[■ER
S°. 3i9L
Woensdag
A°. i 87 0.
2 November.
Feuilleton van liet „Leidsch
Dagblad".
Schuld en Boete.
de
a hee
ïchii
midd
i bas.
Ui art
laar.
es p
le, rii
lijk
LEID
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke No miners0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DUB ADVKBTKNT1KN.
Voor iederon rejfel0.15
Grootere letters naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Lelden, 1 November.
Gisteren avond heeft de aangekondigde verga-
[ring van het Leesmuseum plaats gehad, die, in
«nmerkmg genomen de trage opkomst der leden
andere vergaderingen, zeer tal 1 ijk was. ilet
old dan ook een gewichtige beslissing. Jiet be-
uur stelde namelijk voor om de lokalen van
et huis op de Breedsuaat, thans in eigendom
au de Hli. Gebr. Van der Hoek, die vroeger
ebben gediend voor de school van jutvr. Rens-
te huren en daarin het Leesmuseum met
Jan. 1S70 over te brengen. Wij verheugen ons
eer dat de vergadering aan dit voorstel haar
e»el heelt gehecht. Weldra zat deze stad dus
erketijk een Leesmuseum hebben, waarvan de
okaliteit althans niets te wenschen zal overlaten.
11 wij vertrouwen dat het in alle opzichten goed
ingericht zijn, aan het bestuur toch is vol-
uacht gegeven, om, in overleg met eenige andere
:den, die het zich zal mogen toevoegen, alle ook
inancieele maatregelen te nemen, die het noodig
al achten. Algemeen is de wensch uitgesproken,
lat zij die nog geen leden van tiet Leesmuseum
ïjn, omdat zij legen de tegenwoordige iurich-
mg bezwaren hebben, nu ook mochten toetreden.
Ten einde hun te gernoet te komen is de intro-
uctie ook van stadgenooten aanvankelijk open-
;esteld, en werd besloten dat allen, die met 1° Jan.
870 lid worden geeue entrée zullen betalen. Wij
clilen het niet ondienstig hierbij te vermelden,
at de jaarlijksche contributie f 10 bedraagt, en
at het bestuur bestaat uit de HH. Prof. A. Kue-
uen, Ds. H. C. Rogge eD W. Pleyte, bij wien
men zien tot hel lidmaatschap kan aanmelden.
ïh-Fi
Burgemeester en wethouders alhier doen te
weten dat door hen, ingevolge art. 6 der Alge-
uieene politieverordening, is benoemd tot Raad
Ier gebuurte n°. 8, of n°. 4 van Wijk 111, de heer
1.1. Sleyser, in de plaats van den heer A. Wijn-
ilroum, die deze gemeente met der woon verla
llen heeft.
Wij vernemen bij geruchte, dat de Ministers
[van Buitenlandsche Zaken, vau Koloniën, van
Justitie en van Ourlog bun ontslag bij den Koning
Itiebben ingediend.
De Javascht Courant van 18 September kondigt
Ide besluiten af van den gouverneur-generaal,
[krachtens machtiging door den Koning verleend,
[betrekkelijk het brengen van wijzigingen in het
Ibinnenlandsch bestuur in de residentie Preanger-
I Regentschappen.
De voornaamste bepalingen die met Januari
11S71 in werking treden, zijn, dat de afdeelingen
liu de Preanger-Regentschappen, Tjiandjoer, Soe-
Ikaboemi, Tjitgalengka, Soetnedang, TassikMa-
llaija, Litnbangau, Soekapoera SoekapoeraKollot,
Iworden bestuurd door adsistent-residenten onder
geschikt aau den resident. Dat het aan de
[regenten in de Preanger-Regentschappen totdusver
Igelaten recht van belastingheffing in geld, in pro
Iduclen en in arbeid, zoomede de algemeene dienst
baarheid der Inlandsche bevolking (Ingawoela)
aan de hoofden en aanzienlijken des lands of
andere personen, zijn afgeschaft. Dat in de
residentie Preanger-Regentschappen, behalve de
thaus voor rekening van den Staat werkende
belastingen, de volgende worden gehevena. op
de rijstcultuur; b. op het bedrijf en c. op liet slach
ten van rundvee en buffels.
