8 Juli.
N°: 3499.
Zaterdag
A°. 1871.
DAGBLAD
it
a
PRIJS DKZttR COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden
Franco per post..
Afzonderlijke Noinmers
3.00.
3.85
0.05.
L)eze Courant wordt dageliks, met uitzondering van
Zen- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJ8 OUR ADVEBTKN1IK8.
Voor iederen regel0.11
Grootere letters naar de plaatsruimte die zij beslaan.
(J Wal moeien wij \oor Frankrijk wenseheii?
[m.)
Toeu wij tot de uitweiding over het twee-ka
mer-systeem overgingen, waren wij genaderd aan
de constitutie van 1795. Wij kunnen met ons
verder historisch overzicht kort zijn. De guwel-
daden, die door de conventie en het comité de
salut public waren bedreven deden de behoefte
gevoelen, meerdere waarborgen tegen de tyrannie
van een enkel lichaam of enkele mannen in het
leven te roepen. Wat was hel middel, dat men
hiertoe aangreep?
Het ontwerpen eener constitutie inet eene dub
bele wetgevende vertegenwoordiging en een uit
loerend bewind. Aan een raad van 500 personen
werd de zoogenaamde raad der ouden toegevoegd,
.waarin men een waarborg vpor meerdere ge
matigdheid en overleg wilde vinden. De uitvoe
rende macht werd toevertrouwd aan een direc
toire vun 5 personen. Maar evenals onmatigheid
en buitensporigheid in het dagelijksch leven hunne
nadeelige gevolgen meebrengen, zoo gaat betook
op staatkundig gebied. Niet alleen, dat de krgcht
vau het lichaam er ondgr geleden heeft, maar
.bovendien ontmoet men, zelfs bij oprechten lust
tot verbetering nog den giootsten hinderpaal in
de moeielijkheid om zich van zijne oude vrienden
af te maken. Voor dat nog de nieuwe constitutie
in werking trad had de conventie twee oproeren
te bekampen, éen in de maand Maart, dat ten doel
,bad om de leden van het comité de salut public
hunne oude macht te doen herwinnen, en éen in
de maand Mei, waarbij het gepeupel het schrik
bewind terugeischte. En van al de bloedbaden
en verwarringen was iutusschen door de royalis
tische partij gebruik gemaakt om opnieuw het
hoofd op te steken. Om haar te verhinderen zich
.in de regeering in te dringen werd door de con
ventie aan de grondwet eene bepaling toegevoegd,
die de verkiezing van het meerendeel harer
(leden voor de vertegenwoordiging moest ten
gevolge hebben. Dientengevolge al weder op
stand van de door de royalisten bewerkte burgers,
toev.luc t van de conventie tot Napoleon Bona
parte, bloedige straatgevechten, en eindelijk de
zegepraal der nieuwe grondwet.
Zegepraalneen deze kon voor eene staats
regeling, op zulk eene wijze tot stand gekomen
niet weggelegd zijn. De vroeger verwende volks
massa, de hevige republikeinen eischten evenzeer
de heerlijke gelegenheid tot bloedvergieten en
tyranniseeren terug als de royalisten het herstel
van hunne verlorene macht. Vandaar voortdurend
onderdrukkings-maatregelen met betrekking tot
de pers, de belastingen, de verkiezingen enz.,
voortdurend onlust en verwarring en twist tus-
schen het directoire en de wetgevende, macht,
totdat eindelijk Napoleon Bonaparte door den
coups d'état van 18 Brumaire aan de constitutie
van 1795 en door de gebeurtenissen van 1804
aan het geheele ondermijnde gebouw der repu
bliek een einde maakte. De grondwet van 1799,
die door hem werd ingevoerd, behoeveo wij
niettegenstaande het meer-kamer-systeem er in
gehuldigd werd, niet te beschouwen. Dat zij tot
ons onderwerp niet het minste afdoet zal men
gereedelijk toestemmen, wanneer men zich her
innert, dat de senaat uit de lijsten der departe
menten de leden der wetgevende vergadering
koos en verder niet veel meer te doen had dan
zijn traotement op zak te steken; dat een
tribunaat van 100 leden de wetten overwoog,
maar er niet over mocht stemmen; dat eindelijk
een wetgevend lichaam over de wetten stemde
zonder er over te mogen spreken.
