dragen tot verzekering der inkomsten van de
onderneming zelve.
Gouda, 12 Augustus. Wij vernemen dat de ge
zondheidscommissie aan B. en W. heeft verzocht,
wederom bezonken IJsehvater kosteloos verkrijg
baar te stellen, evenals dit bij 't heerschen der
cholera in 1867 plaats had.
Nog vernemen wij dat het dagelijksch bestuur
de vereiscbte maatregelen daartoe reeds heeft ge
nomen.
Uitkcht, 12 Augustus. Gister is het vervoer
langs den Staatsspoorweg door den grooten aan
voer vaD koopmansgoederen en vee zoo groot ge
weest, dat de directie het noodig oordeelde, den
trein, die ten 1% van hier naar Boxtel vertrok,
door twee locomotieven te laten trekken. De lijn
UtrechtBoxel kan tegenwoordig als een der
drukste van de maatschappij beschouwd worden.
Harderwijk, 11 Augustus. Oos plaatsje levert
weinig nieuws opevenwel heb ik u iets mede
te deelen, dat zeer zeldzaam voorkomt in de jaar.
boeken van het werfdepot alhier. Wij zijn wel
gewoon dat dagelijks baronnen en graven zich
bier komen aanmelden om als koloniaal dienst
te nemen, maar dat een prins zich als gewoon
soldaat voor den kolonialen dienst engageert, zie
dat is iets zeer bijzonders. En toch is dit thans
het geval. Son Altesse Sérenissime Le PriDce de
Looz de Corswarrem, wonende au chateau d'Aiu
bij Huy is hier eergisteren aangekomen en met
zijn geleider, den heer J. Freson, rechter van in
structie te Huy, afgestapt aan het hotel ie la Paix
van den heer Franfois Nys.
De prins is den volgenden dag als soldaat aan
genomen, en is dadelijk daarop met den heer
Freson weder afgereisd, met het doel om binnen
eenige dagen terug te keeren, en met het eerst
volgende transport naar Oost-Indië te vertrekken-
Daar er tegenwoordig geene vreemdelingen, van
welken landaard ook, worden aangenomen voor
den kolonialen dienst, is de aanneming van den
prins eene groote onderscheiding, die hij, door
tusschenkomst van de Ministers van Buitenland-
sclie Zaken en van Oorlog, aan zijne hooge ge
boorte te danken heeft. De prins is nog maar 20
jaar oud en zijn vader moet indertijd page zijn
geweest bij KoDing Willem I. Zijne ouders leven
beideD nog en wonen te Huy. NR. Cl.)
Groningen, 12 Aug. De commissie voor de volks
gezondheid alhier heeft een vergiftigingsgeval
openbaar gemaakt, voorgekomen bij een kind,
ten gevolge van het gebruiken van water dat op
vliegenpapier stond. Zij raadt aan als middel te
gen de vliegenplaag een bord water met kwas
siehout. Voorts heeft de commissie aan den ge
meenteraad aangeraden onder de preventieve
maatregelen tegen de cholera op te nemen, het
niet houden der herfstkermis; althans het door
gaan der kermis alsnog in overweging te houden.
H keren veen, 13 Augustus. Door de liberale
kiesvereeniging van 't kiesdistrict Heerenveen, is
tot candidaat voor 't lidmaatschap der Prov. Staten,
iu de plaats van den heer A. Meinesz, die bedankt
heeft, gesteld, de heer W. A. v. d. Sluis te Nieuw-
Appelscha.
Harvey's Zeetorpedo.
Onder dezen titel geeft: the Graphic tweo illus-
straties van een vreeselijk wapen voor zee oorlog
met de volgende korte beschrijving: „Deze tor
pedo, de gemeenschappelijke uitvinding van cap
tain John Harvey R. N. en zijn neef, comman
der Frederic Harvey, is bekend als het meest
practische wapen van die soort voor marinedieost.
De Britsche marine is nu met deze vernielings
werktuigen gewapend, en de officieren en man
schappen worden in het gebruik er van geoefend.
De torpedo's worden vervaardigd door de hoeren
Lavasseur en C°. in de fabriek London Ordnance
Worki onder het onmiddelijk opzicht van den
uitvinder, die voor de perfecte constructie ver
antwoordelijk blijft. Een torpedo van de volle
grootte, zooals in onze teekening, houdt een la
ding van 70 a 80 kilogrammen buskruit of 100
kilogrammen dynamiet; men kan ook schietka
toen of elk ander ontplofbaar middel gebruiken.
