We zagen 't reedsde kansen van verspreiding
der cholero-smetstof zijn hoofdzakelijk twee. Eer
stens, en bovenalles, 't gevaar van drinkwater,
op eenigerlei wijze (onverschillig in hoe geringe
mate) door uitwerpselen bezoedeld: een gevaar,
dat in 't klein van particuliere pompen en wellen,
in 't groot van waterleidingen te wachten is.
Ten tweede, het gevaar van inademing van mias
men (uitwasemingen van faecale stoffen) in de
lucht. Met onze, sinds jaren, verworven kennis
van 't werkelijke dier gevaren, zoowel in gewone
tijden als in tijden van epidemiën, had reeds lang
moeten gezorgd zijn voor middelen tot wering
er van: beter afvoer en aanwending van faecale
sloffen, en toevoer van zuiver drinkwater. Bij
gebrek echter aan dit alles, moet tijdelijke vei
ligheid, voor zooveel mogelijk, gezocht worden
in maatregelen van palliatieven aard
a. Overal waar de bron van onzuiverheid ver
dacht wordt, behoort een onmiddellijk en afdoend
onderzoek te worden ingesteld naar de qualiteit
van 't water. Waar bezoedeling ontdekt wordt,
moet alles gedaan worden om die voor 't vervolg
te voorkomen; en waar dit laatste onmogelijk
is, moet 't water niet langer als drinkwater
dienen;
b. Tegelijkertijd behoort alle huisselijke afval
geregeld en ten spoedigste te worden weggeruimd.
Er behoort gelet te worden op defecten aan riolen
en pijpen, waardoor een hinderlijke reuk ver
spreid wordt. Goed wasschen en kalken is aan
te bevelen vooral in dichtbewoonde huizen of
vertrekken
c. Desinfectie behoort op ruime schaal en her
haaldelijk te worden toegepast, overal waar reser
voirs van afval aanwezig zijn, of andere ophoo
pingen, die vuile dampen afgeven. Kortom
bij afwezigheid van blijvende waarborgen, is
geen veiligheid bestaanbaar zonder onophoudelijke
reiniging en desinfectie, en zonder onverdroten
waakzaamheid tegen elke mogelijke besmetting
van drinkwater.
Niet door geweld wil het Volksblad de Inter-
natioale bestrijden, en het verwacht daarom wei
nig van de ontwerpen van wetgeving tegen haar
in Frankrijk. Verkeerde beginselen worden alleen
overwonnen door hoogere ontwikkeling. Tot die
ontwikkeling nu is een onderwijs, afgescheiden
van de opleiding tot godsdienstige deugden, niet
voldoende. Naar mate een onvolledig en opper
vlakkig onderwijs zich uitbreidt en velen tot
lezen en oordeelen opwekt, zal het gevaar voor
de verleiding van de sosialistische drogredenen
niet verminderen, maar vermeerderen, en waar
de gevaren grooter worden, zullen strenge wet
ten en vervolgingen het kwaad niet stuiten. Het
verkeerde, 't welk in de wereld plaats heeft,
moet opwekken tot meer vooruitgang in het
goede. Verkeerde beginselen worden niet over
wonnen door geweld, maar door betere beginse
len. Daarom wekken onze tijden meer dan ooit
op tot krachtige volksopvoeding, zoowel in de
scholen als door eene letterkunde, die den volks
geest kan vormen. HC.)
Zekere A. B. C. uit Coevorden zendt aan de Prov.
Dr. en Asser Cl. het volgende stuk, waarop wij de
aandacht onzer lezers vestigen
„Om te kunnen weten, wie van het kiesrecht ge
bruik mag maken, worden kiezerslijsten opgemaakt
en ter lezing gelegd.
„Wie echter, die reeds jaren lang kiezer was,
en geen vermindering in zijn belasting heeft on
dergaan, denkt er om deze te gaan inzien
Zoo gebeurde 't bij de jongste verkiezingen, dat
hier eenige ingezetenen (men speekt van 13), die
alle langer dan een jaar de vereischte belasting
zouden hebben betaald, niet op de kiezerlijst voor
kwamen, en bij gevolg van hun recht geen ge
bruik konden maken.
„Zou nu, bij mogelijke verkiezingen, dit verzuim
niet kunnen worden hersteld? Of zijn die ingeze
tenen, niettegenstaande zij volgens de wet kiezers
zijn, van hun recht verstoken, tot tijd en wijle er
nieuwe kiezerslijsten worden opgemaakt?