Wat het jaar 1848 betreft, het is in geringere
mate dezelfde geschiedenis als die der eerste
revolutie, behalve dat zij meer op sociaal terrein
werd overgebracht.
De Nationale Vergadering begint met de so
ciale quaestie op te lossen door 100,000 arbei
ders op kosten van den staat te doen leegloopen
en drinken, waardoor zij zich de Juni-dagen op
den hals haalde. Daarna trad op éene wetgevende
vergadering, die alweder spoedig genoodzaakt
was, hare overstrooming door sociaal democraten
en royalisten te verhinderen door beperkingen
an het kiesrecht, en de meest drukkende maat
regelen tegen de pers. Het kon een man van eeo
listig karakter zoo als de president bezat niet
moeilijk vallen, de impopulaire en in haren boe-
ïeui verdeelde vergadering te vernietigen. De
leden, die zich verzetten tegen eene door hem
gewenschte verandering van de grondwet worden
eenvoudig gevangen genomen, de vergadering uit
elkaar gejaagd en zoo vond op 18 Brumiare 1799
zijne vernieuwing in den 2den December 1S51,
en de 2den December 1804 in den eersten dag
der zelfde maand van het jaar 1852.
Wij meenen met dit historisch overzicht, vooral
van de eerste' revolutie (daar toch die van 1848
slechts eene nabootsing is van die van 1789) ge
noegzaam aangetoond te hebben, dat het door
zoovelen aangevoerde argument, als zou Frank
rijk voor de republiek niet geschikt zijn, voor
zoover het op geschiedkundigen grond berust,
van allen grond ontbloot is. Wij gelooven, het
onbeteekenende te hebben aangetoond van uitroe
pingen zooals: „Nu wat is er dan van de repu
bliek van 93 geworden?'' of «Wat hebben wij in
184S zien gebeuren?" en dergelijke prachtige be
wijsgronden meer. Wij beweren ten sterkste, dat
nog nooit een eerlijke en verstandige proef met
de republiek in Frankrijk is genomen.
Dat daartoe nog nimmer zulk een schoone
gelegenheid heeft bestaan als thans, zal nie
mand ontkennen. De monarchie is vernietigd
zonder dat zich eenige overdrevcne haat tegen
het gevallen huis openbaart even als in 1798.
De sociale en politieke opstaud van het volk is
onderdrukt, zonder dat men ten opzichte der ver
kiezingen onderdrukkingsmaatregelcn behoeft te
nemen als na de Juni-dagen van 1848 werden
aangewend om de sociaal-democraten en royalisten
uit de vertegenwoordiging te houden. De Bona,
partisten hebben hun crediet verloren bij Sédan,
de legitimisten door de traditie en hunne houding
van den laatsten tijd in de Nationale Vergadering,
de socialisten door de wandaden der Commune,
kortom de gematigde republikeinen vormen op het
oogenblik de bepaalde meerderheid in Frankrijk.
Zal het de tegenwoordige regeeririg gelukken,
die meerderheid te doen voortduren? Zal zij door
ware liberaliteit het vértrouwen des volks in haar
beleid versterken? Zal zij door verstandige decen
tralisatie den lust eu de geschiktheid der onder-
deelen van het land, om aan de staathuishouding
deel te nemen, bevorderen Zal zij ér eindelijk
iu slagen, door verbetering van het onderwijs der
lagere klassen het goede gedeelte des volks te
doen iiizien, dat slaafsche onderwerping aan een
brutalen despoot hun evenmin heil kan aanbren
gen als, en noodzakelijk leiden moet tot krank
zinnige uitbarstingen van een losgelaten menigte
Wij weten het evenmin als iemand anders, en
wij hebben in deze artikelen ook alleen bespro
ken, wat wij meenden, dat voor Frankrijk te
Vvenschen was.
