Zandvoord 12 Sept. Alhier is aangekomen
Z. K. H. Prins van Oranje met gevolg. Z. K. H.
heeft zijnen intrek genomen in het Groote Bad
huis en zal hier een paar dagen blijven om in
den omtrek te jagen.
's-Gravenhage, 12 September. Men verneemt
dat de commissie, die zich eenigen tijd geleden
hier ter stede gevormd heeft tot oprichting van
een Israëlitisch ziekenhuis (te welks behoeve on
langs door wijlen Mevr. de Wed. Zurkann een
belangrijk legaat is vermaakt) gisterenavond een
aanzienlijk pand, op de Prinsengracht gelegen,
heeft doen aankoopeD, dat bestemd is om tot bedoeld
verplegings-gesticht te worden ingericht.
Rijswijk, 12 Sept. Jl. Zaterdag bij gelegenheid
van 't 25jarig huwelijksfeest van onzen geachten
burgemeester Jhr. ,Mr. J. H. Gaan van Neck en
vrouwe H. M. G. de la Bassecour Caan, had ons
dorp een smaakvol aanzien, doordien de inge
zetenen door het uitsteken der vaderlandsche
driekleur van hunne deelneming blijken gaven,
hoewel zijn Ed. Achtb. door ongesteldheid van
deze deelneming geen getuige kon zijn, mocht
dit evenwel niet verhinderen, dat de armen der
verschillende godsdienstgezindheden, van zijnent
wege buitengewoon zijn onthaald.
Diepenveen, 12 September. Hier en in de na
burige gemeente Raalte zijn door Pruisische kan
toren personen gevestigd, die overeenkomsten
sluiten met de landbouwers, om uit hunne gron
den het ijzererts te graveD, en verder het opzicht
over die werken uitoefenen. Tal van scheepsla
dingen ijzererts worden voortdurend naar de sta
tions van den spoorweg geëxpedieerd, vanwaar
de oer vervolgens naar Pruisen vervoerd wordt-
De boeren maken hiermede goede zaken, daar
hun grond vruchtbaarder wordt, en zij boven
dien een aardig sommetje aan geld ontvangen,
dat zij meerendeels besteden om mest te koopen.
Neuzen, 10 Sept. Sedert de opening der lijn
MechelenNeuzen wordt onze stad door vele
vreemdelingen bezocht. Verschillende Belgische
muziekgezelschappen komeD ons bezoeken en
geven aanleiding tot eene buitengewoone leven
digheid, waarbij vele ingezetenen wèl varen. Ook
heden kwam met een pleiziertrein het muziek
gezelschap uit Thisselt—Blaesveld ons wat op-
vroolijken; maar 't was Zondag en door eene
strenge toepassing der Zondagswet werd alle
muziek op straat en publieke plaatsen verboden.
De officieren, dit vbd te voreD vernemende, vroe
gen en kregen toestemming van den Minister
van Oorlog om de ledigstaande affuitloods ter
beschikking van vreemdelingen en burgers te
stellen. Spoedig was er een hulpbuffet opgericht
en een weinig gedecoreerd. Om de anders den
kenden niet te kwetsen, begon de muziekuitvoe
ring eerst te 4 uren, na het eindigen der gods
dienstoefeningen. Inmiddels liepen de vele vreem
delingen wat rond en gingen de kerken be
zichtigen. Daardoor werd aan sommigen ergernis
gegeven. Doch dit was niet de eenige veete.
