iV>. 3366.
Maandag
A°. 1871.
3O Januari.
li
n
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post..
3.85.
Afzonderlijke Nommers0-05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVÏÏRTENTIKN.
Voor iederen regel0.15.
Grootere letters Daar de plaatsruimte die zij beslaan.
Lelden, 28 Januari.
Aan ouders of voogden en patroons van de leerlin
gen der scholen vaD onderstaand genootschap is de
volgende brief gericht, dien wij gaarne opnemen,
omdat, naar het ons voorkomt, het daarin be
handelde onderwerp van algemeen belang is.
Blijven we in den ouden slender voortgaan, dat
een jongen even lang of langer moet arbeiden
dan een volwassen werkman, en dat hij onder
wijs kan genieten wanneer hij lichamelijk afge
tobd is, de pogingen out onder den werkman ken
nis en beschaving te verspreiden zullen niet dan
uiterst schrale vruchten opleveren.
.Gedurende de laatste jaren werden in den zo
mercursus, die van 1 Maart tot den tweeden
Zaterdag van Juli gehouden wordt, de lessen der
scholen van het genootschap Mathesis Scientiarum
Gcnitrix uiterst schaars bezocht, en dit stichtte
- zooveel verwarring in den gang van het onderwijs,
dat meermalen de vraag gedaan werd, of die cur
sus mag geacht worden in het belang van den
aanstaanden ambachtsman te wezen en of eene
ophe/üng niet zeer wenschelijk zou zijn.
Ook thans is de vraag ter spraak gekomen, nu
in den afgeloopen zomer het vrij aanzienlijk getal
leerlingeu waarmede de cursus begou, zoo spoedig
tot een zeer gering gedeelte daalde.
De schoolcommissie is door het bestuur uitge-
noodigd om over deze zaak haar gevoelen te zeg
gen, maar alvoreus dat te doen verzoekt zij U
haar te willen mededeelen of de leerling
•W.:'. voor zoover dit van U afhangt, in den zo
mercursus vau dit jaar de school trouw zal waar
nemen. Zij voegt er de opmerking bij, dat de lessen
zooveel mogelijk beperkt zullen worden.
Door de welwillende medewerking van ouders
of voogden en pairoous, hoopt de schoolcommissie
in staat gesteld te worden om in bet belang der
- leerlingen de meest gepaste maatregelen aan het
bestuur voor te stellen.
t
De Schoolcommissie van het Genootschap
Alashesis Scientiarum Genilrix,
J. A. Van Dijk, Voorzitter.
J. D. Dl anken, Secretaris
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
- werkhuis alhier opgenomen van 227 tot 263 vol-
wassen personen en van 103 tot 133 kinderen.
i.S! I
h L'
-\
ix./I
per
irg. H
0.
6/*-'
ld.
lot'
to I'm
- flu
gflUlü
t.i
JV>'
aanwezig waren 2059 6chepen, metende 264098
lastendat volgens de in 1870 ingekomen berichten
verongelukt zijn 182 schepen, metende 13068 lasten;
dat het aantal nieuw gebouwde schepen, die in
1870 eerste zeebrieven bekomen hebben is, 158,
metende 13164 lasten; dat na afschrijving, in
1870 geen schepen weder in de vaart gekomen
zijn.
Het totaal der op 81 December 1870 aanwezige
schepen bedroeg 1985, metende 264289 lasten.
Uit een olhcieele staat van in- en uitgeklaarde
schepen in 1870 blijkt, dat in dit jaar onder Ne-
derlandsche vlag zijn ingeklaard 2862, metende
151230 tonnen; onder andere vlaggen 5087, me
tende 1571779, totaal 7949, metende2223009 toonen,
Behalve deze geladen schepen zijn in ballasl inge
klaard 402, metende 92322 tonnen.
In 1870 zijn uitgeklaard onder Nederlandsche
vlag 1849 schepen, metende 459565 tonnenonder
andere vlaggen 2783, metende 948495 tonnen.