En dan aarzelen wij niet, op deze vraag
ten antwoord te géven: het behoud der repu
bliek; maar van eene republiek, waarin geene
onbeperkte macht wordt opgedragen aan eene
tyranieke meerderheid in de volksvertegenwoor
digilig, waarin niét de weg wordt opengesteld
aan een anderen heerzuchtigen president om door
•een staatsgreep het geheele gebouw weder in
duigen te doeD storten; maar van eene republiek
met eene dubbele volksvertegenwoordiging en een
krachtig eerlijk hoofd van het uitvoerend bewind,
die elkander wederkeerig steunen of van ongeoor
loofde daden terughouden eindelijk met eene
zelfstandige rechtsmacht, die niet schroomt de
daden én van de vertegenwoordiging én van den
president te veroordeelen.
Wij zouden tevens wenschen, dat het voor
het tegenwoordig hoofd van het uitvoerend be
wind was weggelegd, zulk eene republiek te
grondvesten. Dat daartoe mogelijkheid bestaat
meenen wij te kunnen aannemen, eensdeels door
de bekwaamheid en goede bedoelingen van den
heer Thiers zeiven, aan den anderen kant we
gens deD gunsligen uitslag der laatste verkiezin
gen, waardoor de vertegenwoordiging hem wel
licht zal kunnen terughouden van handelingen,
die met den geest des tijds, zich openbarende in
vrijheid van handel, van drukpers, van zelfstan
digheid der gemeenten enz., in strijd zijn.
Zulk eene voldoening zouden wij waarlijk van
harte gunnen aan den staatsman, die den winter
zijns levens met ouvermoeiden ijver aan het heil
van zyn.vaderland wijdt en daarvoor van vele kan
ten slechts miskenning en ondank heeft ingeoogst.
Liclden, 7 Juli.
De tractaten met Groot-Brittanie gesloten no
pens den afstand der Nederlandsche bezittingen
ter Kust van Guinea en dat nopens Siak, werden
door de meerderheid van desprekers in de zitting
van de Tweede Kamer van gisteren onvoorwaar
delijk verdedigd, ook en vooral in bescherming
genomen tegenover de sterke bestrijding die zij
n de zitting van eergisteren hadden ondervonden.
De heeren Rombach, Bredius, Creiners en
's Jacob was het viertal, dat, hoezeer den vorm
in deze in acht genomen niet zoo lofwaardig
ichtende, met vele en velerlei argumenten de
laDneining der tractaten aanprees, waarbij de
■wee laatstgenoemden niet nalieten te zinspelen
«p moeilijkheden die voor ons land zouden kuuuen
'oortspruiten uit de verwerping van een tractaat
net een vreemden staat, wiens kracht iu onze
tagen vooral tegenover eene mogendheid van den
tweeden rang niet is te betwisten. Wellicht is
ceze zinspeling zeer in overeenstemming met het
discreet gebruik dat de leden van de geheime
s.ukken mogen maken.
Een bestrijder vond de tractaten in den heer
Hoffman, wiens ongunstig oordeel zeer beheerscht
werd door des sprekers voorliefde voor eene be
krompen handelspolitiek.
Gaan wij thans in het algemeen na, wat de
verdedigers in het midden brachten.
Onze vaderen, werd beweerd, hebben de Kust
genomen om slavenhandel te drijven; ware dit
niet gelukt zij zouden de kust spoedig verlaten
hebben. Wel hebben wij er handel en nijverheid
gedreven, maar ook bloedige oorlogen gevoerd
en zware verliezen in geld en menschenlevens
geleden.