Gaarne zou men, door middel van dit blad, boven
staande vraag beantwoord zien."
In het hierbedoelde geval is het verzuim onher
stelbaar. Volgens de wet mogen alleen zij aan de
verkiezing deelnemen, wier namen op de kiezers
lijst staan (art. 47).
Het geval doet zich dikwijls voor. Bij gelegen
heid van de laatste verkiezing voor Prov. Staten
en Tweede Kamer hebben onderscheidene per
sonen hier ter stede bij ons hun beklag gedaan,
dat ze, schoon evenveel belasting betalende als
ten vorigen jare, toch van de kiezerslijst waren
afgeraakt. De schuld ligt öf aan onvolledige opga
ven door de ontvangers der Rijksbelastingen (art.
7 der wel) voor de samenstelling der kiezerslijs
ten gedaan of aan slordige opmaking der lijsten
door de gemeente-ambtenaren.
Het eenige en afdoende middel dat de kiesge
rechtigden bezitten om de erkenning van hun recht
te verzekeren is: dat ze „er om denken" de ter
visie liggende lijsten te gaan inzien en, zoo hun
naam er niet op voorkomt, zooals de wet aan
wijst, bij den gemeenteraad in beroep komen.
Vaderland
Den 15den heeft de eerste locomotief geloopen
over de geheele breedte van den onderhanden
zijnden dam over het Sloe, in tegenwoordigheid
van den eerstaanwezenden ingenieur der Staats
spoorwegen te Vlissingen en eenige andere per
sonen.
BINNENLAND.
Amsterdam, 17 Augustus. De kolossale zee- en
uitwateringsluizen voor de werken van doorgra
ving van Holland op zijn smalst de Schelling-
woude, zijn voltooid en heden of morgen wordt
het water er ingelaten en met het opruimen der
dammen aangevangen.
Amsterdam, 18 Aug. De volgende punten zul
len behandeld worden op het tweede Congres
van bestuurders en voorstanders der Volksvoor
drachten in Nederland, op Donderdag 31 Aug.
e. k. alhier:
A. Is het wenschelijk dat elke vereeniging die
f 50 'sjaars bijdraagt door tusschenkomst van het
Centraal-Bureel tweemalen in het winterseizoen
een letterkundig of wetenschappelijk gevormd
man in haar midden ontvangt tot het houden
eener voordracht?
B. Kunnen de Volksvoordrachten dienen om
bij volwassenen datgene aan te vullen wat
hun ontbreekt, doordien zij in hnn jeugd geen
of geen voldoend lager onderwijs hebben genoten
Zoo ja, hoedanig moet dan de inrichting zijn
C. LeertdeervaringdatdeVolksvoorlezingen met
aanschouwelijke voorstellingen de meest gunstige
uitkomsten hebben opgeleverd, zoo wordt de vraag
gesteld: in hoeverre kan aanschouwelijk onder
wijs gepaard gaan met mondelinge voordrachten
D. Is het niet noodig de gewone bezoekers
onzer Volksvoorlezingen meer en meer op bevatte
lijke wijze kennis tedoen krijgen van de inrichting
van ons Staatsbestuur?
E. Zou het wenschelijk en doelmatig zijD, om
met die arbeidersvereenigen, in wier midden
voordrachten gehouden worden, samen te werken
en gemeenschappelijke voordrachten te orgaDi-
seeren
F. Zou het, vooral op kleine plaatsen, geene
aanbeveling verdienen om aan de Volksvoor
drachten een persoonlijk bezoek te verbinden, ter
opwekking tot geregelde bijwoning?
G. Met het oog op het nut der verspreiding van
volkslitteratuur, ook door onze tusschenkomst, is
het van belang een nauwkeurig overzicht te
hebben van al wat op dat gebied gedurende de
laatste jaren is verschenen en de meeste lezers
vindt. Daartoe is de benoeming eener speciale
commissie noodig, aan wie worde opgedragen op
het 3de congres daaromtrent verslag te geven, en
des gevorderd voorstellen te doen tot het uitschrij
ven van prijsvragen om in bestaande leemten te
helpen voorzien.
H. Wat moeten wij doen in de kermisquaestie?
I. Is de Zondag aanbevelenswaard voor volks
concerten?
K. In hoeverre kunnen wij deelnemen aan de
pogingen tot veredeling van het volksvermaak
L. Welke volksvermakelijkheden zijn het meest
gewenscht?