Totaal 4632 schepen, metende 14008060.
Behalve deze geladen schepen zijn in ballatt uit
geklaard 3654, metende 941532 tonnen.
Gisteren overleed te 's-Gravenhage op 69jarigen
leeltijd, de heer Ter Bruggen Hugeuhoitz, lid van
den Baad van State, oud-ollicier der Nederl,
Marine en oud-lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal.
Den 23sten Mei 1801 te IJselstein geboren werd
Hugenholtz op de Kweekschool voor de Zeemacht
te Amsterdam voor den zeedienst opgeleid. Den
lsten Juli 1826, werd hij tot effectief luit. ter zee
2de klasse benoemd, eu onderscheidde zich in
dien rang bij gelegenheid der Belgische revolutie.
H»j bevond zich toen voor Antwerpen en werd
om zijn betoonden moed tot ridder der Militaire
Willemsorde benoemd en bij dagorder eervol
vermeld. In April 1834 tot luit. ter zee 1ste klasse
benoemd, ontving hij uit dien rang in 1341 op
verzoek eervol omslag, wegens voortdurende on
gesteldheid.
Hugenholtz heeft ook een langen en eervollen
parlementairen loopbaan achter zich.
Sedert 1849 vertegenwoordigde hij in de Tweede
Kamer het hoofdkiesdistrict Dockum. Hij toonde
zich een warm voorstander der liberale beginse
len, eu bekrachtigde met zijn stem al de groote
maatregelen, die door de liberale partij achter
eenvolgens tot stand kwamen. Waar de kennis
van zijn oud vak in het debat van nut kon zijn,
was bij steeds met zijne voorlichting gereed, eii het
was een welverdiende hulde aan zijne kennis
dat hij geroepen werd deel uit te maken van de
commissie van enquête naar deu toestand der
Nederl. Marine.
Tot in 1865 bleef Hugenholtz lid der Tweede
Kamer, toen hij lot lid van deu Baad van Stale werd
benoemd. Hij was een ijverig lid van dit liooge
Staatslichaam en maakte zich door zijne speciale
kundigheden zeer nuilig in de aldeeliug «marine
en oorlog," waarvan hij laatstelijk deel uitmaakte.
De heer Hugenholtz was tevens ridder van den
Nederl, Leeuw eu genoot in de residentie de al-
gemeene achting.
Uit een officieele vergelijkende Staat der Ne-
derlandsche Koopvaardijvloot op 31 December
1869 en 31 Deo. 1870 blijkt: dat op 31 Dec. 1869
Eene resolutie van den minister van financiën
van den 27sten December 1870, n°. 83 behelst
bet volgende:
De Minister van Financiën, order willende
slellen op de invordering van het aandeel der
niet ten behoeve vau 's rijks kas geheven opcen
ten in de kwade posten op de grondbelasting,
over het dienstjaar 1867 en op de personeele be
lasting over het dienstjaar 1867/68 alsmede van
het aandeel der aan de gemeenten uitgekeerde
gedeelten van laatstgeinelde belasting (Hoofdsom
en 's Rijks opcenten) in de daarop gevallen kwade
posten.
En nader gelet hebbende op de bij resolutie
dd. 17 dezer, u°. 17 (Dir. Bel.) vastgestelde staten
van afrekening wegens de gezegde middelen,
overeenkomende met de staten te dier zake
door de verschillende Provinciale Inspecteurs der
directe belastingen enz. ingezonden.
Heeft goedgevonden en verstaan
1'. te bepalen, dat die invordering, voor zooveel
betreft liet aandeel wegens de opcenten ten be
hoeve der gemeenten geheven eu wegens de aan
haar uitgekeerde gedeelten van de opbrengst der
personeele belasting, zal geschieden naar de voor
schriften hij de resolutie van den 17den Novem
ber 1851, a°. 66, eu deu 27sten Februari 1857,
n". 95, ten aauzieu van gelijksoortige invorderin
gen gegeven, alleen met du onderscheid, dat de
quitantiën, voor te dezer zake gedane stortingen
bij Betaalmeesters, ditmaal voor of uiterlijk op
den lilden Maart a. s. aan beeren Provinciale
Inspecteurs der directe belastingen, enz. moeten
zijn overgemaakt en door deze uiterlijk op den
31steu daaraanvolgende aan dit Departement
ingezonden.