De torpedo wordt door eenig opereerend vaar
tuig gesleept en komt door de vaart van dat
vaartuig in een hoek van 45 pCr van hetzelve.
Wanneer de torpedo in contact komt met het
vijandelijk schip, dan wordt de middelste bout
naar binnen gedrukt en alzoo de ontploffing be
werkt. Een geladen torpedo weegt ongeveer 150
kilogrammen en is aan een kurken boei beves
tigd, om het te diep zinken te voorkomen. Het
is onnoodig dat de torpedo tegen het aangeval
len wordend schip gestooten wordt; wanneer de
lijn waaraan de torpedo bevestigd is, op eenig
punt met hetzelve in aanraking komt, dan brengt
de voortgaande beweging van het aanvallende
schip de aanraking te weeg en veroorzaakt de
ontploffing.
z,Na een lange reeks proefnemingen werd dit
wapen door het Eügelsche Gouvernement aange
nomen en is evenzoo door het Russische en ver
schillende andere Gouvernementen geadopteerd.
Deze laatste omstandigheden in aanmerking ge
nomen, is het een troost te weten, dat deze torpedo
den moed en de geoelendheid van den Britschen
zeeman noodig heeft om zijn werking ten volle
te ontwikkelen." [Graphic, 5 Aug. 1811.]
Wij vernemen van goede zijde dat ons Gou
vernement 11. Maandag ter rede van Texel proe
ven heeft doen nemen met deze torped's, die
door het ramtorenschip De Buffel werden gesleept.
Terwijl wij met genoegen opmerken, dat deze
gewichtige uitvinding de aandacht van de hooge
Regeering getrokken heeft, behouden wij ons
voor hierop later terug te komen om een uit
voerige beschrijving van het vernielingswerktuig
te geven, overtuigd als wij zijn dat in tijden var.
gevaar, zoowel bij marine als andere zeevaarders
mannen gevonden zullen worden, die deD post
van eer om op een torpedo-vaartuig dienst e
doen, willen vervullen. Vaderland
INGEZONDEN-
In verschillende nieuwsbladen zie ik met ge
noegen dat de vereeniging Nut en Genoegen en de
Heer Roetering met de verguld Zilveren medaille
zijn bekrooud op de Nationale Tentoonstelling
welke thans te 's Hage wordt gehouden.
Deze jeugdige vereeniging behaalde op de in
1869 gehouden tentoonstelling te Amsterdam reeds
de Bronzen medaille voor statuten en verslag,
nu behaalt zij de verguld Zilveren medaille voor
eene gezamenlijke inzending van werkstukken
door eenige van hare leden vervaardigd. Zij die
het karakter dezer vereeniging kennen, wenschen
zeker met mij haar geluk, met de onderscheiding
welke haar te beurt valt, terwijl ik, bij deze
hare mondigverklaring, de vereeniging Nut en
Genoegen bijzonder aanbeveel aan allen die belang
stellen in de volkswelvaart. Zij bevat véél goed6.
De vroegere lof welke den Heer Roetering reeds
werd toegezwaaid werd door zijne bekrooning
niet beschaamd.
Zonder de officieele opgave der bekrooning te
willen vooruit loopen mogen wij ons toch ver
heugen dat behalve de genoemde ook andere
onzer stadgenooten zijn bekroond waaronder met
zekerheid wordt genoemd: de Heer K. F. M.
van der Woerd, Amamuensis aan hetPhysiologisch
laboratorium alhier met de zilveren medaille voor
een Electromagnetisch Slingeruurwerk, terwijl
nog verschillende nummers door dien Heer wer
den ingezonden, waarop ik bijzonder de aandacht
der bezoekers van genoemde tentoonstelling
vestig.
Hen, die de voordeelen der galvanische appa-
ratie in hun huis of fabriek wenschen toe te
passen, maak ik in 't bijzonder op laatstgenoemde
collectie attent waarvan zij gaarne huDne orders
daarvoor in ouze stad zullen geven.
X-
Leiden, 14 Augustus 1871.
KOLONIËN.
WEST-IN DIE.
