tegen het behoud der vesting te protesteeren,
vond alhier veel bijval. Ongeveer 550 onzer stad-
genooten hebben hunne namen geplaatst onder
het adres aan de Tweede Kamer der Staten-Ge-
neraal, waarin op de ontmanteling wordt aange
drongen.
Doesburg, 1 December. De officier van gez. 1ste
klasse. De Ruiter, die sedert 1 Nov. te Dusseldorf
voor het /lood» Kruis werkzaam is geweest, is
gisteren alhier teruggekomen, en heeft zijne ge
wone dienst hervat; terwijl de Med. Dr. Schat-
tenkerk en de apotheker Koops, die gedurende
zijne afwezigheid met de meeste welwillendheid
en geheel belangeloos de militaire praktijk hebben
waargenomen, bij een zeer vleiend schrijven van
den majoor garnizoenskommandant, daarvoor har-
telijken dank is betuigd.
Zütfen, 1 December. Er is hier eene circulaire
verspreid, waarin de heeren J. B. Snellen te
Moordrecht en J. Willink te Winterswijk kennis
geven van hun voornemen tot het aanvragen van
concessie voor den aanleg en de exploitatie van
een spoorweg van Zutfen over Winterswijk naar
Haltern (Westfalen). Tot goedmaking der eerste
kosten wenschen zij eene geldleening te sluiten
van ƒ25,000 verdeeld in 2500 aandeelen van ƒ10,
welk bedrag, ingeval de onderneming tot stand
komt, ten volle zal worden gerestitueerd, of in
betaling van aandeelen zal kunnen strekken.
Bovendien genieten zij, die van 110 aandeelen
nemen, gedurende zooveel jaren als het aantal
hunner aandeelen bedraagt, kosteloos vervoer
hunner personen op den geprojecteerden spoorweg
in rijtuigen der tweede klasse, en zij die meer
dan 10 aandeelen nemen, kosteloos vervoer ge
durende 10 jaren in rijtuigen der eerste klasse.
Volgens de bij de circulaire gevoegde kaart zal
deze spoorweg dicht langs Vorden,Ruurlo, Groenlo 1
en Lichtenvoorde loopen. Voor zoover het Nederl.
gedeelte betreft zou hun reeds uitzicht op de i
concessie door den Min. v. Binnenl. Zaken geo-
pend zijn, terwijl de Nederl. gezant te Berlijn j
verklaard zou hebben zijne beste pogingen bij
de Pruisische regeering te zullen aanwenden.
Kampen, 1 Dec. In de jongste gemeenteraads
vergadering is op voorstel van B. en Ws. besloten
eene oproeping te doen van sollicitanten voor de
betrekking van archivaris dezer gemeente op eene
jaarwedde van 1200voorloopig te benoemen
voor den tijd van vijf jaren.
Groningen, 1 December. Door het gemeente
bestuur alhier is ontvangen de beschikking van
den minister van oorlog namens den Koning op
het adres van den Raad bdtreffende de kazer
neering alhier. De minister komt daarin tot de
conclusie, dat de bezwaren door den Raad geop
perd ongegrond zijn; dat het niet wenschelijk is
de zuiderkazerne te verbeteren, maar „dat het
een punt van overweging uitmaakt, om te Gro
ningen even als op andere punten des Rijks door
het bouwen van nieuwe kazernen in eventueel
gebrek aan localiteit te voorzien." De Raad zal
later beslissen of hij daarin al dan niet berus
ten zal.
Hoogkveen, 1 December. Voor de betrekking
van boekhouder bij het armbestuur, waaraan een
honorarium van 500 is verbonden, hebben zich
niet minder dan 12S sollicitanten aangemeld,
waaronder uit de verst verwijderde streken van
ons vaderland.
Winschoten, 1 Dec. Door B. en Ws. is in den raad
niededeeling gedaan van eene missive van cura
toren van 't gymnasium, in antwoord op de be
zwaren tegen de benoeming van een der voor
gedragen candidaten voor de vaceerende betrekking
van het gymnasium. Op voorstel van den heer
Zijlker zal een afschrift der missive van curatoren
aan den Minister van Binnenl. Zaken worden
gezonden.
Leeuwarden, 2 December. In een plechtige
terechtzitting der arrondissements rechtbank had
heden de installatie plaats van den nieuw be
noemden rechter, den heer Mr. E. Bergsma, tot
dusver in gelijke betrekking te Sneek. Nadat door
den officier van justitie en den voorzitter aan de
verdiensten van den vroegeren rechter, Mr. J. C.
