don Mendolpho, oud-officier der artillerie van de
bezetting der Citadel, te Amsterdam.
Onder directie van den beer Pflaging is te Rot
terdam voor het seizoen 1871/72 de Duitsche
opera tot stand gekomen. De eerste voorstelling
(Don Juan) zal op 16 September worden gegeven.
Den 23sten dezer overleed te Biel kolonel
Franfois Emil Neuhaus, in den ouderdom van
77 jaren. Na lang in het Fransche leger onder
Napoleon gediend te hebben en verschillende
malen gewond te zijn, trad hij in dienst bij de
Nederlandsche armee. In 1829 scheepte hij zich
naar Batavia in, waar hij achtereenvolgens op
Sumatra, Java en Borneo stationeerde. Twee jaren
later, nadat de opstand der Maleiers gefnuikt was,
verkreeg hij éen jaar verlof. In Nederland aan
gekomen, vond hij de Belgen in opstand en on
middellijk schaarde hij zich onder de vanen des
Konings, wieu hij trouw gezworen had. Neuhaus
voerde een tijdlang bevel over een fort in de nabij
heid van Antwerpen. Zijn dapper gedrag werd
beloond met eene militaire decoratie. In 1835
vertrok hij weder naar de Nederlandsche Oost-
Indische bezittingen, waar hij tot plaats-kom-
mandant van Sumatra benoemd werd.
In 1812, toen hij veertig jaren dienst had, vroeg
hij als kolonel ontslag. Hij vestigde zich te Biel,
waar hij gehuwd was met mejufvrouw Delphine
Lightenvelt.
Te Utrecht bij J. G. Broese is uitgegeven eene
brochure: iets over het plaatsen van een drij
vend dok in de nabijheidvan Batavia. Daarin zet
de schrijver het noodzakelijke van zulk een
drijvend dok uiteen en raadt als plaats van ves
tiging aan, het eiland Leiden bij Batavia. Hij
staat ook nog stil bij het wenschelijke van eenen
beteren haven van Batavia, in verband met het
Suez-kauaal en het ten einde spoedende octrooi
der Handelmaatschappij.
De bekende romanschrijver Paul de Koek is
dezer dagen in acht en zeventigjarigen ouderdom
te Parijs overleden.
Het geneeskundig weekblad te Weeuen, meldt
met eene beknoptheid, die aan duidelijkheid
niets te wenscheu overlaat: „In het gasthuis is
reeds éen, in het Joseph-Kinderziekenhuis zijn
twee choleragevallen voorgekomen. Alle drie met
doodelijken afloop."
Uit Gumbinnen wordt dd. 81 Augustus gemeld:
In het dorp Czemochen (district Lyck) met 479
inwoners, zijn 79 door de cholera aangetast,
waarvan 46 gevallen met doodelijken afloop.
De scheepsklerk J. P. van Goethem, laatst be
hoord hebbende tot het eskader in Oost-Indie,
en van daar den 23sten Augustus jl. in Neder
land teruggekeerd, wordt met dien datum op non-
act. gesteld.
De Minister van Financiën brengt bij deze ter
kennisse der belanghebbenden, dat in de eerste
helft der maand October aanst., in het locaal van
het Departement van Financiën te's-Gravenhage,
ten overstaan van de daartoe benoemde commis
sie, een vergelijkend onderzoek zal plaatshebben
van adspiranten voor de betrekking van surnu
merair bij het vak der posterijen, waartoe min
stens twaalf plaatsen ter vervulling worden open
gesteld.
BINNENLAND.
Amsterdam, 30 Augustus. Onder voorzitterschap
van den heer J. P. A. Franfois van Rotterdam
werd heden de zesde algemeene vergadering ge
houden der vereeniging van leeraren aan inrich
tingen voor middelbaar onderwijs.
Onderscheidene onderwerpen werden toege
licht en bediscussieerd. De vergadering besliste
met groote meerderheid dat de beperking van
het aantal leden der commissien voor de provin
ciale eindexamens der Hoogere burgerscholen,
zooals deze heeft plaats gehad, strijdig was met
het algemeen reglement (Kon. besl. van 10 Maart
1869.)
