Ja
De Voorzitter zegt, met verbazing dit antwoord
te hebben ontvangen. In die dagen van spanning,
toen de regeering een beroep deed op de inge
zetenen, om lot het algemeen doel mede te wer
ken, heeft ieder vrijwillig de last van inkwar
tiering enz. gedragen, zoodat men alle reden had,
eenige vrijgevigheid van het ministerie te ver
wachten. De Burgemeester heeft de klachten van
adressanten opzettelijk laten onderzoeken; hij
houdt vol, dat die niet ongegrond en de schade
niet onbeduidend is. Hij stelt voor, dat thans de
Baad zich met hetzelfde verzoek tot den Minister
wende.
De heer Henny zou willen onderzoeken hoever
het recht van het ministerie gaat om naar goed
vinden te inuudeeren, ook dan wanneer de stad
niet in staat van beleg is verklaard.
De Voorzitter gelooft, dat het moeilijk is dat
recht uit te pluizen; het schijnt dat tegen regee-
ringsbesluiten, zoodra zij van het militair depar
tement uitgaan, weinig is in te brengen, getuige
hetgeen te Zwolle is geschied.
De heer Henny wil juist daarom onderzocht
hebben of de militaire autoriteit tot dergelijke
handelingen al of niet het recht heeft.
^De heer Van de Kasteele wenscht aan te drin
gen op het wegnemen bij de plantsoenen van de
pallissaden, die thans tot niets meer nut zijn.
Na nog eenige discussie wordt het voorstel van
den Voorzitter aangenomen; in het adres zal te
vens op de verwijdering der pallissaden worden
aangedrongen.
Deventer, 13 November. Uit de staten opge
maakt door de afdeeling van het schoolverbond
alhier, is gebleken, dat 150 kinderen tusschen de
7 en 12 jaren, in deze gemeente woonachtig, tot
nu toe van alle ouderwijs zijn verstoken.
Meïïel, 13 November. De vreeslijke storm uit
het N. W. die hedennacht heeft gewoed en nog
voortduurt, heeft de omliggende laag gelegen lan
den totaal geïnundeerd. Naar de Overijsselsche
kant staat alles onder; 't geheel gelijkt op nieuw
op een barre zee.
Het nieuw op te richten Burgerweeshuis,
welks kapitaal inet onderlinge deelneming en
onderscheidene legaten reeds tot eeo bedrag van
p. m. 20,000 is geklommen, heeft weder eene
gift van f200 ontvangen.
Buitenpost, 12 November. Door den raad der
gemeente Achtkarspeleu is besloten, voortaan
geene gemeeuteopcenien te heffen op de rijks-
personeele belasting, wegens hare ongelijkma
tige drukking. Menig neringdoende ingezeten
moet mo zijn 1 edr.jf een huis bewonen, dat hoog
is anu 1-.,™ II, terwijl daarentegen menig ver-
mn ipailirnlier eenvoudiger kan wonen en
n Onisclmon meer inkomen genietende,
touii in,lei belasting-betaalt.
b>eek, 12 November. Alhier had eergisteren
een treurig ongeluk plaats bij de Nieuwe R. K.
kerk. Terwijl de Pastoor, de heer H. Kamp, op
een der gemetselde hogen, waarop liet gebouw
rust, met een arbeider stond te praten, moeteen
zwaar stuk bont op lietn zijn nedergevnllen. Hij
viel beuus.eluos neder en hoewel dadelijk ge
neeskundige hulp werd verleend, is bij kort daarna
overleden, vrij zeker tengevolge van een hersen
schudding. De overledene was een man die de
algemeene achting genoot. De deelneming is dan
ook zeer groot.
Leeuwarden, 11 November. Ten bewijze dat
in deze gemeente veel wordt gedaan voor 'l on
derwijs, kunnen wij mededeelen, dat op de be-
grouting van 1869, voor het lager onderwijs
/■■13,279 92s beschikbaar werd gesteldin Gronin
gen bedroeg dit f34,713.33; Utrecht, f30,491.62;
Arnhem, ƒ29,193.98 en Haarlem, f 20,755.88.
