dat zonder eenig belang te kwetsen, men bet ge rust kon doen. De Minister van Koloniën heeft een tal van berekeningen uiteengezet die hem hebben doen besluiten mede te werken tot het voorstel tot amortisatie. Zoo vast stond dit bij den heer van Bosse, een toch niet te verwerpen financieele specialiteit, dat ook al werd besloten tot al de uitgaven in het verschiet, waarop vooral de te genstanders met nadruk hadden gewezen, z. i. dan nog deze amortisatie zou kunnen plaats hebben. Onderscheidene leden, zooals de heeren Smidt, v. Houten en v. d. Putte repliceeren en blijven hunne oppositie volhouden. De laatste constateerde dat geen der conserva tieve leden was opgestaan om het w. o. te ver dedigen. Spr. betoogde vervolgens dat al de cijfers door de Ministers bijgebracht waren, niet ter zake afdoende konden geacht worden en zij zich aan misvattingen en misrekeningen hadden schul dig gemaakt. Toen volgde de heer Kappeyne van de Coppello met zijne oorlogsverklaring tegen de financieele politiek van het Kabinet, waarvan wij hierboven reeds gewag maakten. De spreker viel de Regee- riog hard, zeer hard. Van de geheele aangekon digde politiek van den Minister van Financiën was door zijne houding bij dit w. o. niets over gebleven. Ten gevolge hiervan is de defensiepolitiek van bet kabinet verscheurd. Ha getracht te hebben dit alles in het licht te stellen volgde sprekers formeele ontzegging van vertrouwen in 's Ministers beleid. Om een bewijs van des sprekers wrevel te geven, volgt het slot zijner rede: „En als nu hier een minister ons overrompelt door eene amortisatie-wet, dan zegt hij, met die politiek doe ik niet mede. En als nu hier een minister komt amortiseeren, terwijl hangende is een wetsontwerp oin drukkende belastingen af te schaffen, dan zegt hij wederommet die poli tiek doe ik niet mede. En dan zeg ik dat ik niet behoor tot die liberalen, die plotseling verliefd worden op amortisatie. Neen dan zeg ik, dat meer groote belangen te behartigen zijn voor het volk dan het delgen van eenige millioenen. Laat ik er rond voor uitkomen. Door dit voorstel heeft de Regeering haar eigen politiek verzaakt. Zij heeft heil gezocht bij hare politieke tegen standers en dit w. o. is niets anders dan een uitgebreid amendementHeemskerk Az. (n. 1. het aanwenden van Indische baten voor Ned. behoeften). De Regeeriug heeft heden nieuwe bondgenooten gevonden. Zij heeft zich heden afgescheiden van hare ware vrienden en kan niet langer leven zonder ver scheuring barer beginselen en zulk een leven kan niet anders dan een kortstondig leven zijn. Mijn votum is een votum van wantrouwen in het be leid van den Minister van Financiën. Ik druk door mijne stem uit dat de Minister het vertrou wen, dat ik in hem stelde, door de indiening en verdediging van dit wetsontwerp bij mij ten eenenmale heeft verbeurd." Na aanneming van de artikelen 1 en 2 stelde de heer van Houten, om op te komen tegen de absurditeit van het amortiseeren zonder behoor lijke dekking van tekorten, voor een nieuw ar tikel 3, luidende Art. 3 der wet houdende aanwijzing der mid delen ter goedmaking van de uitgaven, begrepen in de Staat6begrooting over het dienstjaar 1872, wordt uitgetrokken (zijnde de schatkistbiljetten). Het amendement wordt verworpen met 54 tegen 11 stemmen. De geheele wet werd vervolgens aangenomen met 40 tegen 25 stemmen. Tegen de heeren: de Roo, 's Jacob, Wijbenga, Kappeyne, Zijlker, Hiogst, Tak, Blom, Bergsma, Mirandolle, Bredius, van Houten, Rombacb, Moens, van Loon, van de Putte, Jonckbloet, Cremers, Lenting, Kops, de Lange, Mackay, Stieltjes, Smidt en van Voorlhuijzen. Daarna wordt de vergadering tot nadere bijeen roeping gescheiden. Eerste gevolg van de houdiDgder heeren Nuyens, Tbym c. s. en de ultramontaansche pers tegen de feestviering