Aangezien alle publieke amusementen verbodeD
waren, en men alleen in de affuitloods muziek
had, maakte ook alleen de kastelein dóar goede
zaken. Enkele herbergiers waren zeer ontstemd,
dat zij niets verkochten, en reeds de vorigen dag
was een der officieren gewaarschuwd, dat men hem
te lijf wilde. Die waarschuwing bleek niet zODder
grond te zijn. Zonder dat men met juistheid de
aanleiding weet te noemen, werd door eenige
klaarblijkelijk opgeruide menscheu een officier
plotseling van verschillende zijden aangegrepen,
waarop eene vechtpartij volgde, zoodat de mare-
chaussóes, versterkt met eene patrouille, eenige
menschen moesten verwijderen. Gisteren avond
werden daarop de officieren, die het muziekkorps
uitgeleide hadden gedaan, opgewacht door een
tal van lieden, en slechts door eene krachtige
houding der burgemeester en van den komman-
dant der troepen zijn gelukkig ernstige onaan
genaamheden voorkomen.
Wij vernemen van verschillende rapporten,
requaesten eu processen-verbaal zijn opgemaakt
en verzonden. NR. Cl.)
INCIEZO.N I >ÉiV.
Mijnheer de Redacteur,
Acht de Redactie van het Leidsche Dagblad het
onderstaande ook eene plaatsing waardig?
A. R.
In de Nieuwe Arnhemsche Courant van den 23sten
Junij j.l. vindt men het volgend ingezonden stuk
„Van geachte en vriendelijk zijde uitgenoodigd,
om, met bet oog op de laatstelijk door hem
in India bekleede betrekking, een woord van
toelichting te willen geven tot instandhouding
van eene hoogst nuttige zaak, heeft de onderge-
teekende vermeend zich daaraan niet te mogen
onttrekken.
Mogt later blijkeD, dat hij daardoor ook iets
heeft bijgedragen tot bereiking en welslagen van
het beoogde doel, dan zal hij zich gelukkig teke
nen, dat men dat woord aan hem heeft gevraagd.
De ondergeteekende was ruim twee jaren resi
dent van Menado en heeft zich, gedurende dien
lijd, aan het onderwijs in de Minahassa veel laten
gelegen liggen.
Hij heeft getracht verbeteringen aan te brengen
voor zooverre di( kon met de hem ten dienste
staande middelen, terwijl ook destijds (1864) reeds
het Nederlandsche Zendeling-genootschap niet bij
magte was, meerdere fondsen voor zijne scholen
af te zonderen.
In de Minahassa wordt onderwijs gegeven
a. Op 12 inlandsche christen-scholen van het
gouvernement met p. m. 2000 ingeschreven kin
deren, en b. op 138 inlandsche christen-scholen
(waarvan 25 zoogenaamde negorij-scholen) van
het genootschap, met p. m. 11,000 ingeschreven
kinderen. Van die p. m. 13,000 ter rol ingeschre
ven kinderen komen, althans kwamen, ongeveer
8000 dagelijks gezet ter school, dus ongeveer twee
derde; terwijl een groot deel der niet-opkomen-
den óf ziek waren, óf hunne ouders moesten be
hulpzaam zijn op het veld of in huis.
Voor de sub a bedoelde 12 scholen wordt, zoo
ik mij niet bedrieg, door de indische regering
jaarlijks te goed gedaan f 1130.
Voor de andere scholen draagt het gouverne
ment niets bij en komen al de kosten en uitgaven
ten laste van het genootschap te Rotterdam.
Herhaalde voorstellen, om hierin eene veran
dering ten goede te brengen, hebben telkenmale
schipbreuk geleden, en, nu de minister van ko
loniën nog laatstelijk afwijzend heeft beschikt op
het verzoek van het Nederlandsch Zendeling-ge
nootschap tot erlanging van een jaarlijksch sub
sidie, en de Zendeling-vereeniging niet meer bij
machte is, om de jaarlijks terugkeereude benoo-
digde gelden voor hare scholen af te zouderen,
zal er wel niets anders overblijven dan óf die
scholen voor het grootste gedeelte in te trekken,
óf tot verdere instandhouding een beroep te doen
op de bekende weldadigheid van zoovelen in het
vaderland, die nog altijd en zoo gaarne een pen
ningske willen offeren tot bestendiging van eene
hoogst nuttige en goede zaak.