Het belangrijkste gedeelte der zitting was echter
dat, waarin de quaestion bruiante werd behan
deld, die zoovele monden aan 't spreken en pen
nen in beweging heeft gebracht, n. 1.: wat er te
zeggen viel voor en tegen de vereeniging van
jongens en meisjes als leerlingen op de Hoogere
burgerscholen.
Dr. J. Zaaijer Az. uit Leeuwarden lichtte deze
vraag toe en verdedigde daarbij 't gemengd sys
teem.
Spr. nam aan dat de noodzakelijkheid van het
middelbaar onderwijs voor meisjes wel zou wor
den betwijfeld, en vroeg hij of het wel mogelijk
en wenschelijk was, dat aan het meisjes-onderwijs
in dezelfde vakken zou worden gegeven als aan
den jongen. Spreker toonde aau, dat de aanleg
van jongens en meisjes tot het verkrijgen van
van kennis dezelfde was. Indien nu middelbaar
onderwijs noodzakelijk was tot algemeene ont
wikkeling, dan zag hij niet in waarom aau het
meisje een geringer deel in die algemeene ont
wikkeling moest worden gegeven dan aan den
jongeu. Spreker toonde verder aan, dat het nut
der wiskunde en natuur-wetenschappen ook voor
de vrouw groot was, en dal de praktijk in
andere landen en ook op sommige inrichtingen
hier te lande had geleerd, dat de aanleg van het
meisje daarvoor niet geringer was dan die van
den jongen. Uit een paedagogisch oogpunt achtte
hij de vereeniging daarom gewenscht, omdat er
dan een veel grootere emulatie was en een ster
ker prikkel tot werken voor den jongen, uit
vrees dat anders het meisje hem zou overtreffen.
Ook uit een moreel oogpunt zag spreker in de
vereeniging niets dan goeds. Hij meende dat juist
de scheiding van jongens en meisjes in den
schoolleeftijd, met de daarop later noodzakelijk vol
gende vereeniging in eenzelfde maatschappij, de
immoraliteit eer bevorderde dan hel tegendeel.
Hij hield het er voor, dat het peil der moraliteit
bij de jongens door deu tempelenden en verede
lenden omgang met de meisjes zou rijzen. En
vroeg men naar de practijk, dan wees spr. op
hetgeen in Amerika met zooveel goede vruchten
te dezen opzichte geschiedde. De emancipatie der
vrouw, hij erkende het, was een quaestie die nog
moest worden opgelost. Zij kon dat intusschen
eerst, als men wist voor welke betrekkingen de
vrouw al of niet geschikt was. Dit nu zou eerst
kunueu blijken, als de middelbare school haar
dezelfde mate van algemeene ontwikkeling had
gegeven. Dan zou zich de oplossing dezer niet te
loochenen quaestie van zelf aanwijzen.
Deze met levendige toejuichingen begroete in
leiding werd met nadruk wederlegd door den
heer A. van Otterloo van Amsterdam, die intus
schen reeds dadelijk op den voorgrond zette, dat
hij de noodzakelijkheid van het middelbaar onder
wijs voor meisjes iu het algemeen niet inzag.
