7 Februari
Feuilleton van liet „Leidscli
Dagblad".
DE FAMILIE-JUWEELEN.
ill
oai oc
50,^
•oil.
PRIJS DEZER
Voor Leiden per 3 maanden
COURANT.
Franco per post
Afzonderlijke Nommers
3.00.
3.85.
0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVKRTKNTIHN.
Voor iederen regelojfc
Grootere letters naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Lelden, 6 Februari.
■li Hedenmorgen vroeg ontsliep alhier, na eene
'"•rankheid van eenige weken, de waardige oud-
"'loogleeraar iu de Godgeleerdheid, Dr. W'essel
.Iberlus Van Hengel.
Geboren den 12deri November 1779, bereikte
ginij den zeldzamen ouderdom van meer dan 91
t»i,iren. Van dit lange leven heeft hij verreweg het
/-rootste deel hier in Leiden, zijne vaderstad, door-
ebracht, eerst gedurende het tijdperk zijner vor-
ning, op de Latijnsche scholen en onder het genot
"an het Academisch onderwijs, bijzonderjvan Prof.
Voorst, daarna sedert 1827, nadat hij herwaarts
/as teruggekeerd, oin de plaats te bekleeden van
ijnen beroemden leermeester, die afgetreden was.
nmiddels had hij met lof den evangeliedienst
ervuld in de Hervormde Gemeente van Icalsla-
en, waar hij 2 Jan. 1803 bevestigd werd; iu die
an Driehuizen en Zuidschermer, werwaarts hij
n 1805 vertrok, en te Grootebroek, waar hij in
810 optrad. Gedurende zijn verblijf in de twee
aatstgenoemde gemeenten bekroonde het Haag-
che Genootschap éene zijner ingezonden prijsver
handelingen met zilver en twee met goud, terwijl
,ij ook bij Teylers Godgeleerd Genootschap eene
1 jouden en eene zilveren eereprijs behaalde.
Geen wonder, dat hij, hierdoor gunstig bekend
jeworden, in 1816 bevorderd werd tot Hoog-
eeraar in de Godgeleerdheid te Franeker en in
1 818 te Amsterdam, waar hij, gedurende negen
aren, met zóo grooten ijver en zóo algemeene
oejuiching werkzaam was, dat hij eerst geroe-
>en werd tot het Hoogleeraarambt te Utrecht,
.vaarvoor hij echter bedankte, en daarna tot dat
lau onze hoogeschool. Hier was hij als gewoon
ïoogleeraar vooral belast met het exegetisch en
>raclisch gedeelte van het Godgeleerd Onderwijs
',ri vervulde hij mede de Academiebeurt ten nutte
er Hervormde gemeente.
Werd zijne prediking op prijs gesteld, groot is
ooral het aantal leerlingen, voortgekomen uit
.ijne school, doch thaus in verschillende groote
iu kleinere gemeenten werkzaam of ook opge
reden in zijn plaats, die met dankbaarheid de
'ruchten herdenken niet slechts van zijne hoog-
jewaardeerde lessen, maar ook van zijnen meer
jemeenzamen en vertrouwden omgang. Hij bezat
Ie gave, om hen aan zich ie verbinden, bleet,
iok, na hun vertrek, in hunnen voorspoed
lelangstellen en prijs stellen op hunne vriend-
chap, en zag zich, toen hij zijn 90sten verjaardag
leleven mocht, van velen hunner omringd die
jekomen waren, om hem nog eenmaal de hand te
Irukken. Het is hier de plaats niet, om hulde te
loen aan zijne veelomvattende en grondige ge-
eerdheid, of zijne vele verdiensten, teil nutte van
wetenschap en kerk, breedvoerig te vermelden.
