i
Ill 3383.
Zaterdag
A».'1871.
18 Februari.
Feuilleton van liet „Leidsch
Dagblad".
DE FAMIL1E-JUWEELEN.
EID
BLAD
PRIJS DEZER COXJRANT.
Voor Leiden per 3 maanden.3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zen- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVKRTKNT1KN
Voor iederen regel0.1 i"
Grootere letters naar de plaatsruimte die zij beslaan.
BIJDRAGE TOT HET NUT VAN VACCI
NATIE EN REVACCINATIE.
Wij geven met genoegen te dezer plaatse het
woord aan onzen geachten Goudschen briefschrij-
ïar-'Ver voor den volgenden eigenaardigen brief:
jHsj
Mijnheeer de Redacteur!
Voor onze naburen, de Duitschers en Fran-
schen, was bet jaar 1S70 een ongelukkig jaar.
'es De eersten mogen roem geoogst hebben, die roem
weegt niet op tegen bet bloed, dat uit hunne
aderen is gevloeid, 0111 den Franschen bodem te
drenken. Voor ons was dat jaar ook noodlottig,
en wij kunnen volstrekt niet berekenen wanneer
n' het ongeluk zal eindigen. Ook onder ons waart
de dood ofschoon in eene andere gedaante. Een
der akeligste ziekten tast duizenden aan, en
duizenden worden weggerukt.
Het wapen om de landplaag te bestrijden is
i gevonden, en velen vatten dat niet op, om zich
te verdedigen. Welke schrikkelijke voorbeelden er
ook mogen bestaan van inenschen, die. met hun
4 leven er voor moesten boeten dat zij hardnekkig
weigerden zich te laten vaccineren of revaccineren,
5 het getal dergenen, die zich daartegen verzetten,
is en blijft groot. Sommigen weigeren de inenting
wegens godsdienstige begrippen, anderen uit na
latigheid, weder anderen uit stijfhoofdigheid of
om andere reden zij weigeren. Er zijn, te
Rotterdam onder andereD, voorbeelden dat men
armen geld heeft beloofd om zich te laten revac
cineren en zij hebben geweigerdHoe komt het
dat een zoo verstandig volk als het Nederland-
sche zoo kan handelen?
Ik geloof dat de oorzaak te vinden is in de
litteratuur en in hot volksonderwijs. Ik geloof,
neen ik weet zeker, dat onze onderwijzers veel
aan de zaak kunnen doen, ik zal eerst dit laatste
door voorbeelden bewijzeD en dan op beide eer
ste terugkomen. Een onderwijzer met wien ik
bevriend ben, een man, die voor stelregel heeft
dat de ondferwijzer niet enkel in dc school voor
de jeugd moet werkzaam zijn, maar dat het zijn
plicht is, de ouders ook buiten de school met raad
en daad bij te staan, daar waar het de belangen
der kleinen geldt, heeft op de volgende wijze
gezorgd dat al de kinderen zijner school zijn ge-
4 ravaccineerd en dat vele ouders, broeders, en zus
ters der kleinen zich hebben laten herinenlen.
Om dit doel te bereiken liet hij alle leden van
zijn gezin revaccineren en bracht daarna visites
aau de ouders der leerlingen, die hij wist dat
niet heringeënt waren en, zonder ze, met onge-
vraagden raad lastig te vallen, vertelde hij dat hij
zijn gezin had laten revaccineren, schilderde hun
met de akeligste kleuren de gevolgen, die du
pokken kunnen hebben, vergat vooral niet de
16 moeders aau te toonen dat de schoonste kinderen
in weinige dagen monsterachtig leelijk kunnen
worden eD dat de dood soms verkieslijker is dan
het leven van hem of haar, die wegens afzichte
lijkheid geschuwd wordt, of het gezicht verloren
heeft. En de gevolgen van 's mans verhalen waren,
dat allen zich lieten revaccineeren. Een dorps
onderwijzer, een zeer invloedrijk man in zijrn
gemeente, had eenige jaren geleden opgemerkt
dat vele schoolkinderen niet ingeënt waren. Hj
sprak daarover met den burgemeester der plaats
en deze beval dat de oningeënte kindereu uit df
school zouden verwijderd en geene ongevacci
neerden op school genomen worden en de ge
volgen w aren dat het getal schoolgaande
kinderen danig verminderde en moest verminde
ren, want de weigering der inenting kwain uit
godsdienstbegrippen voort. De gevolgen der te
groote ijver van den burgemeester waren dat de
kindereu èn vaccinatie èn onderwijs misten, de
school stond bijna ledig. Toen besloot de onder
wijzer op zijne manier tc handelen. Ilij vertelde
in 't geheim, aan eenige praatachtige lieden, dat
hij de niet ingeente kindereu op school zou toe
laten als ze maar kwamen. Binnen een paar uren
was hel geheim door het geheele dorp bekend
eu den vólgenden Maandag zaten alle schoolplich-
lige kinderen op de banken. Na verloop van 8
dagen bestelde meester den docter en verzocht
hem voor cene goede hoeveelheid pokstof te zor
gen. Deze kwam, installeerde zich in de woon
kamer van den meester, die alle oningeënte kin
deren liet vaccineren. Burgemeester was danig
ontevreden en noemde de daad stoutmoedig, hij
vreesde voor onaangename gevolgen indien de
ouders bij den rechter klaagden.
