Vertrouwende dat deze schrede in het belang
eener goede zaak niet onbescheiden zal worden
geacht, zien wij Uw antwoord, dat ODgefrankeeid
aan den laatstondergeteekende te Breda kan wor
den toegezonden, zoo mogelijk vóór 1 December
e. k. tegemoet.
De Commissie belast met het onderzoek
der middelen tot bevordering van het
onderwijs van fabriekskinderen,
w. 3. v. weldeben jbengees.
l. muldee.
o. b. lallehan.
aeuand sassen."
Wij stellen onze kolommen open voor hen, die
omtrent deze allerbelangrijkste vragen licht kun
nen verspreiden. Nog altijd blijft het lot van
vele kinderen in onze gemeente treurig, zoolang
zij van voldoend lager onderwijs verstoken zijn.
Op prijzenswaardige wijze wordt dit op de scho
len aangeboden, maar het wordt niet genoten. Wat
een zeer bevoegd beoordeelaar op de laatste Al-
gemeene vergadering van de Leidsche Vereeni-
ging tot bevordering van getrouw schoolbezoek
beweerde, is onwederlegbaar: „Wel zijn er veel
kinderen op de scholen van onvermogenden, maar
velen, die er nog behoorden te wezen, zijn voor
hun tijd uit het vaandel geloopeu, en zij, die er
zijD, zullen dit slechte voorbeeld, naar alle waar
schijnlijkheid voor het grootste gedeelte volgen.''
Terwijl door den Minister van Binnenlandsche
Zaken herhaaldelijk vrijstelling is verleend vaD
het doen van het ad missie-examen aan jongelin
gen, die in bezit zijn van eeu diploma van goed
afgelegd eindexamen der boogere burgerscholen,
is onlangs op het verzoek om vrijstelling, aan
twee jongelieden _te_ Groningen, die eveneens in
bezit zijn van een bovengenoemd diploma, te
kennen gegeven, dat hun verzoek nog niet kan
worden ingewilligd, en dat daarop dient worden
teruggekomen door de belanghebbenden, als zij
op het punt zijn hun candidaat-examen in de wis-
en natuurkunde af te leggen.
Wat de Minister tot het nemen van dergelijk
besluit heeft geleid, is niet duidelijk. Wellicht
wil hij de zekerheid hebben, dat van de vrij
stellingen geen misbruik worde gemaakt.
Handelsblad
Gisteren hebben wij vermeld de onderschei
ding, die vanwege Z. M. den Keizer van Duitsch-
land te beurt was gevallen aan mevr. M. Mer-
kus, geb. Schuurman, ter erkenning van hare
diensten bij de verpleging van gewonde Duit-
sche soldaten in den jongsten oorlog; thans kun
nen wij mededeelen dat de buitengewone ver
diensten voor de verpleging der gewonden van
nog een zevental andere Nederlandsche dames
op dezelfde wijze door den Keizer van Duitsch-
land met het kruis van verdienste voor vrouwen en
meisjes zijn beloond. Die dames zijn behalve: 1°.
mevr. Merkus; 2°. mejufvrouw Marie Krüthoffer
alhier; 3°. mevrouw de baroues Emilie van Zuy
len van Nyevelt, echtgenoote van den gezant
der Nederlanden te Parijs; 4\ mejufvr. Geer-
truida Boeke te Amsterdam 5°. mevr. J. A. Lui
ken geboren Viebahn te Zand voort; 6'. mejufvr.
Marie van Weede te Utrecht; 7°. mevr. W. Berns
geb. Berns te Utrecht; 8°. mevr. Mulder, echtga-
noote van majoor L. Mulder te Utrecht.
De leden van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal zijn ter vergadering bijeengeroepen
tegen Woensdag den 25sten dezer, des avonds te
half acht.
De adelborsten 1ste kl. C. Pels Rijcken en C.
J. G. de Booy worden met den 20sten dezer ge
plaatst op Zr. Ms. transportschip met stoom ver
mogen Java.
De adelborsten 2de klasse bij het Kon. Instituut
voor de Marine te Willemsoord P. J. P. Korpers-
hoek van der Kooy en J. W. C. H. Bueninck
worden, op daartoe gedaan verzoek, met den
19den dezer eervol uit de zeedienst ontslagen.
Bij het gisteren voortgezette examen voor het
lager onderwijs hadden zich aangegeven:
Voor het verkrijgen eèuer akte voor de Wis
kunde 10 candidaten. Daarvan werden 6 afgewe
zen en 4 toegelaten, als: W. F. Commerel, van
Kralingen; H. C. Friedhoff en G. Kamerbeek,
beiden van RotterdamH. Koppenou, van 's-Gra-
venhage.