Selfs de titels zijner talrijke geschriften, waaron-
Ier zijne Instilulio Oratoria S., zijne Geschiedenis der
letchaving, zijne geleerde commentareu op den Brief
inn de Filippiérs, 1 Kor. XV en den Brief aan de
domeinen, in liet Latijn geschreven, de eerste plaats
nnemen, kunnen wij thans niet opgeven. Maar
verzwijgen mogen wij niet, dat de waardige man,
als grijsaard gedurende een meer dan twintigja
rig Emeritaat bewaard gebleven bij het bezit zijner
vermogens en krachten, nog altijd ijverig werk
zaam was, en als medebestuurder en secretaris
vau het Haagsche Genootschap en lid der Oost-
Indische Commissie, en oprecht bleef deelnemen
aan en belangstellen in hetgeen er rondom hem
voorviel, op kerkelijk, maatschappelijk en weten
schappelijk gebied. Tot in zijnen hoogen ouderdom
vereenigde hij velen rondom zich, die zich innig
aan hem gehecht en verplicht gevoelden, was hij
de getrouwe eu geëerde vriend zijner vrienden,
bepaaldelijk zijner ambtgenooten, en bleef hij ook
vooral voor jonge menschen, die hij gaarne bij
zich ontving, veel aantrekkelijks behouden.
Hij was dan ook een man van edele en hoogst-
beminnelijke hoedanigheden, van eerlijkheid, op
rechtheid en eene soms bijna kinderlijke eenvou
digheid, vooral van heldere godsvrucht en ware
vroomheid des harten. Zoo heeft de stad onzer
inwoning in hem, die nog altijd voor velen nut
tig was een verlies geleden, hetwelk algemeen
betreurd mag worden. Aan onze Hoogeschool en
hare Godgeleerde Faculteit is de man ontvallen,
die tot haren bloei naar vermogen heeft bijge
dragen en wiens naam met eere genoemd wordt,
ook iu het buitenland. Dankbaar voor zijn lang
durig bezit, misgunnen wij hem de ruste niet,
waartoe hij is ingegaan, maar wenschen, dat aan
zijne nagedachtenis elders meer opzettelijk de
hulde zal worden gebracht, waarop een man als
Van Hengel de meest rechtmatige aanspraak heeft.
Naar men verneemt zal binnen kort worden
overgegaan tot vervulling der vacature, ontstaan
door het eervol ontslag van Mr. J. M. J. Eijken
Sluijter als lid van het Hof van Justitie in de
Kolonie Suriname. (VU v. h. li.)
De Rector MagniQcus, Prof. J. E. Goudsmit,
zal Woensdag namiddag a.s. te éen uur het rec
toraat overdragen aan den hoogleeraar Rauwcn-
hoff, met eene oratie, iD de groote gehoorzaal van
het Academie-Gebouw.
Iu de maand Januari zijn binnen de gemeente
Leiden geboren: 154 kinderen, als 75 zoons en
79 dochters; overleden: 135 personen, als 30 man
nen, 24 vrouwen, 43 zoons en 38 dochters, daaren
boven als leven loos aangegeven 4; gehuwd 9 paren.
Met genoegen maken wij melding van het feit,
dat het gisteren, den 5den Februari, juist een
halven eeuw geleden is, dat de Koninklijke Bi
bliotheek in hare tegenwoordige lokalen in het
Lange Voorhout te 's-Graveuliage overgebracht en
voor het eerst voor het publiek geopend is. Van de
toen aan die instelling verbonden ambtenaren is al
leen nog de voormalige eerste adsistent, Z. M. Pauii
in leven, die op tacliligjarigen leeftijd eene wel
verdiende rust geniet eu voor wien de herinne
ring aan den door hein beleefden dag van giste
ren zeker welkom is geweest.
Eerlang zullen zes officieren, onder leiding van
generaal Van Limburg Stiruin, naar Parijs ver
trekken, ten einde de werking van het geschut
op de forten eu de stad persoonlijk waar te nemen.
{Arnh. Cl.)