SURINAME, Paramaribo, 21 Juli. De beraad
slagingen over de huishoudelijke begrooting dezer
Kolonie voor 1872 zijn, onder den invloed van
de jongste beraadslagingen in het Moederland
en bij de bekende behoeften en wenschen van
Suriname, meer dan gewoonlijk belangrijk ge
weest. Men ontwaarde reeds uit de voorloopige
behandeling, dat zich daar tegen veel oppositie
vernemen deed. Bij de beantwoording van het voor-
loopig verslag, verklaarde de Gouverneur, dat
hij bij de begrootingsvoorstellen moet te rade
gaan niet alleen met de behoeften der Kolonie
of met hetgeen voor haar gevorderd wordt, maar
ook met haren tegenwoordigen finantieelen toe
stand. Het moet zijn streven zijn om met het oog
op dien toestand, geene uitgaven voor te dragen,
waarvan de onvermijdelijkheid niet gebleken is.
Zonder die onvermijdelijkheid moeteü behoeften,
waarvoor de uitgaven onder andere omstandig
heden niet van de begrooting achterwege zouden
mogen blijven, onvervuld worden gelaten. Ook
bij de beoordeeling van begrootiugsvoordrachten
mag men niet uit het oog verliezen, dat de Gou
verneur, ofschoon geroepen en wat hem betreft,
steeds bereid om de belangen der Kolonie bij
het opperbestuur krachtig voor te staan, niettemin,
als vertegenwoordiger van dat opperbestuur in
de Kolonie, gehouden is om zich naar diens inzichten
te gedragen.
Ten aauzien eener meer doeltreffende verdeeÜDg
der Kolonie in districten, in verband met de op
richting van een gemeentebestuur, ziet de gouver
neur steeds met verlangen uit naar de voorstellen
van de, in October 1869 benoemde, commissie.
Betreffende de bekende motie omtrent de politie
in de buitendistricten wordt verklaard dat, ook
bij immigratie in 1872, de bestaande politiemacht
voldoende zal zijn. Aangaande een straf-éta-
blissement wordt het volgende gezegd: De toestand
der koloniale geldmiddelen verbiedt de oprichting
van een straf-établissement, waarvan in verband
met de verbeteringen, die aan de gevangenen op
het fort Nieuw-Amsterdum worden aangebracht,
de dringende noodzakelijkheid overigens niet
wordt erkend.
Met opzicht tot de koloniale vaartnigen wordt
het volgende aangevoerd
Reeds vroeger zijn mededeelingen aan de Staten
gedaan omtreDt hetgeen dezerzijds is geschied om
de geheele zaak der koloniale vaartuigen aan
particuliere ondernemingen over te laten, waarin
men echter niet heeft mogen slagen. Naar het
schijnt zullen te dier zake binnen kort weder
voorstellen aaD het bestuur gedaan worden.
Mochten die tot. een gunstig resultaat leiden, dan
zullen die voor een nieuw stoomvaartuig op de
begrooting uitgetrokken f 40,000 kunDen ver
vallen.
In de avondzitting van 12 dezer kwam de be-
grootiDg bij de Koloniale Staten aan de orde.
Behalve de heer Casstairs, die uitlandig is, wa
ren al de leden tegenwoordig. De algemeene be
schouwingen lokten beraadslagingen uit, die twee
zittingen vervulden.
Vijf leden (de .heeren Mollinger, Van Aftelen
van Oorde, Van Emden, Colaco Belmonte en Bosch
Reitz) verklaarden zich ongeneigd hetzelfde on
vruchtbaar werk te verrichten als in 't vorige
jaar, omdat de minister van Koloniën i .j
geen acht slaat op de behoefte van Sc|j
zooals zij voor de Kol. Staten gemotiveeij 7
voorgedragen, maar, alleen lettende opi,- :H
cijfering van het subsidie, uit de hier Na
voorloopig vastgestelde begrooting uii. Vin
schrapt, dringend noodzakelijke posten ze8e
daarvoor eenig motief aan te voeren, ei''0'51
vertegenwoordiging in Nederland, zich her
voorstellen van dien Minister nederig kteo
notitie te nemen van althans de vt.theli
aandacht te wijden aan hetgeen de
Staten, bij beoordeeling van het budget on<^<
riname, als gronden van hnnne handelin»w 0
aangevoerd; zoodat de zin, de bedoelio;®oe
beteekenis van het regeerings-reglemem, ir3'°
zien van de begrooting, geheel uit het o e
den verloren en de wetgever in Nederls'6
zeiven plaatst op het standpunt van det58'1^
vertegenwoordiging, en zich zeiven toeke ^e'
betere kennis van de behoefte der kolo:'r<*
deze, in weerwil dat de onmogelijkheid l'<*e'
door den tegenwoordigen eersten staatse®
Nederland, met krachtige woorden, in geratl<
is betoogd. lat
Vijf andere leden de heeren Cohii_<^
Arland, Ruhman en Benjamins meende:
niet overeen kwam met de bedoeling
une:
regeeringsreglement en den plicht der si
begrooting af te stemmen, doch dat de te
id i
vi
ders veeleer moesten medewerken, de bg
dl
e w
voo
ver;
ven
r Be
zoodanig samen te stellen als hun wei
voorkwam, aan de vertegenwoordiging it
land overlatende, zoodanig daarover te ts
als waartoe de grondwet van Suriname
bevoegdheid toekent.