De intrekking der genootschaps-scholeu, nu reeds,
zou de ondergeteekende voor de goede inwoners
van Minahassa eene groote en bedroevende ramp
vinden.
Immers op die scholen wordt zooveel geleerd
wat voor de practische richting der bevolking
noodig en nuttig isl Immers daar worden de
kinderen onder gepaste leiding en toezicht gevormd,
om later tot deugdzame leden der maatschappij
te worden opgeleid.
Door het onderwijs alleen kan en moet men
komen tot het Christendom
Dat onderwijs, hetwelk reeds zoovele heilzame
vruchten heeft gedragen, is, naar mijne innige
overtuiging, eene bepaalde behoefte geworden
voor de tegenwoordige bevolking der Minahassa.
Dat onderwijs moet worden bestendigd tot zoo
lang de evangelisatie in de Minahassa hare taak,
ten einde toe, zal hebben volbracht.
Dat onderwijs heeft de Minahassa langzamer
hand gemaakt tot een blpeiend landschap, met
eene rustige, gewillige en ijverige bevolking van
110,000 zielen, waarvan reeds 80,000 tot het Chris
tendom zijn overgegaan en die trouw blijven zor
gen èn door hun arbeid én door hunne krachten,
dat er alleen van de koffie-cultuur gemiddeld
p. m. ƒ500,000 zuivere winst jaarlijks in 's lands
kas vloeit.
Ten slotte neemt de oudergeteekende gaarne
deze gelegenheid te baat om te verklaren: „dat,
volgens zijne gevestigde overtuiging, de zende
lingen in de Minahassa zeer veel, zoo niet alles,
voor het onderwijs aldaar hebben gedaan, en dat
zij onvermoeid, met onverdroten ijver werkzaam
zijn geweest en nog zijn, om de kinderen der
bevolking, aan hunDe leiding toevertrouwd, door
dat onderwijs te vormen tot deugdzame leden
der maatschappij en tot goede Christenen!
Zij verdienen daarvoor den dank en de erken
tenis van allen, die het oprecht wel meeneu met
de bevolking der Minahassa.
Arnhem, 20 Juni 1871.
De oud-resident vrn Menado
W. C. HAPPÉ."
Wat de heer Happé schreef, verdient ter alge-
meeue kennisneming gebragt en tot dat einde in
verschillende dagbladen overgenomen te wordeD.
Het onderwijs in de scholen der Minahassa staat
op het spel en dreigt te gronde te gaan, indien
de Nederlandsche natie zich deze zaak niet ern
stig en krachtig aantrekt. Het woord van den heer
Happé, een man zoo uitneuieud in staat, om over
het nut, door de scholen van het Nederlansche
Zendeling genootschap gesticht, te oordeelen, geeft
nieuwen aandrang aan het reeds van elders ge
dane beroep op alle Nederlanders, die belang stel
len in het ware welzijn van onze Oost-indische
bezittingen.
Gaven, groot en klein, die men tot het bedoelde
einde mogt willen afzonderen, zullen dankbaar
aangenomen worden door alle bestuurders en
medewerkende leden van het Nederlandsche
Zendeling-genootschap, ook door den inzender
dezes
J. DO UW ES,
Pred. te Leens, lid der Permanente Commissie
Nederlandsch Zendeling-genootschap.
<j> elcl- en EflfectenmarTrt.
Amsterdam van 4 tot 11 September 1871.