De gemeenteraad te 's-Hertogenboscb heeft in
hare zitting van gisteren beraadslaagd over het
gedane aanbod van wege de maatschappij tot
daarstelling van een geneeskundig, gesticht voor
krankzinnigen op het kasteel Coudewater te Ros
malen. Na langdurige discussiëu eu becijfering
der kosten naui de raad met 17 stemmen van de
aanwezige 19 leden, het volgende besluit.
«De gemeenteraad gehoord het college vau regen
ten over de godshuizen eu de algeuieene armen,
is van oordeel dat de overname der maat
schappij tot verpleging vau kraukziuuigeu op het
land te Coudewater, door regeulen over het ge
neeskundig gesticht vau krankziuuigen dezer ge
meente, niet wenschelijk is."
om te worden benoemd tot technisch ambtenaar
bij het boschwezen daar te lande.
Met ingang van den 29sten dezer wordt op
het rijkstelegraafkantoor te Middelburg de door-
loopende dagdienst op Zon- en Feestdagen inge
voerd.
De Minister van Financiën maakt bekend dat
bij hem ontvangen is eene som van 6.88(4, door
een onbekende, onder letter Z. (Postmerk Hedel),
ten behoeve van 's Rijks schatkist ingezonden.
De gemeenteraad van Beverwijk heeft beslo
ten, deu kinderen, die niet ingeënt zijn, deu toegang
tot de school te verbieden, en bedeeling te wei
geren aan die ouders, wier kinderen in hetzelfde
gevat verkeeren.
Volgens Belgische bladen, wordt een spoor
wegverbinding van het bassin der Maas van
Tongeren af over Hasselt, Beeringeu, Moll en
Turnhout met liet Nederlandsche spoorwegnet
ernstig voorbereid.
De Staats-Courant bevat de volgende rivierbe-
richten.
Keulen, 27 Januari. Waterstand 6 voet 5 duim
boven nul. Zeer weinig drijfijs.
Emmerik, 27 Januari. IJs vast. Waterstand 18
voet 9 duim. Gevallen 7 duim.
Huihuizen 27 Januari. Voormiddags 6 uren.
Waterstand 4.41 meter onder noodpeil. Val 0.17
meier.
Nijmegen, 27 Januari. IJs en overtocht onver
anderd. Waterstand 4.10 meter onder noodpeil.
Val 0.13 meter.
Pannerden, 27 Januari, voormiddags 6 uren.
IJs vast. Waterstand 8.58 meter onder noodpeil.
Val 0.15 meter.
Arnhem, 27 Januari. IJs vast. Waterstand
2.86 meter onder noodpeil. Val 0.10 meter.
Deventer, 27 Januari. IJs vast. Passage brug.
Waterstand 2.92 nieter ouder noodpeil. Val 0.04
meter.
Katerveer, 27 Januari. IJs vast. Passage te voet
over het ijs, en met pont door eene sleuf. Water
stand 2.74 meter onder noodpeil. Was 0.02 meter.
Kampen, 27 Januari. IJs in de IJsselmouden
en de Zuiderzee onveranderd. Waterstand 1.64
meter onder noodpeil. Was 0.02 meter.
Gorcuni, 27 Januari. Toestand der rivieren zon
der verandering, en overal langzaam vallende.
Waterstand 1.99 meter onder noodpeil. Val 0.06
meter.
üleeuwijk, 27 Januari. IJs vast, overtocht on
veranderd. Waterstand 3.54 meter -4- AP. Val
0.05 meter.
