste steen op den
lsten April aanstaande zou gelegd worden, in de
gegronde hoop, dat zulks Zijner Majesteits goed
keuring moge verwerven.
Na die gesloten overeenkomst wenden zich de
ondergeteekenden andermaal en thans gezamenlijk
tot u om uwe krachtige ondersteuning te vragen.
Daar de feestviering thans een grooteren omvang
zal moeten verkrijgen dan aanvankelijk was te
voorzien, zoo voelt de Brielsche hoofdcommissie
zich gedrongen opnieuw geldelijke bijdragen te
vragen, opdat die viering op de waardigste eD
luisterrijkste wijze moge plaats hebben.
Wijders Doodigt zij gezamenlijk met de Utrecht
sche Commissie voor het Asyl, die zich blijft
belasten met de verzameling van de voor genoemde
stichting noodige gelden, allen, die een nuttige
stichting wenschen, ten dringendste uit bij te
dragen ten behoeve van het bedoeld Asyl, waar
voor door den Gemeenteraad van Brielle reeds
eene bijdrage van ƒ3000 is toegezegd ten blijke
zijner groote sympathie.
Mocht de Brielsche hoofdcommissie meer gel d
ontvaDgen dan zij ter verwezenlijking harer plan
nen behoeft, dan zal het resteerende bij de
bijdragen voor het te stichten Asyl gevoegd
worden.
De eendrachtige samenwerking der onderge
teekenden vinde bij de Nederlandsche natie
navolging, en met vereende krachten wordealzoo
het feest van 1 April 1872 gemaakt tot een feest,
waarbij de Koning en de natie zich vereeüigen
in de dankbare herdenking van de roemrijke
daden van ons voorgeslacht en de gezegende
gevolgen daarvan voor ons dierbaar Vaderland I
Opnieuw zij dit feest de waarachtige uitdruk
king van de gehechtheid van Vorst en Volk
aan het behoud van onzo vrijheid en onaf haDke-
lijkheid.
De Hoofdcommissie ter voorbereiding der feestelijke
viering van 1 April 1872:
G. F. Lette, voorzitter. J. W. Hein, onder
voorzitter. H. de Jaqek, secretaris. C. G.
Krayenhoff van de Leur, penningmeester.
Fr. Arbns. J. van der Vegt. H. L. M. van
Kruijne. W. J. Berdenis van Berlekom.
J. J. Hofstede. L. Visser. D. Pronk. C.
Biemond. Mr. R. T. baron Collotd'Escuky.
Mr. VV. A. 't Hooft. Jacs. Hofland. A.
A. Gijsberti Hodenpijl. Mr. C. P. E.
Hanegraaft.
De Utrechtsche Commissie tot oprichting van het
Asyl voor oude en verminkte Nederlandsche zeelieden te
Brielle, ter herdenking aan de inneming van den Briel
door de Watergeuzen op 1 April 1572.
Mr. C. W. J. baron van Boetselaer van
Dubbeldam, voorzitter. Mr. C. R. Merkus,
secretaris. E. H. Kol, thesaurier. R.
Mijsberg. J. W. Schubart. Mr. W. R.
baron van Tuyll van Serooskerken van
Zuylen. Mr. H. Waller.
De Hoofdcommissie ter voorbereiding van de
feestelijke viering van 1 April noooigt alle en
vooral die subcommissiën, welke te kennen heb
ben gegeven dat er iü hare omgeving meer
sympathie bestaat voor eene nuttige stichting dan
voor het ontworpen monumeDt, dringend uit
werkzaam te zijn niet enkel voor het monument
en de feestviering te Brielle, maar ook voor het
Brielle te stichten Asyl; en hen die tot dusverre
geen gehoor gaven aan hare roepstem om een
subcommissie te vormen of het correspondentschap
te aanvaarden, verzoekt zij dit nog te doen, opdat
het nationaal gedenkteeken, waarvan hierboven
gesproken is, door bijdragen nit alle streken des
Vaderlands verrijze.
De Hoofdcommissie voornoemd,
Brielle, G. F. LETTE, Voorz.,
21 Februari 1872. H. DE JAGER, Secret.
Tot secretaris der hoofdcommissie voor de vie
ring van 1 April a. s. is in plaats van Mr. de
Kanter, die tot groot leedwezen der commissie
wegens een treurige huiselijke omstandigheid be
dankt heeft, benoemd de heer H. de Jager. Vad.)
De orthodoxe feestvierders te Brielle geven
hun plan, om een Geuzenhuis te stichten, niet
op. Op de Hoofdstraat aldaar is een groot buis
aangekocht voor de som van f 2900.
Wij vernemen dat de tentoonstelling van run
deren, schapen en varkens te Rotterdam op 19
Maart, doch die van pluimgedierte en honden
eerst op 26 Mei e. k. zal gehouden worden.
In de laatste maanden van het jaar 1869 werd
te Utrecht het St.-Bernulphus-Gilde opgericht,
zich ten doel stellende het beoefenen en bevor
deren van Kerkelijke Kunst en Oudheidkunde.