Sassenheim, 17 Augustus. De raad dezer ge
meente heeft besloten de kermis alhier dit jaar
te doen doorgaan, met bepaling echter dat geen
kramen, carroussels of stalletjes, die met in deze
gemeente te huis behooren, mogeD worden op
geslagen. Ook zullen alle liedjeszangers, bedelaars
enz. worden geweerd,
Mochten wij sedert 6 weken van geen pokken-
gevallen vernemen, thaus vertoonen zij zich we
der, doch slechts sporadisch en gewijzigd.
Groningen, 17 Augustus. In de buitengewone
raadsvergadering van hedenavond is (met 12
tegen 4 stemmen) besloten, de voorgenomen ker
mis in de volgende maand niet te doen houden.
Dit besluit is genomen conform het voorstel van
B. en W. en overeenkomstig het praeadvies van
de Vereeniging ter bevordering der volksgezond
heid alhier. De wenschelijkheid, om alles te doen
wat strekken kan om het gevaar der dreigende
cholera zooveel mogelijk te verminderen, heeft
tot dit besluit geleid. Het jaar 1S66 heeft ook
hier velen wakker gemaakt 1
Tilburg, 16 Aug. Zaterdagmiddag was de land
bouwer J. Mutsaarts met eeue arbeidster in de
Rauwbraken alhier, op een akker bezig rogge
binnen te halen. Toen zij een hoop rogge hadden
opgeladen en naar een anderen wilden rijden,
hoorden zij, toen de kar even in beweging was,
een harden schreeuw of gil. De landbouwer ging
zien wat er voorviel en aan de rechterzijde van
de kar komende, zag hij eeD kind tusschen het
wiel en den bak der kar geklemd zitten, geheel
dubbel gevouwen, met het hoofd op de borst;
het zat zoodanig geklemd dat men de kar moest
laten wippen, ten einde het los te krijgen; toen
het bevrijd was bleek het dat het reeds dood en
een 4jarig zoomje was van Johannes van de
Kerkhof, arbeider, in die nabijheid woonachtig.
Men vermoedt dat het kind op den akker is ge
komen, zonder te zijn opgemerkt naar de kar
geloopen en tusschen de spaken van het wiel
heeft willen doorkruipen op het oogenblik dat
de kar voortreed. Mutsaarts eu zijne arbeidster
waren aan de linkerzijde en hebben daardoor
het kind niet kunnen zien. Wederom een
waarschuwend voorbeeld om kleine kinderen toch
niet zonder toezicht te laten.
Op het bureau van deu burgerlijken stand
alhier, werd Maandag door den kuiper M. S.,
aangifte van zijn 23ste kind gedaan.
MATHESIS SCIENTIAKCM OEMTKLY.
De lessen van het Genootschap zullen op den
4den September, e. k. weder beginnen. Het be
stuur roept de leerlingen, die vaD die lessen
wenschen gebruik te maken op, om zich Woens
dag en Donderdag 23 eu 24 Augustus des avonds
tusschen 7 en 9 uren daartoe aan te melden in
het gebouw der Hoogere Burgerschool.
Bij den vorigen cursus waren meer dan twee
honderd leerliugen ingeschreven. Als men dat
getal vergelijkt met de opgaven van het aantal
leerlingen, die in andere steden van het onderwijs
aan Burgeravond- of Ambachtscholen gebruik
maken, dan schijnt in Leiden dat onderwijs meer
mij hare kwalijk verholen blijdschap Roches te
kunnen verlaten, veel wantrouwen in, maar eens
besloten hebbeude om de zaak door te zetten,
begon ik al dadelijk mijne zaakjes eeu weinig
op orde te brengen, mijne weinige boeken op
eene plank langs den muur te zetten, en op de
dennenhouten tafel legde ik mijn papier en pen
nen, lessenaar en passerdoosje neder. Tegen twaalf
uren naar beneden gaande, vond ik de deu
ren van de school en van de keuken wijd
open; de oude vrouw Hulot stond op den drem
pel te kijken. Ik ging uit. Nog meer personen
laiws den weg keken in dezelfde richting als zij,
zuster Eleonora, in de slede gezeten, reed lang
zaam de helling af; een oude boer leidde den
rossinant bij den teugel.
De zuster, in haar kap gedoken, beantwoordde
bijna niet aan de luide afscheidsgroeten, die de
kinderen, op de steenen muren gezeten, haar toe
riepen. Zij riepen door hunne roode vuistjes:
„goeden dag, zuster Eleonora 1 goeden dag!"
