u
Tot leeraar in de wiskunde, nat. geschiedenis
en cosmographie aan de Hoogere Burgerschool te
Nijmegen is benoemd de lieer P. H. Schouten te
Leiden.
Ingevolge een besluit van de algemeene ver
gadering der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen
den lOden Aug. 11. te Amsterdam gehouden, naar
aanleiding van een voorstel van het Dep. Zalt-
Bommel tot het houden van een onderzoek naar
de op vele plaatsen onvoldoende bezoldigingen
der openbare onderwijzers, heeft het hoofdbestuur
der Maatschappij tol Nul van 't Algemeen eene com
missie uitgenoodigd, bestaande uit de heeren Dr. H.
P. R. Hubrecht, te Amsterdam, voorzitter Dr. H.
Roodhuizen Jr. te Zalt-Bommel, secretaris; Jhr. Mr.
T. H. Beyma thoe Kingma te Heerenveen; J.
Blaupot ten Gate te Groningen; J. Van Deven
ter H.Zn. te Zwolle; L. B. Fikkert te Tilburg en
J. Nagtglas te Middelburg; welke commissie thans
om inlichtiugen verzoekt betreffende bet baar ten
onderzoek opgedragen onderwerp.
Door mejufvrouw M. A. Huyzer, weduwe van
den heer A. Louren3, onlangs te Amsterdam
overleden, is bij testamentaire beschikking aan
de Diaconie der herv. Gemeente te Gouda ver
maakt de som van f 600.vrij van successie
rechten.
Op den 15den December jl. zijn door Zijne
Majesteit den Koning in een bijzonder gehoor
ontvangen de heeren Gorhain en De Burenstam,
ter overhandiging hunner geloofsbrieven, de eerste
als min.-resid. der Vereeuigde Staten van Amerika
en de tweede als minister-resident van Zijne
Majesteit den Koning van Zweden en Noorwegen
bij het Nederlandsche Hof.
De Minister van Koloniën heeft op hot vroeger
door ons vermeld adres der Vereeniging ter be
vordering van de belangen van den Boekhandel,
verzoekende om regeling van den litterairen
eigendom tusschen Nederland en de Koloniën,
geantwoord, dat in het wetsontwerp, dat betref
fende de zaak bij hot Dep. van Justitie in bewer
king is, bspalingen zijn opgenomen, aangaande
den nadn
werken.
Het koloniaal stoomvaartuig Argus, onder be
vel van den luit. ter zee der 1ste klasse P. J.
Rosenwald, is den lRden dezer te Aden aange
komen. Aan boord was alles wel.
Door zijne Majesteit den Koning is met ingang
van 1 Jan. 1871 pensioen verleend aan de Her
vormde predikanten J. G. Schuuring ad /U208.
'sjaars en D. P. Knuttel ad 505 'sjaars.
Met ingang van den lsten Januari 1871, zijn
benoemd tot klerken bij den Rijkstelegraaf:
M. Hillen te 's-Graveuhage, J. B. Van de Haar
te 's Gravenhage, F. A. Van Vuuren te Amsterdam,
J. S. Van Tiel te Moordrecht, P. Hoogerwerf te
Vlaardingen, J. De Vries te llolysluot, J. J. Ver-
wey te Overschie, J. Van Roon te's-Gravenhage,
M. Wins te 's-Gravenhage, K. L. Schamp te Am
sterdam, G. G. Gijben te Arnhem, J. J. M. M.
Van den Bergh te 's-Gravenhage, S. Hoven te
Hoogeveen, F. X. M. L. Gadet te Maastricht, G.
Teriet te Tjalleberd, C. J. Van Santen Gz. te
Vlissingen, D. A. Van Waalwijk te Amsterdam,
E. Wind te Sint-Maartensburg, F. A. Weehuizen
te Alkmaar, W. R. Barneveld te Zwolle, I. R.
De Beer te Oudepekela, H. Kiihlman te 's-Gra
veuhage, L. M. Baale te Velserend, P. O. M.Van
der Maas te Amsterdam, B. D. Buningh te Am
sterdam.
Z. 11. heeft aan J. T. F. Huyvenaar, med-.chir.
et art. obst. doctor, wonende te 's Hertogenbosch,
vergunning verleend tut het aannemen en dragen
der versierselen van ridder der orde van den
Heiligen Gregorius den Groote, hem door den
Paus geschonkeu.
Z. 1L heeft aan Mr. L. J. Bouricius op zijn
daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend
als plaatsverv. kantour. te Helder.