De tegenstanders hoopten, dat de verte»:)nlr
diging in Nederland er prijs op zoudesk
waren toestand vaD Suriname te leeren on
waarvoor zij de vereischte stukken is
heeft. Zij hoopten voorts dat de rege«:ierp
Nederland hare geprononceerde richting
nister van Koloniën zijne gemanifesteerde! ka
tegenover Suriname zouden verlaten; e we
meu hier waarborgen voor eene eerlijke;on
sing van het Reg. Regl., dan zullen dii:
standers zich volgaarne scharen aan de ij <je
het koloniaal bestuur en zijne pogingen-3 v
wel begrepen belang van Suriname ker-
dadig ondersteunen. [)e
Bij de eindstemming op den 14den c de
geheele ontwerp staakten de stemmen. De büent
werd toen verdaagd tot des avonds. sli
Voor stemden de heeren Benjamins, P®
Rutimanu, Cohen Stuart, YerbocU rW'Ü1
Tegen de heeren Bosch Reitz, Van E'n,('
Mollingar, Vau Affelen van Oorde, Cola:,1
d lt6n
monte en Bouguenon.
Bij amendement waren intusschen aaoge n
drie posten, als: tot oprichting van eengea^
bestnurtot verhooging van het tractemt
een opperrabbijn; en tot vermeerdering
post voor wegen en bruggen.
In de avondzitting staakten de stemmen
begrooting opnieuw; zoodat zij krachten!^
paling van het reg. regl. verklaart weid]
zijn aangenomen.
CuRAfAO, 15 Juli. Bij Kon. beluit vai y0r
1871 zijn benoemd: a. tot gezaghebber une
Martin (Nederlandsch gedeelte}", de heer li0 j
Van den Bossche, thans gezaghebber van E-qq,,;
b. tot gezaghebber van Bonaire, de he-iinjj
Ferguson, thans gezaghebber van AruljuU,
gezaghebber van Aruba, de heer W. M.Bn t
venhorst, thans district commissaris van lem
district op Curasao. )n t
Dc begrooting dezer kolonie is den "der
na beraadslagingen zonder hoofdelijke st De
goedgekeurd en aangenomen. Hho
egoi
vliegt, en over de toppen der oude eiken groote
kringen beschrijft, roept de schreeuwer met eene
slepende stem: „Chibé, Ohibé!" en vertelt dan
het voorgenomen huwelijk, of de liefdesgeschie
denis vau deze of gene jonge dochter, met dezeu
of genen jongeling. Hem is alles bekend. Hij heeft
alles gezien, de langtongen in het dorp hebben
hem alles verteld, zoodat deze aankondiging, die
tot in de verte klinkt, groote verbazing wekt bij
heD, die verwonderd zijn, dat men ontdekt heeft
wat zij in hun schild voerden, en die luidkeels
roepeD
„Neen, neen, dat is onwaar!" En op de rotsen
worden pistoolschoten afgelost, die knetteren als
een vuur van nat dennenhout, daartusschen doet
zich de schelle klank der klarinet hooren, die
met een spottend geluid de welbekende marsch
der pandoeren speelt, van alle kanten in het
kreupelhout langs de helling der heuvelen, hoort
men schaterend gelach, totdat opnieuw de vree-
selijke stem langzaam het „Chibé, Chibé!" doet
hooren, totdat een andere hoepel hoog door de
lucht wordt geslingerd, en de lachende meisjes
van schrik doet beven, daar zij plotseling haar
naam hooren uitgillen, en tevens die van den
jonkman, dien zij in alle geheim beminnen. Zie
daar een zonderling feest beschreven, waarvan
de oorsprong zich ongetwijfeld in den nacht der
tijden verliest,
Mr. Guillaume had er mij van verteld, en uit
mijn klein dakvenster had ik het in het vorige
jaar gezien, zoo ook den optocht van de jongens
nadat zij het huwelijk van den duivel met zijD
grootmoeder hadden uitgeroepen, hun geschreeuw,
huuDe pistoolschoten, hun verschrikt dooreenloo-
pen, met eene brandende fakkel in de hand, onder
