N°. 3364.
Vrijdag
A°. 4871.
27 Januari.
Feuületon van het „Leidsch
Dagblad".
DE LUCHTVAART
leljji
k*
jen,
eesc
De
a
Kl
LK
ki
1
tele
)ten
by
a«i
LEIMCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post3,85
Afzonderlijke Nommers°*05-
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Voor iederen regelj 0.45.
Grootere letter» naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Leiden, 26 Januari.
Z. M. heeft benoemd tot Mim»ter van Oorlog
den. kolonel Engelvaart, gouverneur der konink
lijke militaire academie te Breda, in de plaats
van, den Kolonel G. P. Booms, die op zijn ver
zoek wegens redenen van gezondheid eervol als
zoodanig is ontslagen.
Door den dood van den hoogleeraar Miquel
is ook eene leemte ontstaan in de commissie, die
door de regeering belast was met het herzien
van de pharinacopaea, waarvan de geleerde over
ledene het voorzitterschap bekleedde. Dit veel
omvattende werk moet echter bijna gereed zijn
en zal weldra den minister van binnenl. zaken
worden aangeboden.
Naar men uit goede bronnen verneemt, wordt
het examen tot 2de luitenant der infanterie, ar
tillerie en cavalerie uitgesteld tot Nov. a. s.
Wat de uniform-verandering betreft, daarvan
kan nog niets naders worden gemeld; alleen is
reeds vastgesteld, dat de infanterie-chakot verval
len zal, en vervangen worden door een kepi
(Fransch model) van donkerblauw laken, van
boveu van een geele bies en van voren van ko
karde, een lis en knoop voorzien, waaronder het
nummer van het regement. U. D.
Ons is ter plaatsing afgestaan een brief van een
attaché bij het Nederlandsch consulaat per ballon
monté den 18den Januari, den 123sten dag van
hei' beleg, uit Parijs verzonden.
„Mijnheer!
Ik zend UE. eenige regelen ten einde UE. ge
rust te stellen omtrent de kistenwelke ik
van UE. in bewaring heb, dezelve zijn goed be
zorgd; mijne woning heeft niets te vreezen van
het bombardement, daar wij beschermd zijn door
St. Denis en de Buttes Montmartre; tot dusver
zijn de door de Pruisen gezondene bommen rive
gauche van de Seine gevallen, zeer ver van mij
verwijderd; doch wij hebben al de vluchtelingen
in onze buurt gekregen, hetgeen zeer veel verwar
ring geeft. Men zegt dat wij nog voor zes weken
brood, wijn en koffiehebben; het brood is zeer slecht
en bestaat hoofdzakelijk uit haver en zemelen, al de
dieren zijn door ons gegeten, er blijft ons nog alleen
over, hun voedsel te verorberenaan alles hebben
wij gebrek, behalTe aan appetijt; we gaan meestal
aan de schraal voorziene tafel met den noodigen
honger. Gelukkig dat ik gezond ben.
Er is heden eene groote troepenbeweging, er
schijnt eeDe sortie op haDdeu te zijn, en ik hoop
dezelve gelukkig moge zijn voor de Franschen,
opdat wij hier uit onze opsluiting verlost worden
Ontvang enz.
P. S. Het weder is zachter en dooiend.
De minister (baron Van Zuylen) met zijne
vrouw, zijn allen Dog hier. Het volk is zeer rus
tig en verdraagt alle ontberingen met de meeste
gelatenheid.
Naar men verneemt, zijn door bestuurderen
van het Provinciaal Utrechtsch Genootschap van
Kunsten en Wetenschappen tot buitenlandsche
leden benoemd, de heeren Dr. Felix Hecht, pri
vaat-docent in de rechten aan de hoogeschool te
Heidelberg; Ferdinand von Hellwald, beambte
bij de keizerlijke bibliotheek te Weenen; Dr.
Luigi Cossa, hoogleeraar in de staatshuishoud
kunde aan de hoogeschool te Pavia; Filippo
Serafini, hoogleeraar in de pandekten aan de
hoogeschool te Bologna en Carl Ludwig Hans
Forslind, vroeger officier van het Zweedsche leger,
te Warberg.