Voor het verkrijgen eener akte als Hoofdon-
derwijzen hadden zich 18 candidaten aangemeld.
DaarVan werden 14 afgewezen en 4 toegelaten,
als: A. Berkhout, van Rijswijk; M. Verhappen,
van Schipluiden; L. Verhoog, van Voorburg en
G. J. Visser, van Delft,
Gisteren zijn te 's-Gravenhage de akten-exa
mens voor het Middelbaar Onderwijs, letterkun
dige vakken, afgeloopen. De uitslag was:
Gevraagd: voor 't Boekhouden 3 akten, 1 ge
weigerd, 2 toegestaan aan A. L. A. Martens, geb.
te 's-Gravenhage en A. Minderhand, geb. te
Westkapelle; voor Schoonschrijven 1 akte, ge
weigerd.
Ook het openbaar Ministerie heeft, naar wij
vernemen, afstand gedaan van het ingestelde
beroep tegen het door de Rechtbank alhier ten
laste van Dr. G. K. L. V. gewezen vonnis. (IV. R. Ct.)
Z. M. heeft aan den heer D. van Deventer te
Zwolle vergunning verleend tot het aannemen
en dragen der orde genoemd Sanitats-Kreuz, hem
door den groothertog van Hessen geschonken.
Vanwege den Minister van Binnenlandsche
Zaken wordt ter algemeene kennis gebracht.dat
een gedeelte van het vaarwater in het zooge
naamde Vuilegat, bij de quarantaineplaats de
Tien Gemeten, met vier roode tonnen zal worden
afgebakend tot het nemen van proeven met touw-
versperringen; men zij gewaarschuwd, niet tus-
schen de tonnen te ankeren of door te loopeu.
Het aldaar te stationeeren Rijksvaartuig zal
aan den buitenkant ankeren, en eene witte vlag
in top voeren, waarop het woord veespebeing te
lezen is; des nachts wijzen twee lautaarns onder
elkander de ligging van dat vaartuig aan.
Vaartuigen van de Oost komende, moeten het
Rijksvaartuig en de roode tonnen aan bakboord
van de West komende, het vaartuig en de roode
tonnen aan stuurboord houden.
BlNNENLiAND.
Amstebdam, 18 October. Het is waarlijk jam
mer dat niet, evenals op schilderijen, de namen
der kunstenaars worden geplaatst op de kunst
voortbrengselen der bouwkunst. Het paleis voor
de Groote Club, op den hoek van de Kalverstraat
en Dam alhier, dat zeer nabij aan zijn voltooiing
is, strekt den architecten Brink en Gosschalk
tot eer, voor het minst indien het inwendige be
antwoordt aan de sierlijkheid en goeden smaak
van het uitwendige. Er schuilt een harmonie van
lijnen in dit gebouw; er is met zulk een goed
gevolg rapprochement tot de omgeving gezocht
(en daaronder behoorde ook van Campen's mees
terstuk) het geheel is zoo soliede en modern, dat
het zonder grootspraak een aanwinst voor het
Damplein mag genoemd worden. De klokketoren
is thans in staat van wording; over het inwen
dige van het gebouw spreken wij later. (Vad.)
Utbecht, 18 October. Gisteren werd een ge
deelte van een coupon van een der op 18 dezer
verloren twee obligatiën 5 P. C. Rusland 1866
bij de heeren V. K. ter betaling aangeboden.
Deze gaven dadelijk kennis aan de politie en
het gelukte den heer Vernède de beide obliga
tiën in beslag te nemen, die zich in bezit be
vonden eener vrouw, wonende in de Massegast,
wier man in de cellulaire gevangenis zijn ver
blijf heeft.
De scheepvaart langs deze gemeente over
de Keulsche vaart is in de laatste dagen zeer
belangrijk; het meerendeel van de schepen komt
van het noorden des rijks en is met stukgoederen
en granen beladen, bestemd voor Amsterdam.
Gisterenmiddag greep, terwijl men bezig
was met het nederlaten van een mand met
waschgoed van den Domtoren, een knaap van
de school op het Munsterkerkhof het touw vast;
de haak vatte aan zijne kleederen, en zoo werd
hij opgetrokken; zijne kleederen scheurden echter
uit, gelukkig greep hij toen het touw, zoodat hij
behouden op den toren terecht kwam.
Apeldooen, 18 October. Z. M. de Koning heeft
gisterenmiddag te halftwee de tentoonstelling
van landbouwproducten alhier bezichtigd, een
geruimen tijd daar vertoefd en aan de leden der
commissie HDs. bijzondere tevredenheid betuigd
voor 't geëxposeerde. De muziek der Kon. scherp
schutters van de Veluwe deed zich daarbij
hooren.