Mr. E. van Lier van Amsterdam, Dr. Burger van
Leeuwarden, Dr. L. A. J. Burgersdijk van Deventer
schaarden zich hierop aan de zijde van Dr. Zaaijer,
en verdedigden uit innige overtuiging de nood
zakelijkheid eener betere opvoeding .der vrouw,
ook voor het meerdere huwelijksgeluk, ook voor
een betere opleiding der kinderen. Mr. van Lier
bracht hoogen lof toe aan den Minister Thorbecke,
dien hij erkende het hij na zijn houding
in de subsidie-quaestie ten behoeve van het mid
delbaar onderwijs der meisjes ten onrechte had
ewantrouwd, maar iu wien hij, na diens jongste
besluit omtrent de toelating van meisjes op de
Hoogere Burgerscholen, den ouden Thorbecke van
dat ik u nog wil zeggen: geen oogentdik kwam
de gedachte in mij op, om misbruik te maken
van het vertrouwen, dat vader Jakob in mij
stelde. Neen, deze oneerlijke gedachte bleef tnij
vreemd en ik dankte God daarvoor. Wel verzette
ik mij iu mijn binnenste tegen de ónrechlvaar
digheid' der menschen, 'en hunne slechtheid stuitte
mij; ziedaar alles. En nu wilde ik heen gaan,
het land verlatenmaar, waarheen wat
aan te vangen?Hoe in mijn onderhoud
te voorzien?Mijne verontwaardiging tegen
den pastoor was des te grooter, omdat ik hem tot
dusverre steeds als mijn weldoener had beschouwd.
En staande op de kruin der bergen, waar
Roches ligt, en waar men in de verte de gan-
sche vallei van de Sarre en de witte velden van
Lotharingen overziet, kwam mij eensklaps de
gedachte binnen, soldaat te worden. Dan had ik
ten minste mijn dagelijksch brood, en men zou
van mij niet vergeo, misbruik te maken van het
vertrouwen van anderen om hunne kinderen te
bekeeren. Dit plan lachte mij toe, scheen mij het
beste en deed mij bedaren; maar tevens beden
kende, dat de bewoners van Roches en bovenal
vader Jeröme beproeven zouden het mij uit het
hoofd te praten, en mij in het belang hunner
kinderen er van terug te brengen, zoo besloot ik,
er niemand iets van te zeggen.
Tegen zeven uren ging ik het avondmaal ge
bruiken bij den ouden boschwachter. Ik deelde
hem mede, dat ik van mijne ouders bericht had
gekregen en genoodzaakt was, bij hen te komen,
en misschien wel vijf of zes dagen afwezig zou
zijn. Hij bood mij aan, tot Chène-Fendu mijn
pakje voor mij te dragen, en zelfs nog voi
der, zoo dit mij aangenaam was; maar ik
bedankte hem vriendelijk, zeggende, dat ik
zeer vroeg in den morgen vertrekken wilde, om
nog vóór deu avond te St. Nicolaas te komen
en verzocht hem don kinderen eu den Mennonieten
kennis van mijn afzijn te geven. Hij beloofde
mij dit, en bij de deur gekomen, wenschte hij
mij goede reis en drukte mij de hand. Het deed
mij innig leed alzoo dezen braven man te moeten
vaarwel zeggen, eo zijne lieve dochter Toinette,
een meisje zoo ijverig, opgeruimd en steeds vol
goeden moed.Ja! ik zoude heu allen heb
ben willen omhelzeu. Mijn hart was bedroefd;
toch hield ik mij goed, zij bespeurden niets bui
tengewoons aan mij.
Den anderen morgen, bij het aanbreken van
den dag, verliet ik het pad van Les Roches, mijn
pakje gebonden aan inijn stok. Dit was een der
verschrikkelijkste oogenblikken van mijn leven.
Alles scheen uiij zoo heerlijk toe, ik was diep
bewogen. Wordt vervolgd.)
1848 en 1853 had herkend. Het gevoelen van den
heer Otterloo vond echter in meer of mindere
mate ondersteuning bij de heeren Dr. D. van
Lankeren Matthes en C. Knappert van Amster
dam; terwijl Dr. I. W. A. Reussen van Sappe-
meer de quaestie nog niet rijp voor beslissing
achtte, maar het goedkeurde dat de proef genomen
werd. Dr. D. de Loos van Leiden was wel ge
stemd voor het gevoelen vau Dr. Zaaijer, maar
wees toch op de bestaande moeilijkheid om, terwijl
men jongens en meisjes dikwijls op 7jarigen leef
tijd op de lagere school van elkander scheidde,
ze op 12 a 14jarigen leeftijd op de Hooge Bur
gerschool weder bij elkander te brengen.