Het meende dit doel niet geheel te kunnen
bereiken, zonder aan hetgeen in zijn midden
verhandeld werd eenige openbaarheid te geven.
Echter achtte het die verhandelingen noch be
langrijk, noch omvangrijk genoeg, om tot eene
uitgave, die deze alleen bevatte, te doen beslui
ten. Daarom kwam men tot het besluit een Tijd
schrift te doen verschijnen, dat behalve de ver
slagen der Gildo-vergaderingen, nog andere bij
dragen bevatten zou. Dit tijdschrift wordt thans,
onder den naam Hel Gildeboek, Tijdschrift voor Ker
kelijke Kunst en Oudheidkunde, door de uitgevers
J. L. Beijers en Wed. J. R. van Rossuui te Utrecht
aangekondigd.
Het zal de volgende onderwerpen behandelen
I. Kerkelijke Oudheidkunde, Werken op het gebied
van a. Bouwkunde, b. Beeldhouwkunst, c. Schil
derkunst, enz. enz. II. Kerkelijke Kunst. Tee-
keningeu en plannen, met bijgevoegde beschrij
ving, uit ieder deel vaa het gebied der Kerkelijke
Kunst. 111. Kroniek der beweging op het gebied
der Kerkelijke Kunst. IV. Bibliografie.
De Commissie van Redactie bestaat uit de
heeren G. VV. van Heukeluin, J. J. van der Horst,
B. H. Klöune en Dr. H. J. A. M. Schaepman.
Aan de Landb. Ct. meldt men, dat dit jaar in
ons land nog negen nieuwe beetwortelsuiker-
fabriekeu worden opgericht, namelijk te Oude
water, Steenbergen, Breda, Oudenbosch, Gastel,
Groenendijk, Naaiden, Sas van Gent en in de
prov. Groningen.
Met zekerheid vernemen wij dat, uit naam van
een Engelsche firma, aan de commissie voor den
geprojecteerden spoorweg HorlingenBolsward
SneekHeerenveen zal worden geschreven om
onderhandelingen te openen betreffende het aan
leggen van een zijtak van Bolsward naar Har-
lingen. (P. Cl.)
De hoofdonderwijzer der bijzondere Christ. Nat.
school te Franeker is door den kantonrechter te
Harlingen veroordeeld tot eene geldboete van
ƒ25, of subsidiaire gevangenisstraf van drie dagen
wegens het weigeren aan de plaatselijke school
commissie om lijsten te verstrekken, bevat
tende de namen en het getal zijner leerlingen.
Van dat vonnis is de veroordeelde in appèl ge-
koinen.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen het wets
ontwerp tot wijziging der pensioenwet voor burger
lijke ambtenaren. De voornaamste wijzigingeu zijn
de volgende:
Onder de ambtenaren, die onder deze wet val
len, zijn weggevallen de opzieners der jacht en
visscherij en de afgeschafte scherprechters (art. 2).
Om pensioen te erlangen is 65jarige teeltijd
voldoende en vervalt het vereischte van lOjangen
dienst (art. 3).
Voor stenografen bij de Staten-Generaal en
rijkstelegrafisten is evenals voor opzichters bij den
waterstaat, landmeters enz., na lOjarigen dienst
en op 65jarigen leeftijd, geen verklaring als van
art. 5 noodig.
De ambtenaren zijn, tot het bekomen van pen
sioen, verplicht het beloop hunner wedde of be
looning over één jaar bij te dragen (art. 14), dus
afschaifiug der doorloopende korting. Van de af-
loopende korting zijn ambtenaren, die beneden
ƒ4110 tractement ontvangen, vrijgestelden anderen
behoeven alleen zooveel te storten, dat hun trac
tement minstens ƒ400 blijft bedragen.
Aau L'Ami du Limb, wordt uit 's-Gravenhage't
belangrijk beticht gezonden, dat de heerPijls, de
oude vriend van den heer Thorbecke, tot de con
servatieven is overgeloopen. Door den heer Arnoidts
is eene vergadering van alle r. katholieke afge
vaardigden van de Tweede Kamer bijeengeroepen,
waaraan ook de heer Pijls heeft deelgenomen.
De heer v. d. Maesen alleeu heeft geweigerd.
Er is een club gevormd, en bepaald, dat de leden
zich over alle belangrijke punten vóór 't houden
der zittingen zouden verstaan, en dan naar de
beslissing der meerderheid zullen stemmen. Er
is een bestuur voor de conservatieve roomsch
katholieken gevormd, waarin benoemd zijn de
hh. Pijls voor Limburg, v. d. Does de Willebois
voor N.-Brabant en Heydenrijok voor Gelderland
Z. M. heeft aan de heeren C. Canoy en L. Davids
vergunning verleeud tot het aannemeu en dragen
der versierselen respectievelijk van kommandeur
en ridder der orde van St. Rosa van Honduras.