Blijkens een door den heer Anton Boelen aan
den Java Dode toegezonden opgave, had hij voor
het (thans opgeheven) Hulaluli fonds ontvangen
en naar Nederland overgemaakt: vau mevrouw
V'. f 100, van den heer S. f 50; van den heer
R. f 100; totaal 250.
In het jaar 1870 zijn binnen de gemeente Arn
hem geboren 614 mannel. gesl. en 565 vrouwel.
gesl., totaal 1179 (hieronder 15 tweeling-en 1 drie
linggeboorten); overleden 446 mannel. gesl. eu 406
vrouwel. gesl., totaal 852; voltrokken 274 huwe
lijken, waarvan 228 tusschen jongmans en jon-
gedochters, 18 tusschen jongmans en weduwen,
20 tusschen weduwnaars en jongedochters en 8
tusschen weduwnaars en weduwen, terwijl drie
acten van echtscheiding zijn ingeschreven. Met
getuigschrift van woonplaats-verandering vestig
den zich in de gemeente 1107 mannel. en 1299
vrouwel., totaal 2406, en vertrokken 962 mannel.
en 1174 vrouwel., totaal 2136 personen. De be
volking bedroeg op uit. Deceinb. II. 15,575 per
sonen van het mannel., en 17,506 personen van
het vrouwel. gesl., lotaal 33.081. Wij maken
hierbij de opmerking, dat dit eindcijfer in geener
lei verband staat niet de jongste volkstelling en
verkregen is uit den maandelijks bijgehouden
slaat van den loop der bevolking. Op de pro
vinciale bureaux van statistiek is men nog druk
bezig met de verificatie enz. der beschrijvings
biljetten van de telling, zoodat vooreerst liet
resultaat dier telling nog wel niet bekeud zal
worden.
Ten bewijze, hoe weinig practisch de mannen
der statistiek soins te werk gaan, kan dienen,
dat vóór de tellifig aan He gemeentebesturen werd
voorgeschreven, de bevolkingsregisters naar de
uitkomsten dier telling bij- en orn te werken
(d. w. z. bijvoegen de personeu. die er nog niet
instonden; doorhalen degenen, die niet gevon
den waren), terwijl in het laatst van Januari,
loen de zaak afgelooptn was, eene aanschrijving
volgde, waarbij den gemeentebesturen verboden
werd personen, bij de telling gevonden, doch van
wie geen getuigschrift van woonplaats-verande
ring van elders aanwezig was, in te schrijven,
alvorens van de vorige woonplaats bericht was
ontvangen, dat zij déar waren afgeschreven. En
men had de registers bij- en omgewerkt! De
hoofdfout die men in den Haag met de rege
ling der volkstelling gemaakt heeft, is, dat men
in plaats van practici (secrelaiie-beauibten uit
eenige groote en uit plattelands-gemeenten), ge
raadpleegd heelt de chefs der provinciale bureaux
van statistiek, die, uit den aard der zaak, met
de werkzaamheden der bevolkings-bureaux van
de gemeenten niet bekend zijn.
CArnhCl.)
De belanghebbenden worden verwittigd, dat
de verzending van briefkaarten naar Frankrijk,
Groot Brittannie, Luxemburg, Denemarken en
Zweden, in overleg niet de betrokkene postad-
ministratiën, is toegelaten; onder herinnering
voorts dat blijkens vroegere aankondiging, de
verzending van briefkaarten naar Duitschland,
Oostenrijk-Honganje en Zwitserland mede geoor
loofd is.
De briefkaarten naar het buitenland zijn aan
hetzelfde port als de brieven onderworpen. De
frankeering door middel van postzegels, die op
de kaarten ziju vast te hechten, is verplichtend.
Ougefiankeerde of ontoereikend gefrankeerde
briefkaarten worden niet verzonden.
De formulier-briefkaarten voor liet buitenland
zijn tegen betaling van een halven cent per stuk
op de postkantoren te bekomen.
De StaatS'Couranl bevat de volgende rivierbe-
richten.
Keulen, 4 Februari. Waterstand 5 voet 2Ü dniin
boven nul. Geen drijfijs.
Hulhuizen, 8 Februari, voormiddags 6 uren.IJs
vast, overtocht te voet. Waterstand 11.74 meter
4- AP., of 5.16 meter onder noodpeil.