Welnu, antwoordde de meester zeer badaard,
iDdien de rechter mij Ier verantwoording roept,
zal ik mijne misdaad omniddelijk bekenueu. Ik
zal op de klacht antwoorden dat ik de zedelijke
overtuiging heb, te hebben gehandeld in het be
lang der kinderen die mij zijn toevertrouwd. Zij
liepen gevaar naar lichaam en geest ongelukkig
te worden ca ik geluof ze door mijne stoute daad
voor beide behoed te hebben. Ik zal den rechter too
nen dat wat men tegen den stelregel moge hebben,
er toch nog gevallen zijn, waarin het doel de
middelen, len minste naar mijn oordeel, wettigt,
en als de rechter in mijne daad iets strafbaars
ziet zal ik de straf mijner misdaad met geduld
en onderwerping ondergaan, want mijn geweten
is gerusl, ik geloof mijn plicht te hebben gedaan.
De tegenstand, die dc revaccinatie ondervindt
heeft gedeeltelijk voor oorzaak dat men niet recht
begrijpt wat eigenlijk de pokken zijn, dat men
zich niet kan voorstellen hoe het er in de wereld
uitzag voor de vacciualie bestond. Wist men dat,
dan vooizeker zoude men zich tegen de vaccinatie
en revaccinatie zoo niet verzetten. Ik heb een
deel mijner jeugd doorgebracht in streken van
het Buitenland waar men tegen de vaccinatie
was. Ik heb daareeue pokken epidemie bijgewoond
en hetgeen ik toen zag ui, kan ik nooit vergeten.
Het ligt nog versch in mijn geheugen ofschoon
het meer dan 45 jaren geleden is. Ik zag toen
de deuren versperren der huizen waaruit zooveel
lijken werden gedragen als er vroeger bewoners
in waren, ik zag geheele straten, die men ver
meed, omdat daarin het getal slachtoffers der
ziekte grooter was dan elders. En later toen het
gevaar geweken was, zag ik de kinderen, waar
mede ik vroeger gespeeld had, als afzichtelijke
wezens terug, deze met een geschonden gelaat
gene met ontstoken oogleden anderen wier oogen
voor eeuwig van licht beroofd waren.
Ik heb in mijn jeugd grijsaards hooren vertel
len hoe het er in de wereld uitzag vóór en kort
na de koepokinenting en zal u in een volgenden
brief mededeelen wat ik mij van huuuc woorden
herinner alsmede mijn oordeel over hetgeen ik
meen dat de litteratuur en het onderwijs ten dezen
kon doen. de V.
Lelden, 17 Februari.
Hedenmorgen werd door een commissie van het
bestuur der Maatschappij voor Toonkunst te Leiden
namens Commissarissen aau Mr. P. C. Lezwijn
het eere-lidmaatschap van genoemde Maatschappij
aangeboden, uit erkentelijkheid voor de vele groote
diensten door ZEd. Gestr. in het belang der Maat
schappij en hare muziekschool, zoowel vroeger
als bij voortduring, bewezen.
Niet dan onder de meest mogelijke reserve
maken wij gewag van eene mededeeling die ons
heden van verschillende zijden ter oore is geko
men en voor welker waarheid men ten stelligste
verzekerde in te staan. Die reserve wordt door ons
in acht genomen, omdat we niet gaarne klachten
uilen als zij nader zouden blijkeD op ongegronde
inlichtingen te berusten.
Het onderwerpelijke feit is echter in verband
met rrosgere soortgelijke voorvallen van dien
aard, dat we als vertegenwoordigende de publieke
opinie ouze stem moeten verheffen, opdat zij daar
gehoord worde waar gewaakt moet worden tegen
het voorkomen, te meer bij herhaling voorkomen
vau dergelijke verschijnselen.
Het blijkt immers dat de openbare veiligheid
binnen deze gemeente in de laatste weken wel
wat te wenschen heeft overgelaten. In eene stad
met eene georganiseerde politiemacht moeten aan
randingen van den eigendom eu van de persoon
lijke veiligheid zoo achtereenvolgens als in de
jongste weken het geval is geweest niet kunnen
gebeuren.
