N°. 3396.
Dinsdag
A°. 1870.
8 November.
ro
id
'.0
LGIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER, COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden
Franco per post
Afzonderlijke Nommers
3.00.
u 3.85.
0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
E»RIJ8 DER ADVEETENTIEN.
Voor iederen regelj 0.15.
Grootere letter, naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Lelden, 7 November.
telegraaf ontvingen wij heden het volgende
J; Eerste Kamer der Staten-Generaal hield
nmiddag te halfvier eene belangrijke zitting.
Irin is de discussie over de Oost-Indische he
ting (waarvan 't gewichtig voorloopig verslag
[it nummer voorkomt), bepaald op Woensdag
li uren.
jaarna heeft ZExc. de Minister van Financiën,
*ieer Van Bosse, mededeelingen gedaan nopens
ministerieele crisis, waaruit het reeds door
bladen bekend gemaakt feit blijkt, dat eerst
de Minister van Buitenlandsche Zaken, de
Roest van Limburg, daarna ZExc. de Mi-
ter van Koloniën, de heer De Waal, wegens
gezondheidstoestand, en voorts HH. Exc. de
isters van Justitie en van Oorlog, de heeren
Lilaar en Van Muiken, hun ontslag heb-
ingediend.
aarvau is Z. M. kennis gegeven door de over
I ende ministers, de heeren Van Bosse, Fock
^Broxc, die tevens hunne portefeuilles ter
Khlkklng van TL. II. den Honing hebben
Held. Zoolang Z. M. geen beslissing heeft ge
inen, zullen zij zich niet aan den hun opge-
;en arbeid onttrekken.
:at[a
16.5
■gei
'5.1
je Tweede Kamer der Staten-Generaal zal
de zitting van heden, in hare afdeelingen
erzoeken de volgende wetsontwerpen1°. Re-
I ng der schutterijen2°. Credieten ten behoeve
tot het dienstjaar 1867 behoorende onver-
ide vorderingen ten laste der begrooting
"Kederl. Indië. 3°. Verbetering van sommen
tomende in de wetten van 8 April en 1 Juni
(Staatsbladen n°. 69 en 86). Aanvulling en
JJiooging van Hoofdstuk V, der Staatsbegroo-
voor 1870. 4°. Wijziging en verhooging der
•ooting van uitgaven voor de Algemeene Lands-
kerij, dienst 1S69 en begrooting dier drukkerij
st 1871. 5°. Definitieve vaststelling der kolo-
huishoudelïjke begrooting van Suriname
ir het dienstjaar 1871. 6°. idem van Curasao
1871. 7°. Spoorweg SamarangVorstenlan-
op Java.
jet Weekblad van het Recht deelt het volgende
es mede, door den heer Van Angelbeek in
tend, waarop zijn eervol ontslag gevolgd is:
Aan Z. E. den goeverneur-generaal van Ned.-
lië geeft eerbiedig te kennen, Mr. J. J. Van
;elbeek, raadsheer in het hoog gerechtshof van
-Indië, dat, blijkens het hierbij eerbiedig
irgelegd certificaat van den geneesheer Dr. D.
er, de noodzakelijkheid voor adressant bestaat
tot herstel van gezondheid naar Nederland
at adressant passage heeft besproken met een
p, waarvan het vertrek thans op den 15 dezer
laald is;
reshalve hij de eer heeft u Exc. eerbiedig te
zoeken hem eervol te willen ontslaan uit zijne
rekking van raadsheer in het hoog gerechtshof
i Ned.-lDdië, en hem een tweejarig verlof tot
stel van gezondheid naar Nederland te ver-
aen, en in genot van verlofs-tractement van
74 'sjaars en van vrijen overtocht voor hem
zijn wettig geziD, bestaande uit echtgenoot
negen kinderen,"
't Welk doende enz.
liTAvii, 7 November, 1S6S.