van 1872: De heer Saagveld, pas toor te Brielle, lid der feestcommissie, heeft, na gehoord den bisschop van Haarlem, voor het lid maatschap bedankt. Dagelijks komen uit onderscheidene gemeenten berichten van de oprichting van sub-commissiën voor de feestviering van 1 April 1872. Met genoegen zien wij dat zich onder die zich daartoe vereenigd hebben, even als te Leiden, onderscheidene katholieke ingezetenen bevinden. De heer Mr. J. J. van Angelbeek alhier heeft aan den Koning en aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal overgelegd eene door hem aan den Minister van Koloniën gerichte missive, en de daarbij behoorende bijlagen, waarin adressant in het breede uiteenzet dat zware misdrijven, door openbare ambtenaren in Indië tegen hem zijn gepleegd, ter zake waarvan door hem een aanklacht is ingebracht, o. a., omdat zij bij het Overnemen van het hoofd \an het exploit van adressants acte van dagvaarding dd. 21 Juni 1871, de daarin voorkomende woorden: „woonachtig te Batavia" bedriegelijk hebben veranderd iu „woonachtig te Leiden, in Nederland;" dat door die alsche verklaring, niet alleen het onderwerp der vordering, dat bij voormeld exploit bij hen is onrgebracht, en hetwelk, ingevolge Art. 2 van hut Reglement op de rechterlijke organisatie en hut beleid der Justitie in Nederlandsch Iridie, uitsluitend staat ter kennisneming der rechterlijke macht, in een onderwerp, hetwelk, ingevolge het zeilde aaogehaald Art. 2, uitsluitend staat ter be- oordt-eling van het administratief gezag, hebben veranderd, maar dat zij bovendien, door die val- sch- verklaring, den ondergeteekeude, die op Java geboren is, van zijne hoedanigheid van Neiterlandsch Indisch ingezeteu hebben beroofd, tengevolge waarvan hij niet alleen geen beroep meer zoude kunnen doen op de bescherming, weika, bij art. 47 van het Ind. Reg.-regl., uitslui tend slechts aan binnen N. I. geboren ingezetenen aldaar, in bet belang van het behoud hunner wettige woonplaats is gegeven, maar tengevolge waai van de adressant ook zijne hoedanigheid van raadsheer van het Hoog Gerechtshof zoude heb on verloren, omdat die titel uitsluitend slechts dooi een, binnen de vijf palen van de plaats, wa ir het gebouw voor de vergaderingen van het i.oog Gerechtshof van N.l. gelegen is, woon achtigen rechterlijken ambtenaar, kan worden gedingen. Gisterenavond te ongeveer halftien heeft zich de persoon van I. V. door verdrinking in het waicL- het Rapenburg alhier van het leven wil len berooven, doch is door spoedige hulp van eemga daar aanwezige burgers er weder uitge haald; hij is na door den Heer Dr. J. E. v. I., die hem terstond geneeskundig heeft behandeld, vanwege de politie per vigilante huiswaarts gebracht. Reactie: In eene te Sittard onlangs opgerichte Sociëteit van katholieken zijd, bij de keuze van dagbladen, de Tijd en Maasbode en het clericale Journal de Bruxelles naar de snippermand verwezen. De Sociëteit heeft zich op het Vaderland geabon neerd. Aan de waarheid valt niet te twijfelen. Het Huisgezin maakt er meldiDg van. In het Deo. Weekblad schrijft de heer Dr. van Vloten naar aanleiding van den lstec April 1572: „Goed zoo, Brielleuaais! de Geuzentrom geroerd, en 't wakker Geuzenfeit herdacht, dat uwe veste, vóór driehonderd jaar, als 't eerste steunpunt der vrijheid van staat en geweten, den Spaanschen handen ontrukte. De glansrijke Aprildag, die den Spaanschen hertog zijn „bril" kostte, kan niet krachtig noch algemeen genoeg in den lande ge vierd worden. Het was daarom goed van u gezieD, er reeds bij tijds de aandacht uwer landgenooten op te vestigen, en hen tot algemeeDe deelneming uit te lokken. Mogen zij uw roepstem een vaardig gehoor geven, en u van alle zijdeo met bijdragen voor uw gedenkteeken en instemming met uw gejubel