Z. M. heeft goedgevondeu bij gunstige uitzon
dering op het bepaalde bij het Koninklijk besluit
van den lsten Januari 1811, en zonder eenige
gevolgtrekking voor anderen, den rang van ma
joor te verleenen aan den gepensioneerden rit
meester G. A. Willich, laatstelijk commandant
der dienstdoende schutterij te Deventer.
DE PERIODIEKE PERS.
De Arnhemsche Courant wijst den weg om
een Staten-bond op te richten. Geen algemeene
Europeesche Staten-Vereeuiging: dit ideaal der
toekomst blijft gelijk de meeste idealen steeds
onverwezenlijkt. Ouder de tegen woordige omstan
digheden is zulk een vreedzame aansluiting der
volken, zich onderwerpende aan het hooger gezag
eener centrale bondsmacht, verder dan ooit van
ons verwijderd. Met de verwezenlijking van dit
ideaal „de Vereenigde Staten van Europa," kan
nog wel een paar honderd jaren voorbijgaan.
Een Keizer van Rusland, een Keizer van Duitsch-
land, zijn als machtige potentaten van groote rijken,
uit den aard der zaak hinderpalen voor eene
federatieve eenheid. Een Hohenzollern, een Habs-
burg enz. laat zich het prerogatief van den opper
veldheer van een eigen Hohenzollernsch en een
eigen Habsburgsch leger te zijn, niet ontnemen.
Zijne soldaten en zijne onderdanen mogen geen
hooger gezag dan zijn gezag erkennen.
Er is echter een anderen weg te vinden die
het gewenschte doel misschien spoediger kan
doen bereikende vereeniging van de kleine en
middelbare aan elkander grenzende constitutio-
neele staten tot een eigen Staten-bond. „Aan
Europa's westkust vertoonen zich dadelijk vijf door
de zee verbonden Staten, voor welke eene nau
were aaneensluiting een gemeenschappelijk be
lang en een niet inoeielijk te verwezenlijken plan
zou wezen: België namelijk, Nederland, Dene
marken, Zweden en Noorwegen, met eene totale
bevolking van 17 a 18 millioen inwoners. Of ech
ter eeue federatie alléén, onder deze uit zich zei
ven niet sterke en wijduiteen verspreide lauden
tot stand gebracht, genoegzame kracht zou kun
nen ontwikkelen, valt te betwijfelen. Om aan
dezen Stateu-bond een stevige steun en een mid
denpunt te geven, zou Engeland er toe moeten
toetreden, en diens toetreding zou aan deze Sta-
tengroep eerst de noodige vastheid en gesloten
heid geven.
De federatie zou, althans aanvankelijk, zich
hoofdzakelijk moeten bepalen tot het vormen
eener eenheid naar buiten: de bondsdiplomatie
zou de diplomatie der afzonderlijke stalen, en de
bondgenootschappelijke defensie de legers, vloten
en vestingen van ieder der verbonden volken
vervangen. De behoefte aan een gemeenschappe
lijke wetgeving en een gemeenschappelijke cir
culatie zou zich weldra doen gevoelen, en allengs
zou de geheele gelijkstelling in rechten voor de
ingezetenen der verbonden staten volgen."
Deze bond zou daarenboven juist die volken
omvatten, welke èn door gemeenschappelijke
stamverwantschap, èo door gelijksoortige politieke
inrichting het meest overeenstemmen. Deze bond
van constitutionele staten zou eindelijk een tegen
wicht vormen tegen den anders alles overwegen
den invloed der groote militaire, aan persoonlijk
regeerende vorsten onderworpen monarchiën.
Van de bladen die zich dezer dagen met
internationale toestanden bezig hielden, trekt ook
onze aandacht de Schoonhovensche Courant. Onder
het opschrift Nieuwe Vormen geeft zij eeue beschou
wing van de buitenlandsche gebeurtenissen,
waarbij het oog hoofdzakelijk is gevestigd op twee,
die aan Europa den schrik om het hart hebben
doen slaan. Die twee gebeurtenissen zijn de op
zegging van een gedeelte van het Parijsche trac-
taat door Rusland, de opzegging van het Lom
dcnsche tractaat tot neutraal verklaring van Luxem
burg door Pruisen.
De hoofdzaak in beide gevallen is, dat geen
herstel van grieven of herziening van tractaten
wordt gevraagd, maar deze deugdelijk geteekende
tractaten kortweg worden opgezegd, er mocht
dan van komen wat wilde.
