Maandag
17 October.
S°. 3277.
A°. 1870*
I.EIBNCU
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTKNTIKN.
Voor iederen regelj 0.15.
Grootere letten naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Lelden, 15 October.
Het dagelijksch bestuur vau de gemeente Kat-
ijk, heeft de uitnoodiging van Burgemeester en
Pethouders van Leiden ontvangen om zijne ad-
aesie te schenken aan het adres van den ge-
Ïeenteraad aldaar, aan Zijne Exc. den Minister
n Binnenl. Zaken, ten einde het plan van de
!H. Kaptein en Knijf tot daarstelling eener
ioorlijn LeidenUtrecht bij de Staten-Generaal
ondersteunen.
Het is niet twijfelachtig of het dagelijksch be-
uur van Katwijk zal zeer gaarne aan die uit-
oodiging voldoen, en van zijne sympathie met
st adres doen blijken. Men heeft daar immers
ieer dan ooit behoefte aan eene verbeterde
communicatie, vooral met Duitschland. Het is
.meermalen, ja nog onlangs ook in het Leidsch
Dagblad betoogd, dat voor de gemeente Katwijk,
Uooral voor het dorp Katwijk ajz., eene verbete
ring in het vervoer van de producten der visscbe-
urij, vooral van versche visch, dringend noodzake
lijk wordt. Men kan, nu eenmaal de lijn's-Hage-
Qouda bestaat in Duitschlami moeilijk in dat
handels artikel met Scheveningen in concurrentie
Beden. Wordt de lijn Leiden—Utrecht eenmaal
tot stand gebracht, dan zal ook daardoor voor
die gemeente in eene groote behoefte worden voor-
Wen, en zullen de transport-kosten van Katwijk
s/zee tot Utrecht meer gelijk worden aan die
jusschen Scheveningen en Utrecht; terwijl, het
geen vooral voor de versche visch zoo noodig is,
|je snelheid van vervoer daardoor aanmerkelijk
vermeerderd en als gevolg daarvan verbeterd
Bordt.
Kan men dan ook anders, al was het ook
leen met het oog op (jen handel, dan uit die
meente het plan van de HH. Kaptein en Knijf
dersteunen? Het dagelijksch bestuur van Kat-
ijk, wij zijn er zeker vaD, zal dan ook niet
in gebreke blijven aan het verzoek uit Leiden
te roldoen.
De nieuw aangekomen leden van het Leidsche
Studenten-corps werden gisteren avond in de
ads-Gehoorzaal, op plechtige wijze geïnaugu-
:erd.
dagelijks in het
van 139 tot 160
1 tot 64 kinderen.
Gister is te 's-Gravenhage overleden Mr. J. A.
bron Van der Heim van Duyvendijke, Oud-
nister van Financiën, jaren lang commissaris
es Konings en geruimen tijd lid van de Eerste
amer.
De overledene was een achtenswaardig, be-
waam en eerlijk staatsman. Hij was geen staats-
an uit de liberale school, maar Van der Heim
jerlijkheid in politieke beginselen kwam vooral
uit toen hij als lid der Eerste Kamer, de conser
vatieve koloniale politiek veroordeelde.
Te Ommen is met eene groote meerderheid
lot lid der Prov. Staten van Overijssel gekozen,
ie heer A. C. Bouwmeester, burgemeester vaD
Itad en ambt Vollenhove.
Gedurende deze week zijn
rerkhuis alhier opgenomen
slwassen personen en van 4!
De minister van Financiën heeft bij resolutie
ran den lsten October 11. het ontvangkantoor
er directe belastingen en accijnsen te Lopper-
|um c. a. (Groningen), gerangschikt in de zevende
:e; en de ontvangkantoren der directe belas
ingen en accijnsen te Veghel c. a. en te Gemert
- a. (Noordbrabant) respectivelijk in de zevende
n in de achtste klasse.