de oude eiken met ijzel bedekt. Dit jaar wilde
ik het feest van naderbij zien, en toen de leer
lingen van de avondschool naar huis waren, en
iD de verte tusschen de sterren door, het licht op
de rots van de Chibé's schitterde, volgde ik, na
de school gesloten te hebben, het platgetreden
pad langs den zoom van het bosch. Het was zeer
donker. Nader komende tusschen het kreupel
hout zag ik troepen jonge meisjes, die zich ach
ter de groote boomen schuil hielden. Eindelijk
kwam ik aan den voet van de rots, stond stil en
keek naar de lucht. Noch altijd knetterde het
vuur, en het werd hoe langer hoe stiller. Plot
seling verschijnt de zwijnenhoeder, ook wel de
groote Coliche genaamd, met zijn geitenkop, zijn
puntigen baard, en grove wollen dekens om de
schouders, op de uiterste punt van de rots, en
gilt daar, brullend als een os: „Chibé, Chibé!"
De echo's van het dal gaven dit gebrul honderd
voud terug, al bevende herinnerde ik mij, dat deze
overoude plechtigheid reeds sedert eeuwen be
stond, maar toen ik op spottendeu toon de lief
desgeschiedenissen van drie of vier onzer avond
scholieren hoorde verhalen, en de luide kreteD
vernam van „neen, o neen dat is onwaar!"
met het schaterend gelach der anderen, toen
lachte ik mede eD was blijde dat ik gekomen
was. De brandende schijveD, die hoog in de lucht
weggeslingerd boven de toppen der boomen in
vonken uiteen spatten, was een fraai gezicht voor
de toeschouwers.
Een uurlang had degroote Coliche zijn nieuwtjes
uitgekraamd, het eene al belachelijker dan het
andere; tot boven op de rots hoorde men de jon
gens jolen, toen opeens alle geluid verstomde,
door de lucht zweefden schaduwen, naar bene
den rondziende, het vuur werd flauwer, enkele
groepen van meisjes verwijderden zich, mij scheen
alles afgeloopen toe, en ik ving reeds aan te dalen,
toen opeens zich andermaal de kreet van Chibé!
hooren deed, en zij, die reeds van alle kanten
huiswaarts gingen, bleven stil staan om te luiste
ren. „Chibé 1" brulde de zwijnenhoeder, en met
een donderende stem gilde hij de namen uit van
de scboone Zalie Banquel en den ondermeester
Jean Baptiste Renandl Ik stond als verpletterd,
het was mij te moede alsof mij een zware tak
op het hoofd gevallen wasl Na eenige oogenblik-
ken maakte een namelooze angst zich van mij
meester, en zonder te bedenkeu wat
liep ik ijlings den berg af, bij mij :t
twee namen herhalend. Pistoolschoten, lit'8-"11
van den hoorn van den zwijnenhoeder, bi
der klarinet, de schaterlach, alles vervob
[i yg
Het was vreeselijk 1 Toen ik aan de tejV
het schoolgebouw was liepen de jongen-
drafje van de bergen, met hunne brandt1-,
kels door het kreupelhout zwaaiende en lijlj\
gillende. Eene seconde bleef ik
takel aanzien, het hart klopte mij in de bet
nam de vlucht iD mijne kamer. Doodelijk'^
was ik over 't geen er gebeurd was, ik l^twi
dat ik vijanden had, en dat zij kwaad kj-JB
in den zin hadden. i
kt
Ik ging naar bed, maar kon geen oog'"Kg
's morgens naar beneden gegaan zijode,
ik de klok, veegde de kerk aan, dachiIV,
het gebeurde, en was bang voor een gW'fr
daal; daarna ging ik naar binnen.Mr.Gul#|
ging op en neer door de kamer, hij sPrJ||«(
niets en vrouw Catharina, die melk
halen en thuis kwam, zweeg ook stil. Wj
ons ontbijt, zooals gewoonlijk en toeI1 jg
de les. 1 ,e|j
Wordt veti^
..'u ioiBbc Jot iv3ic I. km