1e officier van justitie te Leiden, die voor 14
;en inlichtingen verzocht omtrent den persoon
MS i H. Bubberman, verdacht van medeplichtig-
aan het in omloop brengen van valsche
nt en deswege in hechtenis gesteld, bericht
ns dat wegens hetzelfde feit is aangehouden
ere Chr. Hermsen, en vraagt omtrent beiden
weel mogelijk inlichtingen,
lermsen is kennelijk aan een steeds lachenden
in het gezicht en beweert veelal recht te
'ben op eene erfenis van 30 a 40,000 gulden,
de provinciën Noord- en Zuid-Holland schijnt
tweetal zich het meest te hebben opgehouden.
Van der Maaden te Amsterdam, in antwoord op
diens open brief, behelzende zijn plan van verbe
terde vaart naar den Rijn. De heer Stieltjes ver
klaart, volkomen het gevoelen van den heer Van
der Maaden te deelen, dat de verbeterde zeevaart
alleen voor Amsterdam niet voldoende is, wanneer
niet tevens de communicatie met het binnen!
wordt verbeterd. Uit statistieke opgaven blijkt,
dat het aandeel van Amsterdam in den Rijnhandel
afneemt, niettegenstaande de Rijnhandel >n het
geheel toeneemt. De middelen om daarin verbe
tering te brengen, door den heer v. d. Maaden
aangevoerd, keurt de heer Stieltjes evenzeer goed
hij treedt in uitvoerige beschouwingen omtrent
de twee manieren, waarop de verkorting van
den afstand tusschen den Rijn en Amsterdam zou
te verkrijgen zijn. De opbrengst der door den
heer Van der Maaden voorgestelde kanalen zal,
zelfs bij een matig tolgeld, zeer aanzienlijk zijn.
Zal die opbrengst de kosten van onderhoud en
herstelling, de rente der te besteden kapitalen
enz. kunnen dekken? De heer Stieltjes gelooft
ja, maar een bepaald antwoord kan alleen dan
gegeven worden, wanneer door een goed uitge
werkt plan de kosten van aanleg en onderhoud
bekend, en door de voortgezette statistische on
derzoekingen de vermoedelijke opbrengsten met
eenige zekerheid geraamd zullen zijn.
Bulletin n°. 17 en IS van het Hoofd-comité der
Nederlandsche Vereeniging van het Roode Kruis
behelst mededeelingen: 1°. uit rapporten van den
gedelegeerde te Mannheim, Jhr. Van Goedecke
van 18 en 20 October; 2°. uit de rapporten van
den gedelegeerde te Versailles, den heer C. W.
M. Van de Velde, van 10, 15, 19/20 October;
3°. uit het rapport van den gedelegeerde te Dus-
seldorp, den heer Staring; 4". opgave der goede
ren sedert 1 Augustus tot 8 October verzonden
uit het centraal magazijn naar het hoofd-comité
naar Saarbriicken, Trier, Luxemburg, voor Metz,
Parijs, Dusseldorp, Cleef, Duisburg, Mühlheim,
Aken, Neuwied, Naumburg. Mannheim, Biebrich,
Bonn, Bouillon, la Chapelle, SédaD, Havre, Ver
sailles; 5°. berichten van de ambulances enz.;
6!. beriehten voor de comité's enz.; en 7°. tiende
lijst van giften in geld, toegezonden voor de al
gemeene kas van de Nederl. Vereeniging.
Volgens de schoolberichten in de Nieuwe Bijdragen
van Oct. 1870, bedraagt het getal vacante scho
len: openbare voor gewoon- 38, dito voor gewoon
en meer- 3 en voor meer uitgebreid lager onder
wijs 1bijzondere voor gewoon lager onderwijs
3; gesubsidieerde bijzondere gewoon en meer 1
en dito voor meer uitgebreid onderwijs 1. Vacante
hulponderwijzers-betrekkingen 31 en 1 van hulp
onderwijzeres. Bij koninklijk besluit van 8 Sept.