Is het nog kort geleden dat op de Botermarkt
een allerbrutaalste diefstal van geld werd ge
pleegd, moesten we gisteren eene persoonlijke
aanranding op den openbaren weg in onze ko
lommen opnemen, ook thans hebben we weder
gewag te maken van eene allerbrutaalste aan
randing die eergisterenavond op de Haarlemmer
straat zou zijn voorgevallen.
Zekere J. Schreuder, we noemen den naam
om te doen blijken van de zekerheid waarin
onze intichters verkeeren, die zich naar zijne
aanslaande echtgenoote begaf in de Janvossen-
steeg, om daar eenige bespaarde gelden, men
spreekt van 100, te brengen, moet in de nabij
heid van die steeg alleronverhoedst zijn aangegre
pen door twee manspersonen, die, na hem door
den schrik weerloos te hebben bevonden, zich
van het kistje waarin het geld aanwezig was
zouden hebben meester gemaakt en daarmede
zijn verdwenen.
Met terugblik op de twee vorige, geeft zulk
een voorval, dat naar men ons verzekert tus-
schen 10 en 11 uren moet zijn gebeurd, reden,
zoo niet om te twijfelen aan de activiteit van
de macht die gesteld is- om voor de veiligheid
der ingezetenen te waken, dan toch aan hare
deugdelijke organisatie.
Is het door ons vermelde voor tegenspraak vat
baar, gaarne zullen we betere inlichtingen ont
vangen; maar blijkt het dat de waarheid aan
onze zijde is, en we hebben geen reden om
er aan te twijfelen, dan kannen we niet ver
helen dat dergelijke inbreuken op de maatschap
pelijke orde een pijnlijken indruk maken en ons
vertrouwen verzwakken op het bezit van eene
ijverige politie.
De fondshode v. H. die Dinsdag-avond nabij
de Zoutkeet isaangerand, verzoekt ons te mel
den „dat hij van het hem dien avond overko
men ODgeval reeds gelukkig hersteld is; zoodat
hij zijne werkzaamheden heeft kuunen hervatten."
Gisterenmorgen is uit eene bijt aan da Bloem-
markt opgevischt het lijkje van een pasgeboren
kind.
Burg. en Weth. gezien het adres van W. F.
Meijer, kalverslagter, wonende alhier, hou
dende verzoek om in zijn huis in de Groenesteeg,
Wijk VII n°. 476, een fournuis te mogen doen
plaatsen, doen te weten, dat tot hooren der eige
naars en bewoners van de naast bijgelegene eu
belendende panden, ten opzichte der information
de commodo et incommododoor Burgemeester eu
Wethouders zal worden gevaceerd op hot Rood
huis dezer Gemeente, op Maandag den ÜÜsten
Februari eerstk., 's roormiddags te elf uren.
Men schrijft ons uit Katwijk d. d. 16 Februari:
In de gemeenteraadszitting van heden werd
aan den klerk ter secretarie E. Oranje, een zil
veren tabaksdoos met toepasselijke inscriptie aan
geboden, bij gelegenheid van zijn 25jarige ambts
vervulling.
H. M. de Koningin heeft den 15den dezer een
vereerend schrijven doen toekomen aan Mejufvr.
Betsy Perk te Delft, waarin U. M. zich bereid heeft
verklaard, liet protectoraat te aanvaarden, van
de onlangs door Mej. Perk opgerichte Algemeeno
Nederlandsche Vrouwen-Vereeniging Arbeid adelt.
Naar men verneemt is de Oost-Indische begroo
ting bij de Raad van State ontvangen en kan
dus eerlang bij de Tweede Kamer worden ver
wacht. Onder de wijzigingen die hier en daar
zijn aangebracht behoort, naar men verzekert,
een post die in verband staat tot het voornemen
der Regeering om den spoorwegaanleg op Java
zooveel mogelijk te bevorderen. Het plan moet
namelijk bestaan om eene commissie van inge
nieurs te benoemen en iu het werk te stellen tot het
doen van een onderzoek in loco nopens al
2' -
,80
.lis---'
0 fa
0 f
i
Peli>'
100
inktf
ra-
(Novelle naar het Hoogduitech).
Vervolg.)
Felix steunde, als in een zwaren, beangstigenden
droom hij zag op Rosalie, die met ijdele zelfvoldoe
ning om zich heen zag, hij zag op het schitterende
gezelschap, dat naderde om hem geluk te wen
schen, liij was als verpletterd. De heldere dui
delijke stem van den president wekte hem het
eerst; de in de wereld zoo ervaren man, had, met
een enkelen blik op Felix's bleek gelaat, de ge
heele zaak doorzien.
„Laat mij de eerste zijn, die u geluk wenscht,
Felix," zeide hij, „de liefde is het hoogste, wat
de mensch kan verkrijgen op aarde, hebt gij
vaak beiweerd, en daar gij de genade des Hee-
reD, die in de beproeving ligt, nog niet weet te
prijzen, zoo dank ik Hem met u, dat Hij u het
geluk en de liefde dezer wereld heeft geschonken."