Maastricht, 12 November. Het prov. Gerechts-
hol iti Limburg behandelde eergisteren de zaak
van II. L. Bindels, van Voerendaal, beschuldigd
van poging tot moord, door het uit zijn woning
lossen vau vier pistoolschoten op voorbijgangers.
Het O. M. concludeerde tot vrijspraak op groud,
dat er geene bewijzen voorhanden waren. De
uitspraak is op Vrijdag a. s. bepaald.
Miudelburg, 12 November. Door de Kamer van
Koophandel en fabrieken te Vlissingen is een
adres aan den minister van financiën ingezonden
met bezwaren legen den voorgenomen verkoop
der groote scheepskappen op de voormalige werf
van aanbouw aldaar cn tegen de slooping van
andere gebouwen. De Kamer verzoekt verder
daarin, dat mocht het behoud der groole kappen
al onmogelijk zijn, alsdan toch de werf voor ver
dere slouping behoed moge worden.
Naar men verneemt, is vauwege het minis
terie van financiën een onderzoek ingesteld, in
hoeverre aan de in dat adres uitgedrukte wen-
s chen zon kunnen voldaan worden.
KOLONIËN.
BATAVIA, .30 September.
Aan het Mail-Overzicht van het Bat. Handelsbl,
ontleenen we het volgende
De Fransche mail bracht ons uit Europa brie
ven en nieuwsbladen, loopende tot 19 Augustus
en telegrammen tot en met 13 dezer. Zij die ge
meend hadden dat voor Frankrijk nog herovering
van bet verlorene mogelijk was, werden van die
meening zoo niet geheel, dan toch grootendeels
teruggebracht bij het bekend worden van de
vervallen verklaring de Bonapartische dynastie,
de vorming van een voorloopig bestuur, de voort-
rukking van het Pruisische leger, en de door
Frankrijk te nemen maatregelen, om zich tot het
uiterste te verdedigenmaar ook zij die gehoopt
hadden dat het einde van dezen bloedigen krijg
gekomen was, en gerekend hadden op het ver
heugend bericht dat de vijandelijkheden gestaakt
waren, en herstel van den vrede ophanden was,
zagen zich bitter teleurgesteld. Eenige dagen
na aankomst der Fransche mail, werd van Sin
gapore een telegram ontvangen, gedagteekend 14
September. Het hield in, dat de Pruisen nog
slechts weinige uren van Parijs verwijderd zijn
en de Italianen weldra voor Rome zijn zouden.
Het vochtige weder, waarover zoo geklaagd
wordt door koffieplanters en suikerfabriekanten
vele suikerfabriekanten moesten eenige dagen
achtereen de werkzaamheden staken, omdat er
geen riet aan de molens gebracht werd heeft
nog geen plaats gemaakt voor de in dezen tijd
van het jaar meer gewenschte droogte. Toch zal
ondanks den ongunstigen invloed, door den
regen op het suikerriet en het suikergehalte uit
geoefend, de oogst in de residentie Cheribon dit
jaar weder overvloedig zijn, en voor enkele fa
brieken meer dan 10 picol per bouw bedragen.
Dat de veelvuldige regens ook nadeeligen in-
voed uitoefenen op den gezondheidstoestand, be
wijzen de betrekkelijke rapporteD, opgenomen
in de Javasche Ct. van 27 dezer. Te Samaraug
nam het aantal sterfgevallen aanmerkelijk toe,
en steeg ver boven het normaal-cijfer.
Belangrijke besluiten noch benoemingen vonden
sedert 24 dezer plaats.
Volgens een door een der Samarangsche nieuws
bladen ontvangen en medegedeeld bericht zou de
Sauiaraugsche spoorweg-maatschappij door het
bestuur in Nederland in staat gesteld zijn, de
werkzaamheden met kracht voort te zetten.
In November van dit jaar zal, naar, men zich
vleit, de telegrafische verbinding gereed zijn tus
schen Java en Singapore, en tusschen Java en
Ceylon, zoodat nog vóór het einde van dit jaar
eene rechtstreeksche verbinding bestaan zal tus
schen Nederland en Java. Ook met Australië zul
len wij weldra vereenigd zijn. Banjoewangie
wordt genoemd als de plaats, waar dezeekabels
in verbinding zullen gebiacht worden met de
landlijuen. Zoodra of liever vóórdat een en ander
in wei king is, zal de regeering ongetwijfeld de
zeer nuodige uitbreiding geven aan het telegraaf
personeel.