Wanneer wij ons heden enkel bepaalden bij
een overzicht van den handel on de ffuctuatiën
der beurs gedurende de laatste dagen, dan zouden
wij met weinige regels kunnen volstaan, daar
deze week te dien opzichte niet veel opmerkens
waardig aanbood. Onze Nationale Schuld was
zeer flauw gestemd, zonder dat daarvoor andere
dan zeer algeuteene oorzaken bestonden. Aan-
deelen Handelsmaatschappij wonnen pCt. en
blijven heden 126 pCt., terwijl Exploitatie-Maat
schappij van 114 op 112* pCt. en Rijnspoorweg
van 299.75 op 298.50 terug liep. Aandeelen
Hollandschen IJzeren Spoorwegmaatschappij speel
den de hoofdrol en maakte de meeste vordering,
n. 1. tot 114 pCt. waarvaD heden echter weder
pCt. verloren ging.
De goede uitslag van de Spaansche leening,
waarin, naar men wil, achtmaal het gevorderde
bedrag is ingeschreven, werkte zeer gunstig op
prijzen der overige soorten. De oude 3 pCt. liepen
van 32* tot 32Vade Binnenlandscbe van 26H»
tot 27IH» pCt.de nieuwe leening, waarvan de
inschrijvingsprijs 31 pCt. was, is tot 32 pCt. ge
klommen.
Portugeezen en de meeste Russische soorteu,
zoowel Staats- als spoorwegfondsen, waren minder
gewild, en even als de üostenrijksche, vooral de
in zilver betaalbare, tot lager prijzen te bekomen.
Zelfs de Loterijleeningen en de Nationale Bank
liepen terug, terwijl alleen de Theissbahn eenige
verbetering ondervond. Italië avanceerde pCt.
en blijft heden 56* pCt. Ook was er in de laatste
dagen eenige handel in Pausselijke obligatiën,
tegen 52 pCt.
De Turksche leening schijnt minder gelukkig
geslaagd te zijn, hetgeen niet zonder uitwerking
gebleven is op de oude 5 pCt. schuld, die van
45H« op 44f{6 pCt. en de Obligaties 1869 die van
138,75 op 135.25 vielen. Ook de Spoorweg
fondsen verloren ƒ1.50 en blijven heden 67.50.
Egypte liep mede in dalende richting, van 78* op
77* pCt.
Hetzelfde was het geval met de Zuid-Ameri-
kaansche fondsen, waarvan de Brazilianen van
94 op 93, de Granada werkelijke schuld van 20*
op 19*, uitgestelde schuld van 10* op 971,, de
Peruanen die van 75Me op 74* pCt. daalden.
Alleen Venezuela 3 pCt. maakte eeue gunstige
uitzondering door van 7'Hs tot 8* pCt. te vor
deren en Mexico door de oude prijs te behouden.
De Staatsfondsen der Vereenigde Staten van Noord-
Amerika deelden in de algeuteene ontstemming
der beurs even als de Spoorwegfondsen waarvan
slechts weinige soorten eenige verbetering onder
vonden, zooals Certif Illinois van 117* op 118*,
Erie van 27* tot 287-u, blijvende 28, St.-Paul2de
Sectie van 69jf, tot 70, Cleveland Staat Vernon
van 85* tot 87 pCt. Daarentegen daalde enkelen
eenigzints belangrijk, b. v. Chicago North-West
vau 80% op 71'He, Atlantic Ohio van 81* op 80*,
Central Pacific van 88% op 87*, de Denvers,
waarvan de Pacific van 79 op 78*, de Rio Grande
van 73 op 72*, Colorado baud. maatschappij van
70* op 69 pCt.
Het geld blijft ruim a 3* pCt. verkrijgbaar.
Twee nieuwe leeuiugen voor het binnenland
zijn thans ter inschrijving overgeschreven:
2,500,000 in prioriteits obligatiën, rentende
5 pCt. 's jaars, aflosbaar a pari, met recht van
aandeel in de wiDst en na afloop eene acte de
puissance recht gevende op het aandeel in de winst
totdat de geheele leening is afgelost, ten behoeve
van de Afrikaausche Handels Vereeniging te Rot
terdam; tevens van uitgifte 96* pCt. Zeker, de
voordeelen die hier aangeboden worden zijn zeer
belangrijk en bijna van dien aard dat men twij
felen zou aan de soliditeit der zaak, iudien men
uit de openbaar gemaakte verslagen der maat
schappij niet veilig lot het tegendeel mocht be
sluiten. Het blijkt echter hieruit dat bij de groote
beloften op voordeel die tegenwoordig bij alle
geldleeningen gedaan worden, ook de nationale
ondernemingen zich zeer groote opofferingen
moeten getroosten, wanneer zij op die geldmarkt
terecht moeten komen.