Werkeudam, 27 Januari. IJs vast. Waterstand
2.39 meter ouder noodpeil. Val 0.07 meter.
Paulownahoeve, 27 Januari. 7 uren voormiddags.
IJs onveranderd. Waterstand 0.64 meter onder
noodpeil. Val 0.04 meter.
bliedrecht 27 Januari. IJs vast. Waterstand 1.83
meter onder noodpeil. Val 0.03 meter.
Dordrecht, 26 Januari. Voortdurend bij laa;
walertijd losslrooineiid ijs, Mallegat hoopt groo-
teudeels aan deszells benedeiimond op elkander.
Overigens toestand eu overtocht veren als gisteren
Waterstand 2.78 meter ouder noodpeil. Kop van
't eiland, ijs nog vast. Waterstand 1.95 meter
AP. Val 0.05 meter.
Grave, 27 Januari. IJs en overtocht onveranderd
Oijen, 27 Januari. IJs overal vast, passage te
voet. IJsdikte 0.20 a 0.30 meter. Van Grave tot
Blaauwsluis het water gemiddeld 0.05 meter val
lende. Waterstand 6.90 meter -+- AP., val 0.12.
De buitengewone riviercorrespoudeutie in de
lste inspectie opgeheven.
Bij beschikking van den Minister van Koloniën
van den 26sten Januari 1871, lit. Apz., N°. 11, is
de heer C. Von Hertling, zich schrijvende C.
baron Von Hertling, geëxamineerd Beyersch
bosch-beambte, gesteld ter beschikking van den
Gouverneur-Generaal van Nederlandsch Indië,
Z. M. heeft de hoogleeraar L. W. E. Rauwen-
liotf benoemd tot rector magnificus aan de hooge-
school te Leiden voor het Academiejaar 1871/72.
Z. M. heelt benoemd tot plaatsvervangend kan
tonrechter te Bnelle Mr. H. P. De Kauler, thans
rechter-plaatsvervanger in en procureur bij de
arroudissements-reclitbauk aldaar; zijude heui eer
vol ontslag verleeud uit zijue betrekking van
rechter-plaatsvervanger.
Z. M. heeft op het daartoe door hem gedaan
verzoek, aan den heer J. F. R. S. Vau den Bossche,
lid van den Raad van Nederlandsch Indië, een
eervol ontslag verleend uit 's lands dienst, ouder
dankbetuiging voor de langdurige en goede diens
ten door hem aan den lande bewezen, en met
toekenning van pensi-ien.
1>JE PERIODIEKE PERS.
De Nieuwe Rollcrdamsche Courant is volstrekt niet
op haar gemak over de verschijnselen die zich
in Duitschland met opzicht tot ons Vaderland
voordoen. Koortsachtig grijpt ze elke gelegenheid
aan om Duitschland te verdenken van een poli
tiek die alles behalve wenschelijk voor onze zelf
standigheid zou zijn. Redenen voor haar te over
om telkens en telkens het nationaliteitsgevoel
van ons volk aan te prikkelen.
We eerbiedigen deze gedragslijn volkomen
ze is op zich zelf beschouwd zeer toe te juichen,
maar we zien er de noodzakelijkheid niet van
in. Zoo als de zaken althans nu staan zijn we
van oordeel dat de N. R. Cl-, en met haar ook
andere organen, de aandcht van Pruisen meer
op ons vestigen, dan waartoe deze mogeudlieid
aanleiding geeft.
Men kan van hetzelfde gevoelen zijn als de
vreesachtige organen, maar of het wijs is dit aan
de groote klok te hangen en of het niet beter
ware onder anderen vormen daarvan te doen
blijken, b. v. door aan te dringen om ons land
met liet oog op de tegenwoordige omstandighe
den in Europa, in goeden staat van verdediging
te stellen, zie dat is dunkt ons praktischer dan
ai dat gelamenteer om ons Vaderland toclimuar
vooral Pruisenvrees in ie boezemen.