Wel zagen wij zeer onlangs met genoegen.dat
in dien geest reeds stappen gedaan weiden, docli
wij betwijfelen of het personeel groot genoeg zal
blijken, wanneer die vereenigiug tot stand geko
men is. Wanneer het dan echter mogelijk zal
zijn om in weinige men berichten over te seinen
naar Nederland, dat ongeveer 3600 mijlen van
Java verwijderd ligt, wordt de tegenstelling groot,
dat op Java zelf voortdurend meur dan een et
maal verloren gaat bij het brievenvervoer, ondanks
de zoo kustbare gouvernemeiits posterijen. Een
der Soerabayasche nieuwsbladen wijst er op, dat
de ollicieele tijd, toegestaau voor liet vervoer van
Baiavia naar Soerabaya of omgekeerd, is et
maal, terwijl sedert onheugelijken tijd 5etmaal
verloopeu eer men iu het bezit van depost-brie-
vati Batavia of Soerabaya geraakt.
Door den Gouverneur-Generaal van Nederl. Indië
zijn de volgende beschikkingen genomen
Civiel Departement. Verleend: Een tweejverlof
naar Europa, wegens ziekte, aan den gouv.-secr. Mr.
H. A. De Groot; een tweej. verlof naar Ned., wegens
ziekte, aan den koofding. chef der afd. mijnwezen,
P. H. Vau Die8t.
Benoemd: Tot hoofd-ing, chef derajd. mijnwez.,
R. Everwijn. Tot ambt. ter beseh. bij de land. ink.
en cult. O. C- Eschaurier. lot 2de komin. bij'a lands
drukkerij, de ambt. op wachtg. H. A. Haun. Tot
3de kumm. bij het dep. van fin., de klerk bij dat
dep. J. Lucussenbij de land. ink. en kult. tut kontr.
2de kl. L. C. E. Knipborst; tot kontr. 2de kl., de
ambt. ter besch. J. C. Castens; bij den resid. raad
te Soerakarta.
Ontslagen: Op verzoek, de tijd. klerk ter griffie
van den laudr. te Samarang A. F. C. J. De Seijff
de klerk bij het college van boedelmeesteren te Batavia
A. J. Elliot Jr.
Goedgekeurd: dat door den dir. van binnenl.
best. bij de land. ink. en kultures op Java en Madura
zijn overgeplaatst: Van Kediri naar Madioen, de
coutr. 2de kl. Mr. J. H. Van Lennep. Van Samaraug
naar Kediri, de contr. 2de kl. Jhr. H. A. De Geer.
Aran Krawaug naar Samarang, de contr. late kl. W.
L. H. A. Harloff. Van Bezoeki naar Krawang, de
contr. 2de kl J. W. Middelburg. Van Bagelen naar
Kediri, de contr. 1ste kl. J. H. F. Sollewijn Gelpke.
Van Rembang naar Kadoe, de ambt. ter beschikk.
J. J. Bischoff.
Geplaatst: In Rembang, de ambt. ter besch.
A. J. Middelhoven.
Departement van Oorlog. Benoemd: Tot chef van
den staf in de 1ste mil. afd. op Java, do kapit. der
inf. W. J. Vervloet, met bep. dat hij als zoodanig
bij zijn wapen zal worden gevoerd //a la suite"; tot
adj. van den kornm. der int', te Willem I, 1ste luit.
H. J. Prins, van het 7de bat. inf., met bepdat hij
als'zoodanig bij zijn wapen zal worden gevoerd//a la
suite"tot 2den komro. op bet bureau van den chef
over den geneesk. dienst (mil. ambt. 2de kl. op non-
act. R. H. W. Hamer, tijdelijk werkzaam gesteld als
2de komm. tevens mag -meester bij het groot mil.
hosp. te Weltevreden. Tot hospitaal-mee6t. bij het
garnizoenshosp. te Padang, de mil. ambt. 2de kl. B. M.
Coolen. Tot 2de komm., tevens magazijnm. bij bet
groot mil. hosp. te Weltevreden, de adj.-onderoffic.
der mil. adm. H. Te Poel.