Zwolle, 17 October. De commissie uit den raad
dezer gemeente, die naar 's-Gravenhage is afge
vaardigd geweest, om met den Minister van Bin
nenlandsche Zaken te spreken over den water
weg vau Zwolle naar zee, omdat Z. Exc. het
plan van den vroegeren Minister, den heerFock,
door een meer eenvoudig plan scheen te zullen
doen vervangen, waardoor het belang der ge
meente minder gebaat wordt, heeft als uitslag
harer zending medegedeeld, dat de Minister door
een onpartijdig deskundige eeu plan van dat
werk heeft doen opmaken, hetwelk Z. Exc. niet
twijfelt of het zal naar genoegen van het gemeen
tebestuur zijn en later aan den raad worden
medegedeeld, en dat Z. Exc. het voornemen
heeft, wanneer de omstandigheden het toelaten,
zelf het terrein in oogenschouw te nemen, wan
neer het gemeentebestuur in de gelegenheid zal
wezen nader over deze zaak te spreken.
Heden zijn ter terechtzitting van de arron-
dissements-rechtbank alhier, als deskundigen be-
ëedigd de heeren P. J. Veth, hoogleeraar aan de
hoogeschool te Leiden, VV. Boutelje, Israël, gods
dienstonderwijzer te Groningen, en J. J. Coppen-
hagen, Israël, godsdienstonderwijzer te Amster
dam, welke heeren, bij vonnis van gemelde
rechtbank, zijn benoemd, om een onderzoek in
te stellen naar den juisten zin en de beteekenis
van eeu opschrift in de Hebreeuwsche taal, zich
bevindende op een in de synagoge te Kampen
aanwezige wetsrol (vijf boeken Mozes) met daarbij
behoorende zilveren sieraden, welke rol door de
familie Wolff te Kampen, van het Israël, kerk
bestuur aldaar voor de rechtbank wordt opge
vorderd, als zullende volgens haar beweren, blij
kens het bedoelde opschrift, door wijlen den heer
Jacob Wolff te Kampen ten gebruike zijn gege
ven in de synagoge aldaar, terwijl het kerkbe
stuur beweert, dat uit dat zelfde opschrift zou
blijken, dat de rol ten geschenke gegeven was.
Voor de beoordeeling van deze quaestie, is de
kennis van den juisten zin en de beteekenis van
het opschift, dat door partijen in verschillenden
zin wordt opgevat, van groot belang. De heeren
deskundigen hebben zich met de practizijns van
partijen hedenmiddag naar Kampen begeven om
het onderzoek te doen.
Deventee, 18 October. Heden werden alhier
publiek verkocht de bladeren der hoornen op de
Worp, welke in dezen herfst zullen afvallen. Zij
hebben opgebracht de som van ƒ178. Vroeger
kon een ieder die het verlangde zooveel bladen
garen als hij verkoos om niet, en was men zelfs
blijde dat zij hoe eerder hoe liever werden weg
gehaald.
Dezer dagen was er een menigte volk op
de Brink bijeen, terwijl men uit alle straten jon
gelui met en op velocipèdes zag verschijnen. De
velocipède toch moge op andere plaatsen alweer
uit de mode ziju geraakt, in onze stad is dit het
geval niet. Er waren 34 rijders bijéén, en het
plan was een uitstapje naar Zutfen te maken.
Om 8 uren waren allen gereed en de stoet zette
zich in beweging. Geregeld, twee aan twee, reden
zij eerst langzaam de Brink over, en toen ging
het, altijd in dezelfde orde, vlug den straatweg
op. Na te Zutfen eenige uren doorgebracht te
hebben, waar zij heel wat bekijks hadden, kwa
men de rijders tegen halfvier binnen Deventer's
wallen terug.
Eergisterenavond te 11 uren werd plotseling
alarm geblazen voor het garnizoen. De infanterie,
onder aanvoering van den majoor P. M. Netcher,
was in zeven minuten uiarschvaardig; de cava
lerie volgde onmiddellijk met den kolonel en
alle hoofd- en verdere officieren, en sloeg den
weg in naar Raalte, waar de vijand achter
Schalkharen voorondersteld werd. Te halftwee was
het geheele garnizoen weder binnen, zonder dat
de ingezetenen verontrust waren, daar men ver
neemt, dat de policie en de brandmeesters tijdig ge
waarschuwd waren.