Wie zullen thans landbouwkundige onderne
mingen op de Kust stichten, een land waar men
niet rustig slapen kan, dan in nabijheid vaneen
fort, waar geen Europeesche vrouw leven kan
en het klimaat doodend isf
Bovendien is de tegenwoordige toestand van
de kust een zoodanige, die ons van schaamte
moest doen blozen. Reeds voor twintig jaren zijn
in de Kamer stemmen opgegaan om de bezit
tingen ter kuste van Guinea over te dragen. De
afstand is ook niet vernederend. Eene volksplan
ting en kolonie kan men niet zonder oneer af
staan, eene nederzetting daarentegen wel, en de
kust kan noch beschouwd worden als eene be
zitting, noch als eene kolonie of nederzetting,
maar als niets anders dan eene factory of kan
toor. Daarom kan er ook geen quaestie zijn van
afstand van een strook grond door het bloed
onzer voorvaderen verkregen. De streek die uien
hier op het oog heeft, is geen vaderlandschen
grond. De herneming van de kust door De Ruy
ter had tot oorzaak, dat wij pas met Engeland
in oorlog waren en wij in het overweldigender
kpst een eerste nederlaag leden, welke moest
gewroken worden tot eiken prijs. Het beweren
dat Engeland het sedert jaren er op toegelegd
heeft ous van de kust te verdringen, is onjuist.
In Engeland zijn er juist velen, die liever zouden
zien, dat dit land zich terugtrok en werkelijk
zou het daartoe in 1826 zijn overgegaan, hadden
onvoorziene omstandigheden dit plan niet gewij
zigd. Maar sedert heeft Engeland niets van zucht
tot verdringing doen blijken en wij zijn dit land
dank verschuldigd, wanneer het zich van de
moeilijke en ondankbare taak wil kwijten om
de bevolking te beschermen, waartoe wij niet bij
machtig zijn dan ten koste van tonnen schals. Tegen
de bewering dat wij door ons van de kust te
ontdoen de gelegenheid verwerpen om door her
vormingen in Afrika met dit werelddeel handel te
drijven, werd uit bevoegde schrijvers aangetooud
hoe weinig van de ontwikkeling van het bin
nenland van Afrika te wachten was en hoe zelfs
niemand zich aan de kust wilde vestigen.
Waar zijn zij die de hervorming van Afrika
willen op zich nemen?
Waar zijn hunne kapitalen? Zoo zij er zijn,
het was de heer 's Jacob die zoo sprak, laten ze
hun zilverlingen neerleggen op de tafel van den
president.
Maar waartoe zou dit alles als de uitbreiding
van onzen handel en de ontwikkeling van land
bouw en industrieele ondernemingen door vele
onvermijdelijke oorzaken wordt belemmerd en
de handelshuizen 'die met goed gevolg handel op
de kust drijven, dit te danken hebben aan be
scherming van het gouvernement?
En dat dit geen losse stellingen zijü, moge hier
uit blijken dat de meeste schrijvers over de kust
de volgende voorwaarden stellen op dat die streek
groote voordeelen voor oos zal opleveren
1°. Verplaatsing van, den zetel van het bestuur;
verbetering der verdedigingswerken3° vermeer
dering der militaire macht; 4°. het inrichten van
het onderwijs; 5°. de wenschelijkheid van de
opleiding van de inboorlingen; 6". de verbetering
van het rechtswezen; V. de uitbreiding van het
ambtenaarspersoneel8°. den aanleg van wegen;
9°. het in dienst stellen van eene stoomboot; 10'.
het bezoeken met oorlogsvaartuigen enz., enz. De
schrijvers beweren voorts, dat de kust alleen goed
is voor geen jonge gestellen, voor geen volbloed-
gestellen, voor geen versleten ligchamen. Dat alles
kan men lezen in de geschriften van Jeekel en
Kan, welke laatste schrijver zegt, dat hij nog
niet overtuigd is van de waarschijnlijkheid van
goede uitkomsten, als al die voorwaardeu wor
den vervuld. Welke Nederlandsche Regeering
zal aan de vertegenwoordiging de sommen vragen,
benoodigd voor die maatregelen, inzonderheid voor
de uitbreiding der militaire macht?