Gisteren werd bij den Raad van State, afdee-
ling voor de geschillen van bestuur behandeld
een beroep van den Raad der gemeente Ouder-
Amstel van een besluit van Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland, waarbij de goedkeuring is
onthouden aan het besluit van dien Raad tot het
opnemen bij de maatschappij vau gemeente-cre-
diet te Amsterdam eener geldleening van ƒ21000
ten behoeve van den bouw van een raadhnis. Rap
porteur, de Staatsraad De Vries. (Het blijkt uit
diens rapport hoofdzakelijk, dat de bedoelde geld
leening is aaDgegaan onder de voorwaarde eener
jaarlijksche betaling van 5 pCt. voor rente en
aflossing gedurende 68 jaren. Gedeputeerde Staten
zijn van oordeel, dat er geene noodzakelijkheid
bestaat om de gemeente voor zoo langen tijd te
verbinden; dat het daarbij ook billijker is te ach
ten, dat het tegenwoordig geslacht er voor op-
brenge, en niet eene opvolgende generatie worde
verbonden voor ondernemingen door eene vroegere
aangegaan.) 2°. Een gelijk beroep van den Raad
der gemeente Nieuwer-Amstel met betrekking tot
eene geldleening van 50,000 voor den aanleg
eener nieuwe begraafplaats. Dezelfde rapporteur.
3". Een gelijk beroep van den Raad der gemeente
Castricnm met betrekking tot ƒ8000. Zelfde rap
porteur.
Bij verschil van doeleinden in deze drie zaken,
doch bij gelijkheid van hoofdbeginsel zijn door de
respective gemeenteraden bij memorie de bewe
ringen van Gedep. Staten, op dat hoofdbeginsel
gegrond bestredenen is namens hen als gemach
tigde opgetreden de heer advocaat Mr. B. M. Vlie-
lander Hein, tot nadere ontwikk elingdier gron
den van bestrijding.
Gedeputeerde Staten der provincie Zuid-Hol
land, (in aanmerking nemende dat eene herzie
ning noodig is, der bij hun besluit, van den 19den
Nov. 1861, n'. 18, vastgestelde hoofdpunten, in acht
te nemen bij het bouwen of vergrooten van school-
localen waarvoor tegemoetkoming van wege
het rijk en de provincie wordt verleendgelezen
het, in overleg met den heer provincialen inspec
teur van het lager onderwijs in Zuid-Holland,
door den heer hoofdingenieur van den waterstaat
in het 10de distriet ingediend rapport van den
3den November 1870, n°. 5714); hebben den lOden
dezer besloten, met intrekking van de regelen
en hoofdpunten, vastgesteld bij hun hiervoren
aangehaald besluit van deD 19den November 1861,
u°. 18, vast te stellen eenige nieuwe regelen of
hoofdpunten, in acht te nemen bij het stichten
of vergrooten van schoollokalen in dit gewest,
waarvoor rijks- en provinciaal subsidie wordt
gevraagd, en deze mede te deelen aan de ge
meentebesturen in dit gewest, ten einde zich bij
het doen van aanvragen tot toepassing van art.36
der wet op bet lager onderwijs, dien overeen
komstig te gedragen.
Uit die regelen of hoofdpunten ontleenen wij
het volgende
Plaats. Het gebouw moet zooveel mogelijk vrij
staan en zooveel doenlijk verwijderd zijn van
druk bereden straten, van fabrieken, smederijen,
kuiperijen, pakhuizen, molens, bergplaatsen, mest
faalten, stilstaande wateren, moerassen enz.; het
is wenschelijk ze van hooge kerken of torens en
begraafplaatsen verwijderd te houden, en in het
algemeen van zoodanige plaatsen, die voor scha
delijke uitdampingen nadeelig voor de gezond
heid kunnen worden, Bij vrije beschikking over
een terrein, moet eene der lange zijden naar
het oosten of zuidoosten worden gekeerd.
Verwarming. De verwarming moet door kachels
geschieden, in verband met de inrichting
van ventilatie. Verlichting. Bij kunstma
tige verlichting moet gezorgd worden, dat de
walm door trechters cn buizen buiten de school
kan geleid Worden. Ventilatie. De versehe
lucht moet van buiten onder langs den vloer,
door een gemetseld kanaaltje of goed dicht ge
maakte gebakken aarden, buizen io het locaal
gebracht worden ter plaatse waar de kachel be
hoort te staan. Kasten. In de school moeten
gemaakt of geplaatst worden een of twee kasten
met planken tot bergiDg van schrijfbehoeften,
boeken, maten en gewichten. Banken. In geen
geval mogen dubbele schooltafels of banken ge
bezigd worden. Gemeenschap. Er mag geen ge
legenheid bestaan tot gemeenschap van binnen,
tusschen de school en de onderwijzers-woning.