Departement der Marine. Ontslagen: op verzoek,
eervol, uit 'a lands dienst, de machinist leerling lste kl.
bij den dienst der gouv.-marine A. H. Hartwich.
Door den kommandant van het leger en chef van
het departement van oorlog, zijn geplaatst: bij het
garn. te Tjilatjap, de offie. van gez. 3de kl. J. M. W.
Van der Hoeven; bij den gen. dienst van Palembang,
de offie. van gez. 3de kl. A. W. J. Deije; bij het 16de
bat. inf. de kapit. J. P. Haus, ter besch. te Batavia.
Overgeplaatst, bij het groot mil. hosp. te Weltevreden,
de mil.-apoth. 2de kl. F. W. Neubaus van bet scheik.
labor, te Weltevreden; bij het scheik. labor, te Wel
tevreden, de mil. apoth. 2de kl. C. F. Michielsen,
van het gr. mil. hosp. te Weltevreden; bij den gen.
dienst der derde mil. afd. op Java, de dirig. offie. van
gez. 2de kl. A. L. C. Stödtke, van den gen. dienst
te Buitenzorg; bij de gen. dienst van Sumatra's West
kust, de dirig offie. van gez. lste kl. D. J. De Leeuw,
van de gen. dienst der derde mil. afd. op Java bij
het 3de batalj. infant., de lste luit. II. E. Scboggers
en de 2de luit. S. Van Yuuren, respect, van bet 8ste
en 17de batalj.; bij het 6de bat., de 2de luit. J. W.
J. Hofman en W. E. Tenta, respect, van het 11de
en 7de bat.; bij het 8ste bat., de 2de luits. S. Boom,
T. H. A. C. Platte en J. A. T. Van Beek, de lste
van het éde, de beide laatsten van het 7de bat.; bij
bet 9de bat., de 2de luit. J. J. L. A. Stutzer, van
het 11de bat.; bij het léde bat., de 2de luit. G. C.
J. Hemmers, van het garn.-bat. der Mol. eilanden
bij het 17de bat., de maj. N. Volkerts, van het 8ste bat.
Gehuwd: J. C. Verbagen met L. Abbink, RerobaDR.
C. M. Hamwijk met J. W. H. Walter, SumaDap. A.G.R. De
Rijk met A. M. L. F. Mollinger, Soerabaya.
Bevallen: M. J. E. De Voogt, geb. Molenbroek, D., Toe*
bar» (Sadang). M. M. M. Townaend, geb. Van Zadelhüff, Z-, Su-
roanap. J. G. De Geer, geb. Von Oren, D., blodjokerto.
J. E. H. Allein, geb. Spelmau, DSoerabaya. J. E. Rondo-
ouwie, Z., E. P. Kreeko, geb. Joanoea, D., beiden te SamaraDg.
Van Keateren, geb. Do Bruine, Z., Soerabaya. Kloppenburg,
geb. Van Rijn, Z.; G. Hanna, D., beiden te Bataria.
Overleden Kindje vbd J. A. Escbe, Scdaüdang. Ch.
Cornor, Samarang. R. H. J. Veeren, 34 j., Samarang. F.
Duclos, SamaraDg. M. J. Beer, Samarang. M. Bosquion. 3
j., Samarang. M. C. Fransz, 66 j., Sumanap. D. Debugnij,
49 j., Samaraug. J. F. E. Gonaalea, 3 j.SamaraDg. S.
A. AotboDijsz, 1 j., Samarang. A. M. Hugues, 20 j.. Samarang.
BUITENLAND.
Engeland.
De heer John Stuart Mill presideerde dezer
dagen een meeting te Greenwich om de verkie
zingen van nieuwe schoolopzieners te bespreken.
Hij zeide, dat hij voor niemand stemmen zou, die
bang was, dat arme lieden te veel kondeu leeren.