Bergsma, thans raadsheer in het Prov. Gerechtshof
van Friesland de meeste hulde was gebracht,
werd de nieuw benoemde rechter door hen op
hartelijke wijze toegesproken en met zijn bevor
dering geluk gewenscht, waarop door hein ge
antwoord werd, daarna werden hem nog de
heilgroeten der balie en der procureurs, door den
deken der orde Jhr. Mr. W. E. Engelen toege
bracht, waarna de president de zitting sloot, die
door vele leden der rechterlijke macht de balie
en andere belangstellenden werd bijgewoond.
Warffum, 2 December. Door den Raad der
gemeente zijn benoemd tot leeraars aan de
landbouwschool aldaar, de heeren O. Pitsch, phil.
nat. doet., te Bonn, en H. Postumus, phil.-candi-
daat, te Amsterdam.
Heerenveen, 1 December. Dezer dagen werd
het 75jarig bestaan van het alhier gevestigde Dep.
der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen op
waardige wijze herdacht. De heer N. C. Van
Balsem pred. te Beesterzwaag hield eene feestrede
waarin hij vooral het nationaal en Christelijk
karakter der stichting op meesterlijke wijze deed
uitkomen.
Middelburg, 1 December. In de gisteren ge
houden gemeenteraadszitting is mededeeling ge
daan van een belangrijk geschenk ten behoeve
der oudheidskamer ten raadhuize, van mevr. de
Douar. de Jonge, geb. Evertsen, te 's-Gravenhage.
Het bestaat uit: 1°. Een gouden ketting met me
daille, door Koning Frederik III van Denemar
ken in 1659 geschonken aan Cornelia Evertsen,
en 2°. een zilveren drinkschaal, door den raad
des admiraliteit van Zeeland in 1590 vereerd aan
Evert Hendricxen, stamvader der Evertsen.
Beide voorwerpen, hadden, op de onlangs al
hier gehouden tentoonstelling de algemeene aan
dacht getrokken.
Verder is in den gemeenteraad besloten
tot het inzenden van een adres aan de
Tweede Kamer der Staten-Generaal tot onder
steuning van het door den heer M. H. Jansen
aan die vergadering gericht verzoek ter toekenning
van een subsidie voor eene stoomvaart op Ame
rika. Men verneemt dat ook reeds door gedepu
teerde staten dezer provincie een dergelijk adres
van adhaesie is verzouden.
Zaterdag a. s. zal voor het Prov. Gerechtshof al
hier, terechtstaan J. Van der Heide, oud 31 jaren, be
schuldigd van bij den hotelhouder in het Badhotel
te Domburg, tijdens hij daar in dienst was, eene som
van 1850 aan bankpapier uit een gesloten kofier te
hebben ontvreemd. De beklaagde is reeds vroe
ger door de arrond. rechtbank ter zake van dief
stal, tot eene correctioneele gevangenisstraf van
3 jaren, en door den militairen rechter tot krui-
wagenstraf van 2 jaren veroordeeld, terwijl hij
onlangs uit het huis van arrest ontvlucht, doch
later weder gearresteerd is. Zestien getuigen zijn
in deze zaak opgeroepen. De beschuldigde zal
ambtshalve door den advocaat Jhr. Mr. Schorer
verdedigd worden.
's-Hertoginbosch, 2 December. De verkiezing
van een lid der gedeputeerde staten in het hoofd
kiesdistrict Heusden is op Dinsdag den 13 De
cember e. k. bepaald ter vervulling der vacature
ontstaan door het ontslag genomen door den heer
J. A. Gerlach Jr., zoo bij de eerste stemming
geene v olstrekte meerderheid zal zijn verkregen
zal eene herstemming plaats hebben op Dinsdag
den 27sten December daaraanvolgende.
Zondag namiddag, stoomde hier statig bin-
nin, de met vlaggen versierde nieuw gebouwde
schroefstoomboot, genaamd 's-Hertogenbosch, van
lijke gedenkteeken der bouwkunde een prooi der
vlammen werd, en eene monsterachtige granaat,
een ISOponder voor ons huisgevallen was, maar die
door eene wonderbare besturing niet gesprongen
was, besloten wij tot eiken prijs te trachten om de
stad te ontvluchten. Onder een vreeslijken hagel
van granaten verlieten wij onze woniDg en gelukte
het ons door de austerlitzsche poort de stad te
verlaten. Den volgenden nacht viel eene groote
bom in ons huis en verpletterde onze schuilplaats.
Hoe dankbaar verhieven wij onze harten tot God,
die oris zoo wonderbaar beschermd en gered had.