„Bij deze feiten vragen ook wijzegt het blad
„waar blijft het recht1 Binden deugdelijk getee
kende tractaten niet meer? Gaat het aan ze een
voudig op te zeggen, wanneer men in zich de
macht gevoelt aan die opzegging met de wapens
in de hand kracht bij te zetten? Geldt voortaan
macht boven rec.ht?
Europa beeft, omdat haar rechtsgevoel is ge
schokt. Het volkenrecht wordt een doode letter.
De kleine staten weten niet meer wat van hun
toekomst te denken en de groote staten moeten
zich ieder oogenblik gereed houden tot het voe
ren van een oorlog. Want door den oorlog moe
ten voortaan de bestaande tractaten worden ge
handhaafd, terwijl de voortdurende geldigheid
dier tractaten telkens van den uitslag dier oorlo
gen, dus van de feitelijke macht der staten, zal
afhangen.
Is dat een houdbare toestand? Neen, dat zal
ieder toegeven; niemand, zelfs de machtigste
staat van het oogenblik, die toch ook een nog
machtiger nabuur bekomen kan, is van zijn toe
komst zeker.
Doch klagen baat niet, en wij willen, bij het
zien van deze verontrustende teekenen der tij
den, ons afvragen of niet die teekenen er op wij
zen, dat de oude vormen hebben uitgediend en
dat naar nieuwe moet worden gezocht? Wij wil
len niet met andere bladen als laatste woord
zeggen, dat het volkenrecht heeft uitgediend en
dat iedere staat zich daarom tot aan de tanden
moet wapenen, om daarna slechts te hopen op
zijn goed gestarnte."
Een vergelijking van de overeenkomsten, die
tusschen de individuen, met de tractaten, die
tusschen de staten worden gesloten, levert eenige
voorname punten van verschil op, welke zoozeer
in den aard der zaak zijn gelegen, dat daarmede
rekening moet worden gehouden.
Daarom staan twee beginselen vast. Vooreerst
de billijkheid en het recht kunnen soms eischen
dat eens gesloten tractaten worden gewijzigd
ten tweede: de naleving der tractaten hangt van
den goeden wil der staten, die er aan onder
worpen zijn, zeiven af.
Nu moet het volkenrecht waarborgen zoeken,
dat die goede wil, die een uitvloeisel is van een
ontwikkeld rechtsgevoel, blijve bestaan en dat,
wanneer de omstandigheden een wijziging der
tractaten vorderen, die wijziging tot stand kome.
Die waarborgen nu, meent het blad, zijn te
vinden, wanneer in de constitutioneele staten
alle tractaten slechts met medewerking der volks
vertegenwoordiging worden bekrachtigd, gewij
zigd en des noods worden opgezegd. Dat zijn de
nieuwe vormen, welke de Schoonhovensche Courant
wenscht. De ontwikkeling dezer denkbeelden zal
in een volgend artikel, uit den aard der zaak,
over een week, geschieden.
De i/Werkmansvereeniging Arnhem" heeft een
rapport in het licht gegeven over arbeidsloonen
en levensbehoeften in die gemeente.
Die vereeniging is in 1869 tot stand gekomen,
voornamelijk met het doel, om de wederkeerige
ontwikkeling van handwerkslieden door gezellig
onderhoud en het bevorderen eener goede ver
standhouding tusschen patroons en handwerkslie
den aan te kweeken.
Het Ulrechtsch Dagblad neemt dit rapport als
uitgangspunt van eenige artikelen over arbeids
loonen" het vraagstuk dat bij uitnemendheid uit
drukt wat men onder de sociale quaeslie verstaat.
De sociale quaestie is geen vereeniging van alle
mogelijke vraagstukken, die met maatschappelijke
ontwikkeling en vooruitgang maar in de verste
verte eenige betrekking hebben. Men zal wel
doen de sociale quaestie in den laatslen meer be
perkten zin op te vatten. Eigenlijk zit daarin toch
de kern en grond der zaak, want wie gevoelt
niet, dat een werkelijke verbetering der dagloo-
nen zoo deze mogelijk bleek te zijn zeer
vele andere maatschappelijke verschijnslen van
aard zou doen veranderen, aan zeer vele quaestiën
een einde zou maken?
Pogingen nu, om te onderzoeken of een verbe
tering der dagloonen mogelijk is, zijn door boven
genoemde vereeniging in het werk gesteld.