begroeten. NedeilanJ mag niet vergeteD, moet er steeds dieper van doordrongen worden dat het een geuze-, een volksstaat wezen moet, van allen staats- en gewetensdwang, gelijk van alle maatschappelijke vooroordeelen vrijdat het, in zijD gansche bestaan, steeds meer blijk moet geven, aan welke beginselen het zijn zelfstaudige vrijheid en onafhankelijk aanzijn dankt; en Neder lands inwoners moeten zich, in hun eigen vrij en karaktervol doen en denken, steeds meer hun wakkere voorzaten waardig toonen, die zich nooit van den Spanjaard hadden vrijgevochten, hadden zij niet overtuiging en beginselen boven alle per soonlijke bedenkingen gesteld." De uitslag der herstemming te IJselsteiu voor een lid der Provinciale Staten van Utrecht is geweest, dat zijn uitgebracht 698 stemmen. Ge kozen de heer P. H. C. van der Broeke met 3S4 stemmen; Mr. C. G. de Balbian van Doorn be kwam 307 stemmen. Het gewone gala-bal ten Hove zal, Daar men verneemt, plaats hebben op Woensdag 3 Januari. Het U. D. verneemt, dat de commissie tot bs- oordeeliug der prijsvraag over Nederlands Ver dediging een belangrijk rapport heeft uitgebracht, waarin wordt geoordeeld, dat wel geen der in gekomen antwoorden oor bekroning kan wor- den voorgedragen, maar dat er daaronder toch twee zijn, waarvan zij de publiekmaking zeer wen- schelijk acht. Uit het Westland wordt omtrent deo tuinbonw in dit jaar het volgende gemeld Het jaar 1871 zal bij veleo in 't Westland lang in 't geheugen blijven. In het begin van dit jaar toch was de aspergieoogst door de koude zeer middelmatig, hetwelk eenigszins door de hooge prijzen vergoed werd. Met de vroege aardappelen was het ongunstig. De tuinders geraakten door de strenge nachtvorsten in Mei met dit product veertien dageu k drie weken ten achteren, zoodat de verschillende markten later door de groote aanvoeren uit andere streken, overvoerd v, er- den, waardoor de prijzen aanmerkelijk daal. den. De late aardappelen hadden veel van dt ziekte te lijden. De aalbessen beloofden in hel eerst veel, doch ook deze vrucht voldeed niet aan de verwachting. Met ander ooft was het over het algemeen zeer slecht. Velen, die in andere jareD 200 tot 300 mud appelen plukten, konden nu nauwelijks 2 mud bijeenbrengen. De opbreDgsl der peren en pruimen was eveneens gering. De druiven beloofden aanvankelijk zeer weinig. MeD dacht dat de warme dagen in Augustus hieriD veraudering zoudeD brengen, doch de kort daarop gevolgde koude deed ook dit gewas geheel mis lukken. Het is zeker dat de schade in dit jaar in het Westiand alleen eene hoogst aanzienlijke som bedraagt. Door het Königliche Landwirthschafts-Gesell- schaft te Geile, in Hannover, een stichting van Koning George III, is de eere voorzitter van het 25jarig Nederlandsch Landhuishoudkundig con gres, Mr. B. W. A. E. baron Sloet tot Oldhuis, tot eerelid benoemd. De Stoomvaartmaatschappij Nederland vraagt op de stoomschepen iu de vaart op Java door het Suez-Kanaal gepromoveerde artsen. Het formaat van de Wekker, weekblad voor onderwijs en schoolwezen onder hoofdredactie van den heer Lalleman, zal met 1 Januari 1872 zonder prijsverhooging op nieuw wordeD ver groot. In België bestaat het plan om eene uraatschapij op te richten, die de verzekering van personeD tegen spoorwegongelukken ten doel heeft en zich tot alle landeD zal uitstrekken. De te betalen premie zal 3 centimes bedragen, te betalen bij het nemen van een plaatsbiljet 1ste klasse, 2 centimes 2de klasse en 1 ceDtime 3de klasse. Het waarborgkapitaal zal 3 millioen frank be dragen. Bij overlijden ten gevolge van een spoor wegongeluk ontvangt de nalatenschap van den verongelukten en verzekerden reiziger een pen sioen en bij verwonding, waaruit ougeschiktheid tot werken ontstaat, een levenslange ondersteu ning. Aan de