Aan de poort bevonden zich een massa menschen
beuevens allerlei huisraad en goederen. Men kon
daar duidelijk zien aan hoevele verschillende zaken
de mensch zijn hart hangt. De een redde uit de
verwoesting en vernieling slechts zijne kleederen,
de andere alleen zijn bedik zag o. a. ook een oud
mannetje dat als zijn eenigen schat twee vogel
kooien niet kanarievogels had medegenomen.
Daarnaast deed zich weder een ernstig schouw
spel voor mijn oog opdaar zag ik een echtpaar,
de vrouw beladen met allerlei huisraad, de man
droeg een zuigeling in zijne armen. Plotseling
suist een granaat over ons heen, neemt den onge-
lukkigen vader het hoofd weg en scheurt het
kind in stukken. Ik kan dit tooneel niet verder
beschrijven, en dergelijke gevallen zijn er dui-
xende geweest. Dat in onze verlichte eeuw nog maar
altijd geen middel gevonden kan worden, waardoor
de verschillende vorsten hunne geschilleD kunnen
vereffenen zonder zoovele duizende geheel onschul-
digen op te offeren, doet mij vaak aan de mensch-
heid twijfelen, wee degenen die zooveel onschul
dig vergoten bloed zullen moeten verantwoorden!
Eenmaal buiten de stad geraakt, volgden we
den spoorwegdam die naar Kehl voert, tot dat
wij aan weilanden kwamen, die geheel onder
water stonden, zoodat we ze met een boot moes
ten passeeren, wij kwamen toen in het vlek „Mu-
sau" waar wij bij bereidvaardige, maar geducht
smerige boerenlieden een onderkomen vonden,
maar na hetgeen wij doorgestaan hadden, scheen
ons alles overheerlijk toe, en zelf ons strooleger
in een klein kamertje waar onze gastheer en zijn
geziD sliep, waar we met S personen op den grond
1 op stroo lagen, vervulde ons met dankbaarheid.
De volgende nachten sliepen wij in een soort
1 van rommelkamer naast het varkenshok, wij wa
ren slechts door een dun beschot met de noodige
spleten van onze lieflijke buren gescheiden, waar
door onze slaapzaal natuurlijk een verkwikkende
geur had, terwijl huD aangenaam stemgeluid onze
legerstede een nog grooter aantrekkelijkheid ver
leende, en na zooveel doodsangst en gevaar me
nige hartelijke lachbui veroorzaakte.
(Wordt vervolgd).
de beurtschippers-schroefstoomboot-maatschappij,
bestemd voor de vaart tusschen 's-Bosch en Am
sterdam, zoodat er weldra eeue geregelde dienst
zal zijn van driemaal per week. Hierdoor zal in
eene lang gevoelde behoefte voor den handel
worden voorzien.
li ÜITENLAND.
FrankrU Ir.
Ter beoordeeling van de in de jongste dagen
geleverde veldslagen en beter begrip van de be
richten die daaromtrent langs telegrafischen weg
komen, de gebeurtenissen volgen elkander zoo
snel op dat de bijzonderheden vermeld worden,
wanneer ze hoegenaamd geen belang meer in
boezemen is het volgend overzicht aan een
militair tijdschrift ontleend, van de stellingen die
de Loire-legers hadden ingenomen niet ondienstig.
Het Fransche Loire-leger was opgesteld tusschen
Chateaudun en Orleans langs een linie van
ongeveer 45 kilometers; de rechtervleugel steunde
op de Loire. Ingeval dat men terug zou moeteD
trekken, zou dit leger of de Loire moeten over
trekken en de teruchtocht naar het zuiden aan
nemen of trachten stand te houden op den rech
teroever van die rivier om vervolgens Bretagne
te bereiken. Deze strategische stelling wordt
bedreigd door drie legercorpsen van prins
Frederik Karei, in het front, den rechter flank
en den rug, terwijl het legercorps van den Groot
hertog van Mecklenburg, bestemd schijnt te zijn
den linkervleugel om te trekken en den vijand
alzoo den teruchtocht naar het westen af te
snijden.
Uit hetgeen tot dusver van de verschillende
operatiën van die Duitsche legerkorpsen, alsmede
van de Fransche bekend is, kan opgemaakt wor
den dat de poging van het Fransche Loire-leger
om Parijs te ontzetten, het hoofddoel van zijn
operatiën, geheel, mislukt is. Er zou slechts
een defensieve houding noodig zijn om alle
nieuwe pogingen te verijdelen, ja indien het den
Franschen gelukte den veldslag te winnen, zou
de vijand Parijs niet kunnen bereiken.
Zelfs na een nederlaag, zouden de legers van
Prins Frederik Karei en den Groot-Hertog nogsterk
genoeg zijn om den vijand tot staan te brengen.
