HET DEMPEN DEB ONREUE GRACHTEN.
r
Utrecht, 29 Dec. Gisteren morgen vijf minuten
over negenen passeerde deze gemeente langs den
Rijnspoorweg, Z. K. H. de Prins van Oranje met
talrijk gevolg. De Prius kwam van 's-Hage en
ging naar Maaru om te jagendes avonds keerde
Z. K. H. naar 's-Hage terug.
Door het gemeentebestuur zijn in het voor
malig cholera-hospitaal aan het Begijnenhof twee
zalen in gereedheid gebracht ten einde bij even-
tueele omstandigheden poklijders op te nemen,
en niet meer zooal» tot nu toe, in het ziekenhuis.
Tot heden zijn er echter geeue poklijders in
opgenomen.
Van de elf candidaten, die laatstelijk in het
eerste gedeelte \au het natuurkundig examen
alhier geëxamineerd zijn, hebben de meeste in
enkele, maar slechts éen in alle vakken voldaan,
namelijk de heer J W. Hofman. De einduitslag
der derde zitting, waarmede het onderzoek teu
einde liep, is de volgende: van de 20 candidaten
voor het eerste gedeelte zijn slechts 3, en van de
15 voor het tweede gedeelte 9, volkomen ge
slaagd.
Wijk-bij- Duurstede, 2S December. De groote
massa drijfijs en de voor eenige dagen geïnun
deerde uiterwaarden, die thans in eene groote
ijsvlakte herschapen zijn, maken den overtocht
aan de Lek, waaraan onze gemeente grenst, schier
onmogelijk, te meer nu het water vallende en het
ijs, dat zich op de uiterwaarden bevindt, niet dan
uiet gevaar le passeeren is.
Het ijs in de rivier de Oude Maas te Spijke-
nisse is vastgeraakt.
Het volgende wordt ons uit Olst van 28 Dec.
bericht:
De rivier is sedert hedenmorgen vallende. Alle
landerijen hebben het aanzien van eene zee, en
de boeren hebben veel last van het water. De
IJsel is voor slechts een derde" inet ijs bezet.
Varsseveld, 29 December. Daar het nog niet
gelukt is de gaten, die in de bedamming der
Biel hem nier beek alhier zijn ontstaan, te stoppen,
neemt de overstrooming nog steeds toe. Vele
huizen staan geheel in 't water, en zijn de be
woners daaruit gevlucht; aan de te veld staande
rogge wordt groote schade toegebracht; niet wei
nig huisgezinnen hadden geen gelegenheid om de
ingekuilde aardappelen, wortelen enz. te bergen,
zoodat de wintervoorraad eerst in 't water en
toen in het ijs is geraakt.
Gebrek en armoede doen zich dus hier overal
gevoelen, daar zij, die 't minst te missen hebben,
bij de overstrooming het meeste verloren. De
hoofdwegen van hier op Aalten en naar Dinx-
perlo zijn niet meer begaanbaar. De diligence
van v. Gend Loos rijdt daarom van hier over
Lichtenvoorde naar Aalten. Blijft het water nog
wassen, dan zal spoedig den weg van hier naar
Terborg niet meer te passeeren zijn.
Men hoopt dat eindelijk het gemeentebestuur
verbetering in de bedamming van de beek zal
aanbrengen en in den gebrekkigen waterafvoer
zal voorzien.
Kampen, 29 December. Nadat men hier verno
men had, dat tusschen de Kethel en Schokland
ee.n SOtal schepen door het ijs beklemd waren,
begaven zich op den eersten kerstdag, eenige
kloeke mannen van hier op weg om te zien of
zij de in nood verkeerende schepelingen ook ter
hulp konden komen.
Een hunner G. Tromp, werd gedreven door be
langstelling in 't lot van zijn zoon, die zich met zijn
vaartuig onder hen bevond, hij werd vergezeld
door zijne beide zwagers, en twee wegwijzers,
alhier woonachtige Schokkers, ze hadden eerst
veel moeite om op zee te komen, zoodat ze op
hun buik glijdende, door laatstgenoemden op het
ijs moesten worden getrokken.
Rechtstreeks naar Schokland te komen was
onmogelijk door de vele open vakken en het hier
en daar nog dunne ijs. Zij reden dus eerst op
schaatsen naar Geuemuiden en toen tot onder
Elburg en kwamen na een tocht van drie uren
met levensgevaar eindelijk met behulp van een
schuit op Schokland aan.
Treurig was hetgeen ze daar vonden.