Niet een enkele maal wendde zij het hoofd
om; zij was veel te gelukkig dat zij weg kon
gaan. Dit ziende, werd ik wit van schrik. Nu
konde ik van huis tot huis mijn brood gaan be
delen, zoo beschouwde ik de zaak.
„Waar woont toch Jaques Laroche?" vroeg ik
aan de weduwe. Zonder een woord te spreken,
stak zij hare hand uit, in de verte de vijfde wo
ning wijzende, en ging toen ijlings naar binnen.
De klok sloeg twaalf, ik ging er heen. Het ge
heele gehucht kende mij reeds, iedereen bespiedde
mij uit de dakvensters. Aan de hut komende, zag
ik de groote Catherinette Laroche, eene wolvin
gelijk, haar man uit de kroeg halen, hij was
houthakker van beroep, had ronde schouders,
zwarte knevels, een kaal hoofd en groote wratten.
Al voortgaande keven zij geducht, de vrouw schold
hem uit voor dronkaard, en hij ziju pijpje roo-
kende, met een boosaardigen blikZwijg I Cathe
rinette, zwijg I
Ik stond bij hunne deur. Zonder eenige acht
op mij te slaan, ja, zonder zich te schamen, gin
gen deze twee wezens met hun gekijf voort; zij
wisten toch, dat ik bij hun zoude eten. Hunne
kinderen keken uit de keuken. Plotseling gaf de
man, vóór hij naar binnen ging, zijne vrouw
twee geduchte oorvijgen. Men kan denken, hoe zij
gilde; zeker kon men bet hooren aan het einde
van het dorp. Ik was er juist op bedacht om weg
te loopen, toeD de man mij riep, zeggende: „Ga
binnen, meester 1 doe alsof ge het niet ziet."
Hij duwde mij bij den schouder in het tweede
vertrek, waar twee kinderen bereids aan den
disch zaten. De grootste bij zijn ooren van het
bankje trekkende, liet bij voor mij plaats maken.
De groote saladebak met zure melk, de schotel
met rookende aardappelen, alles herinnerde mij
aan mijn eerste komen te Chène Fendu. Buiten
de deur stond de vrouw nog steeds hevig te gillen,
al de vrouwen uit de buurt stonden rond haar;
zij dreigde de bijl op te nemen. Jaques Laroche
had zijne pijp uit den mond genomen, en voegde
mij dood bedaard te gemoet„Eet tochdat ge
schreeuw beduidt niets, tast toe! doe alsof je
thuis waart!"
Dit is een staaltje hoe men te Roches huis
hield, daaraan moest ik nu maar gewennen. In
zes weken had ik bij allen gegeten, overal zag
ik dezelfde vertooning: de bewoners twistten
onderling, scholden elkander, voegden elkander
de verschrikkelijkste dreigementen toe; de kin
deren liepen barrevoets, lachende rond, zonder
zich hieraan veel te storen. Deze smokkelaars,
houthakkers, wilddieven, klompenmakers, kuipers,
wevers, kenden geene andere levensmanier. lede
ren Zondag bedronkeD zij zich met witte wijn,
en brandewijn uit aardappels gestookt, op eene
schandelijke wijze, en zelfs de vrouwen kwamen
in de kroeg; voorgevende er hunne mannen te
komen halen, zetten zij zich naast hen neder,
na eerst daartoe een weinig aangezocht Ie zijn.
Wordl vervolgd.)
dan elders op hoogen prijs te worden
Op zich zelf beschouwd is dat getal vat
250 leerlingen echter geenszins voldoende.
De scholen van M. S. G. moesten in den
cursus van September tot Maart minsten
vijfhonderd leerlingen worden bezocht.
Jammerklachten over het lot van den wer|
over zijn karig loon enz. enz. al bevatten
veel dwaasheid ook veel waars, zijn ru
ineer geschikt om de gemoederen te ontstei
en de hoofden op hol te brengen, dan
waarachtige verbetering mede te werket
bestuur van M. S. G., dat van jaar tot ja
onderwijs tracht te verbeteren, behartigt
rechte wijze het belang van deu werkina
van al diegenen, die van andere scholet
gebruik kunnen maken, maar toch nog aao
wijs behoefte hebben; het mag er op reifl
dat het aantal der leerlingen, die zich op
24 Augustus komen aanmelden, grooter nl
dan in het vorige jaar.