beambten van de spoorwegen, waarop geene of slechts geringe ongelukken voor vallen, keert de maatschappij jaarlijks eeDe gra tificatie uit. De Staatscourant bevat de volgende rivierbe- richten Keulen, 21 December. Zeer weinig drijfijs. Lobilh, 21 December. Blank water. Nijmegen, 21 December. De scheepvaart alhier geopend. De Minister van Staat en van Binnenlandsche Zaken heeft goedgevonden voor het jaar 1872 te benoemen tot secretaris bij den geneeskundi gen raad voor Noord-Brabant en Limburg, Dr. E. A. P. van deD Bogaert, te 's-Hertogenbosch Gelderland en Utrecht, Dr. J. G. de Voogt te Arnhem; Zuid-Holland, Dr. C. P. Pous Koolhaas, te 's-Gravenhage; Noord-Holland, Dr. G. A. N. Allebé, te AmsterdamZeeland, Dr. J. P. Berdenis van Berlekom, te Middelburg; Friesland en Groningen, Dr. S. Sr. Coronel, te Leeuwar den; Overijsel en Drenthe, Dr. J. A. van Ketwich Verschuur, te Deventer. Bij beschikking van 19 December 1871, is aan de Gebr. Goedkoop te Amsterdam, tot wederop zegging, vergunning verleend voor een stoom- steepdienst op den IJsel, de Willemsvaart en het Zwolsche Diep, van Zutfen tot de Zuiderzee. De luitenant-ter-zee der 1ste klasse D. J. Weys, laatst behoord hebbende tot het eskader in Oost- Indië en van daar den 15den dezer in Nederland teruggekeerd, wordt met dat tijdstip op Don-acti- viteit gesteld. Z. M. heeft S. Susan, te Deventer, benoemd tot leeraar aan de Rijks Hoogere Burgerschool te Groningen. Z. M. heeft bij de rustende schutterij op zijn verzoek eervol ontslag verleend, in deprov.Zuid- HollaDd, 8ste bat., 3de coinp., aan N. Broeksmit, als 2de luit. Voorts is bij de rustende schutterij benoemd: in de prov. Zuid-Holland, 8ste bat., 3de cornp., tot 2den luit. A. Plaisier, thans fourier. BINNENLAND. Wassenaer, 21 December. Gisterenavond om streeks acht uren is Z. D. H. Prins von Wied met zijne Gemalin op het Huis de Pauw gearriveerd. Morgen zal er op de buitenplaatsen van Z. K. H. Prins Frederik een groote jachtpartij gegeven worden, die door Z. D. H. Prins von Wied zal worden bijgewoond. Boskoop, 20 December. Heden had op de open bare school alhier de uitdeeling plaats van ge tuigschriften en boekjes voor zeer getrouw en getrouw schoolbezoek, namens de afdeeliug vau het Nederlandsch Scboolverboud. Uit de vele prijzen welke konden worden uitgereikt, bleek wederom, dat onze afdeeling niet vruchteloos werkzaam is. Jammer, dat slechts weinigen konden tegenwoor dig zijn, want die tegenwoordig waren, gingen alleu heen, versterkt in de overtuiging, dat op school van den heer Douw Snijder uitmuntend onderwijs gegeven wordt. Amsterdam, 20 December. De Gemeenteraad beeft in zijn zitting van beden aangenomen de voordracht van B. en W., tot wijziging van het besluit tot regeling van het openbaar onderwij3| in deze gemeente, van 20 Juni 1867, met beJ trekking tot bet aantal scholen. Deze wijziging luidt als volgtHet aantal open- bare scholen voor lager onderwijs wordt bepaald op 39, verdeeld als volgt: 29 armenscholen voor jongens en meisjes, in dan regel van 360 kinde- ren, en, waar de gelegenheid zulks toelaat, voor meer, maar ten hoogste voor 500 kinderen; lo tusschenscholen voor jongens en meisjes, in den regel voor 300 kinderen; 2". ter voorziening m de verdere behoefte, zoo voor gewoon als voor meer uitgebreid lager onderwijs, worden opge richt 18 scholen5 jongensscholen 1ste klasre voor 200 jongens; 4 meisjesscholen der 1ste kl. voor 200 meisjes; 5 jongensscholen der 2de kl. voor 150 jongens; 4 meisjesscholen der 2de kl. voor 150 meisjes. 