Al de schepelingen der 28 vaartuigen waren
in de enkele woning bijeen die zich op het ver
laten eiland bevondt. Aan alles was gebrek en
van de reeds Vrijdag van Kampen verzonden
ijsschuit met levensmiddelen en werktuigen om
de benarde schepen te helpen, had men nog niets
vernomen.
De vrouw van G. Tromp, den zoon, had reeds
een bericht naar den vasten wal gezonden van
al den angst en de ellende, die zij hadden door
gestaan, welk bericht door twee man was over
gebracht; onze kloeke stadgenooten haastte zich
den terugtocht aan te nemen en bereikten behou
den des avonds de stad, waar zij terstond het
gemeentebestuur kennis gaven van het hartver
scheurend tooneel dat zij hadden bijgewoond.
Den volgenden dag zijn 20 man van hier ver
trokken met bijlen en gereedschappen, door het
schippersgild verstrekt, om de schepen door het
ijs te zagen en in de haven van Schokland in
veiligheid te brengen.
Ook voor levensmiddelen is terstond gezorgd
De treurmare hier Zondag verspreid, dat de
reeds vroeger vertrokken ijsschuit verongelukt
zou zijn, heeft zich gelukkig niet bewaarheid; zij
lag veilig bij het loodshuiaje, maar had de in
gescheepte levensmiddelen niet verder kunnen
brengen.
Zwolle, 30 December. De twee compagniën
van het bataljon mineurs en sappeurs, die alhier
gedetacheerd waren tot het oprichten van batte
rijen, zullen morgen naar Nijmegen terugkeeren.
Enschedé, 29 December. Naar men verneemt,
zal ook hier eene werklieden-vereeniging worden
opgericht, die zich ten doel stelt nauwe aaneen
sluiting, onderling hulpbetoon, verbetering van
den toestand van den werkman in 't alge
meen.
Groningen, 29 Dec. De commissie tot onderzoek
van de zaak van den rentmeester van de stads-
veenen en ter Apel, de heer Mr. J. L. Trip, heeft
na onderzoek in den Raad geadviseerd tot ont
slag van dien ambtenaar, wegens het niet ver
antwoorden van gelden, iD zijne qualiteit geïnd,
verregaande slordigheid in de administratie, en
liet willen onttrekken van stukken, rakende het
veenkantoor, aari het onderzoek der veencommissie,
waartegen zelfs met huiszoeking is moeten ge-,
dreigd worden, en waardoor de contröle onmo
gelijk gemaakt zou zijn. Het derde punt, het in
rekening brengen van gelden aan de huurders
van heemsteden voor zijne moeite, in strijd inet
zijne instruttie, wordt door de commissie het
minst zwaar opgenomen, daar het niet zeker is
of deze gewoonte niet reeds bij den vorigen rent
meester bestond en de instructie op dat punt niet
geheel duidelijk is.
Heerenveen, 30 December. De hardrijderij alhier
eergisteren gehouden, werd ongewoon druk be
zocht. De prijs, door Z. K. H. den prins van
Oranje aangeboden, een cadeau in zilver, werd
behaald door Ulbe van Dijk, van Gauw; deeerste
premie ƒ75 door Atze de Groot, van Akkrum, en
de tweede premie, ƒ25 door Johau de Jager, van
Oppenhuizen. De ijsclub Thialf heeft weder eer
van haar werk.
Goes, 29 December. De uitslag der verkiezing
van twee leden voor den gemeenteraad op gisteren
was, dat een herstemming moet plaats hebben,
in de eerste plaats tusschen de heeren, de Laat
de Kanter, met 107 en B. Meijlink met 140 stem
men, en vervolgens tusscheD de heeren G. J-
Besseling met 84 en Mr. A. M. B. Hanlo met 84
stemmen.
INGEZONDEN.
Mijnheer de Redacteur!
Onder de menigvuldige verfraaijingen en ver
beteringen welke in de laatste jaren in deze
Gemeente zijn tot stand gebracht, behoort in de
eerste plaats het amoveeren der oude poorten.