Z. M. heeft het pensioen voor den luit.-generaal
Engelbregt bepaald op 3000 en voorde kolonels
Vinkhuizen en van den Hummel op 1800 'sjaars.
Z. M. heeft pensioen, ad 100'sjaars, verleend
aan M. M. Burlage, wed. van den Herv. predikant
J. J. Vinekers.
Z. M. heeft benoemd, bij het 5de reg., tot kap.
van de 3de kl. (naar ouderdom van rang), den
lsten luit. G. Visker, van het 2de reg.; tot lsten
luit. (naar ouderdom van rang), den 2den luit.
D. W. Nijenhuis, van het korps; bij het wapen
der artillerie: bij het reg. veld-artillerie, tot lsten
luit. (naar ouderd. van rang), den 2den luit. E.
J. I. O. van Baerle, van het korps; bij het lste
reg. vest.-art., tot kapit. van de 3de kl. (naar ou
derdom van rang), den lsten luit. J. F. Diemer,
van het reg. veld-art.; tot lsten luit. (naar ouderd.
van rang), de 2de luits. W. J. G. van der Veur
en G. A. Wirix, beiden van het korps; bij het
2de reg. vest.-art., tot kapit. van de 3de kl. (naar
ouderd. van rang), de lste luits. jhr. W. C. Godin
de Pesters, van het reg. rijdende art. en M. A.
Luyken Glashorst, van het reg. veld-art.; hij het
3de reg. vest.-art., tot lsten luit. (naar ouderdom
van rang) de 2de luits. H. VV. van Rhijn en K.
Bouiberg, beiden van het korps; bij bet reg. rijd.
art., tot kapit. vau de 3de kl., (naar ouderdom
van rang) den lsten luit. B. Dutry van Haelten,
van het korps; bij het korps pontonniers, tot lsten
luit. (naar ouderdom van rang), den 2den luit.
J. R. Naeff, van het korps.
BINNENLAND.
's-Gravenhaqe, 23 Februari De Duitsche Rijks-
regeering heeft een buitengewoon blijk van
waardeering der kunst gegeven, door, bij bemid
deling van ons gezantschap te Berlijn, aan de
Mannen-Zangvereeniging Cecilia alhier in leen-
bruik af te staan de volledige orchestpartijen,
met de door Mendelssohn-Bartholdy in der tijd
voor het Hoftheater gebezigde Partituur, ter ge
legenheid der uitvoering van zijne prachtige
Antigone-Koren, aanstaanden Dinsdag 27 dezer
(Prins Frederiks 75ste geboortedagsviering ter
eere, als beschermheer van Cecilia). Die uitvoering
zal ook door de tegenwoordigheid van H. M. onze
kunstlievende Koningin worden opgeluisterd. Het
is te verwachten, dat degelijke lief hebbers der klas
sieke toonkunst ook van elders naar de residentie
zullen opkomen, ter bij woning van dit hoogstzeld-
zaam inizikaal feest, waartoe in een melodramisch
tafereel zal medewerken Mevrouw Adelma
Harry, eerste dramatische zangeres der Hoogduit-
sche Opera te Rotterdam. Er zal, naar men
verneemt, na afloop van het concert een extra-
spoortrein loopen, waardoor voor vreemdelingen
de terugkeer 's avonds gemakkelijk wordt gemaakt.
Het opzettelijk voor dit festival door onzen ta
lentvollen beeldhouwer Lacomblé, Daar de vati-
caansche marmerbuste vervaardigde borstbeeld
van deo Griekschen Antigone-dichter Sophocles
zal aan deze plechtigheid eene bijzondere eigen
aardigheid in de Concertzaal bijzetten, tegenover
de buste van MeDdelssohn, aan wiens genie,
door de uitvoering al de programma-nummers,
een waardige herinnerings-hulde wordt toege
bracht.
Brielle, 22 Februari. Gisteren zijn alhier 3
leden van de Utrechtsche commissie voor het al
hier te stichten asyl geweest, om het Maasland-
sche plein, waar voor enkele jaren een fabriek
heeft gestaan, te inspecteerendat plein moet
uitnemend geschikt bevonden zijn ter vestiging
van het bedoelde asyl. Het is te hopen, dat er nu
voldoende bijgedragen zal worden voor die nut
tige stichting en dat het alzoo blijken moge, dat
de Hoofdcommissie zich vergiste, toen zij zich tot
de oprichting van een eenvoudig monument be
paalde, dewijl er naar haar oordeel geen geld
genoeg zou komen voor eene nuttige stichting.
Tot dusver zijn er nog maar enkele duizenden
gecontribueerd, maar wij vertrouwen, dat de cir
culaire die door de Hoofdcommissie en de Utrecht
sche commissie publiek gemaakt is, tengevolge
zal hebben, dat het geld zal toestroouien, niet
alieen om de Hoofdcommissie in staat te stellen,
het aanstaande feest op de luisterrijkste wijze te