Het bedrag en de wijze van aanslag en invor
dering dezer belastingen worden afzonderlijk ge
regeld. In de adsistent-residentiën der resi
dentie Preanger-Regentschappen, waar een pattih
den betrokken regent vertegenwoordigt, zijn met
opzicht tot de politie en justitie, alle voorschriften
van het reglement op de uitoelening der politie,
de burgerlijke rechtspleging en de strafvordering
onder de inlanders en daarmede gelijkgestelde
personen op Java en Madura, waarin sprake is
van den regent, op zoodanigen pattih van toe
passing. Het Europeeseh bestuur in Je residentie
Preanger-Regentschappen wordt vastgesteld, als
volgt:
a. Personeel ter hoofdplaats:
Een resident, op een traktement van ƒ1250
's maands en verdere inkomsten, bepaald bij art. 4.
Da. 2 en Db. 1 van Staatsblad 1SG6, N°. 6, of
te zamen A 19,200 'sjaars. Een personeele toelage
aan den resident van 3,000 'sjaars. Een adsis-
tent-résident der 2de klasse 7,200 'sjaars. Een
secretaris 6,000 'sjaars. Een eerste kommies/'3,600
'sjaars. Een tweede kommies ƒ2, 100 'sjaars. Twee
derde kommiezen f3,600 'sjaars. Klerken en in
landsche schrijvers 6,500 'sjaars. Een lioofdop-
passer, op 210, en 10 oppassers op ƒ144'sjaars.
ƒ1,680 'sjaars. Schrijfbehoeften ƒ800 'sjaars. Te
zamen 53,980 'sjaars.
En voorts:
b. Acht adsistent-residenten der tweede klasse,
op de gewone inkomsten, en met het personeel enz.,
bedoeld bij aril 4 B. G van Staatsblad 1300, n°. O,
als van Tjiandjoer, Öoekaboemi, Tjitjalengka,
Sumedang, Tassik-Malaija, Limbangan, Manond-
jaija en Soekapoera Kollot of acht maal ƒ12,180
gelijk ƒ97,440.
c. Ambtenaren van de landelijke inkomsten en
cultures, op dé gewone, inkomsten, als:
5 controleurs der 1ste klasse "4,800 ƒ24,000.
5 id. 2de 3,600 IS,000.
S ambtenaren ter beschikking 2,700 21,600.
Reiskosten van 10 controleurs 600 6,000.
10 inlandsche schrijvers i, 180 1,800.
10 boodschappers 120 1,200.
ƒ72,600.
Het inlandsch personeel in de Preanger-Regent
schappen wordt samengesteld als volgt: 5 regen
ten, 9 patthis, 5 mantri's kabopatten, 1 hoofdiljaksa,
1 adjunkt id., S djaksa's, 8 adjunkt id., 5 hoofd
pang hoeloe's, 4 pang hoeloe's, 63 distriktshoofden,
150 onder- id., 9 ondercollecteurs, 50 mantri's voor
de waterleidingen, S2 inlandsche schrijvers, 652
oppassers. De koffie-procenten, toekomende aan
inlandsche hoofden, heneden den rang van regent,
worden in de res. Preanger-règèntschappen uil-
betaald op den voet voor het overig deel van Java
vastgesteld bij het besluit van den, 21steu Augus
tus Staatsblad u°. 24), met dien v erstaude .dat het
voor Je speciale geëmploieerden bij deze cultuur,
welke in deze residentie Diet bestaan, bestemde aan
deel zal worden uitgekeerd aan de onder-districts-
hootden. Aan de Preanger regenten worden in
vervanging van hunne tegenwoordige inkomsten,
persoonlijk, zoolang zij in die betrekking door het
gouvernement gehandhaafd worden, de volgemje
betalingen toegelegd, als: a. aan radhen toemeng-
goeng Prawira di Aedja, regent van Tjiandjoer,