Het inkomen in de stad op die plaatsen is veel
fraaijer en aangenamer dan deur de vroegere
poortenals men vaD het spoor komt of van de
zijde der voormalige Wittepoort binnentreedt, is
het inkomen van Leiden inderdaad prachtig. In
de tweede plaats heeft onze Gemeente groote
verbeteringen ondergaan door het vervangen der
oude, ondoelmatige ophaalbruggen, door schoone
en doelmatige hetzij ijzeren ophaal-, bascule of
draaibruggenmaar in de derde plaats mag vol
strekt niet over het hoofd worden gezien het
dempen van eenige stinkpoelen bijgenaamd
grachten wordt door het amoveeren van poorten
en restaureren vau bruggen de sierlijkheid be
vorderd, niet minder waar is het dat door het
dempen van grachten (welke tot niets dienstig
zijn dan-om vuilnis en onreinheden in te verza
melen tot zij verrot zijn om dan te worden uit
gebaggerd) de gezondheidstoestand in de Ge
meente grootelijks wordt bevorderd. Jammer is
het dat aan zulk een nuttig werk niet meer
wordt teu koste gelegd, wel is waar is men nu
weder begonnen inet een dier grootste stinkpoe
len in een aangename wandeling te herscheppen,
maar waarom niet verder gegaan? waartoe toch
dienen de Zijdgracht, de Geeregracht, al de bin-
nevestgrachten, de Waardgracht, Minnebroers
gracht, Kijfgracht, Uiterstegracht en Middelste
gracht anders, dan om vuilnis, puin, asch en
rioolvuil le verzamelen totdat het in een staat
van ontbinding is overgegaan? De gassen die
daaruit ontstaan verspreiden eenen onaaugenamen,
walgelijken staDk, en bezwangeren de dampkring
op die plaatsen met een verpestende en voor de
gezondheid schadelijke uitwaseming.
En dat het niet gering is wat in het water
wordt geworpen kan men het beste bespeuren
als het water met ijs is bedekt, dan eerst kan
men zien hoeveel aan het verrottings-proces wordt
prijs gegevenals men al de opgenoemde grach
ten langs gaat, dan is het eene groote uit
zondering als men een huis vindt waarvoor op
het ijs geen hoop asch of vuilnis ligt; en of nu
al op die plaatsen, een aschman of vuilnisman
door het slaan met een ratel of het roepen om
asch of vuilnis, aan de menschen te kennen geeft
dat hij daar is ten einde hun te ontlasten,'t helpt
betrekkelijk zeer weinig, want naauwelijks is
hij weg en dikwijls hoort ol ziet men de wagen
nog in de nabijheid, of het wordt achter hem
in het water geworpen; zoolang er ijs ligt wordt
dit in den regel voor zooverre het niet bevroren
is van het ijs weggenomen, doch is eenmaal de
vaart weder open dan zinkt het weg en gaat
tot ontbinding over. Is het te verwonderen dat
in tijden als er epidemische ziekten heerschen
onze Gemeente in verhouding van anderen altijd
zoozeer daardoor geteisterd wordt? Heeft dat de
laatste choleraepidemie in 1866 niet bewezen? En is
het niet opmerkelijk dat de meeste gevallen voorko
men juist op die plaatsen waar de vuilste grach
ten liggen? Wenschelijk zou het zijn dat de Ge-
zoDdsheids-Commissie, die met onvermoeide zorg
zooveel doet in het belang van den goeden gezond
heidstoestaud, bij het stedelijk bestuur stappen
deed om dien schadelijken toestand niet langer
te bestendigen.
Maar ook uit een ander oogpunt van nut mag
de demping niet als overbodig wordeu beschouwd
welk nut heeft de dempiDg van de ijzeren gracht
niet te weeg gebracht? daardoor toch heeft onze
wijdbe roemde veemarkt (een va de brontfl 201
van besl.ian dezer Gemeente) eene helangri Noot
uitbreiding gekregen, doordien de schapen- erkte
varkenmarkt daar thans geheel kan worden t>u'ts
houdenja zelfs is het te voorzien dat als n 11 te
eenmaal de Kortelange gracht dempt (hete i"g
een noodzakelijkheid zal worden als de bintldoor
aan den hemel toen hij wakker werd, en gewoon,
om vroeg op te staaD, zich aan te kleeden en zijn
zeer gezonde eetlust te bevredigen, sprong hij
schielijk uit het bed.
Toen de knaap uit zijne kamer op het portaal
kwam en daar niemand vond, opende hij de deur
van de tuinkanier, en zag daar de ontbijttafel
gereed slaan, en daar dezelve nog onaangeroerd
was inaakle hij daaruit op, dat zijn oom en zijne
moeder nog niet waren opgestaan. Hij ging door
de geopende glasdeuren op het terras vanwaar
men een heerlijk gezicht op den tuin had;
de heerlijke bloem en grasperken met dauw
bedekt vonkeldeu in de zonnestralen hij verlus
tigde zich aan het heerlijke gezicht op de bergen
die den achtergrond uitmaakten, bewonderde de
hooge, prachtige deuneboomen eu luisterde naar
het ruischen van de naburige beek in liet gebergte,
wier eentounig geluid tot hein doordrong. Toen
hij echter zijne blikken weer op de ontbijttafel
richtte, beweerde zijn maag, dat dezelve toch uit-
lukkeuder was dan de schoone landstreek en hij
ging dus in huis otn Martin en zijne moeder op
te zoeken.