Naar aanleiding eener daar gedane vraag, werd
in Februari van dat jaar eene commissie van 12
leden benoemd, als 4 gewone leden, handwerkslie
den, 4 buitengewone, patroons, en 4 buitengewone,
werkgevers, aan wie opgedragen werd: „een gron
dig onderzoek in te stellen omtrent de arbeids
loonen binnen' Arnhem, en na te gaan of die
loonen evenredig zijn aan de billijke behoeften
des werkmans, met bijvoeging van bepaalde voor
stellen tot verbetering." De commissie heeft reeds
in Juni een uitvoerig rapport uitgebracht, dat
alleen ten gevolge van de tijdsomstandigheden,
eerst nu in druk is verschenen, en aan de be
langstelling van het publiek wordt aanbevolen.
De commissie heeft in dit rapport, waarin meer
gematigdheid en gezonde redeneeringen te vinden
zijn, dan in menige geleerde verhandeling over
dit onderwerp, terstond zich van die gevaarlijke
klip weten te onthouden, waarop zoovele klagers
over- en hervormers der maatschappij dadelijk
stranden: die van het generaliseeren, van het alles
maar over éen kam scheren. Zij heeft begonnen
met onderscheid te maken tusschen verschillende
categotiën van ambachts- en handwerkslieden.
Vervolgens heeft zij, bij die, waarover haar on
derzoek loopen kon, door het verzamelen van
nauwkeurige feiten, zoowel over de hoegrootheid
der loonen, als over de behoeften en de onkosten
der arbeidersgezinnen, haar verder oordeel over
den werkelijken toestand trachten te recht
vaardigen.
Eene groote en niet de slechtste categorie valt
dus buiten het onderzoek der commissie, name
lijk van die werklieden, welke stukwerk verrich
ten, wier loonen uit den aard der zaak niet te
constateeren zijn. „Zij zijn aannemers in hun vak,
en het hangt meestal van hen zeiven af, of hunne
verdiensten grooter of kleiner zijn." Wie vlijtig
werkt, zal de bedongen prijs te spoediger hebben
verdiend, wie net werk levert en blijken van
bekwaamheid geeft, kan voor een volgenden
arbeid mogelijk hooger loon bedingen.
Eene andere talrijke categorie, die der fabrieks
arbeiders, meende de commissie niet buiten haar
onderzoek te kunnen laten, ofschoon zij de
groote moeielijkheid inzag, om hier tot eenige
juiste resultaten te geraken. Wat is toch het
loon van den fabrieksarbeider? De concurrentie
doet de eene fabriek bloeien, richt de andere
te gronde, en naarmate het product van de
fabriek meer gezocht is, zal men meer aan
den prijs der voortbrenging kunnen besteden.
Intusschen doet de comm. opmerken, hoe in de
meeste eenigermate soliede fabriekzaken langza
merhand „een normaal cijfer van arbeidsloon
bestaat." Zij heeft een elftal der voornaamste
fabrieken en groote werkplaatsen bezocht, en de
loonen en behoeften van meer dan 400 fabriek
arbeiders, de voorwaarden waaronder zij werk
zaam zijn, en de gemakken en hulpmiddelen, die
hun in de fabriek ten dieuste staan, gekonsta-
teerd. De uitkomsten nu voor deze talrijke
categorie waren vrij bevredigend. Men treft daar
loonen van fö tot f 12 's weeks aan, soms nog met
exlra-loonen voor overwerken, of andere voordee-
len, en vooral dit grootste van bijna vast werk.
Over het geheel kwam het der comm. voor „dat
de arbeiders in de meeste fabrieken te Arnhem
eene betrekkelijke welvaart genoten", althac
vergelijking met de handwerkslieden in
van patroons."
Deze laatste categorie, waartoe ook de
So
aalt
vaa
2 j'
meente-arbeiders behooren, gaf minder bet «zo
gende uitkomsten. De normale cijfers der
hemsche arbeidsmarkt is deze: Timmerlie I-
metselaars, verwers en loodgieters geniete
cents per uur; de opperlieden 8 cents; eens
houwer 13 cents; een stukadoor van 11 tj
cents; smidsknechts 10 a 12 cents, terwi
dezen de hoogst belangrijke onderscheiding® ehe
gemaakt tusschen vlugge en minder vlugge]
invloed op 't loon heeft. Bij deze werkliedej
nog op te merken, dat zij niet altijd des wJ
vast werken, en soms veel eigen gereedsct j
behoeven. Overigens is het ook hier gewoon I
de baas aan den werkgever meer in reksl
brengt. De patroons of bazen verdienen duso; ene
timmermans, metselaars en loodgieterskneck
woonhjk 4 ets. per uur; op een opperman eve:
4 ets. per uur; op een verwersknecht 5 ets
een steenhouwers- of stukadoorsknecht 4 a 5
De reden van dit algemeene gebruik et
meerdere of mindere uitgestrektheid, waarit
wordt toegepast, zijn, volgens de commissie,
de winst door den baas op zijn bedrijfskap
genoten, ongelijk en in geen geval groot j
is en dat hij dus een deel zijner winsten
door hem geleverde arbeidskrachten moet
den. De commissie komt nu na een onder
der behoeften van den werkman tot de
som, dat de loonen dezer werklieden inderi|ieel
te laag zijn, en voor algemeene verhooging
baar, indien bazen en werkgevers daartoe
kelijk willen bijdragen en meêwerken. De eet
zullen hiertoe per uur iets van hun winst
offeren: de laatsten algemeen een hooger
betalen.