Het Nederlandsche volk behoeft geen aanprik-
keling waar het nationaliteitsgevoel betreft.
Het Nederlandsche volk stelt te veel prijs op
zelfstandigheid, is te veel gehecht aan zijne
instellingen, dan dat het ooit zou dulden dat het
in eene andere nationaliteit wierde opgelost. Het
Nederlandsche volk, ja de geringste Nederlaud
sche knaap weet dat de geschiedenis van ons
vaderland synoniem is met onafhankelijkheid.
Door deze inleiding te doen voorafgaan aan een
uittreksel van het artikel, dat in de N. li. Ct. heden
voorkomt onder den titel Nederlanders en Duit
schers," geven we volkomen den indruk weder
die dit betoog op ons gemaakt heeft.
De schrijver wijdt eene breedvoerige beschou
wing aan die Duitschers, die Nederland en
de Nederlanders niet persoonlijk hebben leeren
kennen, en lichtelijk overhellen tot de uieeuiug,
dat de Nederlandsche nationaliteit niets is dan
eene variëteit van de Duitsche en dat de vol
ledige autonomie van Nederland, zeer gewettigd
in den tijd toen Duitschland zelf nog verdeeld
was in tal van Staten, geen grond van beslaan
meer heeft, nu de eenheid van Duitschland van
theorie werkelijkheid is geworden.
De schr. stelt daarom de wederzijdsche ver
houding van het Duitsch en het Nederduitsch
iö het licht, niet voor kundige Duitschers en
Hollanders, waarvoor hij zijn arbeid niets nieuws
noemt, maar voor hen onder wier bereik do
taalwetenschap niet valt. In het bijzonder kan
het zijn nut hebben, zegt sciir., dat ieder Neder
lander wete dat het argument, hetwelk men
heeft willen afleiden uit de verwantschap van
hun taal inet het Duitsch, ten einde op dien
grond aan Nederland het recht te ontzeggen on-
alhankelijk van Duitschland te blijven bestaan,
geen de minste kracht of beteekenis heelt.
Het betoog wordt aldus besloten
«Al was het Hollandsch een tak van het
Duitschdit zou nog geen recht geven om
Holland met Duitschland te vereenigen. De taal
kan een kenteeken zijn van nationaliteit en is
het vaak, maar niet altijd. Een groot gedeelte
van Noordelijk Italië spreekt veeleer Fransch
dan ltaliaansch. Een derde gedeelte van Zwit
serland spreekt eveneeus Fransch. Zou het te
rechtvaardigen zijn, als Frankrijk zich op dien
grond van die laudstrekeu ging meester maken?
Het groote teeken, waaraan men de nationaliteit
herkent, het is een nationaal zelfbewustzijn, het
is de gemeenschappelijke liefde van de kiuderen
van een en hetzelfde vaderland voor hunne ge
meenschappelijke moeder, een liefde, die zich
openbaart door eenheid van offervaardigheid in
de ure des gevaars, door de gemeenschappelijke
vreugde in oogenblikken van geluk, door den
gemeenschappehjken rouw bij nationale rampen.
Ziedaar wat de ware nationaliteiten doet ont
staan en in stand houdt. En te dien aanzien
trotseert de Nederlandsche nationaliteit iederen
twijfel. Heeft een volk bij deze elementen van
eigen nationaliteit bovendien een eigen taal, die
er het zegel op drukt, het bezit daarin een nieuwe
kracht van zelfstandigheid. En ook te dien opzichte
heeft Nederland niets aan andere volken te be
nijden. In naam van ODze taal en in naam van
ons gansch verleden kunnen wij Nederlanders
dan ook zeggen: ««Wij zijn Germanen en zijn
«als zoodanig bereid om in goede vriendschap
«met Duitschland te leven, wanneer het onze
«onafhankelijkheid eerbiedigt; er bestaat ech ter
«geen enkele grond, waarom wij ons in zijne
«eenheid zouden oplossen,"