Hij moest bekennen nu hij alles opmerkzaam
beschouwde, dat bij dag het huis iets zeer vrien
delijks had, en als men het zoo zag, dan kon
men moeilijk begrijpen waarom het in den omtrek
zulk een kwaden naam had gekregen. Het was
geheel in het vierkant opgetrokken met een niet
te groote vestibule terwijl de benedenkamers zoo
hoog lagen, dat zich daar onder de lichte en luch
tige souterrains bevonden. De groote, fraaie trap
die den knaap waagde op te gaan, toen niemand
op zijn kloppen aan de deur der kamer zijner
moeder „binnen" riep, was inet tapijten belegd,
evenals de overloop boven, terwijl voor verschei
dene kamers, niettegenstaande de groote warmte,
groene tochtdeuren waren. Eene daarvan die
naar de kamer voerde, die boven de slaapka
mer van Felix lag stond open, en scheen hem
het recht te geven, er binnen te gaan. Rondom
stonden boekenkasten, waartusschen hier en
daar bustes van beroemde, meestal Fransche
dichters, terwijl Globes eu Kaarten de in het mid
den van het vertrek aanwezige, tafel bedekte.
erlar
vredi
nabv
in. D
inisat
e gei
ledei
n-derl
iter,
|ndscl
het
en
geve
ike I
iën.
1 vet
loste
\vo:
ie e
vestgracht bij het nieuwe ziekenhuis gedempt
doordien de Kortelange gracht dan hare
spoeling zal missen, en het nu reeds zoo stinkei
water in een stinkenden poel zal veranderenj|
het daardoor verkregen terrein mede diem
wordt gemaakt voor de schapenmarkt, de
breiding hoe langer zoo meer zou toenemen
schoon de landlieden in het algemeen de rui
marktgelegenheid roeuieD, hoort men toch al|
nog zeggen „dat als de Kortelange gracht bij
„schapenmarkt werd getrokken er nog twi
„maal zooveel schapen zouden komen als tegt
„woordig het geval is."
BUITENLAND.
Dultschlrtiid.
De Pruisische Staals-Anzeiger deelt de dépêtl
mede, welke de graaf Von Bismarck den 14d|
December uit Versailles aan den gezant van
Noord-Duitschen Bond te Weenen, den heer
Schweinitz, gezonden heeft. Zij is van den
genden inhoud:
„De U bekende verdragen van den Noot
Duitschen Bond metdeZuid-DuitscheStaten, wel
hier te Versailles met Beieren, Baden en Hesse|
te Berlijn met Wurtemberg onderteekend
geworden, hebben door de laatste onderham
lingen te Berlijn, waarbij deze Staten gesameolj
en wederkeerig hunne toestemming hebben
kennen gegeven, hun beslag in zoo ver erlanj
als zij aan de Zuid-Duitsche landdagen voorgeli
kunnen worden.
„Niet alleen de eerbied voor het Prager vi
desverdrag, waarin Pruisen en Oostenrijk-H(
garije zich aangaande hunne opvatting van
destijds verwachte regeling der Duitsche aBDg|
legenheden met elkander verstaan hebben, mi
ook de wensch om met het machtige en bevrien-l
naburige rijk betrekkingen aan te kweeken, wel!
aan het gemeenschappelijk verleden evenzeer
aan de gezindheid en behoeften dei beiderzijl
sche bevolking beantwoorden, noopt mij, aan
Keizerlijk Koninklijk Oosten rij ksch-Hongaarst
regeering het standpunt te doen kennen, waar
de regeering van Z. M. den Koning zich ten aai|
zien van deze nieuwe regeling der Duits;!
aangelegenheden plaatst.
„In het vredesverdrag van 23 Augustus 1866|
de onderstelling uitgedrukt, dat de Duitsche
geeringen ten zuiden van den Main zich zoudt
vereenigen tot eenen bond, die, naast eene eiget
onafhankelijke positie, tevens in nauwere nalil
nale betrekkingen met den bond der Noord-Dufletr
sche Staten zou treden.
„De verwezenlijking dier onderstelling bleef bi
die regeeringen overgelaten, daar geene der beii
contraherende partijen door het verdrag gerechti;
of verplicht kon worden om aan de souvereit
Zuid-Duitsche Staten voorschriften te geven or
trent hunne betrekkingen tot andere Staten.