Het tractaat nopeus Siak, dat als aequivalent
aan dat nopens de kust is gekoppeld, werd,
als met de samenkoppeling eenige pressie bedoeld
werd, unfair genoemd. Intusschen wilde meu de
ware reden van dit verband kennen, m&ar wat
het tractaat zelf betrof dit kon men volstrekt niet
afkeuren, al was men tot die overtuiging na
lange aarzeÜDgeu nauwgezet onderzoek gekomen.
Door de aanneming van dit tractaat komen wij
in eene betere positie dan bij dat van 1824. Zij
die voor de gevolgen zoo bevreesd waren toonen
een slecht begrip te hebben. Tot stichting van
nadeelige gevolgen is dit tractaat onmachtig. Het
is dood onschuldig. De vorm had beter kunnen
zijn, maar dat is een subsidiair bezwaar, maar
geen cardinaal punt, dat tot verwerping der inter
nationale overeenkomst mag leiden.
Een voorstel om de discussie in eene avond
zitting voort te zetten ging niet door, zoodat de
verdere behandeling tot heden werd verdaagd.
In het hoofdkiesdistrict Haarlem, zijn voor dé
verkiezing van een lid voor de Tweede Kamer
der Staten-Geueraal uitgebracht 1436 geldige
stemmen. Is gekozen Mr. J. Kappeyne van de
Coppello met 894 stemmen. BarOn W. Van Gol-
stein had 483 en Mr. v. d. Berch van Heemstede
42 stemmen op zich vereenigd.
Lief weder begunstigde gisterenavond het con
cert in tlusis Sacrum, dat al meer en meer een
waar uitspauningsoord voor onze inwoners van
eiken rang en stand wordt. Het gébruik toch
dat op Douderdag avond van ilusit Sacrum wordt
gemaakt is steeds toenemend, waarvan voor een
goed deel de eer toekomt aan het muziekkorps
der dd. schutterij, dat gelijk met de jeugdige
plant het geval is, bij iedere gelegenheid dat men
opnieuw daarmede kennis maakt, van ontwik
keling blijk geeft. En zeer zeker zal het eenmaal
in vollen bloei staan, als de ijverige dirigent, de
heer Muller, voortgaat met ziju korps ter uitvoe
ring van degelijke muziek op te kweeken.
In den regel gaan wij de wekelijksche con
certen stilzwijgend voorbij, maar wij ineenden
voor heden daarmede te moeten breken, ook om
het bestuur en de commissarissen geluk te wen
schen met deu gunstigen invloed welke de jongste
algemeene vergadering op de houding van ouders
en voogden heeft gehad. Waarlijk, zij die van de
jongste wetswijziging willekeur duchtten, zullen
die vrees, na hetgeen gisterenavond te bespeuren
was, gerust kunueu laten varen en ook hier is
dus weer gebleken dat het laisser faire laisser aller
ook voor het Bestuur van Musis Sacrum best kan
gelden.
Sedert de vorige opgave zijn alhier door pokken
aangetast 3 personen, als hersteld opgegeven S,
overleden 1, zoodat in behandeling blijven 59.
In de eerste helft der maand Juni zijn aan het
postkantoor alhier bezorgd de volgende brieven
die wegens onbekendheid der adressanten niet
bezorgd zijn kunnen worden
Mevr. G. E. Heeres-Pieper, J. C. Boheurs,
Steenjes, Velleman, J. Meijer, \V. H. Toewater,
J. Weijer, allen te Amsterdam; W. Janssen, te
Dordrecht; G. Pierloo, L. G. v. d. Tol, beide te
's-GraveuhageDe Munnik, Ie Leidschendam
Balvers, te Nijmegen; C. Jansen, te Oudenhoorn
Pomper en Stok, te Vaals; Wielemd, te Vlissingen;
Hendrik Clement, te Zevenhuizen; J. J. Hament,
niet vermeld.