Bij leeren kan van geen te veel sprake zijn. Alle
kennis is nuttig. Er zijn er, die denken, dat werk
lieden geen ander dan technisch onderwijs noodig
hebben, om hen te leeren, hoe zij hunne handen
moeten gebruiken. Maar de handen werken niet
goed, wanneer de hersenen niet meewerken. In
telligente Amerikanen zeggen, dat een van de
redenen, waarom er zoo weinig armoede in de
Ver. Slaten heerscht, dit is, dat de Ainerikaansche
werkman onderwijs ontvangen heeft en daardoor
alles aanvatten kan. De heer Mill zeide verder,
dat hij ook niet wilde stemmen voor iemand,
die niet wilde, dat er meer dan lezen, schrijven
en rekenen geleerd werd. Ons doel moest zijn, dat de
kinderen de school verhelen met hun vermogens zoo
ontwikkeld, dat zij de beste boeken op het gebied van
literatuur en nuttige keunis znllen verlangen te
lezen en zullen kunnen verstaan. Vele personeo
van krachtige godsdienstige overtuiging, die vooral
uit een godsdienstig oogpunt belang in opvoeding
stellen, zullen stellig verkozen worden. Het
zou verkeerd zijn hen te willen uitsluiten. Maar
niemand is volgens de geest der wet geschikt
toezicht over de scholen te hebben, die slechts
aan godsdienstonderricht hecht en wereldsche
wetenschap als iets zeer ondergeschikts be
schouwt. Ook zijn diegenen niet te vertrou
wen, die voor meer scholen en niet voor be
tere scholen zijn. Wij hebben menschen noo
dig, die weten, wat er gedaan moet worden en
bereid zijn het te doen. Wij moeten hun vra
gen: wat hebt gij voor het onderwijs gedaan?
en van hun antwoord zal onze stem afhangen. Wij
moeten ook eenig bewijs vragen, dat zij bevoegd
ziju over schoolmeesters en schoolmeesteressen
te oordeelen. Het is zoo gemakkelijk niet om
goed en slecht onderwijs te onderscheiden. Daar
is practische kennis van het onderwijs en niet
weinig menschenkennis toe noodig. Het is van
het hoogste belang, dat er uit de werkende klas
sen leden in de commissie benoemd worden, om
het onderwijs praktisch en populair te maken.
Maar nog meer is het noodig, dat er vrouwen
lid van zijn. Vooreerst hebben wij meisjes op te
voeden, zoowel als jongens, en liet onderwijs
voor meisjes alleen door mannen te doen regelen,
is een dwaasheid. Maar vrouwen hebben in den
huiselijken kriug meer oudervinding en handig
heid van kinderen te onderwijzen verkregen, dan
mannen.
Frankrijk.
Het leger van generaal Von der Tannis gelijk
men weet geslagen, en Orleans is door de Beije-
ren ontruimd. Voor zooveel wij uit de telegram
men kunnen opmaken, blijkt hieromtrent het
volgende
Generaal Von der Tann, die, gelijk men weet,
in last had eene beweging tegen Tours en Bour-
ges te maken, zoodra zijn linkervleugel met den
rechtervleugel van Von Werder zou zijn verbon
den door de cavallerie van prins Frederik Kar.fc
heeft den 9den November, toen die verbind,-]
tot stand was gekomen, zijne troepen uit Orlea»
doeu oprukken niet naar Bourges, doch lanj
den rechteroever der Loire in de richtiDg vt
Blois. Naar het schijnt, was het Fransche leg
uit Tours en Blois iu aantocht; althans Von d:
Tann liet halt houden een weinig buiten Ort
ans, en deed de strijdmacht van den vijand re-
kennen, die aanzienlijk bleek te zijn. De Die
sche troepen waren niet groot in getal, daar
divisie onder generaal Wittich en de cavalier!
divisie van prins Albrecht nog te Chartres
Chateaudun vertoefden, om Tours van de noo:
zijde aan te grijpen.
Er ontstond een gevecht tusschen de Fransel
en Duitsche voorposten, dat niet gelukkig u
voor de Beijerenalthans nog vóór dat de str
beslist was, ,/te midden van het gevecht," g|
Von der Tann bevel om op Saint-Béravy ter
te trekken. De aftocht had vechtende plaats, der]
de Franschen vergunden den vijand niet
te hondenzij drongen hem op Orleans te.,
door de stad henen, en vervolgden hem op d-
weg naar Parijs tot voorbij Artenay. Eersl
Toury kon Von der Tann stand houden;
Fransche troepen waren voorzichtig genoeg he]
hier met rust te laten, om niet door de divisi
van Witticli en prins Albrecht, die inmiddj
van Chartres waren opgerukt, te worden
singeld. De beide genoemden division vereen;
den zich eerst den lOden November met Von i-
Tann te Toury.