Groningen, 17 October. Onlangs werd medege
deeld, dat de griffier van het kantongerecht te
Zuidhorn, ten einde zich aan een strafrechtelijke
vervolging te onttrekken, heimelijk zijn woon
plaats heeft verlaten. Naar men meent te kunnen
aannemen, heeft hij zich van Engeland naar Ame
rika begeven. Hij liet zijn echtgenoote en kinde
ren in letterlijk hulpbehoevenden toestand achter.
Een commissie vormde zich tol ondersteuning
ian dat ongelukkig gezin, en aanvankelijk mocht
zij de bewijzen erlangen van het algemeen op
gewekt medelijden.
Thans is de toestand van de achtergebleven
kinderen nog ongelukkiger geworden, daar hun
moeder, na vooraf allerhande schikkingen te heb
ben gemaakt, zich des nachts niet ver van haar
woning, uit wanhoop over haar toestand, in het
water heeft gestort, waarin haar lijk des och
tends ontdekt werd. Aanvankelijk is in het on
derhoud der kindereu, die zoo plotseling, nage
noeg weezen zijn geworden, door menschlievende
bemoeiingen voorzien.
Maasteicht, 17 October. Gisteren had te Mer
kelbeek een treffend ongeluk plaats. Een twin
tigjarige jongeling, die een kat wilde doodschie
ten, welke op zijn duiven jacht maakte, kreeg
de volle lading van zijn geweer in de borst.
Daar hij zich buiten bevond, wilde hij door
het venster het geladen geweer grijpen, dat in
een binnenvertrek geplaatst was. Nauwelijks had
hij het bij den luop gevat, of het schöt ging af
en bij bekwam een diepe wond, die hem na een
uur van vreeselijk lijden het leven kostte.
Greld.- en Effectenmarkt.
Amsterdam, van 9 tot 18 October 1871.
Er zou weiuig te vermelden zijn omtrent den
loop der markt in de laatste dagen, ware het
niet dat de welbekende verschrikkelijke tijding
van den brand van Chicago plotseling den rusli
geu gang van zaken gestoord, en de gemoederen,
vooral die der houders van Noord-Amerikaansche
fondsen, ernstig verontrust had. Chicago toch
vormt een middelpunt voor handel en verkeer
tusschen de verste streken van de Noordweste
lijke Staten en vele spoorwegen loopen daar sa
men om de producten des lands te stapelen en
verder te verzenden. Geen wonder dus, dat de
de eerste tijding reeds, die thans helaas bleek
niet zeer overdreven te zijn, geweldig op de prij
zen werkte van die spoorwegaandeelen en obli
gatiën, wier maatschappijen het meest met Chi
cago en Chicago's handel en bedrijf te maken
hebben. De Illinois-central verloor van 1173t op
114%, Chicago North-West van 77Hs op 7551, Ma
dison van 86% op 85H, Meneuionee van 84% op
84%, Erie van 26% op 74 pCt. en de meeste
andere soorten meer of minder. Naarmate er
echter berichten inkwamen omtrent de verwoes
tingen door den brand aangericht aan de sta
tions, de gebouwen en het materieel der spoor
wegmaatschappijen, en omtrent hetgeen al of niet
tegen brandschade geassureerd is, herstelden zich
de prijzen van sommige, terwijl andere soorten
wederom daalden. Zoo was Illinois-centraal we
der tot 117% geklommen, toen den volgenden dag de
ontstemming weder zoo groot was, dat er2^
op dien prijs werd verlorenheden blmen j
116% pCt. Erie bereikte weder 25%, doch daaB
den volgenden dag op 23% en blijft nu24=^
Chicago-Northwest, tot 77 pCt. hersteld liep F
75 terug en blijft thans 76% pCt. Chicago R0J
Island, waarin op den lOden dezer, toi
legram die het onheil vermeldde ontvangeiStl
geen, handel .was, daalde het meest: vanSjyl
op den 9den tot 88% op den 14den, en
den 90% pCt. Dat de Noord-AmerikaanscheSijj
fondsen niet meer leden, terwijl men toch hel
kenen kan dat er vele aan de Europeeschen
zullen gebracht moeten worden, is wel eenksJ
bevreemdend, doch pleit voor de hooge waarl
welke men aan die effecten, met andere wooicl
aan het crediet der Vereenigde Staten toekenj
Zoo als wij reeds opmerkten, leverde de mail
wanneer men de Noord-Amerikaansche I
wegfondsen uitzondert, weinig belangrijk!
de handel was niet zeer levendig, de omgeiej
kapitalen waren betrekkelijk klein, de fluctuaij
liepen slechts over fractiën. Onze Nationale sd!
bleef heden onder de slotprijzen van de vorl
week behalve 2% pCt. die ?f6 pCt. daarop t-,L
uitgingen; van onze industrieele waarden worn!
aand. Handelmaatschappij van 130% tot lj j
Exploitatiemaatsohappij verloor pCt., van II
op 11254, aand. Centraal-spoorweg avanceert!
van 27% op 28 pCt. Fransche reute bleef J
grooter prijsvermeerdering slechts 54 pCt. oe i
den prijs van den 7den, Spanje is niettegenstasil
de kabinetsverandering iets hooger geblevenu
voor acht dagen, even als Portugal.