De Minister van. Finantiën heeft den lQd™ dezer
an de Provinciale Inspecteurs der directe belas
ingen, in- en uitgaande rechten en accijnsen
Qëu afgaan de volgende missive;
vTen vervolge op de resolutie van den 24"™ Sept.
en ter vermijding van moeilijkheden aan de
reuskantoren, verzoek ik UwEd. Gestr.dedaarbij
«trokken ambtenaren der in- en uitgaande rech-
en in uwe inspectie te kennen te geven; dat
olgens mededeeling van den Minister van Bin-
«nlandsche Zaken, de zoogenaamde bloot- of
[twasschen wol, niet begrepen is onder het ver-
°.d van invoer, bedoeld in artikel 1 van het
-Ou. besluit van den 28"™ September 1870 (Staals-
'i°. 163.)
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft
it voorkoming van moeielijkheden in betrekking
aannemingen of leveringen ten dienste van
'jkswerken tot zijn Departement behoorende,
kfiaald, dat voortaan geene leden van firma's
die aannemer zijn te gelijkertijd als borgen bij
dezelfde aanneming meer zullen mogen worden
aangenomen, evenmin als een lid eener firma,
tenzij daartoe gemachtigd, voor eigen rekening
in het vervolg werken zal kunnen aannemen.
Te Amsterdam moet volgens bekendmaking
van burg. en weth. aan de Handelsschool benoemd
worden, een leeraar in de Italiaansche taal, stijl
eu letterkunde, tevens in staat ook onderwijs te
geven in de Spaansche taal, stijl en letterkunde,
op een jaarwedde van /'1000. Sollicitanten moe
ten zich voor 1 November schriftelijk en vracht
vrij aanmelden ter gemeentesecretarie, afdeeling
onderwijs.
De kantoren der Maatschappij tot exploitatie van
Staatsspoorwegen te Helmond, Hengelo en Tilburg
zijn voortaan op de werkdagen open van 9 tot 12
uren voor- en van 2 tot 7 uren namiddags, dat te
Franeker van 9 uren voor- tot kalfdrie namiddags
en van halfvijf tot 7 uren namiddags; de Zondag-
dienst der genoemde kantoren is vastgesteld van 8
tot 9 uren voor- en van 2 tot 5 uren namiddags.
De kantoren dier Maatschappij te Almelo, Breda,
Eindhoven, Enschedé, Meppel, .Roermond en Zutfen
zijn in het vervolg op Zon- en feestdagen open van
8 tot 9 uren voor- en van 1 tot 3 en 7 tot 9 uren
namiddags, terwijl de dienst op werkdagen onveran
derd blijft.
Het telegraafkantoor te Arsoli in den Kerkelijken
Staat is weder voor bijzondere telegrammen toegan
kelijk.
Naar aanleiding van Zijner Majesteits besluit van
den lOden dezer, n°. 9, wordt de kapitein-luitenant
ter zee G. ~W. E. Moeth, ten gevolge der buiten
dienst-stelling van Zr. Ms. korvet Prins Maurits der
Nederlanden, dienstdoende als wachtschip te Vlissin-
gen, met den laatsten dezer van het hevel over dien
bodem eervol ontheven en op non-activiteit gesteld.
Tevens worden met dien datum op non-activiteit
gesteld de navolgende op gemeld wachtschip dienende
officieren enz., alsde luitenant ter zee der 1ste klasse
P. E. Winkelman, de luitenants ter zee der 2de klasse
W. E. Hazenberg en C. J. Damme, de officier van
gezondheid der 1ste klasse H. L. Koning, de officier
van administratie der 1ste klasse J. A. Waldeck en
die der 3de klasse M. C. Hazenberg.
De luitenant ter zee der lste klasse L. F. H. Tuc-
kermann, lste officier op bovengenoemd wachtschip,
wordt met den lsten November aanstaande overge
plaatst in de rol van Zr. Ms. wachtschip te Helle-
voetsluis en gedetacheerd op het flottillevaartuig Hec
torterwijl meergemelde officier van administratie
der lste klasse J. A. Waldeck met ultimo dezer te
vens ontheven wordt van de waarneming der betrek
king van commies van aanneming der marine te Vlis-
singen, en met den lsten November daaraanvolgende
in die betrekking vervangen door den gepensioneer
den officier van administratie der lste klasse R. A.