1870, is vrijstelling van het recht van zegel ver
leend voor de acten van bekwaamheid, vermeld
in art. 50 der wet van 13 Aug. 1857.
f' n het Noorden is een brief van den heer T. J.
Beitjes opgenomen, gericht aan den heer J. J.
kil
Naar wij van goederhaud zijn onderricht, zal
eerlang bij den uitgever J. F. V. Bebrns te Har-
lingen een hoogst belangrijk boekwerk uitkomen,
namelijk de Bijbel voor jongelieden, bewerkt door
Dr. H. Oort te Harlingen en Dr. J. Hooykaas te
Schiedam, min of meer in den trant van den
Bijbel voor de jeugd, door prof. Van der Palm, en
wel om te voorzien iu de behoefte, dis er bestaat
in huisgezinnen, waar, wegens het standpunt van
hoogere ontwikkeling op het godsdienstig stand
punt, het werk van Van der Palm en al de
daarmede in beschouwing des bijbels overeenko
mende geschriften onvoldoende zijn geworden.
W ij twijfelen niet, of deze onderneming, door twee
zoo bekwame mannen tot stand te brengen en,
naar wij vernemen, door prof. Kuenen aanbevo
len, zal door duizenden, in het belang van de
godsdienstige vorming hunner kinderen, met blijd
schap begroet worden. Friesche Cl.
Zaterdag is met goed gevolg de zesde spanning
op de pijlers N°. 1 en 2 der spoorwegbrug over
het Hollandsch-Diep gesteld.
De Minister van Binnenlandsche Zaken brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat zij die voor
eene benoeming als opzichter der lste klasse voor
het stoomwezen, op eene jaarwedde van 900,
wenschen in aanmerking te komen, zich met hun
verzoek vóór 20 November 1870 schriftelijk moe
ten aanmelden bij het Departement van Binnen
landsche Zaken, onder overlegging van hun
geboorte-acte en zoodanige getuigschriften of ver
klaringen, als noodig zijn ten blijke dat de adres
sant in allen deele praktisch ervaren is in de ken
nis van de samenstelling en het onderzoek van
stoomketels.
De Minister van Financiën brengt bij deze ter
kennisse der belanghebbenden, dat in de maand
Januari aanstaande, in het locaal van het Depar
tement van Financiën te 's-Gravenhage, ten over
staan van de daartoe benoemde commissie, een
vergelijkend onderzoek zal plaats hebben van
adspiranten voor de betrekking van surnumerair
bij het vak der Posterijen, waartoe minstens twaalf
plaatsen ter vervulling worden opengesteld
Bij beschikking van den Minister van Koloniën
van den 5den November 1870, lit. Apz. n°. 6,
is de heer A. J. Klaarenbeek, geëxamineerd Rijks-
en gemeente-veearts te Haarlemmermeer, gesteld
ter beschikking van den Gouverneur-Generaal
van Nederlandsch Indië, om te worden geplaatst
als veearts bij de burgelij ke dienst daar te lande.
De luitenant ter zee der lste klasse H. K. Ko
ning en de luitenant ter zee der 2de klasse F.
H. Coblijn, laatst behoord hebbende tot het es
kader in Oost-Indië, en van daar den 28sten Oct.
jl. in Nederland teruggekeerd, worden met dien
datum op non-activiteit gesteld.
Z. M. heeft met ingang van 1 Januari 1S71
Mr. J. De Wal, hoogleeraar in de rechtsgeleerde
faculteit aan de hoogeschool te Leiden, emeritus
verklaard, en is benoemd tot hoogleeraar in de
rechtsgeleerde faculteit aan genoemde hoogeschool
Mr.. A. E. J. Modderman, thans hoogleeraar aan
het athenaeum te Amsterdam.