Ten slotte bleek dat de vergadering, wat be
trof het reeds dadelijk uitspreken van een be
slissende meening, uit twee nagenoeg tegen el
kander opwegende partijen bestond. Met 25 tegen
21 stemmen toch verwierp zij de motie van den
heer Wagener: de vergadering verklaart als hare
meemng, dat er geen ernstige bezwaren bestaan
tegen een vereeniging van jongens en meisjes
als leerlingen op eenezelfde Hoogere Burgerschool
of ande'e inrichting van onderwijs. Op dat be
sluit werd geïnfluenceerd door het voorstellen
van een meer conciliante motie door Dr. Reus
sen. Deze was van den volgenden inhoud: „er
is niets tegen het nemen van een proef met de
vereenigiDg van jongens en meisjes als leerlin
gen op dezelfde Hoogere Burgerschool." De motie
werd hierop met 34 tegen 11 stemmen aangeno
men. De vergadering deinsde intusschen vervol
gens terug voor de consequentie van het eerst
door haar genomen besluit. Zij verwierp name
lijk met 25 tegen 21 stemmen het tweede ge
deelte der motie van Dr. Reussen: „de vergade
ring acht het echter vooralsnog gewaagd te be
slissen wat verkieslijk is te achten."
Als plaats van bijeenkomst voor 't volgende
jaar werd met 25 stemmen gekozen de gemeente
Ülrecht.
's-Gravenhaqe, 1 September. Na ingesteld nauw
keurig onderzoek en voorafgaand overleg omtrent
de bij den Gemeenteraad onlaDgs ingekomen aan
vraag van den heer T. C. Watson, om concessie
voor een duinwaterleiding, meenen Burg. eu Weth.,
bij een daartoe strekkend praeadvies, aan den
Raad in overweging te mogen geveD de gevraagde
concessie op de door den adressant gestelde voor
waarden te verleenen.
„De geldelijke opoffering zeggen B. en W.
die van de gemeente gevraagd wordt, is bezwa
rend. In de meest ongunstige veronderstelling zou
de verlangde rente-waarborg gedurende vijf jaren
een jaarlijksch uitgaaf vorderen van 42,500, doch
die som wordt een schuld der op te richten maat
schappij, zoodat de waarborg eigenlijk nederkomt
op de verplichting tot het geveD van een rente
loos voorschot van hoogstens ƒ212,500."
In hun pogingen om de uitsluitende concessie
tot een minder langen tijd beperkt te zien, zijn
Burg. en Weth. niet geslaagd. Maar zij achtten
dit bezwaar niet van dien aard, dat déarop alleen
de lang gewenschte zaak zou behooreu af te
stuiten.
De Norton-pompen, hoe groot hun voordeel op
deu duur ook moge blijkeD, kunnen nimmer in
al de verschillende behoeften voorzien, die een
waterleiding bevredigt.
Met aandraug stellen B. en W. derhalve voor
„dat de Raad de thans aangeboden gelegenheid
aangrijpe om aan de gemeente eeD bezit te ver
zekeren, dat inderdaad groote eu veelvuldige voor
deden belooft."
Rotterdam, 31 Augustus. De wedstrijd werd
hedenmorgen te 7 uren hervat.
Z. M. de Koning eu HH. KK. UH. de Prinsen
Alexander en Hendrik bezochten ook heden
weder het kamp.
Na de plechtige ontvangst van de vorstelijke
bezoekers, begaven zij zich onmiddellijk naar het
schiellerrein, waar al spoedig de wedstrijd op 200
passen aanving, terwijl tengevolge eener bijzon
dere regeliug het kampschieten op 300 passeu
werd uitgesteld.
Z. M. en de Prinsen onderhielden zich weder
met onderscheidene personen, o. a. met een ka
pitein der Engelsche vrijwilligers East Kent Vo
lunteers), die meermalen de schietwedstrijden had
bijgewoond.
Tegen halfdrie marcheerde het Haagschescherp
schutterskorps onder commando van kapitein
P. F. W. Moution en met het vaandel, gedragen
dnor Jhr. Mock het kamp in, alwaar het op de
gebruikelijke wijze werd ontvangen.