W. Jacobze.
Z. M. heeft benoemd, tot dijkgraaf van het bestuur
der polders Oud- en Nieuw-Rozenburg, Blankenburg,
De Ruig een Langeplaat, provincie Zuid-HoUand, K. Ba-
rendrecht Az.; tot heemraad van den polder de Mo
lengorzen, provincie Zuid-Holland, P. LammerBe sr.
tot hoogheemraad van den Zwijndrechtschen Waard,
provincie Zuid-Holland, J. 't Hoofttot dijkgraaf van
Delfland, prov. Z.-HoUand, Jbr. J. E. v. Vredenbuch;
Z. M. heeft C. Farret herbenoemd tot burgemees
ter der gemeente Stad Almelo.
Z. M. heeft aan J. F. Saloesen, geboren te Dram
men (Noorwegen), thans koopman te Nieuwediep,
als blijk van Zr. Ms. goedkeuring en tevredenheid
wegens de meermalen door hem betoonde menschlie-
vende hulp tot redding van drenkelingen, laatstelijk
ter redding van een knaap op 24 September jl. te
i Harlingen, toegekend de zilveren medaUle, ingesteld
bij Koninklijk besluit van 22 September 1855, N°.
64, alsmede een loffelijk getuigschrift.
Z. M. heeft de benoemingen van H. J. Versteeg,
burgemeester van Nieuwendam en G. W. C. Van
Dort Kroon, burgemeester van Waddinxveen, tot
secretarissen dier gemeenten, goedgekeurd,
Z. M. heeft ten laste van den Staat pensioen ver
leend aan Mr. F. L. Rambonnet, gewezen officier van
justitie bij de arrondissements-rechtbank te Tiel, ten
bedrage van f 590 'sjaars; Mr. F. W. N. Suringar,
gewezen kantonrechter te Eist, ten bedrage van f 147
's jaarsen H. Bleijendaal, gewezen rijksveldwachter,
opziener der jacht en visscherij te Oosthuizen, ten
bedrage van f 172 'sjaars.
Z. M. heeft aan G. Jansen, gewezen bewaarder der
lste klasse in het vereenigd huis van arrest en pro
voost te Haarlem, verleend een pensioen ten laste
van den Staat van f 347 'sjaars.
Amsterdam, 15 October. Woensdag had de verga
dering der commissie van de Algem. Vrede- Vereeniging
en van het Internat. Vredebond alhier plaats. Hoewel
de goede gezindheid der aanwezigen van weerskan
ten duidelijk bleek, moest men tot het besluit komen,
dat wegens eigenaardige bezwaren in beider statu
ten, vooralsnog een fusie der beide lichamen niet
mogelijk, en in beider belang ook niet wenschelijk
is. Men besloot echter tevens, om daar beider
doel toch hetzelfde is, al verschillen de middelen,
de beste verstandhouding te handhaven, en el
kander waar daartoe de gelegenheid zich opdoet,
behulpzaam te zijn.
Men verneemt omtrent de vergadering van
aandeelhouders der firma P. Van Vlissingen en
D. Van Heel dat door het bestuur zelf een voor
stel zou gedaan zijn om er een naamlooze ven
nootschap van te maken en een ander bestuur
te kiezen.
Door Z. M. den Koning is aan den officier
van gezondheid 2de kl. T. VV. Beukema, alhier
in garnizoen, op zijn verzoek om zich ter beschik
king van het Roode Kruis te mogen stellen, een bui
tenlands verlof verleend.
Willemsstad, 15 October. Door de ingezetenen
is dezer dagen een adres aan den minister van
oorlog gezonden, ter bekoming van meer garni
zoen. De geheele gemeenteraad heeft dit adres
oudersteund. Hoewel men reeds vroeger, maar
steeds te vergeefs hetzelfde verzoek deed, hoopt
men thans echter dat het verzoek zal worden
toegestaan, daar het garnizoen niet eens voldoende
is om de forten en de werken en bewapeningen
te bezetten.