Nijmegen, 3 Februari. IJs en overvaart onver
anderd. Temperatuur 36" F.
Panuerden, 3 Februari, voormiddags 6 uren.
IJs vast, overtocht le voet. Temperatuur 1° C.
Waterstand 11.69 meter 4- AP., of 4.30 meter
Onder noodpeil. Gevallen 0.06 meter.
Westervoort, 3 Februari. Overtocht geregeld
voor voetgangers over het ijs, voor rijtuigen met
de pont.
Deventer, 3 Februari. IJs vast, Passage over
de schipbrug. Waterstand 4.60 meter -+- AP., of
3.60 meter onder noodpeil. Gevallen 0.11 meter.
Kampen, 3 Februari. IJs vast. Waterstand 0.67
meter -f- AP., ot 1.89 meter onder noodpeil. Ge
vallen 0.03 meter.
Vianep, 4 Feburari. IJs vast, overtocht gere
geld. Waterstand 3.21 meter -f- AP., of 3.49 me
ter onder noodpeil. Gevallen 0.07 meter.
Krimpen, 3 Februari. IJs vastmaar afnemend
overtocht met vrachten gestaakt. Waterstand 0.80
meter 4- AP., oi 2.90 meter ouder noodpeil. Ge-
wasseu 0.01 meter.
Gorcum, 4 Februari. IJs en overtocht onveran
derd. Waterstand 2.97 meter 4- AP., of 2.63 me
ter onder noodpeil. Val 0.05 meter.
Werkendam, 4 Februari. IJs onveranderd. Wa
terstand 2.40 meter 4~ AP., of 2.85 meter ouder
noodpeil. Val 0.05 meter.
Dordrecht, 4 Februari. Dordsche waterwegen,
ijstoestand en overtocht onveranderd. Gisteren
heeft de spoorboot getracht het Mallegat door te
slaan, maar is teruggekeerd. Waterstand 0.93
meter 4- AP., of 3.07 meter onder noodpeil. Kop
van 't Eiland; ijs onveranderd; waterstand 1.59
meter 4- AP.
Rotterdam, 3 Februari. Namiddags 3 uren 4-5
minuten. IJs vast. Waterstand 0.75 meter 4-AP.,
of 2.75 nieter onder noodpeil. Gevallen 0.13 meter
Oct.
pCt.
(Novelle naar het Hoogduitsch).
Vcruolg
21)11
Si P»r'
flische
roeb.
/22« Voor mij is zij zoo goed, en ik heb haar
Dok recht lief want zij doet alles om mij en
^.iedereen genoegen te doen, waar zij maar kan.
2/m. Fn wonder fraaie vertelseltjes kan zij verhalen,
»tc"t;8n zoovele aardige geschiedenissen, in den be-
Ikfori ='nne vertelde zij er mij ieder avond een,
j,4jj;imaar nu!"
tfNu niet meer?" vroeg hij, „waart gij misschien
niet recht gehoorzaam, mijn lieveling?"
„Jawel, jawel," verzekerde zij, „maar papa
zulke verhalen de verbeelding slechts
_1. -bederven, eu de wereld in een geheel ander licht
P het ''voorstellenhij wensclite, dat mama mij liever
ka Dvwa' u'' bijbelsclie geschiedenis verhaalde, dat
deflfis nu ook wel mooi, inaar dat hoor ik bijna da
gelijks op school, ik zou toch liever hebben, dat
mama mij wat anders vertelde, en daar ik dus
de rechte lust tot het luistereu niet meer had, zno
doet zij het niet meer."
Felix werd hoe laDger hoe nadenkender, wat
de kleine verhaalde, paste niet recht bij het beeld
dat hij zich van de stiefmoeder had voorgesteld
en terwijl hij daarover nadacht, trad zij zelve
het vertrek biunen, gevolgd door een bediende,
die licht bracht.
„Hij is er! daar is hij," riep Anna, terwijl zij
haar juichend te gemout ijlde en haar zoodoende
over de plechtige ontvangst hielp. „O, lieve mama,
ik beu zoo gelukkig."