De vaandeldrager werd onmiddellijk namens
Z. M. genoodigd aan het dejeuner deel te nemen.
Dit korps is tegen zes uren weder naar de
residentie vertrokken.
Bij de voortzetting van den wedstrijd heeft Z.
M. vijl schoten op de schijf gelost op 200 passen
met een Remmingtongeweer van de schietbaan,
waarmede Z. M. 41 punten behaalde.
Te halfzeven diner in het kamp, waarbij zich
de stafinuziek der schutterij deed hooren en ben-
gaalsch vuur werd ontstoken.
Te halfelf vertrok Z. M. naar de residentie.
In de sociëteit de Harmonie, waar Dunkler's kapel
een uitgezocht programma uitvoerde, bleef mes
tot laat in den avond bijeen en mocht men de
tel
i doch
eer genieten van een bezoek van Z. K. H,pn|
Hendrik.
Omtrent den uitslag van den wedstrijd is u
niets met zekerheid bekend.
Volgens de N. R. Ct. was de lijst aldus
gesteld, op 300 passen:
J. J. Becht, 's-Gravenhage 50; H. J. vat.
Leeuw, Rotterdam, 45; J. P. Zuidmulder, R.,
dam, 44; J. J. Beckers, Helder, 44, A. Si
Kiewit, Rotterdam, 43; A. Katterfeld, Amsteri
43; D. Overdijking, Apeldoorn, 42; J. P. Loim,|
's-Hage, 42; H. van Dijk, Schiedam, 42; L,
Delboij, 's-Hage, 41; W. S. Mulié, Leiden,;
G. A. du Quesne, Utrecht, 40; D. L. de Le:
Utrecht, 41; W. F. L. Ilaus, Rotterdam,
C. Wiggers, Rotterdam, 39; J. J. Paehlig, pj
terdam, 39; P. Ooijkaas, Rotterdam, 39; D.
H. Aberson, Hélder, 39; M. Vierling Jr.'s-Hag
39; G. Ballingtijn, Breda, 39; G. A. de Bij
terdam, 38; J. C. v. Houten, Rotterdam, 38
H. Klokken, Utrecht, 38; A. G. Mulié, Leidt
38; P. W. de Willige, Rotterdam, 38A. H. fJ
Rotterdam, 38; J. P. Doressen, Utrecht 3S.
Daarna werd opgemaakt de volgende lijst:
O. Rutte, 's Hage 54; J. J. Becht, 's-Hage i|
D. Suerhoff, Gorcum 47; P. G. Schmidt, Rolt
dam 46; A. Stok, Rotterdam 45H. J. v. d Leem
Rotterdam 45; J. P. Zuidmulder, Rotterdam d
J. J. Beckers, Helder 44; A. Snoey Kiewit, BtJ
terdam 43; A. Katterfeld, Amsterdam, 43; 1]
Overdijking, Apeldoorn, 42; J. P. Lommei, 's-H
42; K. v. Dijke, Schiedam, 42; M. v. Prijffel, Di lrat
drecht, 42; H. H. Kuypers, Dordrecht, 42; llogio
Blussé Jr., Dordrecht, 42; L. M. Delboy, 's-HapI De
41; A. Rozendaal, Hoorn, 41; Jos. de KuyfAfel
Rotterdam, 41D. L. de Leur, Utrecht, 41. loogn
Te 7 ureu. G. J. Visser, Deventer, 46; Te Mi
telaar, Amsterdam, 44; V. d. Hardt Aberst Idik'
Dordrecht, 43. Lebra
Tweede lijst. Voorloopige opgaaf van de behaa.[ mem
hoogste punten op 200 passen, tot 5 ureu:
W. P. Mulié, Leiden, 49; J. A. M. v. d. Hat®ebb
Aberson, Dordt, 46; D. Overdijking, VeluwedRrt'
A. Stok, Rotterdam, 44; W. W. Verduyn, RB staa
terdam, 44; B. Pelster, Amsterdam, 43; G.§ wei
Visser, Deventer, 43; A. Dijkmans, Rotterdi
43; A Katterfeld, Amsterdam, 42; A. F. P.