's-Gravenhaöe, 15 October. Van de 15 adspi-
ranten tot het verkrijgen der acte van hoofdon
derwijzer die heden alhier geëxamineerd zijn,
werden 5 afgewezen en 9 toegelaten, terwijl éen
zich tijdens het examen, daaraan onttrok. Toe
gelaten zijn de heerenIJ. Boers en H. C. Brou
wer, beiden van Krimpen a/d. Lek; C. H. De
Goederen, van SchiedamP. Den Heyer en S
Jenezon, beiden van Scheveningen; J. Van Kem
pen en A. J. Verheul, beiden van Gouda; H. C.
De Vletter, van 's-Hage en H. J. Vooren, van
Schiedam.
Deleshaven 14 October. De afgetreden burge
meester, den heer J. W. Rösener Manz, heeft
voor eenige dagen in de openbare raadsvergadering
aan de gemeente als aandenken aangeboden een
prachtige pendule, met het opschrift: ,/Van den
op 1 Octoberl870afgetreden burgemees
ter J. W. Rö s ener M an zd er ge meen t e
Delfshaven dank baar aangeboden." Dit
geschenk werd onder luide toejuichingen aan
vaard en in de Raadskamer geplaatst.
Djsleshaven, 15 October. Bij de plechtige ont
hulling van het standbeeld van den admiraal
Piet Hein alhier, op Maandag a. s., zal de feest
rede worden uitgesproken door den oud-burge
meester dezer gemeente, den heer J. W. Röse
ner Manz.
Arnhem, 15 October. Den majoor Van Gheel
Roëll, van het regiment veld-artillerie, is het
bevel opgedragen over de tijdelijk te Leiden ge
vestigde twee batterijen van dat regiment.
Meppel, 15 October. Tusschen hier en Zwart
sluis staat alles blank. De rivier de Aa is buiten
hare oevers getreden. De aanhoudende stormen en
veelvuldige regens zijn oorzaak, dat het buiten-en
binnenwater overal tot een onrustbarende hoogte
stijgt.
Groningen, 15 October. Bij de overdracht van
het rectoraat heeft Prof. B. D. H. Tellingen een
redevoering gehouden over Duitschland's eenheid
en Duitschland's vrijheid.
Spreker schetste daarbij den toestand en de
vrijheid van ons land, terwijl hij met een krach
tig woord van opwekking aan de Groninger stu
denten eindigde. De rede werd door het buiten
gewoon talrijk publiek daverend toegejuicht.
Leeuwarden, 15 October. De kapitein J. G.
Arendsma, is in rang van het 8ste bij het lste
regiment infanterie overgeplaatst.
Goes, 15 October. Door burg. en weth. dezer
gemeente is bij de leden van den raad een uit
voerig rapport rondgezonden omtrent de kosten
van oprichting eener meisjesschool voor middel
baar onderwijs, en zal deze zaak in eerstvolgende
vergadering aan de orde worden gesteld. Burg
en weth. stellen voor om, tot de oprichting defi
nitief te besluiten, mits het toegezegd rijkssubsidie
wordt verkregen.
Axel, 14 October. Bij de verkiezing van een
lid van de tweede kamer der Staten-Generaal op
den lld™ dezer zijn alhier van de 96 stemgerech
tigden slechts 44 ter stembus opgekomen.
Breda, 15 October. Het muziekkorps van de
Kon. Militaire Academie, zal den laatsten Decem
ber van dit jaar worden ontbonden.
KUNSTNIEUWS.
W agners muziek heeft veel voor- en tegenstan
ders. Onder de ware muziekkenners en liefheb
bers, verovert dezen toondichter zich meer en meer
eene waardige plaats. Mogen zijne verhevene com-
positiën aanvankelijk duister schijnen, naarmate
men meer in de eigenaardigheden van deze tref
fende muziek ingewijd raakt, wordt zij meer op
prijs gesteld.
Welk een tegenstand ontmoette de vrucht vau
dien diepzinnigen geest niet, in het Eldorado dei-
lichte an dichte muziekale producteu f En hoe is die
antipathie niet later in sympathie overgegaan,
althans bij de onvervalschte muziekale wereld?
Wagner is zeker niet in al zijne werken geslaagd,
maar hij heeft de muziek verrijkt met eenige
toonwerken die van zeer groote waarde zijn.