De dame kwam Dader; een mengeling van
vriendelijkheid en verlegenheid was op haar ge
laal zichtbaar. „Wees welkom in het vaderlijk
huis, en dat het u dat altijd moge blijven," zeido
zij met hartelijkheid. „Het is natuurlijk dat gij
heden hier niet met een vrolijk hart rond kunt
zien, de herinnering heeft ook hare rechten, maar
ik hoop dat het in het vervolg beter zal gaan.
Ik heb uwe moeder gekend, en juist daarom kan ik
er niet aan denken, hare plaats in de harten
harer kinderen te willen innenieD; maar ik zal
trachten, Anna een trouwe, ware vriendin te zijn
en ook u, als gij het wilt," voegde zij er eeoig-
zins beschroomd bij.
Getrofteo door hare goedheid en eenvoud trok
hij hare hand aan zijne lippen, „hoe gaarne,'
zeide hij „en hoe zal ik tracliteu mij uwe vriend
schap waardig te maken. Waar van alle zijden
zooveel goeden wil is, daar kan vrede en vreugde
in huis Diet ontbreken."
„Lieve mama, als Felix nu toch uw kind is
even als ik, noctn hem dan ook zoo, ik bid er u
om" zeide de kleine Anna, terwijl zij zich tegen
de presidentsvrouw aandrong en haar vriendelijk
aanzag. Als gij Felix als een vreemde aanspreekt
i komt het mij vuor alsof hij niet tot het gezin
behoort, eu hij het niet kan gelooven, dat gij
I zijne vriendin zijt geworden."
De presidentviouw werd rood bij dit onver-
I wacht verzoek, zij lachte en zeide slechts: „Wat
is dat klein ding haastig in hare liefde."
„Wilt gij dan niet mama?" vroeg liet kindop-
I nieuw en Felix kon er nu niet buiten met dien
I wensch in te slemmeii, en een einde te maken
I aan de verlegenheid der arme vrouw.
„Doe het," verzocht hij, „ik zal den naam van
uw zoon eer aan doen, en als wij reeds dadelijk
bij ons eerste te samen zijn al liet vreemde leu
minste uiterlijk tusschen ons beide verwijderen,
dan is dat het beste begin voor eene vriendschap
pelijke verhouding."
Het aarzelen der presidentsvrouw week voor
zijne hartelijke woorden: „het is ook waar,"
zeide zij opgeruimd terwijl zij hem hare kleine
mollige hand reikte. „Waarom zou ik het inij-
zelve door allerlei uiterlijke vormen moeilijker
maken om de plaats uwer moeder te vervullen,
er is toch dwang genoeg in de wereld." Eu als
/of zij den loop harer gedachten daarmede op een
of audere wijze uiet haren echtgenoot verhoudt,
veegde zij er een weinig schroomvallig bij: „Ik
hoop dat de president niets tegeD die zoo spoe
dige uit den weg ruiming der vormen in te
brengen zal hebben
„Wanneer het den goedeu wil om éene familie
te worden, die nauw aan elkaar verbonden is,
geldt, zeker niet," antwoordde Felix, „en, al
mocht hij onze meening niet deelen, dan treft unj
alleen zijn verwijt."
De presidents-vrouw scheen zeer gerustgesteld
door die verzekering, want zij was dadelijk meer
zorgeloos en vrolijk en hoorde Felix met zicht
baar genoegen van Parijs en zijne heerlijkheden
vertellen. Als hij die kleine, dikke, gemoedelijke
dame met dat vriendelijk gelaat, die zoo harte
lijk kon lachen, aanzag, dan kon hij zich maar
niet verklaren, hoe zij iu liet donkere, vreugde-
looze huis van den ernstigen strengen presideut
gekomen was.
Toen de klok sloeg, stond de kleine Anna op
en luisterde; „zal ik schellen?" vroeg zij hare
moeder, „het is negen uur."
Wordt vervolgd.)