Amsterdam, 7 November. Desedert Juli jl. alhier
gestation lieerde 3de komp. van het Sde bataljon
mineurs eu sappeurs, is heden, Maandag, naar
Zwolle vertrokken, ten einde met de aldaar ge
vestigde 5de komp. van gemeld bataljon de in
aanleg zijnde geniewerken daar ter plaatse verder
te voleindigen.
Zaandam, 7 November. Daar uit een verslag
van het Nederlandsch Schoolverbond, ai'deeHug
Zaandam, gebleken is, dat door 225 kinderen van
6 tot 12jarigen leeftijd alhier, de school niet
wordt bezocht, waaronder 106 wegens onvermo
gen, heeft de afdeeling aan den gemeenteraad
verzocht, meer gelegenheid te verschaffen tot het
ontvangen van kosteloos onderwijs.
's-Gravenhage, 7 November. De officier van
gezondheid 2de klasse J K. Stakman Bosse, dienst
doende bij het regiment grenadiers en jagers, heeft
zich ter beschikking van het Roode Kruis gesteld,
waartoe hem door Z. M. een buitenlandsch verlof
is verleend.
De heer Von Sigmund, nieuw benoemd ge
zant van Beijeren bij het Nederlandsche Hof is
gisterennamiddag door HH. MM. den Koning en
de Koningin ten gehoore ontvangen.
Bij den Raad van State, afdeeling voor de
geschillen van bestuur, zal eerlang worden be
handeld het beroep van den gemeenteraad van
Schoterland van een besluit van Gedeputeerde
Staten van Friesland, van 9 December 1869, n°. 36,
waarbij is bevolen de vermeerdering van het aan
tal scholen in die gemeente.
De leden der Nieuwe of Littéraire Sociëteit
alhier hebben eergisteren het eere-lidmaatschap
hunner sociëteit aangeboden aan onzen talent-
vollen landgenoot, den bekwamen bouwmeester
C. Outshoorn te Amsterdam, en zulks als een
bewijs van waardering zijner uitstekende dien
sten bij de stichting van het nieuwe gebouw dier
Sociëteit, bewezen een arbeid dan ook die ze
ker een parel te meer nog heelt gehecht aan de
kroon die den heer Outshoorn zoo lang reeds
siert.
Delft, 7 November. Als bewijs van de hooge
waarde van het weiland in deze streken, dient
dat op 2 dezer, door de notarissen H. van Zeg
waard te Voorburg en Mr. P. Post Uiterweer
alhier, vijf perceelen wei- en hooiland, groot
circa 25 bunders, gelegen in den Oost-abtspolder,
in de gemeente Kethel, in openbare veiling, zijn
verkocht, voor f 62,400 of ƒ2500 per bunder. In
dezen prijs zijn de kosten van overdracht enz.
niet begrepen.
Gouda, 7 November. De lste luitenant P. G.
Van der Ploeg van het depot van het 4de reg.
infanterie, is op verzoek voor een jaar op non
activiteit gesteld.
Hilleoersberg, 5 November. Gisteren zag men
hier zoowel als te Bergschenhoek en Bleiswijk
van torens, openbare en particuliere gebouwen
de vaderlandsche driekleur uitgestoken, ten blijke
der vreugde over eergisteren door de .Staten
dezer provincie genomen beschikking betreflende
het verleenen van subsidie in de kosten van ver
betering der wegen tot een bedrag van 2/3. Door
deze verbetering zal het net van kunstwegen
tusschen Delft, Gouda, Leiden, 's-Gravenhage en
Rotterdam worden voltooid en voor de talrijke
handelaars, landbouwers en veehouders in deze
streken die de Rotterdamsche, Goudsche en Delft-
sehe markten bezoeken zeker in een groote be
hoefte voorzien.