Zuid-Duitsche Staten hebben van hunnen kaïj
nagelaten het denkbeeld van het Prager verdn
te verwezenlijken. Zij hebben de beoogde nationi
betrekkingen met Noord-Duitschland vooreei
door het Tolverbond en door wederkeerige
rantie-tractaten tot stand zoeken te brengen.
„Het lag buiten memchelijke berekening, di
deze inrichtingen onder den drang der krachtij
ontwikkeling, waartoe een onverwachte Fral
sche aanval het Duitsche nationale gevoel aai
prikkelde, tot de thans gesloten overeenkomsti
en tot de vestiging van een nieuwen Duitschi
sche
de
va
iel
itschl
rgdl
men
mat
doe
|bind
n v
Oost
wei
W(
inde
vaai
mod
d
st
iieel
|Ik
iskai
|rvar
M
m
we
min;
tanc
val
win
arte
erei
ste
va
va:
dr
err
ac
alli
|uvv(
t
(vine
de
b
irde
ind
in
Ihoc
|dig
om
dat de tafel bedekte, was half afgetrokken en hing
op den gronder was een stoel omgevallen en
op de tafel stond een zilveren candelabre waar
van de kaarsen ingebrand waren.
Terwijl Felix nog rondzag, trad Martin binnen,
begon hier spoedig op te ruimen, en wilde juist
de glasdeuren sluiten, toen hij den knaap be
speurde, die zich inet opzet stil had gehouden,
om den ouden man te verschrikken, zooals kin
deren zoo gaarne doen.
Deze nam de scherts echter geheel anders op,
hij zag er niets vriendelijk meer uit en zeide ta
melijk knorrig:
„Mijnheer Felix, mijnheer de Chevalier houdt
er uiet van, dat iemand ongevraagd zijne kamers
betreed; nu ik u hiervan onderricht heb ben ik
er ten minste niet verantwoordelijk voor. Gij
zoudt- beter doen, beneden mevrouw uwe mama
Glasdeuren voerden op een balcon en de knaap j af te wachten, die, - mijn hemel, riep hij ver-
nieuwsgieriger geworden trad naar buiten. Het
balcun liep langs de geheele achterzijde van het
huis en Felix konde, toen hij verder ging ook
het volgende vertrek dat boven de eetzaal lag
doorzien. Hier waren de glasdeuren slechts aan
gezet, en de kamer scheen, te oordeelen naar het
buffet dat er instond de eigentlijke eetzaal te
zijn. Anders zag het er hier tamelijk kaal uit,
zooals Felix meende. Het grootegroene tafelkleed,
uit, „daar wandelt zij reeds in den tuin
niemand, om naar hare bevelen te
schrikt
eu er was
vragen."
Hij liet de knaap staan, en spoedde zich naar
beneden; Felix volgde wat langzamer, maar ver
heugd, dat hij wist waar en bij wie hij nu blij
ven koude, zonder tegen den regel van het huis
te zondigen.
Toen hij den tnin binnentrad, hoorde hij,
dat Martin die met mevrouw Von Bork buitel
op het terras stond, zeide; „mijnheer de Chevi
lier, slaapt nog, mevrouw, en het zal nog \vi
een paar uren aanloopen, eer dat hij zoo veri
is bijgekomen, dat hij met u spreken karn
heeft na een nacht zoo als de afgeloopeDe rui
noodig, zulke tooneelen benemen hem alle kracb|
Men verdraagt de dagen gaarne, maar de nacl
ten, de nachten zijn dikwijls gruwelijk I"
„Arme Martin," hernam mevrouw Von Bod
de goede God zal u, voor uw geduld en opoj
feriDg beloonen. Ik ken immers die treurige gi
schiedenis en weet dat de herinnering daari
over het leven mijns broeders een donkere schi
duw werpt, maar waarmede geeft hij des nacbl
lucht aan zijn gevoel, terwijl hij zich des d
met een ijzeren wil beheerscht?"
O, mevrouw! dan is het, alsof de satan mad
over hem krijgt, en als men geen man en daart]
geen oud soldaat was, dan zou iemand angsl
voor hein worden. In zulke nachten, en vooi
als het jarig wordt, dan wordt de geheele
schiedenis opnieuw doorgespeeld, dan ziet tl
hoort hij weer alles, even als op dien avond, f
om den angst van zijn hart te verdooven,"bi
hield hier op, want Felix, wiens hoog gespal
nen nieuwsgierigheid hem gedurig een stap natli
had doen komen, raakte zijn arm aan.
(Wordt ttn»l£(fy
mtu
u
|let
w
De
d<
e
|rde
loe
bun
ote
br
lej
n
tke
jee
)e
s
ed
)m
Sgs-
ins
lei
ije
:lU
2
fro