De koude spottende toon, die op het gelaat en
ook in de vrome woorden van den president lag uit
gedrukt, gaf Felix zijne bezonnenheid en vastheid
van geest sneller terug, dan de liefderijkste vertroos
tingen vermocht hadden. Hij overzag met een
helderen blik zijn toestand en de gevolgen; hij
wist, dat zijne eer en trots als man, de lichtzin
nige liefkozingen moesten betalen, waartoe hij
geraakt was, zooals zoovele duizenden voor hem en
na hem, nagenoeg builen zijne schuld. En daar
er toch voor zijn eerlijk hart geen ontkomen meer
mogelijk was, noch vóór- noch achterwaarts, daar
hij den goeden naam van een meisje niet voor
zijn geluk en zijne vrijheid koude opofferen, duar,
waar hij bekennen moest, dat hij gedeeltelijk
schuld was aan hare lichtzinnigheid, verzamelde
hij al zijn moed, en hoorde bedaard de geluk-
wenschen aan, die hein du van alle zijden toe
stroomden.
Rosalies geluk, de uitgelaten vreugde vaD den
heer Radauer en de vroolijke stemming van het
gezelschap konden echter zijn zoo koud gewor
den hart niet verwarmen; hij ging stil en ernstig
tusschen de gasten rond, en toen eindelijk het
uur van scheiden kwam en Rosalie hem met een
hartelijken kus liet gaan, toen gevoelde hij zich van
eene vreeselijke kwelling bevrijd.
Het was eene lange, bange nacht, die voor zijn
koortsachtig verhit hoofd voorbijging, het was zelfs
toen nog nacht voor hem, toen de zonuestralen
reeds helder en warm in zijne kamer schenen
en de droevige, beangstigende gedachten weg zoch
ten te tooveren. Er werd een langdurigen en hef-
tigen strijd vereischt met de herinneringen van
een vrij, vroolijk verleden, met de trotsche droo-
men der toekomst, eer zijn jeugdig, moedig hart,
voor eu aleer zijne wenschen en plannen zich kluis
ters lieten aanleggen en zich stom en demoedig
j aan de stem der eer en des verstands onderwier
pen. Veranderen liet zich het gebeurde niet, het
moest met vasten moed gedragen worden, en in
de plaats van liefde, moest hij een onversaagd
hart en een eerlijken wil stellen.
Hoe vele goede eigenschappen, hoe veel inspan
ning en opofferingen behooren er toe, om het
alvermogen der liefde te vergoeden I Felix moest
ook geduid met Rosalie hebben, vriendelijke lang-
moedigheid en zachte terechtwijzingen, want de
trots en de tact der vrouw ontbraken haar, zon
der welke zij zoo licht de achting van den man
verliest. Zij had ai de gebreken van haar volk
herdheid, hoogmoed en laatdunkendheid waar zij
d e durfde te toonenonderwerping en verloo-
clening vau alle zelfstandigheid waar haar voor-
dtel dit gebood; een brandenden dorst naar glans
ei eer, maar niet het minste gevoel voor de
etnvoudige hulde van het ware gevoel, en ter
wijl zij in dwaze haast het opvallende, schitte,
rende najaagde, ging het bescheiden, ware scboone
voor haar verloren.
Maar de liefde doet wonderen, dat was het
eenige waarop Felix bouwde, en hij geloofde vast
aan de liefde van Rosalie voor hem. Hij gevoelde
zonder zich zelf te hoog te schatten, dat hij hoog
boven haar verheven was, dat zijn invloed ver
edelend op haar moest werken, als zij haar hart hem
geheel en al toewijdde, maar dat zijne uiterlijke
voorrechten, zijn adel, en zijn kunstenaarsroem
bij hare liefde in de weegschaal waren gevallen,
dat viel hem niet in, hoe goed hij ook hare
ijdelheid en haar hoogmoed kende. Maar niet
tegenstaande den goeden wil van Felix, niet
tegenstaande zijne teedere bemoeiingen om Ro
salie in haar gevoel en haar denken te ver
heffen te veredelen, kon er geen innige verstand
houding tu«schen hen plaats hebben en nu zij
haar doel bereikt had, scheer, zich zelfs een ze
kere rust en kalmte van gevoel bij haar te doen
gevoelen. (Wordt vervolgd).
Op Woensdag 22 Februari e. k. zal het juist
I 2% eeuw geleden zijn, dat Hugo De Groot in
eene boekenkist uit de gevangenis op Loevestein
ontvluchtte en behouden te Gorcum aankwam,
vanwaar hij zijne vlucht verder voortzette.