Speelplaats. Zoowel iu het vooruitzicht, dat de
doelmatigheid vau het onderwijs in de gymnastiek
meer en meer zal worden gevoeld en het wen
schelijk is, dat de gelegenheid daartoe bij de
scholen aauwezig zij, als ook om de kinderen
gedurende den schooltijd eenige minuten de ver
sehe lucht te kunnen doen genieten, wordt het
noodig geacht, bij de oprichting van nieuwe
scholen of de vergrooting van bestaande bedacht
te zijD, op het inrichten van eene afgeslotene,
gedeeltelijk overdekte speelplaats, zoo mogelijk
voorzien van een pomp die goed drinkwater ver
schaft.
Men verneemt dat den lOden Februari voor
het Provinciaal Gerechtshof in Zuid-Holland zal
behandeld worden de zaak van R. C. De Groot,
wonende te Ingen die bij arrest van het Hof in
Utrecht van 27 September jl. is schuldig verklaard
aan geweldadigheid jegens een bedienend be
ambte, onder het waarnemen van zijne dienst
waaruit binnen de veertig dagen de dood is ge
volgd, en te dier zake veroordeeld tot de s tralie
des doods. Het arrest werd den 20 December jl.
door den Hoogen raad wegens wetscheDnis ver'
nietigd en de zaak verwezen naar het Hof in
Zuid-Holland, ten einde op nieuw te worden
berecht.
Naar men verneemt wordtthans de officier
van Justitie te Eindhoven, baron De Bieberstein,
door den officier der maréchaussée Siemerink ver
volgd wegens laster, en zulks naar aanleiding
van het door eerstgemelde ingezonden artikel in
de Prov. N.-Brab. Courant van den 9den Dec. jl.,
N°. 93.
De avondschool voor volwassenen, welke eerstdaags
te Amsterdam zal geopend worden, wordt door
velen met ingenomenheid begroet. Van ver
schillende zijden stroomen ruime bijdragen toe
hoewel de inschrijving nog niet opengesteld is
hebben zich vele personen als discipelen aan
gemeld en het Dagelijksch Bestuur der stad,
heeft, als een bewijs zijner groote belangstelling
voor de zaak een-lokaal ter beschikking der
Commissie gesteld. Eerstdaags zal het onderwij
zend personeel definitief aangesteld en het regie
ment voor de school publiek gemaakt worden.
Het denkbeeld is om twee klassen op de school
in te richten, en de tractementen der onderwij
zers, wier taak meer dan gewone moeilijkheden
oplevert, op ruimen voet in te richten.
Te Gorcum circuleert een adres aan den ge
meenteraad met verzoek tot behoud der latijn-
sche school wier opheffing een onderdeel is van
het plan tot oprichting eener Hoogere Burger
school.
Dr. H. C. Dibbits, leeraar aan de Hoogere Bur
gerschool te Amsterdam heeft de volgende adver
tentie geplaatst
„Het is mij niet mogelijk voor de tallooze be
wijzen van sympathie, die ik in mijne buiten
gewone omstandigheden gedurende de laatste
maand heb ontvangen, aan ieder in het bijzonder
mijnen dank toe te brengen. Daarom betuig ik
bij deze, bij liet hervatten mijner lessen, aan
allen, die mij op zoo velerlei wijze blijken van
belangstelling gegeven hebben, daarvoor mijnen
warmen en hartelijken dank.
In de eergisteren gehouden zitting van den ge
meenteraad van Dordrecht zijn, naar aanleiding
eener ingekomen missive van den Minister van
Binnenl. Zaken, dd. 27 Dec., ter mededeeling dat
de subsidie voor de school van middelbaar onder
wijs voor meisjes van de voorloopige begrootings-
vvet is weggevallen, Burg. en Weth. gemachtigd
een adres aan den tegenwoordigen Minister vau
Binnenl. Zaken te richten, om op zijne begrooting
voor 1871 een post tot bewust doel te brengen.
Verder is door Bnrg. en Weth. ingediend een
plan tot uitbreiding van de bebouwde kom der
gemeente.
Aan het slot der zitting heeft de heer Delhez
voorgesteld om, rnet het oog op de indezen win-
gedurende hel beleg van Parijs.
{Slot).
Oppervlakkig beschouwt schijnt dit een her
senschim te zijn, vooral wanneer men bedenkt,
dat zooals ieder weet, de ballon in de lucht
een speelbal der winden is; maar als men
voorzichtig en zooveel mogelijk verborgen tot de
uiterste grenzen der vijandelijke linie van inslui
ting nadert, en wanneer men dan op die hoogte
van een gunstigen wind gebruik weet te maken,
bestaat er geen twijfel, dat, met het oog op den
korten tijd die er gevorderd wordt om een mont-
golfière te vullen, en de eenvoudigheid waarmede
dit kan geschieden, men boven de belegerde
stad kan komen, zonder zelfs door den vijaDd ge
zien of opgemerkt te worden. Het eenige gevaar,
waaraan men in dat geval blootgesteld is, blijft
het neerdalen, en dit is niet gering te achten. De
boomen, de schoorsteenen, de daken der huizen,
de rivieren, zooals bij voorbeeld de Seine, ver
schillende voorwerpen op de straten en de wan
delingen, kunnen het leven van den aéronaut in
gevaar brengen. Op die wijze vond madame
Blanchard in 1819 den dood.