De tweede leening alsmede voor eene nationale
onderneming, de Nederlandsche Loodmijn, is eeue
pretnieleening volgens een geheel nieuw plan.
De leeuing bedraagt ƒ1,250,000 in aandeelen van
50 a parie en zal in twee trekkingen worden
uitgeloot: 15 Nov. 1871 en 15 Eebr. 1872 éen prijs
zal er slechts zijn, maar die bedraagt niet minder
dan ƒ1,000,000, en voorts 33 premiën van 100,000,
23 van ƒ50,000 enz., zoodat de geheele leening
met ,'9,500,000, zal worden opgelost! Bovendien
geeft ieder aandeel 3 pCt. rente, heeft het recht op
15 pCt. in de winsten der maatschappij, is aflos
baar a parie of met premie en wordt na de af
lossing vervangen door eeue acte de jouissauce in
1/25000 deel van het waarborgfonds in 1937 dat,
in het prospectus althans, gerekend worden ƒ40
a ƒ50 w aard te zullen zijn. Het is echter niet om
al die schitterende vooruitzichten op te sommen
dat wij dit schrijven: men kan ze in de zeer
groote advertentiën in vele couranten lezen, maar
wat niet in die advertentiëD staat is dit: dat de
leening lot het jaar 1937 moet loopen en dat wel
de uilloiiug maar niet de uitbetaling der prijs
en premiën op de bovengenoemde datums zal
plaats hebben; dat b. v. de prijs van ƒ1,000,000
eerst in 1937 betaalbaar zal zijn en dus hij die
het voordeel te beurt valt hem te trekken, mil-
lionair zal zijn zonder er iets aan te hebben
tenzij hij zijn aandeel wil disconteeren, waartoe
de gelegenheid zal bestaan, maar vermoedelijk
onder voorwaardeu die het geheele bedrag t0|
een klein sommetje zullen reduceeren. Dat allej
melden de advertentiën niet en wij achten hei
wenschelijk de aandacht onzer lezers daaropie
vestigen alvorens zij deelnemen in deze leeiiiu
in de veronderstelling wellicht, dat alles gaa(ttl
vlug zal atloopen.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Belasting-ontwerpen tot na de vaeantie der
Vergadering uitgesteld. De verzending der dag
bladen voorloopig nog vrij. Vergoeding aan
de departementen voor de mobiliseering der
nationale garden. Loyale handelwijze van
Mac-Mahon. Rapport van de commissie voor
het budget van 1871. De Temps over den minis
ter van oorlog en de leger-reorganisatie.
Nieuw licht over de Mexicaansche expeditie.
Wijze van executie der veroordeelden
voor den krijgsraad.
Terwijl eenige dagen geledeD de heer Pouyer-
Quertier nog beweerde, dat Frankrijk gedurende
de vaeantie niet op den been kon blijven, indien
niet vooruit de belasting op de grondstoffen werd
behandeld, schijnt de toestand nu zoodanig ver
anderd te zijn, dat de behandeling gerust uitge
steld kan worden. Het geldgebrek was eerst zoo
dreigeud, dat de regeering zelfs tot den impopu-
lairen maatregel der 10 pCt. surtaxe wilde over-
gaau en de minister van financiën er reeds een
ontwerp voor had ingediend. Ja zelfs was er
quaestie van, om op aansporing der commissie eene
inkomsten-belasting voor te stellen. Plotseling
echter is alle zwarigheid opgeheven, de grond
stoffen verdwijnen naar den achtergrond, hel
ontwerp zakt weg door een van de spleteo in
het bureau waarop het gedeponeerd was en
van de inkomsten-belasting is vooreerst geen
quaestie meer. Dat zonder eenige bijkomende
omstandigheid de toestand op eens zoo veran
derd is, is natuurlijk onmogelijk, het zou ons
derhalve niet verwonderen, morgen een of ande
ren uitleg van het feit te kunnen mededeeles
b. v. dat alle staats-ambtenaren zich bereid hel
ben verklaard, gedurende de vaeantie der ra-
gadering het vaderland voor niet te dienen,ii
iets dergelijks.