Daartoe moeten ook alle welgezinden
stad medewerken. Vooreerst de ouders of voila
voor wien plichtverzuim in dat opzicht
enkele verontschuldiging zou kunnen gelc-Rl
de jongelui zelve, die anders later van
of onverschilligheid de straf dragen. Maartij,
zij aan het Genootschap de krachtige hul|n
zekerd van de aanzienlijken, van de eigt[rjc
en direkteuren der fabrieken, van de wert,ng(
van allen die een gunstigen invloed in deaQe
kunnen uitoefenen, vooral ook van de onderr,n
der verschillende scholen, die aan hum.n
leerlingen de lessen van het Genootschap zekyiu
zullen aanbevelen.
Leiden is eene stad van onderwijs en int^pe
Mocht het in den nederigen kring van t-,j
nootschap hoe langer hoe meer blijken, i
twee tot bevordering van waarachtig volkj
elkander de hand reiken
te Bordeaux zijn 3 Hm
dat de vergaderiie'olk
rche
BUITENLAND.
Frankrfjk. iue
Het bericht, ons door de telegraaf medege an
dat in de commissie tot onderzoek naar dt8
stellen Rivet en Adnet slechts 6 voorstandt?
het eerste waren gekozen, moet niet zooo; Cl)
worden, als zou nu de propositie Adne,3(iul
haar aangenomen worden. Uit de debattei)er'4
die de benoeming zijn vooraf gegaan, ble|e'
de voorstanders van deze laatste nog sW8861
noodzakelijkheid inzien om eene transac t
te gaan. Deze wordt ook door de dagblad eerl
de rechter zijde en het linker-centrum e:!we'
maar zij doen ten slotte al heel weinig ottiudi
eene transactie gemakkelijk te maken. Zyrjnte
maar steeds, dat het voorstel Rivet de ouvee
komst van Bordeaux wil verbreken. Dodiimi
de ware reden van hunne tegenwerkiu.irbe
kan het niet zijn en iedereen weet ookeRè;
het niet is. Immers
punten vastgesteld1°.
aanspraak zou maken op eene constitueij
bevoegdheid het voorstel Rivet denkt e
over, ze haar te geven2°. dat men ets
lijke proef zou nemen met de republike|'aP
staatsregeling het voorstel Rivet wil IPS
over gedurende 3 jaren een geregelde 11
bliek in 't leven roepen; 3°. dat aan eet'
gadering, bepaald tot dat doel samengesteld
recht zou overgelaten worden om den define®1
regeeringsvorm vast te stellen het v.ew
Rivet legt hieraan niet de minste moeilijk!"/
in den weg, daar bet de republiek volstrekt D3u(i
finitief wil vaststellen, maar alleen beoogt"
eenigen tijd een vast bestuur in het let i
roepen, dat hoog noodig is tot het hersti
Frankrijks gefnuikte welvaart. De ware OJ
van de tegenkanting der rechterzijde lisl
niet in de voorgewende grief. Zij is veeleer"!
te zoeken, dat zij zelf, als de gelegeul)ei;|
opdoet, de overeenkomst van Bordeaux wilt
den eu een harer afgoden op den troon 1
om Frankrijk aan nieuwe réactie eu
aan nieuwe omwenteling prijs te geven. Zij1?
dat de republiek onder een driejarig
bestuur zich te diep in de liefde der Ffij
burgers zal indringen om nog ooit een Bil
of Orleans als hun koning te will®
kennen. Bovendien is zij bevreesd,
durende het bestuur van Thiers de ffltjÖiM
ante zal bijeen geroepen worden, die i
overeenkomst van Bordeaux genoemd vvo'-j
dat door den president der republiek
samenstelling daarna een invloed zal
fend worden, die alles behalve in haarS
zou vallen.
Om al deze redenen en doordat deGe
aanhangers van Thiers wel een weinig H!1
zijn door zijne financieele en haudels-dewl
den, zal de propositie Rivet waarschijn!, an
idet anders dan zeer verminkt te voorscl':J:iri(
men uit de bewerking, die zij in de verg8"1
moet ondergaan.
Aan de zesde commissie voor parle®'B
initiatief was opgedragen het onderzoek o»
ontwerp van de heeren Ordinaire en
afgevaardigden van de Rhöne, dat strek-
den staat van beleg, die sedert de eerste Hp
ger
van den oorlog nog te Lyon bestaat, op
te t an