een tractement' van ƒ20,000 en eene personeele
toelage tan ƒ24,000, te zamen ƒ44,000 'sjaars;1
4. aau radhen adhipatti Wira Natta Koesoema,
regent van Bandong, eene tractemeut van 20,000
en eene personeele toelage van 24,000, te zamen
44,000 's jaarsc. aan radhen adhipalti Soeria
Koesoema Adhi Nataregent van Sumedang, een
tractement van ƒ20,000 en eene personeele toe
lage van f 24,000, te zamen 44,000 'sjaarsd. aan
radhen adhipatti Soeria Nata Koesoema, regent
van Limbangan, een tractement van 20,000 'sjaars
e. aan radhen toemengoeng Wira Adég Daha,
regent Van Soekapoera, een tractement van ƒ20,000
'sjaars; zoomede aau allen ƒ1 voor eiken 'picol
koffie uil hunne regentschappen aan liet gouver
nement geleverd, behoudens een maximum: voor
Tjiandjoer ƒ30,000; voor Bandong ƒ82,000; voor
éuniëdau'g ƒ30,000; vóór Limbangan 10,000'; voor
Soekapoera ƒ6000, te zamen ƒ158,000 'sjaars;
met bepaling, dat bij opvolging in hunne amb
ten de inkomsten der nieuwe titularissen nader
zullen worden vastgesteld. Het gouvernement
behoudt ziHi vóór de exploitatie der vogelnest
klippen de Preanger-Regentschappen aan par
ticulieren af te slaan. De Mahomedaansche
geestelijkheid in de residentie Preanger-Regent
schappen onthoudt zich vim bemoeiing met de
bewatering der velden en alles wat tot den rijst
bouw betrekking heeft.
De regenten zorgen, in verbaüd met art. 17
hunner instructie [Staatsblad n°. 114) dat de ma
homedaansche priesters zich geenerlei macht of
gezag aanmatigen over de materieele belangen
der bevolking, dat de opbrengsten aan de geéste-
lijkheid blijven binnen de grenzen door hunne
godsdienstleer voorgeschreven, en dat. de inning1
daarvan eeschiede buiten eenige tusschenkomst
of inmenging van het inlandsch bestuur. Mét
wijziging in zoover van art. 1 van het besluit,
van den öden Januari 1870 n°. 8 [Staatsblad n".'3).
den inki opsprijè der in de residentie Preanger-
Regentschappen door de bevolking aan het gou
vernement geleverd wordende koffie voorshands
te bepalen op ƒ10 voor den picol van 100 katti's;
onder voorbehoud om die som nader te verhöó-j
gen tot het bedrag voor de overige gouverne-
montslanden vastgesteld. Aan het lid van den
Raad der Nederlandsch-Indië, den heer (4. Van
Rees, is de zending opgedragen naar de Prean
ger-Regentschappen, ten einde de uitvoering der
tiiervoren voorgeschreven maatregelen te leiden
en daartoe na raadpleging, voor zooveel noodig,
van het hoofd van gewestelijk bestuur en de
regenten aldaar, zoodanige voorstellen te doen,
of ouder nadere goedkeuring van den Gouver
neur-Generaal zoodanige beschikkingen ie nemén
als vereischt worden. Aau deD gouvernements
commissaris, den heer Van Rees, als secretaris
toe te voegen E. D. Lcvijssohn Horman, contro
leur der eerste klasse bij de landelijke inkomsten
en cultures.
Het hoofdbestuur van den Nederl. protestanten
bond is'aldus samengesteld: Mr. C. W. Opzoomér,
vóorz.J. P. De Këijzèr, vice-voórz.W.' daalberg,
sedt-et.-penningm.en Jhr. Mr. J. De Bosch Kern-
pér, A. S. Carpentier Alting, Dr. W. Moll en j.