's-Gravenrage, 21 December. Den 19den De cember ziju iu de vergadering van werkends leden der Vereeniging tot onderzoek naar de middelen tot verbetering der volksgezondheid,de heeren Buttinger, de Bordes, fl. van Daalen ee Fijnje benoemd tot werkende leden, de heet C. G. Eikendal tot vice president, en de lieer J. Singel tot penningmeester. Een toestel tot klaring van drinkwater, ver vaardigd door den heer Philippona, werd tei sprake gebracht en vertoond. Het is een glazen vat met een porseleinen kraan, op een paat centimeters afstand van den bodem aangebracht Dit vat wordt nu met water gevuld en er b droppelen chloorijzer-oplossing in omgeroerd, waarna men het eenige uren laat bezinken en daarna bet helder geworden water aftapt. De inhoud is 6 liter maar ook groote van 12 liters zouden vervaardigd wordeD. De prijs was f5. De vergadering was van oordeel dat het gebruik van dezen toestel aanbeveling verdient tot men zich van goed duinwater zal kunnen voorzien. Vooral in stedeD die blijvend verstoken blijven van goed drinkwater, is het zuiveren van water door middel van chloorijzer zeer aan te raden. Vooral als men deze methode combineert met de methode van filtreeren door Spencers kool. Z. K. H. de Prins von Wied heeft gisteren namiddag aan H. M. den Koningin en Z. K. H. den Prins van Oranje een bezoek gebracht. Krlmpenerwaard, 19 December. Eergisteren avond had op den dijk tusschen Nieuw-Lekker- land eD Streefkerk eene brutale aanranding plaats. De heer v. d. B. van Puttershoek, zich op reis bevindende, informeerde te Nieuw-Lek- kerland naar een rijtuig om hem naar Streef kerk te breDgen. In die herberg bevonden zich 8 manspersonen, waaronder éen op krukken. Geen gelegenheid tot rijden vindende, zet de heer van den B. zijne reis te voet voort. Aldra werd hij achtervolgd door genoemde 3 personen, welke hem aanvktteden, op den grond wierpen en dwongen zijn geld over te geven, terwijl hij daar enboven mishandeld werd. Gelukkig had hij zijn bankpapier in zijn onderjas zitten, zoodat het Diet in de handen der onverlaten viel. Het ge lukte hem zich los te rukken en op den loop te gaan, hoewel Dog steeds achtervolgd door de nog meer begeerende afzetters. Hij ontkwam even wel en heeft den volgenden morgen aan de politie aangifte van de aanrauding gedaan. Apeldoorn, 20 December. Hedenavond heeft bij Z. M. den KoniDg op 't paleis een kerstboom expositie plaats, met prijzen en andere aardig heden, bij welke gelegeuheid eenige notabele ingezetenen met hunne kinderen uit deze ge meente door Z. M. geïnviteerd zijn; ook de hof- mechanicus Bamberg zal tot opluistering van 't feest zijne talenten ten beste geven, en de muziek der huzaren uit Deventer verder ter veraangena ming bijdrageD. (I/. D.) Soest, 19 December. Voor de 53ste maal hield de commissie van Weldadigheid, eerst vbd wijlen de prinses van OraDje, Anna Paulowna, Groot vorstin vaD Rusland, en later Koningin der Ne derlanden, thans Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden, hare gewone winteruitdeeling. Er werden 100 leerlingen uit den behoeftigen stand, die het meest getrouw de openbare scholen be zochten, beloond met hemden, kouseD eu klom pen; aan 35 gezinnen werden wollen dekens uitgereikt, en aan 157 mannen en vrouwen hem den. Boven dat alles draagt die commissie gedu rende het gansche jaar de zorg voor de genees- en heelkundige behaudeling van den arbeidenden stand; schenkt verloskundige hulp en kraamgoed, waar dit noodig is, en geeft aan behoeftige meis jes, in eene werksoiiool de gelegenheid, om kos teloos breien en naaien, stoppen en spinnen te leeren. Al wat er heden uitgedeeld werd, was op die school vervaardigd. Van 1 Januari e. k. tot 1 Juli zullen daarenboven 50 gezinnen, als naar gewoonte, wekelijks met roggebrood of gort worden bedeeld. Het is te begrijpeD, dat de werkzaamheid dier commissie aldaar door eiken weldenkende hoog wordt gewaardeerd, en dat inzonderheid de namen der vorstelijke weldoe-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1871 | | pagina 2