Het Loire-leger heeft door dit gevecht herwo:
nen, wat het door den slag van Orleans verion
had. Men herinnert zich, dat de legerafdeeli
van Von der Tann, toen zij van Parijs naar i
leans rukte, laatstgenoemde stad eerst in hantl
kreeg door een bloedig gevecht bij Artenay eD
het bosch van Orleans. Thans 6taat de gener]
Paladine in dezelfde gunstige positiën buiten
leans, doch, naar het schijnt, ditmaal met
veel aanzienlijker troepenmacht, bovendien Iu
ben zijne mobile garden en franc-tireurs de U
ste weken voor hunne oefeningen kunnen be;
den. In het Duitsche hoofdkwartier heeft m
terecht begrepen, dat hulp noodig wasjdegro
hertog van Mecklenburg, die zijn hoofdkwarli
had te Ferrières en wiens troepen de wegen ds
Parijs veilig moeten houden, heeft terstond bei
gekregen, om naar Toury op te rukken. Wij v-
wachten met belangstelling de nadere bijzond;
heden omtrent dit gevecht. De Franschen had
tot du toe geene voorwaartsche beweging gem
doch zoolang zij niet op den linkeroever
Loire terug zijn gedreveu en Orleans niet opnie;
in Duitsche liauden is blijft het Loire-leger et
ernstige bedreiging voor het leger, dut Parijs t|
de zuidzijde houdt ingesloten.
fel
TELEGRAMMEN.
H
,rr
fj'
■n
F
pni
-el
n
bb
Sai
Igd
D
fcit
Tours, 12 November. Bij besluit is een com
van verdediging opgericht voor de departement
van het- Rhone-dal om fortificatiën aan te legg:
en de wapening te organiseeren.
Versailles, 12 November. (Oflicièele bcrichlr
In het gevecht tusschen generaal Ven der Tai
en het Loire-leger op den 9den, werden al
aanvallen van den vijand met groot verlies vel
dezen afgeslagen. Op den middag van den lOd
verdwaalde een afdeeling der Beiersche reser-
waarbij zich twee stukkeu geschut bevonden.
viel in 's vijands handen.
Van den 12den wordt van geen bewegiugr
van het Loire-leger bericht. Ook voor Parijs
niets voorgevallen.
Macon, 12 November. De heer Schneider hejra'
zijn fabrieken te Creuzot verkócht aan een Au
rikaaDSche maatschappij. De vlaggen wappert
alom van de gehouwen.
Florence, 12 November. De Opinione logenstr®»;
het bestaan van een depeche, die Bismarck, v-|
gens de Koln. Zeil., zou gericht hebben aan
Noardduitschen gezant alhier over de Romen
sche quaestie en andere zakeD van staatkun
gen aard.
Eveneens spreekt genoemd blad het gerucBsat
tegen van een nieuwe overeenkomst tusscteT
den Minister van Financiën en de Nation>|
Bank en, ook dat de Minister een contract z-
hebben gesloten over de uitgifte vaD de rente.
De Indépendance Ilalienne spreekt zeer bepat
het bericht tegen van de Times, dat Thiers e-'
brief zou gericht hebben aan den Paus, waar
deze verwittigd wordt, dat er stappen ten zij»1
gunste zijn gedaan.
De Koning is alhier aangekomeu.
Men verzekert, dat- de heer Von Beust weistl
om Engeland en Italië te ondersteunen in l»-1
voorstel om een congres bijeen is roepen
reden zal Von Beust opgegeven hebben, dat
niet de minste waarschijnlijkheid bestaat,
het voorstel zal worden aangenomen, vooral d»
door Pruisen.
Men spreekt bepaald het gerucht tegen,
Trochu een brief geschreven heeft aan den Pa»
waarin hem de hulp van Frankrijk werd h
loofd, zoodra de oorlog geëindigd was.
ra;
cd
ec
en
L
pve
fiiel
an
boli
iiitl
dfier
jliet
[ten
A
liet
ra
er