De kamer heeft op verzoek des ministers va»
binnenlandsche zaken toegestemd om de behan
deling van het ontwerp op de verzending der dag
bladen, waarvan wij gisteren melding maakten,
uit te stellen. Deze concessie werd echter slecht)
met eene kleine meerderheid verkregen namelijk
van 320 tegen 297 stemmende rechterzijde toch
zou wel gaarne, voordat zij den nazomer in stil
genoegen op het land gaat doorbrengen, haar
hart in zooverre gerust gesteld zien, dat die
verderfelijke Parijsche bladen niet meer zoo on
verhinderd onder de goedgeloovige landbewoners
zouden kunnen worden verspreid.
Een voorstel daarentegen van den minister van
financiën heeft de goedkeuring der vergadering
niet kunnen verwerven, en men moet erkennen,
dat het iemand, die in de tegenwoordige be
slommering Frankrijk van het benoodigde geld
voor zijn levensonderhoud moet voorzien, we!
wat gemakkelijker mocht gemaakt worden, dan
op het oogenblik met den heer Pouyer-Quertier
het geval is. Een ontwerp was namelijk aar
de orde van de HH. Destreux en Seignobos s
de kosten van de mobiliseering der nationit
garde (die voor de afzonderlijke gemeenten ei
departementen zeer verschillend zijn, daar som
mige garden niet of voor een korten tijd uitge
trokken, anderen lang in het veld geweest zijol
door het geheele rijk te doen dragen. Zeer goed,
zeide de heer Pouyer-Quertier, maar ik heb et
waarlijk de middelen niet voor in kas maar ik
stel u derhalve voor, mij te machtigen om is
iedere gemeente en ieder departement een tiende
van de bestaande belasting-opbrengst te heffen en
daarvan aan die gemeenten en departementen, de
kosten te rembourseeren, die zij voor de mobi-
liseeriug hebben gemaakt; op deze manier komeD
zij voor rekening van het geheele rijk en doeD
zij de schatkist geen nadeel. De meerderheid
echter oordeelde dit belasting-systeempje op des
ministers eigen houtje wat gevaarlijk als antece
dent, of keurde het systeem zelf niet goed, kortom
zooveel is zeker, dat het plan van den minister
met bijna algeuieene stemmen werd verworpen.
Den uitslag van het ontwerp zelf der heeren
Destreux en Seignobos kennen wij nog niet,
maar het zou ons niets verwonderen indien de
Vergadering het goedkeurde en aan den minister
opdroeg om te zorgen voor de uitvoering, zooder
hem echter hiertoe op een of andere wijze de
middelen te willen geven.
Maarschalk Mac-Mahon heeft zich opnieuw
getoond waarvoor hij reed3 lang bekend stond,
namelijk een braven, loyalen kerel. Voor de com
missie tot onderzoek naar de oorzaken der revo
lutie van 4 Sept. heeft hij verklaard, geheel al
leen de verantwoordelijkheid te dragen van den
tocht zijns legers van Chalons naar Sédan.
Iedereen nu weet dat hij hiertoe slechts i
contre-coeur is overgegaan op bevel van Napoleon
en het mag waarlijk een edel gedrag genoemd
'1