In de tuinen van Tivoli te Parijs opgestegen,
haakte haar ballon aan de punt van een dak en
zij werd dood van de straat opgenomen. Ten
•lotte moeten wij nog een enkel woord zeggen
aangaande de gewichtige rol, die de ballons gedu
rende den oorlog kunnen innemen ten opzichte
der ontplofbare bommen, waarmede men den
balloD kan laden, die bij een gunstigen wind die
projectielen in de vijandelijke legers kan werpen.
Het is echter de vraag of een dergelijk verdedigings
middel overeeokomstig het volkenrecht zoude zijn,
zooveel is echter zeker, dat men er ten allen tijde,
zelfs bij de eerste uitvinding der luchtballons, er aan
gedacht heeft. Sedert de insluiting van Parijs
zijn het gouvernement tallooze mededeeiingen
gedaan van uitvindingen van dien aard, die in
't brein van zoovele patriotten ontstaan zijn, die
meer patriotiime dan natuurlijk verstand bezitten.
Ongelukkig blijft de kans van slagen uiterst ge
ring. Veronderstelt dat er inderdaad te Parijs
een ballon werd opgelaten, geladen met ontplof
bare projectielen, en dat een guDitige wind hem
naar Versailles voert, Daar het vijandelijke hoofd
kwartier, zouden de troepen dan ook juist dien
dag in 't veld zijn, in troepen massa's vereenigd
op het oogenblik dat de ballon daar voorbijdreef.
En indien dit zelfs door een buitengewoon toe
val plaats had, zou men dan den tijd hebben om
de snelheid van den ballon te berekenen, en den
tijd, dien de projeclielen behoefden om te midden
der troepen te ontploffen. En gesteld dat al die
gunstige omstandigheden samen werkten, dan zou
men toch ongaarne zijne toevlucht neuieu tot
zoodanige verdelging onzer vijanden, hoewel de
Pruisen ons op dit oogenblik juist geen voor
beeld van edelmoedigheid en broederlijke liefde
geven.
in.
In 1783 gaf de uitvinding der gebroeders Mont-
golfier een nieuw leven aan de eeuwenheugende
proefnemingen oin zich in de lucht te verheffen,
of te vliegen. Men bleef middelen zoeken om aan
de luchtvaart meer volkomenheid, uoeer uitbrei
ding te geven.
Honderden plannen werden daartoe gemaakt;
ieder meepde iets bijzonders gevonden te hebben.
Een der geleerden vao dien tijd, Meusoier, officier
der genie, leverde eene teekening van een be
weegbaar toestel, die zeer veel wetenschappelijke
kennis verried. De eerste mathematische voor
waarden werden echter op het laatst bij al die
plannen zoozeer uit het oog verloren, dat de
Academie der Wetenschappen te Parijs, die het
moede werd omtrent allerlei hersenschimmen
geraadpleegd te worden, verklaarde, dat zij zich
voor het vervolg niet meer met de zaak zoude
inlaten. Volgens de Academie behoorde het be
sturen der luchtschepen tot de onmogelijkheden,
en moest men hen, die de oplossing van dit vraag
stuk bleven vervolgen, onder het getal der dwa
zen rangschikken, die de perpetueels beweging
of de quadratuur van den cirkel gevonden meenden
te hebben; en inderdaad, onder de omstandigheden
waaronder men zich het besturen van een luchtbal
lon voorstelde, bleef het een onoplosbaar raadsel.
Een ballon in de lucht opgelaten is, zooals wij reeds
gezegd hebben, te vergelijken bij eeu kurken
stop op de oppervlakte van het water, en volgt
alle bewegingen, alle oneffenheden van den
luchtstroom. Niet zelden overtreft de vaart der
lucht die eener locomutief iu volle vaart, hij
voorbeeld 80 kilometers iu 't uur, en menige
ballon werd met die snelheid voortgedreven,
terwijl het den aéronaut die zich daarm bevond
toescheen alsof hij onbeweeglijk bleef. In 1807
hebben wij binnen 2% uur den afstand afgelegd
van Parijs naar Provins, een afstand iu eeu rechte