Het eenige dat de Duitsche legers te vreezen
hebben, is dat het Loire-leger naar het zuiden of
westen ontkwam, alvorens het de Duitschers ge
lukte het een beslissende nederlaag toe te brengeD.
Indien er werkelijk een (Zuiderleger bestaat,
dat in staat is zelfstandig te handelen, gelijk het
Loire-leger, dan zal generaal Trochu waarschijn
lijk beproeven een uitval in de richting van het
zuiden te doen, zoodra hij overtuigd zal zijn dat
Parijs niet meer kan verdedigd worden. Voor
deze opvatting vinden we grond in de vorming
van een operatie-leger, dat eenige maanden on
derricht heeft ontvangen en 9 divisien telt goed
voorzien van kanonnen, en in het aanleggen van
verschansingen voor de forten van Ivrij en van
Bicêtre, ongetwijfeld met het doel om het 6de
Duitsche legercorps aan te vallen.
De schrijver eiDdigt aldus:
Wij twijfelen geen oogenblik er aan of iedere
poging om den gordel van de belegeraars door
te breken zal krachtig afgeweerd worden, inaar
wij zoudeu wenschen dat de legerkorpsen voor
dergelijke slachting gespaard bleven, en daarom
hopen eD vertrouwen we dat een beslissende
overwinning op het Loire-leger de beschikkingen
van generaal Trochu zal wijzigen.
Deze beschouwing is nu wel geschreven eenige
dagen voor de jongste gebeurtenissen met het
Noorder- en Loire-leger, maar zij behoudt hare
waarde, zoolang niet meer afdoende zal gebleken
zijn dat prins Frederik Karei het Loire-leger
niet overwonnen heeft, en de uitvallen van het
Parijsche leger niet ongunstig voor de uitvallers
zijn geweest. Tot dit voorbehoud nemen we
onze toevlucht omdat de berichten van Duitsche
zijde weersproken worden door de Fransche
telegrammen.
Aan beide zijden schrijft men zich de over
winning toe vooral wat betreft den uitval uit
Parijs. Terwijl de Duitschers berichten dat de
vijand den SOsten November ten 6 ure s'avonds
langs de geheele linie teruggeworpen was, luidt
het Fransche bericht daarentegen dat Generaal
Ducrot met 100.000 man de Marne is overge
trokken.
Indien dit waar is dan zou de Pruisische in
sluitingslinie doorgebroken zijn, en Ducrot de
hand kunnen reiken, hetzij aan het Loire-leger,
voor zoover dit nog bestaat, hetzij de overal ver
spreid zijnde franc-tireurscorpsen kunnen ver
sameien, of ook zoo als hierboven gevreesd werd
zich in verband kunnen stellen met het vermoe
delijk bestaande zuiderleger.
Omtrent den slag bij Amiens leest men in den
Progrès du Nord het volgende:
Dit bericht, hetwelk reeds werd voorafgegaan
door geruchten vau onaangenaam gehalte, ver
driet ons, zooals de geheele bevolking van het
noorden er om treurt, maar wij ontroeren er niet
van. Wij hebben sedert drie maanden te veel
geleden, dan dat wij ons de deugden in tijden
van ongeluk (moed, standvastigheid, wélgezind
beid) niet eigen zouden hebben gemaakt.
„Zeker is de komst des vijands het oogeu
niet om te beven of voor loos alarm teru;
deinzen; 't is integendeel dan de tijd om o
soldaten ter hulp te snellen, hen te sleune:
hun terugtocht of hen te helpen om den aai
te hernieuwen. Wat de verdediging onzer nu
aangaat ze ie georganiseerd; de vijand
komen en hij zal de bevolking van Atrecht,
hun dapperen prefect aan 't hoofd, bereid vin
hem te ontvangen en als de muren van Atr-
niet bestand zijn hem tegen te houden, dan
len de mannen van 't gezag eu de bevolkin»
Rijssel hen weten te steunen en toonen, da
Rijsselsche inwouers hun land en vrijheid w
te verdedigen.
„Vau dezen oogenblik af zijn onze inidd
van verkeer met Tours afgesneden. Ter zeel
ons Dog de weg open, ofschoon deze niet zoo
naar het doel leidt: wij moeten ons alzoo op
volmaakte stilte gedurende eenige dagen i
bereiden, dat wil zeggen, tot dat de zeepo
werking zal zijn. VV'ij gelooven dat dien toes
niet van langen duur zal wezen, wijl ze 1
was voorzien en de voorzorgmaatregelen r r0'
voor twee maanden genomen waren om er
effect aan te ontnemen."