In de volgende artikelen zal het Utreei
Dagblad zien of deze denkbeelden praktisch
voerbaar zijn.
«eg
rij
(ooi
Zt
DUS
ijke
tam
Z
G:
leri
ien<
1.
BINNENLAND.
n i
ten
:rle
>evi
eve
;ui\
D
litv
iet
oct
'CCt
net
av
Z
vij
Jra
ind
>vei
üj
Amsterdam, 20 December. Naar men verae 'et
zijn de lessen aan de onlangs geopende R; iet
academie van beeldende kunsten alhier, ook
vrouwelijke leerlingen toegankelijk.
De beperkte ruimte in het oude, voorloopige
bouw zou oorzaak zijn, dat enkele lessen diedas
geschikt zijn, in vereeniging met de anderel
lingen moeten worden bijgewoond, maar er
staat alle uitzicht, dat het nieuwe gebouw
doelmatig zal worden ingericht, dat het onder
aldaar geheel afgescheiden, naar de behoeft'
verschillende sexe der leerlingen, zal worden
geven.
In eene algemeene vergadering van
Nederl. Tooneelverbond, waarop Amsterd! sar
Utrecht en Rotterdam vertegenwoordigd wat ha
zijn na eenige discussie en met kleine wijzigiD
de ontwerp statuten van het verbond goedgekei
Onder de middelen ter bereiking van het
is daarin opgenomenbevordering van degeli
kritiek door de dagbladen. Tot hoofdbestuurii
zijn benoemd: de heeren H. J. Schimmel, Hai
van Mijnden, W. J. Hofdijk, J. N. Van H
Max Rooses, Julius Vuylsteke en Dr. Stokvis.
Haarlem, 19 Dec. De afdeeling van het scht iai3
verbond alhier, heeft zich in de laatste wel
bezig gehoudeu met het doen opmaken van
ten, waarop het aantal schoolgaande kinde
voor de geheele stad werd aangegeven, en is 0
daardoor tot het vrij gunstig resultaat gekou
dat er betrekkelijk weinig de school verzuim
In de omstreken Overveen, Bloemendaal en
Vogelenzang bleek de uitkomst nog gunstij
daar er volstrekt geen kinderen, die school g«
konden, aan het schoolonderwijs onttrokkeD w
den. Men heeft daar echter een andere kwaal
bestrijden, namelijk het wegblijven van de schi
vooral des zomers. De bestuursleden zullen ech
met krachtige medewerking der verdere boa
leden trachten ook daarin verbetering te brengi
Rotterdam, 20 December. Gisterenmorgen
het lijk van den heer S., chef van de rijtuigffl
kerij van de Ned. spoorw. Maatsch. te Utrecht,
Dinsdag voor zaken alhier was aangekomen, uit
Maas, bij het station opgehaald. Duisternis en
bekendheid met het terrein moeten dit treat
ongeval veroorzaakt hebben.
Volgens gisteren ontvangen telegrafisch
richt is het bij de koninkl. stoomboot-reede
alhier te huis behoorende stoomschip Rhone,
hoogte van Gibraltar totaal verongelukt; van
gansche equipage zou alleen de 2de stuurmt
gered zijn.
Gouda, 19 Dec. Het schoolverbond heeft alhi
op eene loffelijke wijze zijne werkzaamhedi
begonnen. Zaterdag jl. werden de leerlingen,
de avondschool der stads annen-school bezoek#ai
ten getale van 245 op chocolademelk en krent
brood onthaald. De vreugde, die op het gel»
der kinderen blonk, was voor de leden van
bestuur dezer afdeeling eene aangename beloonit
voor hunne moeite en een gunstig voorleekt
dat hunne pogingen ter gunste van het opkonK1
geslacht vruchtbaar kunnen zijn.
noi
im
lat
'ij
;es<
A
;er
°g
rei
'er
loe
ieh
IOC
oo
ich
I
en
iv i
cru
svi
ev
oc