Arnhem, 7 November. Naar men verneemt zal
hier eene maatschappij gevestigd worden, die
zich ten doel stelt om minvermogende hand
werkslieden op gemakkelijke wijze naaimachines
te verschaffen en hun het gebruik er van te lee-
ren. Het plan daartoe gaat uit van de Arnh. afd.
der Vereeniging tot bevordering van fabrieks en
handwerksnij verheid.
Aan al de hoofdonderwijzers in Gelderland
is een circulaire gezonden, ten einde eene ver
eeniging van Geldersche onderwijzers in 't leven
te roepen, waarvan het doel verbroedering der
onderwijzers in Gelderland en bevordering der
belangen van het onderwijs is. De contributie vau
slechts 50 cents jaarlijks, zal, hoe karig de bezol
diging van vele onderwijzers ook moge zijn,
wel niemand behoeven terug te houden.
De 2de luitenant A. J. H. baron van Lijnden,
is van het 3de reg. vesting-artillerie bij het reg.
veld-artillerie overgeplaatst.
Zevenaar, 5 November. Tot lid van den ge
meenteraad alhier, is met ongeveer eenparigheid
van stemmen, verkozen de heer F. Wijers, ter
vervanging van het overleden raadslid den heer
W. Melgers.
kah.'en, 6 November. Gisterenavond had in de
concertzaal alhier, een feestelijk onthaal plaats,
vanwege de gemeente gegeven, aan de nog over
gebleven manschappen der schutterij alhier, die
voor 40 jaren ter verdediging van den geboorte
grond uittrok. Het getal aanwezige oud-schutters
bedroeg 51onder dezen waren er, die van elders
gekomen waren.
Enschedé, 7 November. Het getal goederen
wagens, alleen van het noordernet der Staats
spoorwegen, bij naburige Duitsche spoorwegen
in gebruik, beloopt niet minder dan tachtig. Men
kan nagaan, welk ongerief de Exploitatie-maat-
schappij daardoor ondervindt en welke teleurstel-
'ingen de handel en nijverheid deswege lijden.
Uit Twenthe moet naar Harlingen order gezoudeu
zijn aan een cominissiekantoor aldaar, om van
uit die zeeplaats wagens uit te zenden naar de
steenkolenmijnen in Pruisen, om alzoo die nood
zakelijke brandstof te bekomen.
Groningen, 7 November. Door eene commissie
van 5 leden uit de Vereeniging van industrieelen
en werkbazen alhier, is bekend gemaakt, dat de
jongelieden boven de 12 jaren, die met vrucht
het lager onderwijs hebben bijgewoond en hij
eenig handwerk of ambacht wenschen geplaatst
te worden zich daartoe bij de commissie kunnen
aangeven. Die aldus geplaatste jongelingen staan
onder bescherming der Vereeniging eu worden
in hunne verdere ontwikkeling voortgeholpen en
hun later bij voldoenden ijver een getuigschrift
en doelmatig geschenk uitgereikt. De industrieelen
en werkbazen die jongelieden wenschen, adres-
seeren zich mede aan de Vereeniging. Deze rege
ling sinds eenigen tijd in werking, moet zeer
veel goeds beloven.
Voor eenige maanden toen deze vesting
in staat van tegenweer moest worden gebracht
werd ook de groote hoeveelheid kruit, die bui
ten de wallen in een nieuw daarvoor inge
richt gebouw bewaard wordt naar het oude
kruidmagazijn binnen de wallen overgebracht.
Men vraagt zich hier nu alles weder tot rust
is gekomen met bekommering af, waarom de
zestigduizend kilo kruit (waarop de voorraad hier
wordt geschat), niet naar de bewaarplaats buiten
de stad wordt teruggebracht; onlangs is er zelfs
brand geweest in een perceel naast het kruid-
magazijn. „Zal men ook hier weer de put dempe»
als het kalf verdronken is."
Assen, 6 November. De voordracht voor eene
vacature van raadsheer in het provinciaal gerechts-
te Drenthe is de volgende: 1°. W. B. S.' Boeles,