Van de Russische soorten, die over 't geb!
niet ongunstig gestemd waren, al rezen de prijJ
der meesten ook niet noemenswaardig, niaafcl
alleen eenige vordering van beteekenis de ijl
te Londen 1822, van 87 tot 87%, de 4% pCfli
van 85% tot 86, de 4 pCt. bij Hope en C'. lyll
van 71% tot 71% pCt. In nauw verband milë
inwendigen politieken toestand van Ooi I
staat de achteruitgang der schuld van dienïJ
De papierrente daalde bijna pCt., de zilvern;!
pCt., terwijl ook de loterijleeningen zeerflssl
gestemd waren. Aandeelen Nationale bank lii'.I
van 761 op 755 en blijven weder 760. Turktl
aanvankelijk van 43% tot 44 gestegen, verloit)
weder en sluiten heden op 43% pCt; Egypte,J
op 76H a 77 geopend te hebben, liep tot JSJ
blijft op 77% pCt.
Van Zuid Amerikaansche fondsen blijveD El
ziliaansche iets boven den slotprijs vandenWl
Mexicanen 1851 54, 1864 pCt. daaronder;Cj
stempelde Werkelijke schuld Granada klom t
18% tot 19%, terwijl de uitgestelde schuld!
95Ü op 9% pCt. daalde. Peruanen, ten geel
van verkoopen voor Engelsche rekening kj
afgegeven, sluiten heden op 72% tegen 73%pl
verleden week.
Voor buitenlandsche Spoorwegfondsen was 1
markt niet zeer gunstig. Bijna alle Russische:!
loren vrij belangrijkgroote spoorwegmaatschap!
van 223.50 op ƒ121.75, 4 pCt. Hypotheek-ol
gatiën van ƒ174 op ƒ169; daarentegen won iel
Griasi van ƒ212 op ƒ213.25. Kiew-Brest var/ l
op ƒ171.50, Warschau-Weenen'daalde van/Ui-l
op 143, Turksche van 67 op 65. In RiumT
sche blijft natuurlijk het spel onverdroten tl
gang gaan in afwachting van hetgeen de Ka'J
te Bucharest besluiten zullen. De prijs liep -f
tusschen van 74.50 a ƒ75 tot 78.50, Viifwl
weder op 76.75 a ƒ78.50, dobberde eeap*
dagen tusschen 77.25 en 75.25 en blijftte^
slotte heden 77.
Het geld op beleening en prolongatie is lpf|
BUITEIVLAND.
Frankrijk.
Circulaire van Casimir Périer. Onlusten op W
sica. Commissie van gratie. Napoleon's var
antwoordelij kheid-
De heer Casimir Périer heeft, volgens de g'
vestigde gewoonte, aan de prefecten eene circi
laire gericht vvaarin hij de gedragslijn aanged
die hij als minister van binnenlandsche zet'
denkt te volgen en wenscht gevolgd te zien.
de administratie betreft drukt hij hun den go
den regel op het hart om de wet zoo liber
edelmoedig mogelijk toé te passen. Wat de po'
tiek betreft geeft hij echter vrij wat ingenome'
heid te kennen met de staatkunde der Nations
Vergadering, die, zooals hij zegt, dagelijks me
overeenkomstig wordt met de wenschen van i
natie. Het tegendeel is waarde natie won
van de politiek der Nationale Vergadering 1
langer hoe afkeeriger. Het is grootendeels f
politiek van bekrompene en stijfhoofdige pa'
zucht, die vau af de bijeenkomst te Bordea'
steeds toegenomen is, en die men in den beu*
den toestand van Frankrijk andeis mocht
wachten. Had de heer Périer gezegd, dat de sta"
kunde van den heer Thiers hoe langer zoo "iei
die vau de natie wordt, dan was hij missel"8
dichter bij de waarheid gekomen. IntusscW
dient hij als nieuw benóemd minister de vert'
genwoordiging wel eenige lievigheden toe
voegen.
De berichten over onlusten op Corsica ZIJD
zooals wij vermoeden, zeer overdreven gevvee"