L. Nolet Trenitê, als gewone leden. 'Voorts dat
te 'è-Gravenhage de' eerste afdeélirig van den bond
gevormd is onder bestuur der beeren Pli. J. Ba-
chiene, staatsraad Jhr. Mr. W. T. Gevers Deijnóot,
oud-lid der Tweede Kamer; W. Hoévers, predi
kant, W. HuijgënWz., assuradeur, en Mr. A. P.
Th. Eijssel.
Bij resolutie van den Minister van Financiën
van den 29sten October 1870 is bepaald, dat
te Zwartsluis, met ingang van 1 November
aanstaande, tot de vereeniging van de aldaar ge
vestigde post- en telegraafkantoren, onder het
beheer van een ambtenaar, hoofd van het ver-
eeDigd kantoor, zal, worden .overgegaan, met
verdere bepaling, dal de directeur van hot tele
graafkantoor te ZwartsLuis, F. K. Van der Hei
den, als directeur van het vereenigd kantoor zal
optreden.
Bij Kou. besl. van den 25sten October li. is,
met wijziging van het Koninkl. besl. van 25 Ja
nuari 1854 Staatsblad n°. 8), bepaald, dal het werk
aan de 'Slatenzijl, de batterijen op den Aadijk
Ulsda, alsmede redoute en tlêche aan de Lecthe
geene vestingwerken meer zullen zijn.
Z. M. heeft op hun daartoe gedaan verzoek,
eer'vól' ontslag verleend aan Mr. E. Van Loon én
Mr. J. Cohen de Harkas, als leden van liet col
lege van regenten over liet huis van arrest' le
Appingadamen zijn benoemcl tot leden 'vin ge
noemd college Mr. A. T. E. Jolles, rechter iti de
aróölld. reek tb. té Appingadam, én 11. Van der
Werft', woonachtig aldaar.
Z. M. heeft aan Mr. J. J. 11. M. Weve, op zijn
daartoe gedaan verzoek, met ingang au 1 Nóvein-
bef 1870, eervol ontslag verleend als kiuilour. le
Wij oliën
Amsterdam, 31 October. Naar men Verneemt
is er bij de kiezeisveréeniging de Grondwet één
voorstel van reorganisatie gedaan. Meh. zegt, dat
men tot proelamering van eéii candidual een
openbare vergadering wil houden;' waarop de
oandidaten eene verklaring 1 hunner beginselOu
zullen geven. Indien intusschciV gébné beginselen
door de vereeniging worden gesteld tol bijwoning
der vergadering Zal de uitslag afhangen van de
toevallige omstandigheid, welke richting het
meest vertogemvOoïdigd is. Onder leiding van
HISTORISCHE EPISODE UIT DEK DUITSCHEN BEVRIJ
DINGSOORLOG 1812—1814.
NAAR HET HOOGUU1TSCU VAN
GOLO BAIMUND.
Veivolg.)
Gij kent die vreugde niet, gij bleeke man, die
de rust zoekt in het eenzame vertrek van dat
groote hotel, ook uwe oogen sluiten zich, maar Diet
üoor de vermoeienissen van den afmattenden strijd.
Drongen de juichtoouen over de overwinning ook
'n uw stil vertrek door en deden ze u van vreugde
en zelfsvoldoeniDg sidderen,of was het de schaamte,
Je angst, eD de schande die u zoo bleek maakte?
Jaren waren er verloopen sedert dien dag der
[overwinning en der wrake; de strijd voor de vrij
heid was geslredeD, het was stil en rustig gewor-
den in DuitschlaDd en het vreugdejejuich had plaats
gemaakt voor het behagelijk gevoel van vrede
en rust. En toch was het in menig huis en menig
hart eenzaam geworden en velen hadden deze
overwinningen, die het vaderland de vrijheid weer
gaf, gekocht met het dierbaarste dat zij bezaten.
Verre, in v reemde landen, rustten de trouwe,
moedige strijders, die met jeugdigen, vroolijken
moed uitgetogen waren, en de behaalde zege niet
mochten aanschouwen noch de tranen der hunneD.