Mijtelaer, te Amsterdam 42; W. F. L. Haus. 1
terdam, 41; G. te Sande, Leiden, 40; B. W. Ti
wey. Deventer 40; Blussé, Dordrecht 40; P. He'
debek, Amsterdam 39; Leeflang, Rotterdam
A. H. Barlington, Breda 36; C. H. F. C. Vincent
Vlaardingen 35; H. D. Peters, Veluwe 35; H.
v. d. Poll, Dordrecht 35; F. van SwieteD, Rotteil
dam 34; J. van Hemert, Rotterdam 34; H. Vf
Bregg, Amsterdam 42; J. G. R. v. Haersolte]
Hoorn 35.
Te half zeven. C. Rutte,'s-Gravenhage, 49J
Ooykaas, Rotterdam, 44; J. Geneugelijk, Rotter-
dam, 41R. v. d. Borch, Maarssen, 41E t
Dijke, Schiedam, 47.
De correspondent van het D. v. Z. H. echteil
geeft de verzekering dat de vier eerste prijm
behaald zijn door de heeren C. Rutten
's-Hage met 54, J. J. Becht van 's-Hage met
D. Seurhoff van Gorcum met 47 en P. lijn
Schmidt te Rotterdam met 46 punten. fiien
Aan het slot zegt dezelfde correspondent:
als 't nu staat, hebben van de vijf Haagsche
gevaardigden vier een prijs behaald," en d
rechtmatige zelfvoldoening laat hij hierop volg
„schooner uitslag konden wij zeker niet vervvi'
ten De zonen der residentie strijden niet i
komen als overwinnaars uit het kamp de li
ste maanden hebben dit op ieder gebied bef
zen. De residentie mag er trotsch op zijn."
Assen, 30 Augustus. Onder begunstiging a
uitmuntend weder en toevloed van duizeni
uit verschillenden oorden van ons vaderland,
door de drie volkstreinen, als door twee eilt
treinen van de Exploitatie Maatschappij en arde#
gelegenheden aangevoerd, heeft heden alhier bi-
Evangelisch Zendingsfeest in het Sterrenbos1
plaats gehad.
De heer Dr. E. Cesar Segers uit Groningf'
hield de eerste toespraak, waarna de feestredr
door Prof. Valeton uit Groningen werd gehouden
Vervolgens traden als sprekers op: H. Smeding
pred. le Nederhorst; W. Vliegenhart, pred
Vreeland; E. Weisz, laaist zendeling opjauiai»
Na de pauze hebben de zanggezelschappe»
eenige stukken uitgevoerd, waarna als spreker:
optraden: J. Gunning Jr., pred. te's-Hage;
VV. Creutzberg, pred. te VlissingenJ. Lindenhout
pred. te Nijmegen J. van Audel, pred. te Zutfeo
VV. F. Betz, laatst zendeling te Sumatra; D
van der Linden, zendeling te Indramajoe.
De slotrede werd gehouden door Dr. C.
Adama van Scheltema, te Amsterdam, waurus
de heer L J. van Rllijn, voorzitter der hooM
commissie van het algemeen zendingsfeest, een:
toespraak hield. G. 11. Bleeker, pred. teTjamsveet
sloot het feest. Men begroot het aatal vreeunk
lingen op p. m. 9000. Alles is in de beste ord'
en tevredenheid afgeloopen.
Zwolle, 31 Augustus. In 't begin van 1869.11
een trijpwever uit Kampen, zich noemende HÖH'
ger, aan de Pruisische autoriteit uitgeleverd, "a'
dat gebleken w as dat dje persoon eigenlijk Frut'
drich Schawinsky heette, en in Duitschland be*
ma
De
voq
onte
Dupi
is di
deed
sren
«har
fttnir
dijk
lOrlo
'gen c
el 1
liiSlr
Tea
|ge<
Duist
i
IDSli
uoil
d
aker
'd