Aan de dagbladen der Noorder-Departet
ten is de volgende prioclamatie gezonden,!
ioI
be
[ro
dit
let
en
ille
ge'
ne
de
)es
ina
nat
it,
irdi
ie
ook alom is aangeplakt: „De commissaris
's lands verdediging in de Noordelijke depL
menten moet tot zijn leedwezen zijne mede en
gers verwittigen, dat een gedeelte van het
corps, hetwelk Amiens dekte, op zijne
linie door een sterke overmacht is aangeva
De strijd heeft lang geduurd en is hardnel
geweest. Te vijf min. voor half acht telegrafe
generaal Farre: „Het gevecht was goed begot
en goed volgehouden tot half vijf. Ten 7 ure
ik, tengevolge de overmacht, mij genoopt
lers-Bretonne te verlaten.
„De prefect van het Noorder-Departement bi11
doen weteD, dat de mariniers te Dury heldin
gestreden hebbeu." Maar tegen 2 uren 's na-
werd een krijgsraad gehouden, en daarin -)e
men van meening, dat een terugtocht onver
delijk was. De bijzonderheden van den strijd
niet bekend; noch hoe groot ons verlies is
bataljons mobiele garden hebben weinig gele-
„De prefect van het departement der Sot
heeft de volgende proclamatie uitgevaardi rva
„Burgers! de dag der beproevingen is aange
ken. In weerwil van de pogingen, die ik, o
gebrokeü, naar de mate mijner zwakke b
middelen, heb aangewend, is de hoofdplaats
het departement in de macht des vijands geva'
De krijgsraad heeft besloten, het Noorderl
den terugtocht te doen aannemen en de nati^
garde te ontwapenen. Ik zie mij genooptl
verlatenmaar ik ga met de vaste hoop, dal
elkander weldra zullen weerzien. Kalmte et|
trouwen. Frankrijk zal gered worden.
Frankrijkl Leve de Republiek!"
„Zooals men ziet, de toestand is in
deele wanhopig. Wij hebben eene veldslag'
loren. Maar we zijn niet op de vlucht gesis'
Een desastre is het niet."
De commissaris der verdediging,
A. Testelis
Engeland.
Ofschoon het antwoord van de Engelsche
geering aan Rusland niet bekend is en uit n
blijkt of er al dan niet tot een confereptie n
aanleiding van Ruslands handeling is beslo: 1DL'C
Pi
eeft
Toi
enei
)0,0(
M:
eslat
St.-
isak
slsch
Here
•ensi
leem
etrei
orm
:rzij(
el, v
raari
laari
u
iinni
e vei
Wij
like
leeft
wordt sedert gisteren en eergisteren ouafgebro
verzekerd dat het vraagstuk al meer en meer
vredelievende oplossing te gemoet gaat en wei
lijk in een conferentie beslist zal worden
Duitsche bladen, en daaronder vooral die on
de oflicieuse gerekend worden berichten als
strijd, dat de Pruisische regeering een voor'
gedaan heeft om de quaestie over de Zwarte
op eene conferentie te behandelen en dat dit re
de goedkeuring van Rusland en Engeland
worven heeft. Na de toestemming der ovei
mogendheden, zou de conferentie zonder ven
te Londen samenkomen.
De Engelsche bladen zijn niet zoo stellig
het punt dat Engeland de conferentie heeft
genomen. De Times b. v. meent te weten dal
het antwoord door lord Granville aan het oort
van den ministerraad onderworpen, Engeli
niet een uitdrukkelijke maar enkel een
gewikkelde of zijdelingsche intrekking
Gortschakoffs eerste schrijven betreffende
Parijsche verdrag verlangt. Indien Rusl
de vraag met dat schrijven beslist acht, zou
raadslaging met die mogendheid in een confere:
ijdel zijn; daarom zegt de Times, kan Engel' "vwï
het voorstel tot het houden eener conferentieei 'e be
aannemen wanneer het de verklaring ontv#
dat Rusland de zaak niet beschouwt als uil leeri'
maakt en beslist door Gortchakoffs circulaire,
danige verklaring zou nederkomen opeeniuiu
king der eigenmachtige en eenzijdige opzeg?
en die circulaire tot eene doode letter zou mal
- Men leest in de Globe het volgende: „Men
dat in het Pruisische hoofdkwartier de stel!
bewijzen voorhanden zijn, dat de generaal d'
relle de Paladine een en dezelfde persoon is
de hertog van Nemours, tweede zoon van It
Ier b
Wc
lat h
ieer
ienoe
a G
De
tan e
i
Fran
izi