Daaronder bekleedt eene voorname plaats „Tann-
hauser oder der Sdngerkrieg auf der Warthurg," in 1845
voor het eerst te Dresden opgevoerd, eene opera
die zich met Rienzi en Lohengrin op alle Duit-
sche tooneelen heeft gehandhaafd.
Vooral in die opera's uit zich Wagners streven
naar de keus van grootsche en nieuwe stof.
Zijn grootste vijandin, de middelmatigheid,
wilde hij door deze opera van haar voetstuk
afrukken, en ook daarmede een einde maken
aan den achteruitgang van de Duitsche opera. Het
eigenlijke geheim van Wagners talent ligt in de
muziekale toestandschildering, die vooral in het
recitatief en in de prachtige instrumentatie uit
komt.
Ons tooneeljaar wordt Maandag-avond met
Wagners Tannhiiuser waardig geopend.
De Uoogduitsche opera onder den verdienste
lijken heer Saar staat bij ons kunstminnend pu
bliek zoo goed aangeschreven, dat alle aanprij
zing, onzerzijds overbodig is.
Intusschen leidde men daaruit niet af, dat wij de
zekerheid hebbei., dat de troep die de heer Saar dit
jaar aan zijne onderneming verbonden heeft aan de
eischen die men mag stellen in alle opzichten
zal voldoen. Wij hebben de zangers en zangeres
sen nog niet gehoord, maar naar de kunstver
slagen van de N. Rolt. Courant te oordeelen, is
nu wel alles niet couleur de rose, maar moeten er
toch zeer vele goede artisten bij zijn. Ook
het besluit van den heer Saar om zijn reeks
voorstellingen met zulk eene gewichtige opera
aan te vangen, bewijst dat hij in de krachten
van zijn artisten vertrouwen stelt. Wij hopen dat
de heer Saar volkomen slagen moge en zich in
de belangstelling van het publiek zal mogen ver
heugen, te meer daar het voor de Hoogduitsche
opera dit jaar weggelegd is, vele voorstellingen
te kouien geven. Immers kunnen wij de kunst
minnaars geen groote verwachtingen inboezemen
van de Haagsche opera.
Behalve een enkel goed artist, heeft de nieuws
directie, vroeger de heer Jahn alleen, thans d»
heeren Jahn en Faubel, met haar troep, om
ons van een gemeenzame uitdrukking te bedienen,
volkomen fiasco gemaakt. De abonnés wijzen
dan ook de artisten de een na den ander af, en
het stemmen aantal van hen die toegelaten wor
den, bewijst hoe het Haagsch publiek over bet
personeel denkt.
Ten slotte meenen wij met een enkel woord
te moeten wijzen op de oorzaak van de verhoogde
prijzen der plaatsen, die alleen gelegen is in ds
groote kosten die de opvoering van Tannhiiuser
vereischt.
Brieven uit Groutla.
Mijnheer de Redacteur!
Het uitgeven van groote werken is eene be
langrijke onderneming, die een niet onbelangrijk
kapitaal vereischt. Vroeger was dat om verschei
dene redenen veel meer het geval dan thans, en
de uitgevers hadden veel minder gelegenheid
boekwerken te plaatsen, omdat het publiek, dat
boeken gebruikte, zeer gering was, de geleerden
waren veelal te arm om boeken te koopen en
de rijken bezaten in den regel te weinig be
kwaamheid om ze te gebruiken. Meestal konden
de kosten niet goed gemaakt worden, er bleven
gedrukte werken over, die na vele jaren geplaatst
werden, maar over welker bedrag bij het in 't
licht verschijnen niet beschikt kon worden. Zij
die een werk wilden uitgeven deden dit meestal
ouder bescherming van een of ander vorst, die
grootmoedig genoeg was de benoodigde gelden te
bezorgen, of wel van een of ander zeer rijk par
ticulier, die zich zulk eene vorstelijke opoffering
wilde getroosten, waaronder vooral De Fuggers
te Augsburg uitmuntte. Gelukkig stelden vorsten
en grooten er eer in zulke ondernemingen te be
schermen. Hun loon bestond daarin dat hun het
werk werd opgedragen. De opdrachten hadden
alzoo toen eene geheel andere beteekenis dan
tegenwoordig.