Maar het gedruisch der juichtoonen, de donder
van het geschut, de stille tranen der geliefden
dringen toch wel tot hen door, als een voorgevoel
van hun eeuwig geluk. De dank van het volk
behoorde ook den dooden, behoorde allen die tot
den heiligen strijd waren uitgetrokken.
Niet allen, neen, niet allenéen was er
voor wien geene tranen van zoet verlangen vloei
den, wien geene liefhebbende vrouw, geene ge
lukkige bruid aan het hart drukte, toen hij
wederkeerde, hem klonk het klokkengelui, het
gejuich van het volk, als een vogelvrij verklaar
den in de ooien, ieder kende hem en niemand
vroeg er naar of hij leefde of dood was.
De krijgsraad, waarvoor graaf Bühl na zijne
lafhartige vlucht gesteld werd, veroordeelde hem
ter dood, maar door de voorspraak van zijn vorst
werd deze straf in een ellendig leven der schande
en ballingschap op zijn landgoed veranderd. Schan
delijk ontslagen en weggejaagd, werd hij uit de
maatschappij en het leger gestooten, en geen eer
lijk man ontmoette hij op het eenzame, pad
waarop hij zijn leven moest voortslepen.
De stille des grafs heerschte in zijne prachtige
woning, unafgebrokeD zwijgen in de heerlijke
laneD van zijn park; dagen lang kwam er geen
woord over zijne lippen. Zijne bedienden hadden
spoedig den eentoonigen gang van dit leven als
het ware van buiten geleerd, in dut huis viet
niets te vragen of te antwoorden. Alleen zat de
heer des huizes in zijne groote eetzaal, alleen bij
den sclu rsteeu in zijn salon, alleen ging hij ter
ruste. Hpe vurig verlangde hij naar het geluid
eeuer vriendelijke spem, naar een hekend gelaat,
naar den handdruk van een achtenswaardig
man. Eu toch ontvlood hij zelfs de eenvoudige
dorpsbewoners die het toeval door zijn park voer
de, toch vermeed zijn oog zelfs den blik der
bedienden, die zijne schande kendep.
En dan kwam bet berouw met zijne kwellin
gen en het beeld van Elizabeth vyi'de niet uit
zijne ziel wijken en martelde hem met hare
woorden: j,Ik wil mij niet tusschen u en uwe
vreugde dringen, schenk ons kind slechts een eer-
lijken naam." Doodsangst folterde zijn hart; waar
zou zij wel ronddwalen met het kind, dat hij nn
slechts een met schande en smaad bedekteD naam
zou kunnen geveo, o, als hij haar niet van zich
gestooten had, de ongelukkige, hij ware nu miu-
der eenzaam geweest, hij zou hare zachte stem
gehoord hebben, wellicht een woord van troost
en bemoediging.
Een kind zou dau om hem heen gespeeld lieb-
beu en liefdevol tot lieui opgezien hebben
nu,, nu was hij levend dood. En toch was hij le
lafhartig, om dit leven van zich te werpen, en
het was nog een lang leyen dat God. hem schonk,
een troostloozeu ouderdom, een eenzaiue dood.
Ooit Melbuch leefde in afzoudering op zijn land
goed in Westfaleu; maar de .schande verbande
hem niet daarheen, een smartelijk ongeluk deed
hem eeu toevluchtsoord zoeken daar waar hij
zijne jeugd had doorgebracht. Toen de vrouw die
hij zoo innig lief gehad had hem verliet en geluk
en vreugde voor altoos met zich medenaui uit
de verborgeDSte schuilhoek van zijn hart, toen
bleef hem nog éeu heilig, giootsch gevoel, éen
dierbare plicht over, voor zijn vaderland alles te
wagen, alles op te pfferen. En daaraan had hij
voldaan, zijne wenschen waren vervuld/zijne
eerzucht bevredigd. Met eerbewijzen en ouder
scheiding overladen, was hij na den veldslag van
Waterloo tot generaal bevorderd, en zijn naam
was die van een bewonderd eu gelief koosden held.
Wordt vervolgd.)